Spisak istaknutih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji

Dodaj veze
S Vikipedije, slobodne enciklopedije

Spisak najistaknutijih srpskih porodica u Kneževini i Kraljevini Srbiji jeste spisak porodica koje su svojim učešćem u obnovi i izgradnji srpske države imale značajan uticaj na državnu i društvenu istoriju Srbije u devetnaestom veku, odnosno u periodu od 1804. godine do 1914. godine[1].

Porodice znamenitih ličnosti Prvog i Drugog srpskog ustanka[uredi | uredi izvor]

Glavni članak: Spisak znamenitih ličnosti Prvog srpskog ustanka

Kraljevske porodice[uredi | uredi izvor]

  • Karađorđevići
Glavni članak: Karađorđevići
  • Obrenovići
Glavni članak: Obrenovići

Po srpskim kneginjama preci kraljevskih porodica su Nenadovići, Milovanovići, Petrovići-Njegoš, Vukomanovići, Bogićevići (porodica), Konstantinovići. Preko Zorke Karađorđević rođ. Petrović-Njegoš, preci kraljevskog doma Karađorđevića su i serdarske grane porodica Vukotići sa Čeva, Martinovića, Vrbica i Vučinić.

Porodice Karađorđevih potomaka[uredi | uredi izvor]

Karađorđevi potomci su kraljevski dom Karađorđevića, porodica Karađorđevog najstarijeg sina Alekse Karađorđevića, porodice Karađorđevih kćerki i unuka.

Karađorđev stariji sin bio je Aleksa Karađorđević. Međutim, naslednik je bio mlađi sin knez Aleksandar Karađorđević koji je 1842. godine postao knez Srbije.

Ruski gardijski poručnik Aleksa Karađorđević je sa Marijom Trokin, kćerkom pukovnika Nikolaja Trokina, maršala dvorjanstva (plemstva) imao sina — jedinca potpukovnika Đorđa Karađorđevića, koji je sa Sarom, kćerkom majora Miše Anastasijevića i Hristine Urošević imao sinove Aleksu Karađorđevića (1858—1920) i Božidara Karađorđevića (1861—1908). Nema potomstva.

Porodica Save Karađorđević, Karađorđeve kćerke i karanovačkog vojvode Antonija Ristića prozvanog Pljakić.

Prodica Marije Pljakić, kćerke Save Karađorđević, Karađorđeve kćerke i vojvode Antonija Ristića prozvanog Pljakić, i pešadijskog kapetana Antonija Pavlovića.

Porodica Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke i vojvode Nikole Kara-Markovića.

Porodica Koče Duke-Pešike iz Beograda i Katarine Kara-Marković, kćerke vojvode Nikole Kara-Markovića iz Lunjevice, rudnička nahija i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke i Teodora Toše Bojanića, barjaktara vojvode pop Luke Lazarevića.

Porodica Teodora Teje Bogatinčevića, trgovca iz Šapca i Jelene — Jelke Bojanić, kćerke Teodora Toše Bojanića, barjaktara vojvode pop Luke Lazarevića i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Stevana Radoičića, člana beogradskog suda i Nadežede Bojanić, kćerke Teodora Toše Bojanića, barjaktara vojvode pop Luke Lazarevića i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica pešadijskog majora Dimitrija Stojadinovića i Stane Bojanić, kćerke Teodora Toše Bojanića, barjaktara vojvode pop Luke Lazarevića i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica vojvode beogradske posade Jovice Milovanovića, bratanca vojvode Mladena Milovanovića i Poleksije Pole Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Stamenke Karađorđević, Karađorđeve kćerke i ruskog kirasirskog konjičkog poručnika Dimitrija Ristića. Njihova deca su Kuzman Ristić, oficir vojske Srbije i Jelena Ristić koja se udala za Đorđa Radojlovića.

Porodica Stamenke Karađorđević, Karađorđeve kćerke i gročanskog vojvode i prvog upravnika beogradske opštine, odnosno gradonačelnika Beograda Ilije Čarapića, sina gročanskog vojvode Vase Čarapića.

Porodica Đorđa Radojlovića, kaznačeja u Beogradu i Jelene Ristić, kćerke ruskog kirasirskog konjičkog poručnika Dimitrija Ristića i Stamenke Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Poleksije Karađorđević (1833—1914), kćerke kneza Aleksandra Karađorđevića i Perside rođ. Nenadović udate za Konstantina Nikolajevića (1821—1877), načelnika kneževe kancelarije, kapućehaje (poslanika) u Carigradu i ministra unutrašnjih poslova i prosvete i

Porodica Kleopatre Karađorđević (1835—1855), kćerke kneza Aleksandra Karađorđevića i Perside rođ. Nenadović, udate za Milana Petronijevića, kapućehaje (poslanika) u Carigradu, poslanika u Berlinu, sina Avrama Petronijevića, namesnika kneževskog dostojanstva.

