Oslo

Uredi veze
Koordinate: 59° 54′ 59″ S; 10° 43′ 48″ I / 59.9164° S; 10.73° I / 59.9164; 10.73
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Oslo
Oslo  (norveški)
Znamenitosti Osla
Zastava
Zastava
Grb
Grb
Administrativni podaci
Država Norveška
PokrajinaIstočna Norveška
OkrugOslo
Osnovan1048.
Stanovništvo
Stanovništvo‍
 — 2021.698 660
 — gustina1.333 st./km2
Aglomeracija912.046
Geografske karakteristike
Koordinate59° 54′ 59″ S; 10° 43′ 48″ I / 59.9164° S; 10.73° I / 59.9164; 10.73
Vremenska zonaUTC+1, leti UTC+2
Aps. visina0-300 m
Površina454,03 km2
Oslo na karti Norveške
Oslo
Oslo
Oslo na karti Norveške
Ostali podaci
GradonačelnikMarijane Borgen
Poštanski broj0001–1299
Veb-sajt
oslo.kommune.no

Oslo (norv. Oslo) glavni je grad Norveške. Istovremeno to je i najveći grad države, u čijem metropolitenskom području živi oko 1/4 stanovništva Norveške. Grad je takođe jedini samostalni grad-okrug u državi, a vrši i ulogu upravnog sedišta okruga Akershus, koji okružuje Oslo i obuhvata njegova predgrađa. Oslo je kulturno, naučno i upravno središte Norveške. Grad je takođe važno središte trgovine, bankarstva, industrije i pomorstva Norveške i Evrope. Oslo je i jedan od gradova sa najvišim kvalitetom života u celom svetu, ali je istovremeno i jedan od najskupljih svetskih gradova. Bio je rangiran kao broj jedan po kvalitetu života među velikim evropskim gradovima u izveštaju časopisa fDi o evropskim gradovima budućnosti za 2012. godinu.[1] Istraživanje koje je sprovela ECA International 2011. postavilo je Oslo kao drugi najskuplji grad na svetu po životnim troškovima posle Tokija.[2]

Po zvaničnim procenama iz 2011. godine u Oslu živi 698 660, a sa predgrađima 1 019 513 stanovnika. Grad se prostire na površini od 454 km².Opština Oslo je imala 702.543 stanovnika 2022. godine, dok je veća urbana oblast grada imala 1.064.235 stanovnika 2022. godine,[3] a gradsko područje je procenjeno na 1.546.706 stanovnika 2021. godine.[4]

Populacija Osla je rasla rekordnim stopama tokom ranih 2000-ih, što ga je činilo najbrže rastućim velikim gradom u Evropi u to vreme.[5] Do 2010. godine imigrantska populacija u gradu je rasla nešto brže od norveškog stanovništva,[6] a u samom gradu ovo je iznosilo više od 25% ukupne populacije ako se uračunaju i deca roditelja imigranata.[7]

Grad je osnovao kralj Harald III Sigurdson oko 1048. godine. Oslo je nastradao u požaru 1624. godine. Dansko-norveški kralj Kristijan IV je obnovio grad koji je dobio naziv Kristijanija. Godine 1925, grad je vratio svoje stari naziv. Godine 1952, u Oslu su održane Zimske olimpijske igre.

Poreklo naziva[uredi | uredi izvor]

Pogled na Oslo

O poreklu naziva Oslo postoji malo podataka, ali je gotovo sigurno da je staronorveškog porekla. Pretpostavlja se da je dati naziv bio prvobitni naziv poseda na datom mestu. Poreklo imena Oslo je nedovoljno jasno: -lo znači luka, dok os ima više značenja: partenon, ušće ili strana brda.

Postoje pretpostavke da je naziv izveden od staronorveške reči livada među brdima ili 'sveta, božanska livada.

Međutim, naziv grada se menjao. Tako je Dansko-norveški kralj Kristijan IV pri obnovi grada darovao gradu novi naziv Kristijanija, u svoju čast. Godine 1925, grad je vratio svoje stari naziv Oslo.

Geografija[uredi | uredi izvor]

Grad Oslo se nalazi u jugoistočnom delu Norveške. Najbliži glavni grad je švedski Stokholm, udaljen 520 km istočno.

U odnosu na veće gradove u državi, Oslo je udaljen 520 km istočno od drugog po veličini Bergena, 500 km južno od Trondhejma i 550 km istočno od Stavangera.

