Likvidacija terorističke grupe Jašari
| Likvidacija terorističke grupe Jašari | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Deo Rata na Kosovu i Metohiji | |||||||||
 Kuća u kojoj je likvidiran Jašari | |||||||||
| |||||||||
| Sukobljene strane | |||||||||
 Jedinica za specijalne operacije Specijalna antiteroristička jedinica |
 Oslobodilačka vojska Kosova | ||||||||
| Komandanti i vođe | |||||||||
|
Milorad Ulemek Legija Živko Trajković Goran Radosavljević |
Adem Jašari † Hamez Jašari † | ||||||||
| Jačina | |||||||||
| 100 policajaca | 38 pripadnika OVK | ||||||||
| Žrtve i gubici | |||||||||
|
2 poginula 8 ranjenih | 38 poginulih pripadnika OVK i 28 civila | ||||||||
Likvidacija terorističke grupe Jašari je akcija srpske policije izvedena 5. marta 1998. godine u okviru koje je napadnuta mahala u dreničkom selu Donje Prekaze, istočno od Srbice, u kojoj se nalazilo sedište terorističke grupe Jašari. Tokom akcije policije, lider OVK Adem Jašari, njegov brat Hamez Jašari kao i većina pripadnika terorističke grupe Jašari su ubijeni sa članovima porodice koji su odbili da se predaju. Zauzimanje mahale i likvidaciju terorističke grupe pod komandom Adema Jašarija, osnivača OVK, izvele su Jedinica za specijalne operacije (JSO) i Specijalna antiteroristička jedinica (SAJ), potpomognute sa pripadnicima Posebnih jedinica policije.
Pozadina[uredi | uredi izvor]
Dana 30. decembra 1991. godine srpska policija je okružila Adema i Hameza Jašarija u Prekazu. Oni su uspeli da probiju opsadu i da kasnije učestvuju u nekoliko akcija protiv srpskih snaga bezbednosti.[1]
Glavni nosioci terorizma na Kosovu i Metohiji od 1992. do 1997. godine je bila Jašarijeva grupa. Najpre su dejstvovali iz zaseda poput kačaka i balista a vremenom su koristili savremenije oblike terorizma. Zbog toga su u Okružnom sudu u Prištini na po 20 godina zatvora osuđeni Adem Jašari, Iljaz Kodra, Sahit Jašari, Fadilj Kodra, Jakup Nura, Zenan Kodra i Redžep Selimi, a na 10 godina je osuđen i Hašim Tači.
Prvu veću sinhronizovanu akciju organizovali su 22. aprila 1996. godine kada su u napadima u Peći, Štimlju, Dečanima, na putu Rožaje - Priština kod Kosovske Mitrovice ubili pet i ranili još pet osoba.
Jašarijeva grupa je nastavila terorističke aktivnosti a veći sukob sa srpskom policijom desio se 22. i 23. januara 1998. Tada je grupa od 7-8 lica na putu Srbica - Drenica zaustavljala vozila i maltretirala putnike. Na lice mesta je došla patrola policije koja je nakon puškaranja počela da goni teroriste među kojima je bio Adem Jašari. Grupa je pobegla u selo Donje Prekaze, a policija je stigla u selo i pozvala ih na predaju. Na policiju je zapucano ih svih kuća a teroristička grupa je uspela da se izvuče iz sela. Nakon sukoba srpska policija je javila da je Adem Jašari ranjen u sukobima.
Dana 28. februara 1998. godine grupa terorista predvođena Ademom Jašarijem napala je policijsku patrolu ubijajući četiri policajca i raneći dva. U napadu je ubijeno 16 pripadnika OVK.[2]
Operacija[uredi | uredi izvor]
Povod za napad na najjače uporište OVK na Kosmetu, jezgro dreničkih terorista i centar albanskog nacionalizma, bila su dva napada na policijske patrole izvedena ranije istog dana, u Lauši i samom Donjem Prekazu. U ranu zoru 5. marta, grupa terorista napada patrolu MUP-a u selu Lauša, opština Srbica. Tom prilikom ranjena su dva pripadnika lokalne policije nakon čega snage MUP-a kreću u poteru za teroristima ka Gornjem i Donjem Prekazu.[3]
Kada su se vratili u Donje Prekaze, teroristi su napali još jednu policijsku patrolu, u samom selu.[4] Nakon drugog napada, policija je krenula u poteru za teroristima. Napali su pripadnike OVK koji su bili primorani da se povuku u Jašarijevu mahalu u selu.[2]
Specijalne policijske snage su napravile neprobojan obruč oko Donjeg Prekaza i napravile dublji, širi prsten oko okolnih sela, nakon čega je Jašariju upućen poziv na predaju. Adem Jašari je to odbio i pružio je jak otpor u dobro opremljenom i pripremljenom zabarikadiranom bunkeru koji je bio ojačan džakovima peska i kome se nikako nije moglo prići. U Jašarijevoj kući, pored terorista, bilo je puno žena i dece. Neke od žena su povremeno izlazile iz podruma u dvorište ili su se pele na sprat, pucale su ili raznosile municiju.