Porodica Jelene Karađorđević (1846—1867) ), kćerke kneza Aleksandra Karađorđevića i Perside rođ. Nenadović, udate za Đorđa Simića (Beograd 1843, — Zemun 1921), kneževskog predstavnika (predsednika vlade), sina Stojana Simića. Nema potomstva.

Porodice Knjaz Miloševih potomaka[uredi | uredi izvor]

Knjaz Miloševi potomci su kneževski i kraljevski dom Obrenovića, potomci njegove braće gospodara Jovana i Jevrema i kćerki Petrije Bajić rođ. Obrenović i Jelisavete (Savke) Nikolić rođ. Obrenović, koji su, prema Ustavu, imali pravo na presto[2], kao i priznata i nepriznata nezakonita (vanbračna) deca. Knez Miloš je u Hatišerif i Ustave uključio isključivo potomstvo dva brata i po ocu i po majci, odnosno Teodoroviće-Obrenoviće — Jovana i Jevrema[3].

Knjaz Miloševi potomci po kćerkama

Knjaz Miloševi potomci po kćerkama Petriji Bajić rođ. Obrenović i Jelisaveti (Savke) Nikolić rođ. Obrenović, bili su, prema Ustavu, mogući naslednici prestola Srbije, u slučaju da bez muškog potomstva ostanu knez Miloš i njegov srednji brat gospodar Jovan Obrenović i najmlađi brat gospodar Jevrem Obrenović.

Porodica Petrije Bajić, rođ. Obrenović, najstarije kćerke knjaza Miloša i Teodora Bajića iz Zemuna.

Porodica Jelisavete (Savke) Obrenović, druge po rođenju kćerke knjaza Miloša i Jovana Nikolića od Rudne.

Potomci gospodara Jevrema Obrenovića

Potomci gospodara Jevrema Obrenovića su kneževski i kraljevski dom Obrenovića, odnosno njegov unuk knez i kralj Milan i praunuk kralj Aleksandar Obrenović, kraljevski dom Petrović Njegoš, porodica kneza Mirka Petrovića Njegoša i potomstvo kćerki gospodara Jevrema.

Posle smrti sinova kneza Miloša Obrenovića, kneza Milana Obrenovića i kneza Mihaila Obrenovića 1868, na presto je došao unuk gosporada Jevrema Obrenovića Milan Obrenović.

Miloš Obrenović, sin gospodara Jevrema Obrenovića i gospođe Tomanije Obrenović, kćerke vojvode jadranskog Antonija Bogićevića je sa Marijom Katardži imao sina — jedinca Milana Obrenovića.

Potomci gospodar Jevrema Obrenovića su potomci crnogorske kraljevske kuće Petrović Njegoš. Praunuka gospodara Jevrema Obrenovića, po kćerki Anki Konstantinović, Natalija Konstantinović bila je udata za kneza Mirka Petrovića Njegoša, vojvode Grahova i Zete, ruskog kandidata za srpski presto 1903. Imali su pet sinova Stefana, Stanislava, Mihaila, Pavla i Emanuila.

Konstantinovići vode poreklo od Aleksandra Konstantinovića i Anke Konstantinović rođ. Obrenović, kćerke gospodar Jevrema Obrenovića brata kneza Miloša. Iz porodice Konstantinović koja je bila u najbližem srodstvu sa Obrenovićima su Anka Konstantinović, rođ. Obrenović, Katarina Blaznavac, rođ. Konstantinović verenica kneza Mihaila, kasnije udata za generala Milivoja Petrovića Blaznavca, pukovnik Aleksandar Konstantinović, komandant Kraljeve garde, čija kćerka je kneginja Natalija Petrović — Njeguš.

Posle smrti kneza Mihaila, Katarina Konstantinović udala se za generala Milovoja Blaznavca. Imali su dvoje dece Vojislava Blaznavca i Milicu.

Posle smrti generala Milivoja Blaznavca Katarina se drugi put udala za Mihaila Bogićevića (1843-1899), unuka vojvode Antonija Bogićevića, i njenog bliskog rođaka.

Konstantin Hadija unuk Konstantina Hadije oženio se Jelkom, kćerkom gospodara Jevrema Obrenovića. Sin se zvao Miloš po knezu Milošu, a kćerka Marija. Nema potomstva.

Kćerka gospodara Jevrema Obrenovića i Tomanije Obrenović Simona (Simka) bila je udata za Jovna Germana, iz porodice knjaz Miloševih bliskih saradnika i bankara Mihaila i Jovana Germana. Porodica je grčkog porekla.