Novo poslovno središte grada u Bjerviki

Oslo se nalazi na jugozapadnoj obali Skandinavskog poluostrva. Grad se razvio na dnu istoimenog Oslovskog fjorda, u nevelikoj ravnici uz more. Ona je zatvorena od ostatka kopna planinama Nordmarka severno od grada. Noviji delovi grada pružaju se po nižim brdima datih planina, pa je grad veoma brdovit. Shodno tome, nadmorska visina grada ide od 0 do 300 m nadmorske visine.

Oslo se razvio kao morska luka na u dnu istoimenog Oslovskog fjorda, velikog zaliva Skageraka, dela Severnog mora. Zaliv nije otvoren ka moru, već se tu nalazi 22 manja ostrva, od kojih je najveće Malmeja. Ovo je bilo važno po strateški položaj Osla kao luke. Veći deo gradskog priobalja danas je luka, a postoje delovi vezani za vodene sportove. Istovremeno, u gradskim granicama postoje dve manje reke (Akerselva i Alna), kao i 343 mala jezera. Od njih najveće je Maridalsvanet, koji je i najveći izvor pitke vode za zapadni deo Osla.

Klima[uredi | uredi izvor]

Klima u Oslu je umereno kontinentalna sa uticajem Atlantika i Golfske struje.[8] Nju odlikuju blage zime (od -1 do -7 °C) i hladnija leta (od 20 do 22 °C). Godišnja količina padavina je 763 mm/m².

Dnevna svetlost varira u velikoj meri, od više od 18 sati usred leta, kada noću nikada ne pada potpuno mrak, do oko 6 sati usred zime.[9] Najtopliji mesec zabeležen je jula 1901. sa srednjom temperaturom od 22,7 °C, i najvišim nivoom svih vremena 35 °C takođe zabeleženom u julu 1901.[10]

Klima Osla
Pokazatelj \ Mesec .Jan. .Feb. .Mar. .Apr. .Maj. .Jun. .Jul. .Avg. .Sep. .Okt. .Nov. .Dec. .God.
Apsolutni maksimum, °C (°F) 13
(55) 		15
(59) 		18
(64) 		26
(79) 		30
(86) 		34
(93) 		35
(95) 		34
(93) 		27
(81) 		23
(73) 		14
(57) 		13
(55) 		35
(95)
Srednji maksimum, °C (°F) −1,8
(28,8) 		−0,9
(30,4) 		3,5
(38,3) 		9,1
(48,4) 		15,8
(60,4) 		20,4
(68,7) 		21,5
(70,7) 		20,1
(68,2) 		15,1
(59,2) 		9,3
(48,7) 		3,2
(37,8) 		−0,5
(31,1) 		9,6
(49,3)
Srednji minimum, °C (°F) −6,8
(19,8) 		−6,8
(19,8) 		−3,3
(26,1) 		0,8
(33,4) 		6,5
(43,7) 		10,6
(51,1) 		12,2
(54) 		11,3
(52,3) 		7,5
(45,5) 		3,8
(38,8) 		−1,5
(29,3) 		−5,6
(21,9) 		2,4
(36,3)
Apsolutni minimum, °C (°F) −26
(−15) 		−25
(−13) 		−21
(−6) 		−16
(3) 		−4
(25) 		1
(34) 		4
(39) 		2
(36) 		−4
(25) 		−11
(12) 		−16
(3) 		−24
(−11) 		−26
(−15)
Količina padavina, mm (in) 49
(19,3) 		36
(14,2) 		47
(18,5) 		41
(16,1) 		53
(20,9) 		65
(25,6) 		81
(31,9) 		89
(35) 		90
(35,4) 		84
(33,1) 		73
(28,7) 		55
(21,7) 		763
(300,4)
Izvor: World Weather

Istorija[uredi | uredi izvor]

Šire gradsko područje Osla

U „Sagi o norveškim kraljevima“ Snor Sturlason navodi da je Oslo osnovao kralj Harald III Sigurdson 1048. godine.[11] Međutim, dato područje bilo je naseljeno još u vreme praistorije. Prema poslednjim arheološkim istraživanjima pronađeni su ostaci hrišćanskih grobova od pre 1000. godine.[12] Na osnovu ovih saznanja Oslo je proslavilo svoju hiljadugodišnjicu 2000. godine.

