Srpsko narodno vijeće Crne Gore

Srpsko narodno vijeće Crne Gore je samostalna nevladina organizacija, koja se zalaže za unapređivanje položaja srpskog naroda u Crnoj Gori. Zajedno sa srodnim srpskim organizacijama, djeluje u saradnji sa Srpskim nacionalnim savjetom Crne Gore. Kao samostalna društvena organizacija, Srpsko narodno vijeće Crne Gore je osnovano 2006. godine. Predsjednik Upravnog odbora SNVCG je Momčilo Vuksanović.

Istorija[uredi | uredi izvor]

Prilikom osnivanja Srpsko narodno vijeće Crne Gore je baštinilo dotadašnje organizacione i programske tradicije Vijeća narodnih skupština Crne Gore (VNSCG), starije organizacije koja je formirana u jesen 1999. godine.^[1] Od svog osnivanja, Vijeće narodnih skupština se zalagalo za preporod crnogorskog društva kroz vraćanje izvornim istorijskim vrijednostima, u prvom planu načelima čojstva i junaštva. Ova organizacija se takođe zalagala za ustavno preuređenje tadašnje Savezne Republike Jugoslavije i njeno pretvaranje u čvrstu državnu zajednicu Crne Gore i Srbije. Pod okriljem ove organizacije obnovljeni su tradicionalni oblici neposredne, odnosno narodne demokratije u vidu održavanja plemenskih skupština u Crnoj Gori. Početkom 2005. godine, Vijeće narodnih skupština je učestvovalo u stvaranju Pokreta za evropsku državnu zajednicu Srbije i Crne Gore, sa ciljem očuvanja političkog i državnog zajedništva. Tom prilikom je sprovedeno i posebno ispitivanje stavova o državnom statusu Crne Gore, što je obavljeno putem posebnog upitnika kojim su bili obuhvaćeni predstavnici plemenskih skupština. Prema rezultatima, 78% ispitanih izjasnilo za opstanak državne zajednice sa Srbijom, a 22% je bilo protiv (uglavnom iz Cetinja, Tivta, Ulcinja, Plava i Rožaja). U isto vrijeme, Vijeće narodnih skupština je zastupalo stav da državljanima Crne Gore koji imaju prebivalište u Srbiji mora biti omogućeno da učestvuju na predstojećem referendumu o državnom statusu Crne Gore.^[2]

Nakon proglašenja nezavisnosti Crne Gore 2006. godine, Vijeće narodnih skupština Crne Gore je prošlo kroz transformaciju koja je zahvatila i neke druge političke pokrete i stranke, čije je dotadašnje prosrpsko usmerenje takođe preraslo u čisto srpsko nacionalno usmerenje. Tada dolazi do osnivanja Srpskog narodnog vijeća Crne Gore,^[3] kao posebne organizacije posvećene unapređivanju položaja srpskog naroda u nezavisnoj Crnoj Gori.^[4] Neposredno nakon osnivanja, SNVCG se uključilo u politički život u sklopu rešavanja najznačajnijih državnih pitanja, kao što je bilo pitanje o donošenju novog Ustava Crne Gore (2007).^[5] SNVCG se takođe uključilo u parlamentarni život u Crnoj Gori, stupanjem u širu političku koaliciju poznatu kao Srpska lista.^[6] Nakon izbornog uspjeha i ulaska koalicije u parlament, SNVCG je dobila jedno poslaničko mjesto za svog predstavnika (Momčilo Vuksanović) u poslaničkom klubu Srpske liste.

U vrijeme Ustava Crne Gore (2007), SNVCG se zajedno sa ostalim srpskim organizacijama suočio sa velikim političkim izazovom, koji je proisticao iz nepovoljnih ustavnih rješenja, kojima je srpskom narodu u Crnoj Gori uskraćeno priznanje konstitutivnosti, dok je srpskom jeziku uskraćen dotadašnji status zvaničnog jezika. Takvim rješenjima, režim je srpskom narodu pokušao da nametne status manjinskog naroda. Pitanje prihvatanja ili neprihvatanja raznih zakonskih prava koja su proisticala iz manjinskog statusa dovelo je do sporova među srpskim prvacima u Crnoj Gori, a u tim raspravama, koje su često dovodile do sukoba i podjela, učestvovali su i predstavnici SNVCG, koji su zastupali stav da treba koristiti sva zakonska prava i pogodnosti, radi što uspešnijeg razvoja srpskih nacionalnih, kulturnih, informativnih i drugih ustanova u Crnoj Gori.^[7]

Krajem 2008. godine, nakon primene ustavnih i zakonskih rešenja o predstavničkim telima nacionalnih zajednica, formiran je Srpski nacionalni savjet Crne Gore,^[8] kao opšte tijelo koje će se starati o interesima srpskog naroda u Crnoj Gori. U formiranju i radu ovog novog tela učestvovalo je nekoliko nevladinih organizacija, među kojima je istaknutu ulogu imalo Srpsko narodno vijeće Crne Gore.