Posle prerane smrti Simeone German, rođ. Obrenović, njena sestra Anka Konstantinović, rođ. Obreović dobila je dete sa mužem svoje pokojne seste, kćerku kojoj su isto dali ime Simeona, a koja je kasnije živela u Rumuniji, gde je bila udata za ministra Aleksandra Lahovarija iz rumunske boljarske porodice grčkog porekla.

Potomci gospodara Jovana Obrenovića

Gospodar Jovan Obrenović, srednji brat kneza Miloša, nije imao muških potomaka, pa je posle smrti kneza Mihaila, presto Kneževine Srbije, nasledio, u skladu sa Ustavom, jedini muški potomak najmlađeg knez Miloševog brata gospodara Jevrema Obrenovića, Milan Obrenović. Gospodar Jovan u prvom braku sa Krunom Mihajlović nije imao dece, a u drugom braku sa Anom Joksić imao je kćerku Anastaziju koja se udala za Teodora Aleksića od Majne, sa kojim je imala dve kćerke Evelinu i Mariju, kao i kćerku Jermilu udatu za artiljerijskog kapetana Nikolu Čupića, unuka vojvode Stojana Čupića, osnivača Čupićeve zadužbine, sa kojim je imala jednog sina, koji je dobio ime Jovan po gospodar Jovanu.

Porodica Teodora Aleksića od Majne, sina generala Jovana Aleksića od Majne i Anastasije (Stane) Obrenović, kćerke gospodar Jovana Obrenovića. Imali su tri kćerke Anu, Evelinu i Mariju.

Porodica art. kapetana Nikole Čupića, unuka vojvode vojvode Stojana Čupića, „Zmaja od Noćaja“ i Jermile Obrenović, kćerke gospodara Jovana Obrenovića. Imali su sina Jovana Čupića. Nema Potomstva.

Nezakonita deca Obrenovića

Nijedno od mnogobrojne vanbračne dece kneza Miloša nije preživelo prve godine detinjstva. Knjaz Miloševa metresa sa najistaknutijim statusom bila je jedino Jelenka Turkinja, koju su zvali „Mala Gospođa“ za razliku od njegove zakonite žene „Velike Gospođe“ kneginje Ljubice. Knez Miloš je sa „Malom Gospođom“ Jelenkom imao sina Teodora (Todora, Tošu), koji je sa majkom živeo i umro u Rumuniji. Jelenku je knez Miloš posle udao za svog bliskog saradnika Teodora Herbeza, ministra (popečitelja) finansija, ruskog dvorjanina. Teodor i Jelena Herbez usvojili su Jelenkinu sestričinu i udali je za Jevrema Grujića, ministra i poslanika iz porodice Grujić.

Porodice kneginja i kraljica Kneževine i Kraljevine Srbije[uredi | uredi izvor]

Porodica kneginje Ljubice Obrenović, rođ. Vukomanović, knez Miloševe žene i majke kneza Milana Obrenovića i kneza Mihaila Obrenovića.

Porodica kneginje Perside Karađorđević, rođ. Nenadović, kćerke vojvode Jevrema Nenadovića i Jovanke Milovanović, udate za kneza Aleksandra Karađorđevića.

Porodica kneginje Julije Obrenović, rođ. Hunjadi, supruge kneza Mihaila Obrenovića.

Porodica kraljice Natalije Obrenović, rođ. Keško, udate za kralja Milana Obrenovića.

Porodica kraljice Drage Obrenović, rođ. Lunjevica.

Porodica kneginje Zorke Karađorđević, rođ. Petrović-Njegoš, kćerke kralja Nikole Petrovića Njegoša majke kralja Aleksandra Karađorđevića

Porodice drugih predaka kraljevskih domova[uredi | uredi izvor]

Po srpskim kneginjama preci kraljevskih porodica su i (prek Nenadovića, Milovanovići, preko (Petrovići-Njegoša, vojvode Vukotići sa Čeva, Martinovići iz Bajica, Vrbice (porodica), vojvode Bogićevići.

Porodice vojvoda, članova Praviteljstvujuščeg sovjeta i drugih istaknutih zvaničnika i starešina[4][uredi | uredi izvor]

Nenadovići, poreklom iz Morače, su porodično bili obor-knezovi u valjevskoj nahiji, oblasni gospodari, vojvode više nahija, predsednici i članovi Praviteljstvujuščeg sovjeta. Nenadovići su po, Persidi Karađorđević rođ. Nenadović, majci kralja Petra Karađorđevića, preci i rođaci kraljevskog doma Karađorđevića. Vojvoda Jakov Nenadović je pradeda kralja Petra Karađorđevića.

Milovanovići, poreklom Cerovići iz Drobnjaka, su porodica gospodar Mladena Milovanovića (1760-1823), predsednika Praviteljstvujuščeg sovjeta, prvog popečitelja (ministra) vojnog, vojvode i predvodnika Karađorđeve političke opcije.