Oslo je postao glavni grad za vreme kralja Hokona V, koji je bio prvi kralj koji je stalno prebivao u gradu. On je bio započeo gradnju tvrđave Akershus. Vek kasnije Norveška je postala manji učesnik unije sa Danskom i Oslo je izgubilo svoje značenje prestonice, preobrazivši se u provincijalno upravno središte.

Tokom ovog razdoblja grad je bio više puta zahvatan požarima. Oslo je bio posebno uništen u požaru 1624, pa je grad premešten. Novi grad se ponovno izgradio, ali na novom mestu preko zaliva, odmah do tvrđave Akershus. Ovu izgradnju je proveo kralj Kristijan IV, i dao je novo ime Kristijanija.

Zbog zapostavljenosti i umanjenog položaja u uniji sa Danskom, Norveška i Oslo su se slabo razvijali u svim pogledima. Prvi fakultet otvorio se tek 1811. godine.[13] Upravo je to bio jedan od ključnih razloga raskida unije sa Danskom 1814. godine. Norveška tada stupa u uniju sa Švedskom, koja joj daje veliki stepen autonomije. Ovim se Oslo, kao novouspostavljena prestonica, ponovo počinje razvijati, mnoge znamenite zgrade grade se u Kristijaniji: kraljevska palata, skupština, univerzitet, narodno pozorište, berza. Tokom 19. veka i napretka Norveške, mnogi poznati umetnici i pisci su ostavili traga u Oslu: Henrik Ibzen, Edvard Munk, Knut Hamsun i Sigrid Undset. Poslednja dvojica pisaca dobila su Nobelovu nagradu za književnost. Godine 1850, Oslo je pretekao Bergen po broju stanovnika i postalo najmnogoljudniji grad u Norveškoj, što se zadržalo i dan danas.

Norveška je ponovo uspostavila svoju samostalnost 1905. godine, pa Kristijanija postaje glavni grad. Gradu je zvanično vraćen stari naziv Oslo 1925. godine.[14] Tokom petogodišnje okupacije Norveške (1940—45) od strane Trećeg rajha Oslo i njegovo stanovništvo su više stradali u odnosu na druge gradove u državi. Razlog ovome bila je strateška važnost grada.

Godine 1952, u Oslu su održane Zimske Olimpijske igre.

Poslednjih decenija Oslo je jedan od gradova sa najvišim kvalitetom života u celom svetu, ali je istovremeno i jedan od najskupljih svetskih gradova.

Stanovništvo[uredi | uredi izvor]

Bidgej, jedna od većih „zelenih oaza“ unutar Osla
Glavna pešačka ulica Osla, Ulica Karla Johana

Danas Oslo ima preko 600 hiljada u gradskim granicama, što je 3 puta više nego pre jednog veka. Grad sa okolnim predgrađima preko 900 hiljada, a u okviru metropolitenskog područja Osla živi približno 1/4 stanovništva Norveške. Poslednjih godina broj stanovnika u gradu se povećava po godišnjoj stopi od blizu 2%,[15] a u slučaju predgrađa ovo je i više.

Godina Stanovništvo
1801. 9.500
1825. 15.400
1855. 31.700
1875. 76.900
1900. 227.900
1925. 255.700
1951. 434.365
1960. 471.511
1970. 487.363
1980. 454.872
1990. 458.364
2000. 507.467
2002. 529.407
2006. 538.411

Etnički sastav: Stanovništvo Osla je do pre par decenija bilo bilo gotovo isključivo etnički norveško. Međutim, brojni useljenici iz stranih zemalja izmenili su sastav stanovništva. Tako danas etnički Norvežani čine oko 72% gradskog stanovništva, a ostatak su novi useljenici. Prisutni su: Pakistanci (3,6%), Somalijci (2,0%), Šveđani (2,0%), Poljaci (1,7%) i drugi.

Verski sastav: Većina stanovnika Bergena su pripadnici protestantske Crkve Norveške. Drugi po broju su ateisti (14%), potom muslimani (11%).

Privreda[uredi | uredi izvor]

Pogled na središnji Oslo zimi od kraljevskog dvorca

Kao i svi veći glavni gradovi i Oslo se po svojoj privredi mahom oslanja na tercijarni i kvarterni sektor, odnosno na trgovinu, usluge, upravu, poslovanje, bankarstvo, obrazovanje i nauku.