Srpska policija okružila je grupu i pozvala na predaju. Policija im je dala dva sata da se predaju. U okviru zadatog roka, više desetina civila među kojima najviše žena, dece i staraca, predala se i udaljila od uporišta.[2]
Nakon prolaska dvosatnog roka, Jašarijeva grupa je odgovorila upotrebom teškog naoružanja - minobacača, mitraljeza, ručnih granata, snajperskih pušaka ubijajući dva i ranivši tri policajca. Sukob sa teroristima trajao je 27 sati.[2] Za vreme akcije, Adem Jašari i njegova grupa je pokazala svoj fanatični karakter. Izdajući brutalne naredbe njegovim rođacima da se bore, Jašari je lično ubio svog nećaka zbog „kukavičluka”, a zatim stvorio živi štit od žena i dece u nadi da će dobiti na vremenu dok mu ne prispe pojačanje, jer je očekivao da je čitavo albansko stanovništvo iz zone Drenice spremno da mu krene u pomoć.[5]
Policija nije uspela da razbije bunker upotrebom oružja, čak i većeg kalibra. Tek nakon upotrebe veće količine suzavca Jašari i celokupna grupa terorista su likvidirani. Poginulo je i 28 civila, članova porodica terorista, koji nisu napustili bojište. U selu su sve kuće osim Jašarijeve ostale neoštećene što svedoči da je MUP veoma profesionalno izveo ovu antiterorističku akciju i da nije došlo do napada na civile u Donjem Prekazu, nego samo na teroriste. Nekolicina terorista se povukla ka Klini i dalje prema Đakovici, gde su narednog dana, 6. marta, napali patrolu MUP-a u selu Jošanica. U samom Donjem Prekazu su otkrivena tri velika bunkera različitih namena koji su služili kao skloništa teroristima (dva bunkera sa medicinskom opremom i jedan koji je služio kao komandno mesto i bio krcat municijom, oružjem i eksplozivom).
Stradali policajci: ubijeni pripadnik SAJ-a Rade Radaković (1961) i pripadnik JSO-a Andreas Končarević (1973); ranjeni Željko Mrdalj, Živko Tomić, Predrag Fabijanić, Nenad Šare, Nenad Vujošević, Željko Pavašević, Stevo Bogojević i Miodrag Krtinić.[6]
Nakon operacije[uredi | uredi izvor]
Srpska vlada je izrazila žaljenje za žrtve albanske terorističke okrutnosti i nemilosrdnosti, pri čemu policija nije mogla da zna da su tamo bili prisutni civili i da su OVK teroristi krivi što nisu civilima dozvolili da napuste mesto sukoba.[2]
I ovaj sukob, kao i sukob u Likošanu, na Zapadu je predstavljen kao masakr nad nedužnim albanskim civilima i znatno je zainteresovao zapadne sile za uplitanje u tek započeti kosovski konflikt. Već 9. marta Kontakt grupa je u Londonu izložila zahtev predsedniku Savezne Republike Jugoslavije Slobodanu Miloševiću da hitno reši kosovsko pitanje i dat je rok od 10 dana za povlačenje specijalne policije iz južne srpske pokrajine, obustavljanje akcija protiv albanskih civila itd.
Nakon ovog sukoba, širom Kosova i Metohije, homogenizovano albansko stanovništvo u velikom broju počinje da pristupa Oslobodilačkoj vojsci Kosova i njeno brojno stanje, sa 1000-2000 boraca iz 1997. godine, u proleće 1998. godine narasta na 10-15 hiljada terorista. Albanska propaganda je Adema Jašarija proglasila za nacionalnog heroja ravnog Skenderbegu. Podignuti su mu spomenici u Prištini, Tirani i Skoplju, a među Albancima se slavi i poštuje kao začetnik borbe za oslobođenje Kosova od srpskog okupatora.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ http://news.bbc.co.uk/2/hi/world/monitoring/64947.stm BBC News: Kosovo killings: Belgrade's official version of events], Pristupljeno 11. 4. 2013.
- ^ a b v g d BBC News: Kosovo killings: Belgrade's official version of events, Pristupljeno 11. 4. 2013.
- ^ Napadi na pripadnike MUP, vojske, lojalne građane, uz mnogo nevinih žrtava; Naša borba, 16. maj 1998, pristupljeno 1. februar 2012
- ^ Human Rights Watch: Violence in Kosovo, Pristupljeno 11. 4. 2013.
- ^ Milan V. Petković: Albanski teroristi — Glava 3 Arhivirano na sajtu Wayback Machine (16. decembar 2007), Pristupljeno 11. 4. 2013.
- ^ Kraj zloglasnog Adema Jašarija, Pristupljeno 11. 4. 2013.