Milovanovići su u dvostrukom srodstvu sa Karađorđevićima, jer je Mladen Milovanović po kćerki Joki Nenadović pradeda kralja Petra I Karađorđevića, a bratanac Mladena Milovanovića, vojvoda beogradske posade Jovica Milovanović bio je od 1810. oženjen Karađorđevom kćerkom Poleksijom.

Đurići su porodica Janićija Dimitrijevića Đurića, voždovog prvog sekretara.

Porodica Jovana Protića iz Rama i Požarevca, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta za požarevačku nahiju. Njegov sin general-major Đorđe Protić, kneževski predstavnik (predsednik vlade), čija kćerka se udala za sina protojereja Mateje Nenadovića, Svetozara Nenadovića.

Porodica kneza Sime Markovića iz Velikog Borka, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta, starešine zapadne vojske 1813.

Jankovići vode poreklo od Janka Đuređevića, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta. Njegov sin je Paun Janković, zastupnik, (vd) kneževskog predstavnika (predsednika vlade).

Porodica vojvode Milenka Stojkovića.

Dobrnjci vode poreklo od mlavskog vojvode Petra Teodorovića Dobrnjca, rodom iz Dobrnje, mlavske knežine požarevačke nahije i njegove braće kneza moravske knežine Stevana Dobrnjca i Nikole Dobrnjca.

Porodica gročanskog vojvode Vase Čarapića.

Porodica šabačkog vojvode Luka LazarevićLuke Lazarevića.

Porodica starovlaškog vojvode i kneza Maksima Raškovića.

Grbovići su bili porodično obor-knezovi kolubarske knežine sa sedištem u Mratišiću.

Karapandžići su bili beratlijski nahijski knezovi u timočkoj krajini sa sedištem u Negotinu.

Potomci kneza Teodosija Marićevića iz Orašca.

Porodica i potomci kneza Stanoja iz Zeoka i kneza Nikole Stanojevića.

Birčani vode poreklo od kneza Ilije Birčanina.

Markovići, porodica kneza Ilije Markovića, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta, i predsednika Velikog narodnog suda (Vrhovnog suda od 1811) su bili obor-knezovi pocerske knežine šabačke nahije.

Momirovići vode poreklo od kneza moravske knežine požarevačke nahije Momira Protića iz Lučice i njegovog sina vojvode moravske knežine požarevačke nahije Iva Momirovića.

Stefanovići vode poreklo od obor-kneza i vojvoda porečkog Jovice Stefanovića. Njegov sin je Stefan Stefanović Tenka, predsednik državnog saveta, organizator Tenkine zavere.

Zdravkovići vode poreklo od kneza Milije Zdravkovića, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta za ćuprijsku nahiju i njegovog sina vojvode resavske knežine ćuprijske nahije Milosava Zdravkovića, oženjenog kćerkom vojvode resavske knežine ćuprijske nahije Stevana Sinđelića.

Popovići su porodica bukovičkog protojereja Atanasija, koji je zakleo i blagoslovio ustanike u Orašcu 1804 i njegovog bratanca Lazara Arsenijevića Batalake.

Porodica Hadži Ruvima i vojvode sokoske nahije Petra Nikolajevića Molera.

Smiljanići, poreklom Bujuklići, vode poreklo od kitoškog vojvode protojereja Nikole Smiljanića, iz Badovinaca, mačvanska knežina šabačke nahije.

Popovići iz Vranića su porodica Pavla Popovića, člana Praviteljstvujuščeg sovjeta.[5].

Cincar-Jankovići vode poreklo od vojvode požarevačke nahije i požarevačke knežine požarevačke nahije Cincar-Janka Popovića, (1779—1833). Porodična krsna slava do 1800. godine bio je Mitrovdan, a posle Đurevdan. U XVIII veku njihovi preci su sveštenici u Ohridu i Donjoj Belici. Isto poreklo ima i porodica Cincar-Marković, jer su vojvoda Cincar-Janko i vojvoda Cincar-Marko braća od stričeva.

Cincar-Markovići vode poreklo od vojvode sokoske nahije Cincar-Marka Kostića.

Čolak-Antićivode poreklo od vojvode kruševačke knežine kruševačke nahije i grada Kruševca Čolak-Ante Simeonovića, rodom iz Prizrena, Kosovo i Metohija, Stara Srbija. Porodična krsna slava je Aranđelovdan — Sv. Ahangel Mihailo.

Porodica karanovačkog vojvode Antonija Ristića prozvanog Pljakić i Save, Karađorđeve kćerke.

Porodica vojvode Nikole Kara-Markovića iz Lunjevice, rudnička nahija i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Teodora Toše Bojanića, barjaktara vojvode pop Luke Lazarevića i Sare Karađorđević, Karađorđeve kćerke.