Grad je posebno vezan za privredu u oblasti korišćenja i istraživanja mora, gde je Oslo među prvi u svetu.[16] Tako Oslo danas svetski značajno pomorsko središte, sa ogromnom i veoma savremenom lukom.

Sa druge strane, nekadašnja industrija i težak saobraćaj danas su mahom izmešteni iz Osla, što omogućuje ostvarenje visokih ekoloških standarda gradskog života.

Saobraćaj[uredi | uredi izvor]

Oslo ima najobimniji sistem javnog prevoza u Norveškoj, kojim upravlja Ruter.[17] Ovo uključuje metro u Oslu sa pet linija,[18] najobimniji metro na svetu po stanovniku; šestolinijski tramvaj u Oslu;[19] i prigradsku železnicu u Oslu sa osam linija.[20] Tramvajska pruga saobraća u oblastima blizu centra grada, dok metro, koji prolazi podzemno kroz centar grada, saobraća do udaljenijih predgrađa; ovo uključuje dve linije koje saobraćaju do Beruma i Prstenastu liniju koja vodi ka oblastima severno od centra.[21] Oslo je takođe pokriven autobuskom mrežom koja se sastoji od 52 gradske linije, kao i regionalnih autobusa za susedni okrug Akershus.[22]

Centralna stanica u Oslu deluje kao centralno čvorište,[23] i nudi železničke usluge većini većih gradova u južnoj Norveškoj, kao i Stokholmu i Geteborgu u Švedskoj.[24] Aerodromski ekspres voz saobraća duž brze linije Gardermoen. Dramenska linija prolazi ispod centra grada u tunelu u Oslu.[25]] Neka od gradskih ostrva i susedna opština Nesoden povezani su trajektom.[26] Dnevne usluge krstarenja saobraćaju do Kopenhagena i Frederikshavna u Danskoj i do Kila u Nemačkoj.[27]

Glavni aerodrom koji opslužuje Oslo je aerodrom Gardermoen, koji se nalazi u Ulensakeru, 47 km od centra grada Osla.[28] To je glavna međunarodna kapija za Norvešku,[29] i od 2021. godine je rangiran kao 23. najprometniji aerodrom u Evropi.[30] Oslo takođe koristi sekundarni aerodrom, aerodrom Torp, 110 km od grada,[31] koji opslužuje neke niskotarifne prevoznike.

Mnogi od autoputeva prolaze kroz centar i druge delove grada kroz tunele. Izgradnja puteva je delimično podržana putem naplatnog prstena.[32] Glavni autoputevi kroz Oslo su evropski putevi E6 i E18. U Oslu postoje tri obilaznice; 2 unutrašnje ulice su gradske ulice, a najudaljeniji, Ring 3, je brzi put.[33][34]

Oslo je 2018. zabranio sve automobile nerezidenata u centru grada.[35][36] Oslo je nazvano svetskom prestonicom električnih vozila, jer je 41% svih registrovanih automobila u opštini potpuno električni.[37][38]] U septembru 2021. broj električnih vozila koja su ulazila u naplatni krug u Oslu bio je veći od broja vozila na fosilna goriva.[39] Velika količina električnih vozila u Oslu može se pripisati jeftinijim putarinama, bez poreza na uvoz vozila, bez PDV-a, besplatnom parkingu i pristupu autobuskim trakama širom grada.[40]

Znamenitosti grada[uredi | uredi izvor]

Panorama

Oslo je poznat po svom očuvanom starom jezgru, ali i po brojnim „zelenim zonama“ grada (parkovi, aleje, park-šume), po čijem je udelu jedan od prvih u svetu. Okosnica grada je pešačka Ulica Karla Johana, oko koje se nalazi najveća koncentracija znamenitosti Osla.

Pogled na Oslo sa Holmekolen skakaonice
Spoljna luka Osla u zoru
Pogled sa tvrđave na luku Osla

Od građevina potrebno je izdvojiti:

  • Kraljevski dvorac, iz 19. veka (1824—48),
  • Saborna crkva Hrista Spasitelja, iz 17. i 19. veka,
  • Skupština (Storting), iz 19. veka,
  • Državni univerzitet — stari deo, iz 19. veka (1841–1856.),
  • Berza, iz 19. veka (1826—28),
  • Pozorište Kristijanije, iz 19. veka (1836—37).