U jesen 2008. godine, Vlada Crne Gore je priznala jednostrano proglašenu nezavisnost Kosova, nakon čega se predstavnik SNVCG pridružio bojkotu parlamentarnih sjednica, zajedno sa ostalim poslanicima Srpske liste. Nedugo potom, došlo je do novih političkih zapleta, usljed odluke da se Srpska lista ujedini u jedinstvenu političku stranku, koja ne bi morala biti čisto srpska, nakon čega se predstavnik SNVCG vratio u parlament zajedno sa još nekolicinom dotadašnjih poslanika Srpske liste. Petorica poslanika (tri iz dotadašnje Srpske narodne stranke, jedan iz Stranke srpskih radikala i jedan iz SNVCG) formiraju Srpski nacionalni klub.^[9]

Početkom 2009. godine, SNVCG je učestvovalo u formiranju nove predizborne koalicije pod nazivom Srpska nacionalna lista, koju je sačinjavalo nekoliko srpskih nacionalnih stranaka i drugih organizacija,^[10] a predsjedniku SNVCG Momčilu Vuksanoviću je pripalo da bude nosilac izborne liste na parlamentarnim izborima 2009. godine. Koalicija nije prešla izborni prag.

Uoči skupštinskih izbora koji su u Crnoj Gori održani u oktobru 2012. godine, SNVCG se uključila u stvaranje nove političke koalicije pod nazivom Srpski nacionalni savez.^[11] Ovaj predizborni blok su pored SNVCG činile Demokratska srpska stranka i Stranka srpskih radikala.^[12] Prema zvaničnim rezultatima, ova koalicija je osvojila 3085 glasova (0,85%), što nije bilo dovoljno za ulazak u parlament.

Krajem 2014. godine, SNVCG se uključilo u stvaranje asocijacije srpskih organizacija u Crnoj Gori, pod nazivom Srpska inicijativa. U stvaranju ove organizacije učestvovale su i pojedine srpske i prosrpske stranke u Crnoj Gori, među kojima su bile: Demokratska srpska stranka (DSS), Narodna stranka (NS), Stranka srpskih radikala (SSR) i Pokret za Pljevlja (PZP). Na osnivačkom skupu, koji je održan 29. septembra 2014. godine u Podgorici, sklopljen je "Sporazum o zajedničkom djelovanju u cilju obezbjeđivanja uslova za opstanak i napredak srpskog naroda na prostoru Crne Gore", koji su prihvatile sve pomenute stranke, a u ime SNVCG sporazum je potpisao Momčilo Vuksanović.^[13]^[14]

Vidi još[uredi | uredi izvor]

Reference[uredi | uredi izvor]

Literatura[uredi | uredi izvor]

Vojinović, Rajo, ur. (2007). Ustavni genocid nad Srbima: Srpski narod u novom Ustavu Crne Gore: Zbornik radova. Podgorica: Srpsko narodno vijeće Crne Gore.
Vojinović, Rajo, ur. (2008). Kako do zaštite identiteta srpskog naroda u Crnoj Gori: Zbornik radova (PDF). Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
Vuksanović, Momčilo, ur. (2012). Zaštita identiteta srpskog naroda u Crnoj Gori: Zbornik radova. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
Lutovac, Zoran (2015). Srpski identitet u Crnoj Gori (PDF). Beograd: Institut društvenih nauka. Arhivirano iz originala (PDF) 01. 11. 2018. g. Pristupljeno 14. 07. 2019.
Markuš, Jovan B., ur. (2007). Bijela knjiga: Referendum u Crnoj Gori 2006: Zbornik dokumenata. Podgorica: Narodna misao.
Matović, Veselin (2013). Ćirilica i latinogorica. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
Milačić, Baćko J., ur. (2014). Nasilje nad srpskim jezikom: Zbornik radova. Podgorica: Književna zadruga Srpskog narodnog vijeća.
Stamatović, Aleksandar D. (2007). Antisrpstvo u udžbenicima istorije u Crnoj Gori. Podgorica: Srpsko narodno vijeće Crne Gore.
Ćupić, Drago, ur. (2001). Za zajedničku državu Srbije i Crne Gore. Beograd: Odbor za odbranu jednakih prava državljana Crne Gore.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] Srpske Novine: Formiranje Vijeća narodnih skupština Crne Gore u Manastiru Morača

[2] Slobodna Evropa (2005): Paralelni referendum

[3] Srpske novine: Preimenovanje Vijeća narodnih skupština Crne Gore u Srpsko narodno vijeće CG

[4] Srpske novine: Program Srpskog narodnog vijeća iz 2006. godine i Deklaracija o Kosovu i Metohiji

[5] Srpske novine: Stavovi SNV povodom donošenja novog Ustava Crne Gore

[6] VOA (2006): Srpska lista će nakon izbora unaprijediti život Srba u Crnoj Gori

[7] Mondo (2008): Srpska lista neusaglašena oko pitanja statusa srpskog entiteta

[8] VOA (2008): U Podgorici održana Izborna skupština Srpskog nacionalnog savjeta

[9] MANS (2009): Srpski nacionalni klub

[10] „Moje novosti (2009): Postignut sporazum o Srpskoj nacionalnoj listi”. Arhivirano iz originala 06. 12. 2018. g. Pristupljeno 06. 12. 2018.

[11] Srpske novine (2012): Osnovan Srpski nacionalni savez

[12] RTS (2012): Formiran Srpski nacionalni savez

[13] Srpske novine (2014): Sporazum za nacionalnu strategiju Srba u Crnoj Gori

[14] Vijesti (2014): Fomirana Srpska inicijativa: Čuvaju nacionalni identitet

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]