Porodica Konstantina Nikolajevića (1821—1877), načelnika kneževe kancelarije, kapućehaje (poslanika) u Carigradu i ministra unutrašnjih poslova i prosvete i Poleksije Karađorđević (1833—1914), kćerke kneza Aleksandra Karađorđevića i Perside rođ. Nenadović.

Porodica kapetana Đorđa Simića, oca Stojana Simića i Alekse Simića i dede Đorđa Simića.

Porodica Mijaila Simića člana Glavna Kontrola Kneževine Srbije i predsednika Varoškog, Terazijskog i Palilulskog kvarta i Vasilija Simića predsednika beogradskog suda, apelacionog sudije i advokata. Potomci kneza Jovana Simića Bobovca, predsednika beogradskog Suda.

Garašani, poreklom Boškovići iz Bjelopavlića, vode poreklo od kneza Vukašina Boškovića (kraj XVII veka) čiji praunuk Milutin Savić Garašanin je uzeo prezime Garašanin po Garašima u jaseničkoj knežini kragujevačke nahije, gde je živela njegova porodica nakon dolaska u Srbiju sredinom XVIII veka. Iz porodice Garašanin su dva predsednika ministarskog saveta (vlade) Srbije Ilija Garašanin i njegov sin Milutin Garašanin.

Kneževići vode poreklo od obor-kneza lepeničke knežine kragujevačke nahije Đuke Filipovića, čiji sin lepenički kapetan Marko Filipović je bio oženjen sestrom Karađorđeve žene Jelene Petrović, rođ. Jovanović iz Masloševa.

Porodica kneza Ive Kneževića iz Popovića u zvorničkoj nahiji, rodom iz Dvorova, u Semberiji u bijeljinskoj nahiji bosanskog pašaluka. Knez Ivo Kneževih iz Semberije. Posle je živeo u Šapcu, njegov unuk je Boža Knežević, srpski filozof.

Grujići vode poreklo od vojvode Vula Ilića Kolarca i njegovog brata Grujice Ilića. Njihov unuk je general Sava Grujić, predsednik ministarskog saveta, predsednik državnog saveta i poslanik na strani.

Kćerka vojvode Stevana Sinđelića udala se za resavskog vojvodu Milosava Zdravkovića, sina Milije Zdravkovića, člana sovjeta.

Čupići, poreklom Dobrilovići iz Drobnjaka, vode poreklo od vojvode mačvanske knežine Stojana Čupića.

Petrovići vode poreklo od vojvode krajinske nahije Hajduk-Veljka Petrovića i njegove braće vojvode krajinske nahije Milutina Petrovića Ere i kneza Miljka Petrovića.

Stojićevići vode poreklo od vojvode pocerske knežine šabačke nahije Miloša Stojićevića Pocerca.

Potomstvo vojvode Lazara Mutapa. Jedan unuk Mutapdžić, oficir.

Bogićevići su porodica vojvode jadranske knežine Antonija Ante Bogićevića, koji je po kćerki gospođi Tomaniji Obrenović, rođ. Bogićević i unuku Milošu Obrenoviću, pradeda kralja Milana Obrenovića. Tomanija Obrenović usvojila je Kostu Cincar-Markovića.

Bimbaša Uzun-Mirko Apostolović, zaslužan za otvaranje beogradske Sava-kapije prilikom zauzimanja Beograda 1806.

Vojvoda homoljske knežine požarevačke nahije (od 1811) Ilija Stošić, rodom iz Žagubice, homoljske knežine požarevačke nahije. Njegov unuk po kćerki Milosavi udatoj za Stevana Protića sina požarevačkog protojereja Josifa Momirovića (poreklom sa Kosova a pre od Kolašina) iz Požarevca je general Kosta S. Protić, drugi namesnik kraljevskog dostojanstva i predsednik 38. vlade Srbije.

Vojvoda knežine ramske požarevačke nahije (od 1811) Živko Šljivić, iz Brežana, nahija požarevačka Vojvoda knežine ramske požarevačke nahije Janko Šljivić, iz Brežana, nahija požarevačka, poginuo 1813.

Mačvanski knez i vojvoda Ostoja Spuž, poreklom iz Spuža, član magistata, rodonačelnik Spužića, porodice iz koje je akademik Vladimir Spužić. Njegov unuk po kćerki Jeleni je Vladimir Jovanović, ministar finansija, a praunuk Slobodan Jovanović.

Porodica Nauma sekretara voždovog, rodom iz Moskopolja.

Cukići vode poreklo od vojvode župske knežine kruševačke nahije Pavla Cukića, koji je bio i jedan od vođa Drugog srpskog ustanka.