Poslednjih decenija Oslo postaje i stecište savremene arhitekture, pa je poslednjih godina podignuto mnogo novih četvrti i velelepnih „hajtek“ zgrada. Posebno treba izdvojiti novu Gradsku operu.

Partnerski gradovi[uredi | uredi izvor]

Galerija[uredi | uredi izvor]

  • Narodna skupština (Storting)
    Narodna skupština (Storting)
  • Savremeno zdanje Gradske opere
    Savremeno zdanje Gradske opere
  • Saborna crkva Hrista Spasitelja
    Saborna crkva Hrista Spasitelja
  • Narodno pozorište
    Narodno pozorište
  • Holmekolen skakaonica
    Holmekolen skakaonica
  • Holmekolen skakaonica zimi
    Holmekolen skakaonica zimi
  • Noćno klizanje na ledu u Oslu
    Noćno klizanje na ledu u Oslu
  • Stara pomorska škola
    Stara pomorska škola
  • Bjervika
    Bjervika
  • Ostrvo u zalivu ispred grada
    Ostrvo u zalivu ispred grada

Kraljevske zgrade[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Craig, Rachel (13. 2. 2012). „European Cities and Regions of the Future 2012/13”. fDiIntelligence.com. Arhivirano iz originala 15. 12. 2018. g. Pristupljeno 12. 3. 2013. 
  2. ^ „Sydney rockets up the list of the world's most expensive cities”. ECA International. 8. 6. 2011. Arhivirano iz originala 3. 10. 2011. g. Pristupljeno 10. 7. 2011. 
  3. ^ „De største byene og tettstedene i Norge”. SSB (na jeziku: norveški bukmol). Pristupljeno 2023-01-09. 
  4. ^ „Osloregionen” [The Osloregion]. SNL (na jeziku: norveški). Arhivirano iz originala 22. 9. 2022. g. Pristupljeno 2. 11. 2022. 
  5. ^ „Oslo europamester i vekst – Nyheter – Oslo”. Aftenposten.no. Arhivirano iz originala 1. 5. 2011. g. Pristupljeno 3. 6. 2011. 
  6. ^ „Ola og Kari flytter fra innvandrerne – Nyheter – Oslo”. Aftenposten.no. 4. 1. 2010. Arhivirano iz originala 4. 6. 2011. g. Pristupljeno 3. 6. 2011. 
  7. ^ „Immigration and immigrants”. Ssb.no. 1. 1. 2009. Arhivirano iz originala 2. 9. 2009. g. Pristupljeno 29. 8. 2009. 
  8. ^ „Climate Oslo: Temperature, Climograph, Climate table for Oslo - Climate-Data.org”. en.climate-data.org. Arhivirano iz originala 13. 6. 2018. g. Pristupljeno 20. 6. 2018. 
  9. ^ „Sun & moon times today, Oslo, Norway”. www.timeanddate.com. Arhivirano iz originala 3. 6. 2020. g. Pristupljeno 3. 6. 2020. 
  10. ^ Julie Berg Melfald (26. 7. 2018). „Fredag kan en 117 år gammel varmerekord i Oslo stå for fall: – Vi kan også begynne å snuse på landsrekorden”. Aftenposten.no. Arhivirano iz originala 28. 7. 2020. g. Pristupljeno 3. 6. 2020. 
  11. ^ „Inside Oslo : Inside”. TripAdvisor. Arhivirano iz originala 22. 2. 2010. g. Pristupljeno 25. 3. 2010. 
  12. ^ „Oslo, Norway – History of city | Oslo.com”. www.oslo.com. Arhivirano iz originala 25. 10. 2019. g. Pristupljeno 11. 5. 2021. 
  13. ^ Drake, Michael (jul 1965). „The growth of population in Norway 1735–1855”. Scandinavian Economic History Review (na jeziku: engleski). 13 (2): 97—142. ISSN 0358-5522. doi:10.1080/03585522.1965.10414366. 
  14. ^ Alsvik, Bård. „Oslo kommune byarkivet (Oslo City Archives)”. Oslo Kommune. Arhivirano iz originala 4. 3. 2012. g. Pristupljeno 23. 9. 2013. 
  15. ^ Ole Kristian Nordengen Hanne Waaler Lier Pål V. Hagesæther. „Om 15 år kan det bo 100 000 flere i Oslo”. Aftenposten.no. Arhivirano iz originala 4. 5. 2011. g. Pristupljeno 27. 6. 2010. 
  16. ^ Oslo Teknopol Mal Arhivirano 22 avgust 2006 na sajtu Wayback Machine
