2. hercegovačka laka pješadijska brigada
| 2. hercegovačka laka pješadijska brigada | |
|---|---|
 Grb 2. hercegovačke lake pješadijske brigade | |
| Postojanje | 1992–1996. Mesto formiranja: Borci |
| Formacija | brigada |
| Jačina | 1.500 |
| Deo | Vojske Republike Srpske |
| Odlikovanja |  |
| Komandanti | |
| Komandant | Boro Antelj (1992-94) |
| Komandant 2 | Milenko Lalović (1994-96) |
Druga hercegovačka laka pješadijska brigada je bila pješadijska jedinica Vojske Republike Srpske u sastavu Hercegovačkog korpusa. Zona odgovornosti brigade je bila teritorija Srpske opštine Konjic. Komanda brigade se nalazila u naselju Borci. Brigada je, prema preliminarnim podacima tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata, izgubila 115 boraca. Brigada je odlikovana Medaljom Petra Mrkonjića.[1]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Srpski narod Boraka i okolnih sela, formirao je na početku ratnih sukoba 1. odred srpske teritorijalne odbrane. Prvi komandant odreda je bio pukovnik Dušan Vukoje, a do prvog okršaja je došlo već 17. aprila u rejonu Boraka. Ovaj odred je preteča Druge lake pješadijske brigade.[2] Brigada je formirana od odreda TO Borci, diverzantskog odreda TO Nevesinje, mobilisanih vojnih-obveznika iz srpskih naselja opštine Konjic, obveznika iz Nevesinja, prognanih iz Konjica, Jablanice i Mostara, kao i dobrovoljaca iz Srbije, Crne Gore, Rusije, Bugarske i Grčke (ukupno oko 250), Formiranje brigade ozvaničeno je 12. jula 1992. Brigada je imala: komande brigade i stana, vod veze, izviđačko-diverzantski vod, četu vojne policije, interventnu četu, četiri pješadijske čete, bateriju minobacača 120 mm, dvije haubičke baterije 105 mm, mješovitu artiljerijsko-raketnu bateriju, bateriju PVO, tenkovski vod, inženjerijski vod i pozadinsku četu. Početkom 1993. preformirana je iz četnog u bataljonski sastav. Komandno mjesto brigade bilo je u selu Borci, a pozadinsko komandno mjesto u selu Luka. Brigada je imala 1.500-1.850 boraca. Bila je u sastavu Hercegovačkog korpusa VRS.[3] Zadatak brigade bio je odbrana srpskih naselja i stanovništva od protivničkih napada iz pravca Konjica i Bjelimića, i sprečavanje prodora ka Nevesinju, Kalinoviku i Foči. U izvršavanju odbrambenih zadataka (maj-jun 1992) jedinici su pomogli dobrovoljci "Srpske garde" i Gatački jurišni odred "Beli orlovi", a u slamanju muslimanske ofanzive u septembru 1994, nakon izgubljenih položaja na Ljubini i selu Bijela, u pomoć su došle borbene grupe iz sastava Nevesinjske i Gatačke brigade, te hercegovačkog odreda MUP-a RS, a narednih dana borbene grupe iz Bilećke, Trebinjske i Čajničke brigade i dodatne snage Specijalne brigade MUP -a Republike Srpske.[3]
Druga hercegovačka laka pješadijska brigada pružala je pomoć susjednoj Nevesinjskoj brigadi avgusta 1992, prilikom oslobađanja rejona Rošce, i tokom Mitrovdanske ofanzive, novembra 1992, kao borbena grupa od oko 260 boraca. Borbena grupa brigade bila je angažovana tokom izvođenja operacija "Mač 93" i "Zvijezda 94". Njene položaje je 11. aprila 1994. bombardovala NATO avijacija u rejonu sela Zupčići i Bare (opština Konjic). Tokom operacije "Lukavac 93" brigada je oslobodila širi rejon Glavatičeva i prešla na desnu obalu Neretve.[3] Dejtonskim sporazumom ovo područje je pripalo muslimansko-hrvatskoj federaciji, a sama zona odgovornosti 2. lake pješadijske brigade je izbrisana. Vojska Republike Srpske se sa područja Srpske opštine Konjic povukla u februaru 1996. godine. Brigada je po svojoj polnoj i starosnoj strukturi bila jedinstvena u Hercegovačkom korpusu, pošto je u njenom sastavu bilo 250 žena i veliki broj maloljetnih mladića, ali i ljudi u poznoj životnoj dobi.[2]
Iz sastava brigade poginulo je 115 i ranjeno 400 boraca. Brigadom je do 26. septembra 1994. komandovao major Boro Antelj, a zatim, do završetka rata, pukovnik Milenko Lalović. Brigada je 25. januara 1996. prisajedinjena 18. hercegovačkoj lakoj pješadijskoj brigadi (Gatačkoj). Spomen-soba brigade nalazi se u Gacku, u sastavu Spomen-sobe Gatačke brigade. Spomen-obilježja sa imenima poginulih boraca podignuta su u selu Luka kod Nevesinja i u Gacku. Njihova imena ispisana su i u kripti Crkve Svetog Vasilija Ostroškog u Nevesinju. Tradicije brigade njeguju opštinske boračke organizacije u Nevesinju i Gacku.[3]
Spomenik srpskim žrtvama iz Konjica[uredi | uredi izvor]
U Gacku je 16. aprila 2016. godine služen parastos i osveštan centralni spomenik za srpske žrtve stradale u posljednjem Odbrambeno-otadžbinskom ratu na području opštine Konjic. Spomenik, u obliku otvorene knjige, postavljen je u porti stare Crkve Svete Trojice u Gacku. Na spomeniku su upisana 382 imena žitelja Konjica, među kojima je bilo i djece. Od ukupno upisanih imena, 166 je poginulo kao pripadnici 2. lake pješadijske brigade Vojske Republike Srpske iz Konjica, devet dobrovoljaca, 35 boraca ubijenih u logorima Čelebići i Musala, 13 pripadnika drugih ratnih jedinica poginulih na teritoriji opštine Konjic, 24 Konjičanina poginula u Odbrambeno-otadžbinskom ratu širom Republike Srpske i 135 civilnih žrtava sa područja konjičke opštine.[traži se izvor]
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ DRUGA LAKA BRIGADA ODLIKOVANA MEDALjOM PETRA MRKONjIĆA
- ^ a b „U Nevesinju obilježen dan formiranja Druge lake brigade”. Herceg televizija. Pristupljeno 25. 7. 2016.
- ^ a b v g Enciklopedija Republike Srpske. 3, D-Ž. Banja Luka: Akademija nauka i umjetnosti Republike Srpske. 2020. str. 434. ISBN 978-99976-42-37-0.