Lomići se, zajedno sa prezimenima Loma, Lomović i Lomigorić, smatraju potomcima Arsenija Lome, poznatog vojvode iz Prvog i Drugog srpskog ustanka.[6]

Rajići vode poreklo od Atanasija — Tanaska Rajića Karađorđevog prvog barjaktara.

Radojlovići, poreklom Vukotići su porodica Đorđa Radojlovića, kaznačeja u Beogradu i Jelene Ristić, kćerke ruskog kirasirskog konjičkog poručnika Dimitrija Ristića i Stamenke Karađorđević, Karađorđeve kćerke. Đorđe Radojlović se oženio Jelenom Ristić, čiji očuh je bio vojvoda Ilija Čarapić, a majka Stamenka Čarapić, rođ. Karađorđević. Nisu imali dece. Đorđe je usvojio svog bratanca Petra Radojlovića, kasnije sreskog i okružnog načelnika.

Porodica Sime Milosavljeića Paštrmca.

Porodica Joksima Milosavljevića, velikog serdara podunavskog

Porodica Tome Vučića-Perišića i mitropolita Srbije Melentija Pavlovića.

Kondići vode poreklo od Konde Bibmaše.

Bimbaša Hrista, iz Samokova, njegov brat je bimbaša Veličko, rodonačelnik je Hristića. Njegov unuk je Filip Hristić, usvojenik mitropolita Melentija Pavlovića predsednik 17. vlade Srbije, poslanik u Carigradu[7]. Bimbaša Veličko, iz Samokova, brat bimbaše Hriste, rodonačelnik je Veličkovića, pradeda Živojina Veličkovića, ministra.

Bimbaša Veličko Đorđević, iz Samokova, brat bimbaše Hriste, rodonačelnik je Veličkovića, pradeda Živojina Veličkovića, ministra.[8].

Uroševići vode poreklo od Karađorđevog barjaktara Uroša Novakovića (oko 1780—1832), Žabari, lepenička knežina kragujevačke nahije koji je prvi pucao u Bitki na Mišaru.

Rakići vode poreklo od valjevskog kneza Rake Tešića, popečitelja (ministra) prosvete. Njegov unuk Dimitrije Mita Rakić (1846 -1890), ministar finansija 1888, oženjenog kćerkom Milana Đ. Milićevića, ministra prosvete. Njihov sin Milan Rakić, pesnik, diplomata, konzul.

Porodica Boška Tadića (1793-1852) iz Valjeva, valjevska nahija učenika Jugovićeve Velike škole (1808-1813), koji je bio verovatno blizak rod, sin, bratanac valjevskog vojvode Milivoja Tadića.

Porodice obor-knezova i knezova pre 1804[uredi | uredi izvor]

Beratlijske kneževske porodice[uredi | uredi izvor]

Porodice obor-knezova[uredi | uredi izvor]

Porodice istaknutih seoskih knezova[uredi | uredi izvor]

Porodice najviših zvaničnika Kneževine i Kraljevine Srbije[uredi | uredi izvor]

Porodice mestozastupnika i namesnika kneževskog i kraljevskog dostojanstva[uredi | uredi izvor]

Mestozastupnik kneževskog dostojanstva (1858)'

Jedini mestozastupnik knjaza bio je po posebnom knez Miloševom ovlašćenju do njegovog povratka u zemlju 1858. gospodar Stevan Stevča Mihailović, predsednik državnog saveta, predsednik ministarskog saveta,

Namesništvo kneževskog dostojanstva (1839)

Prvi namesnik kneževskog dostojanstva za maloletnog kneza Mihaila 1839. bio je gospodar Jevrem Obrenović, brat Kneza Miloša.

Porodica gospodara Tome Vučića Perišića, namesnik kneževskog dostojanstva 1839, nekadašnjeg Karađorđevog telohranitelja, rodom iz Vučkovca, gružanska knežina kragujevačke nahije, sin Stevan oženjen unukom Stevana Dobrnjca. Vučićev brat od strica mitropolit Srbije Melentije Pavlović, čiji potomak po majci Milan Stojadinović, predsednik vlade.

Porodica Avrama Petronijevića, namesnika kneževskog dostojanstva.

Namesništvo kneževskog dostojanstva (1868)

Posle smrti kneza Mihaila obrazovano je namesništvo u sastavu Jovan Marinović, predsednik državnog saveta, Milojko Lešjanin, ministar pravde i Đorđe Petrović, predsednik Kasacionog suda. Knežvski namesnici, posle nekoliko meseci zamenjeni su drugim ličnostima.

Marinovići su porodica Jovan MarinovićJovana Marinovića, namesnika kneževskog dostojanstva, predsednika ministarskog saveta, ministra, dugogodišnjeg kraljevskog poslanika u Parizu.