  17. ^ „Om Ruter” (na jeziku: norveški). Ruter. Arhivirano iz originala 7. 3. 2010. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  18. ^ „T-banen – forstadsbane og storbymetro” (na jeziku: norveški). Ruter. Arhivirano iz originala 6. 12. 2010. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  19. ^ „Trikk” (na jeziku: norveški). Ruter. Arhivirano iz originala 6. 12. 2010. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  20. ^ „Network map commuter trains” (PDF) (na jeziku: norveški). Norwegian State Railways. Arhivirano iz originala (PDF) 29. 10. 2013. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  21. ^ „T-baneringen” (na jeziku: norveški). Oslo Package 2. Arhivirano iz originala 1. 5. 2011. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  22. ^ „Rutetabeller og linjekart for buss i Oslo”. Ruter (na jeziku: norveški). Pristupljeno 30. 6. 2022. 
  23. ^ „CONCEPT STUDY OSLO HUB” (PDF). Norwegian Railway Directorate. Pristupljeno 1. 5. 2019. 
  24. ^ „Network map” (PDF) (na jeziku: norveški). Norwegian State Railways. Arhivirano iz originala (PDF) 27. 8. 2010. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  25. ^ Holøs, Bjørn (1990). Stasjoner i sentrum (na jeziku: norveški). Oslo: Gyldendal Norsk Forlagg. str. 182. ISBN 82-05-19082-8. 
  26. ^ „Båt til jobb og skole, eller bad og utflukt” (na jeziku: norveški). Ruter. Arhivirano iz originala 11. 12. 2010. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  27. ^ „Passasjer/turist” (na jeziku: norveški). Port of Oslo. Arhivirano iz originala 1. 5. 2011. g. Pristupljeno 1. 12. 2010. 
  28. ^ „Administration”. Oslo Lufthavn. Arhivirano iz originala 24. 1. 2010. g. Pristupljeno 19. 1. 2010. 
  29. ^ „Market”. Oslo Lufthavn. Arhivirano iz originala 24. 11. 2009. g. Pristupljeno 19. 1. 2010. 
  30. ^ „Statistics – Avinor”. avinor.no. 
  31. ^ Lufthavn, Sandefjord. „How do I get to Sandefjord Airport Torp?”. Arhivirano iz originala 16. 3. 2009. g. Pristupljeno 24. 10. 2009. 
  32. ^ „Bompenger”. Statens vegvesen (na jeziku: norveški bukmol). Pristupljeno 30. 6. 2022. 
  33. ^ „Oslo toll ring / toll plazas”. www.visitoslo.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2022. 
  34. ^ „Ring 3 – Oslo Byleksikon”. oslobyleksikon.no. Pristupljeno 30. 6. 2022. 
  35. ^ „'It's the only way forward': Madrid bans polluting vehicles from city centre”. The Guardian (na jeziku: engleski). 30. 11. 2018. Arhivirano iz originala 7. 6. 2021. g. Pristupljeno 7. 6. 2021. 
  36. ^ Wolfe, Jonathan (19. 12. 2018). „Oslo Puts Up a Stop Sign”. The New York Times (na jeziku: engleski). ISSN 0362-4331. Arhivirano iz originala 7. 6. 2021. g. Pristupljeno 7. 6. 2021. 
  37. ^ „How Oslo became the world's electric vehicle capital” (na jeziku: engleski). 22. 8. 2018. Pristupljeno 28. 6. 2022. 
  38. ^ „Kommunefakta Oslo” (na jeziku: norveški). 1. 1. 2022. Pristupljeno 28. 6. 2022. 
  39. ^ „Historisk veiskille for elbiler i Oslo” (na jeziku: norveški). 15. 10. 2021. Pristupljeno 28. 6. 2022. 
  40. ^ January 7, Christina Bu; Est, 2022 7:00 Am. „What Norway Can Teach the World About Electric Vehicles”. Time (na jeziku: engleski). Pristupljeno 30. 6. 2022. 

Literatura[uredi | uredi izvor]

  • Holøs, Bjørn (1990). Stasjoner i sentrum (na jeziku: norveški). Oslo: Gyldendal Norsk Forlagg. str. 182. ISBN 82-05-19082-8. 

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Осло&oldid=27705262”