Lešjani su porodica Miloja Lešjanina, namesnika kneževskog dostojanstva, ministra pravde.

Petrovići su porodica Đorđa Petrovića, namesnika kneževskog dostojanstva, predsednika Kasacionog (Vrhovnog suda).

Namesništvo kneževskog dostojanstva (1868)

Porodica generala Milivoja Blaznavca, prvog namesnika kneževskog dostojanstva i Katarine Konstantinović, kćerke Anke Konstantinović, rođ. Obrenović i unuke gospodara Jevrema Obrenovića.

Porodica Jovana Ristića, namesnika kneževskog dostojanstva i namesnika kraljevskog dostojanstva.

Namesništvo kraljevskog dostojanstva

Porodica Jovana Ristića, namesnika kneževskog dostojanstva i namesnika kraljevskog dostojanstva.

Porodica generala Koste Protića, namesnika kraljevskog dostojanstva.

Porodica generala Jovana Beli-Markovića, namesnika kraljevskog dostojanstva.

Porodice predsednika vlada Srbije i drugih najviših zvaničnika[uredi | uredi izvor]

U ovom delu spiska nalaze se porodice predsednika Vlada Srbije od 1805. do sada 1918. godine, kao i drugih najviših državnih zvaničnika.

Jovan Protić, vd. predsednik, 1805, Đorđe Protić, predsednik, 3. maj — 26. avgust 1842

Prota Mateja Nenadović, prvi predsednik, 1805-1807, vojvoda Jakov Nenadović, prvi popečitelj/ministar unutrašnjih poslova

Vojvoda Mladen Milovanović, predsednik, 1807-1811

Avram Petronijević, predsednik (tri puta), 14. februar 1839 — 3. maj 1840, 26. avgust — 24. septembar 1843, 29. septembar 1844 — 10. april 1852.

Paun Janković od 26.4. 1840. zastupnik.

Aleksa Simić, predsednik (tri puta), 24. septembar 1843 — 29. septembar 1844, 14. mart 1853 — 16. decembar 1855, 16.9. 1856-19. juni 1857, Đorđe Simić, predsednik (dva puta), 21. januar 1894 — 21. mart 1894, 17. decembar 1896 — 11. oktobar 1897.

Ilija Garašanin, predsednik (dva puta) 13. april 1852 — 14. mart 1853, 9. decembar 1861 — 3. novembar 1867, ministar unutrašnjih poslova, ministar inostranih poslova, Milutin Garašanin, predsednik, 7. februar 1884 — 1. jun 1887.

Cvetko Rajović, predsednik, 6. april 1859 — 27. oktobar 1860.

Filip Hristić, predsednik, 27. oktobar 1860 — 9. oktobar 1861.

Jovan Ristić, kraljevski i kneževski namesnik, predsednik (četiri puta), 3. novembar 1867 — 21. novembar 1867, 2. april 1873 — 22. oktobar 1873, 1. oktobar 1878 — 21. oktobar 1880, 1. jun 1887 — 19. decembar 1887, ministar inostranih poslova, predsednik Srpske kraljevske akademije, danas SANU)

Nikola Hristić, predsednik (četiri puta), 22. novembar 1867 — 21. juni 1868, 21. septembar 1883 — 7. februar 1884, 14. april 1888 — 21. februar 1889, 15. oktobar 1894—25. jun 1895, Kosta Hristić, ministar pravde, 1897—1899)

Radivoje Milojković, predsednik, 17. juli 1869 — 10. avgust 1872, ministar pravde 1875.

Milivoje Blaznavac, predsednik, 10. avgust 1872 — 2. april 1873.

Jovan Marinović, predsednik, 22. oktobar 1873 — 25. novembar 1874.

Danilo Stefanović, predsednik, 22. januar 1875 — 19. avgust 1875.

Stevča Mihajlović, jedini mestozastupnik kneza, predsednik (dva puta), 19. avgust 1875 — 26. septembar 1875, 24. april 1876—7. decembar 1876.

Milan Piroćanac, predsednik, 21. oktobar 1880 — 21. septembar 1883, ministar pravde, 1880—1881.

General Kosta Protić, predsednik, 21—22. februar 1889.

General Sava Grujić, predsednik (pet puta), 19. decembar 1887 — 14. aprila 1888, 22. februar 1889 — 11. februar 1891, 23. novembar 1893 — 12. januar 1894, 21. septembar 1903 — 27. novembar 1904, 1. mart 1906 — 17. april 1906, dugogodišnji predsednik Državnog saveta.

Nikola Pašić, predsednik (šest puta) i predsednik ministarskog saveta Kraljevine SHS (tri puta), 11. februar 1891—9. avgust 1892, 27. novembar 1904 — 16. maj 1905, 17. april 1906 — 30. maj 1907, 30. maj 1907 — 7. jul 1908, 11. oktobar 1909 — 25. jun 1911, 30. avgust 1912 — 7. decembar 1918.

Jovan Avakumović, predsednik (dva puta), 9. avgust 1892 — 1. april 1893, 29. maj 1903 — 21. septembar 1903, ministar pravde, 1880, 1887.

Stojan Novaković, predsednik, 25. jun 1895 — 17. decembar 1896, 11. februar 1909—11. oktobar 1909, ministar inostranih poslova.

Puk. dr Vladan Đorđević, predsednik, 11. oktobar 1897 — 12. jul 1900.

Petar Velimirović, predsednik, 7. oktobar — 7. novembar 1902, 7. jul 1908 — 11. februar 1909.

General Dimitrije Cincar-Marković, predsednik, 7. novembar 1902 — 29. maj 1903, dr Aleksandar Cincar-Marković, ministar inostranih poslova Kraljevine Jugoslavije 5.2.1939-26.8.1939, 26.8.1939. 27.3.1941.

Milovan Milovanović, predsednik, 25. jun 1911 — 18. jun 1912, ministar pravde, 1908, Đorđe Đoša Milovanović, ministar pravde, 1875, 1896—1897.

Marko Trifković, predsedniik, 18. jun 1912 — 30. avgust 1912, ministar pravde, 1907—1908., 1912.

Jevrem Grujić, ministar pravde 1876—1878., ministar unutrašnjih poslova i dr.

Rajko Lešjanin, ministar pravde 1868, general Milojko Lešjanin, ministar vojni, načelnik generalštaba.

Dr Kosta Cukić, ministar finansija.

Pukovnik Mladen M. Žujović, upravnik Beograda, dr Jovan Žujović, ministar inostranih poslova i prosvete, predsednik Srpske kraljevske akademije.

Dr Sima Lozanić, akademik, predsednik SANU, ministar inostranih poslova.

Pukovnik Jovan Veljković, popoečitelj pravosuđa, Stojan Veljković, ministar pravde, 1871—1873., 1879—1880., Vojislav Veljković, ministar finansija)

Milan Bogićević, ministar pravde, 1874—1875., Miloš Bogićević upravnik Beograda, Mihailo Bogićević, predsednik beogradske opštine

Dimitrije Matić, ministar pravde, 1878—1879.

Dimitrije Marinković, ministar pravde, 1884—1885., dr Vojislav Marinković, ministar inostranih poslova Kraljevine SHS i Jugoslavije)

Živojin Veličković, ministar pravde, 1892—1893.

Velimir Todorović, ministar unutrašnjih poslova, 1902-1903.

Kostantin Kumanudi, ministar finansija, predsednik beogradske opštine

Živko Karabiberović, predsednik beogradske opštine, guverner Narodne banke

Porodice trgovaca, finansijera, zadužbinara i dobrotvora[uredi | uredi izvor]

Porodice velikih trgovaca pre 1804

Porodica Nikole Čarkadžije, možda najbogatijeg srpskog trgovca uoči 1804. Poreklom iz Prnjavora, trgovali su u Šapcu i Sremskoj Mitrovici

Porodica Tome Trkića, jednog od najistaknutijih trgovaca pre 1804. Poreklom iz Zvornika, doselili se u Šabac, gde su vodili poslove. Prešli u Sremsku Mitrovicu 1805, nastavili da vode poslove iz Šapca od 1806. Jovan Trkić bio predsednik opštine Šabac (varoški kmet).

Mladen Milovanović je pre 1804. bio duggodišnji uspešan trgovac stokom.

Naum Krnar je trgovao u Beogradu pre 1804.

Bajići i Hadži-Bajići iz Sremske Mitrovice i Zemuna trgovali sa Srbijom na veliko.

Mihailo Hadži-Toma i njegov brat Jovan trgovali sa Srbijom iz Zemuna. U Zemunu su imali početkom XVIII veka više nekretnina, između ostalih i kafane, kao što je „Kod divljeg čoveka“, gde je 1806. uoči zauzimanja Beograda, odseo nekoliko dana vojvoda Cincar Janko. Vlasnik ove kafane bio je Jovan Hadži-Toma iz MelnikaNjihov bratanac Hadži-Toma Opulos.

Uroš Milutinović trgovao iz Zemuna na veliko sa Srbijom.

Porodice veletrgovaca posle 1815

Knez gružanski Petar Topalović, knjaz Milošev poslovni ortak.

Porodica kapetan Miše Anastasijevića.

Magazinovići poreklom iz Hercegovine.

Porodica Nikole Spasića

Porodica Ilije Milosavljevića Kolarca, poreklom iz Kolara.

Porodica Luke Ćelovića, poreklom iz Hercegovine. Luka Ćelović se nije ženio.

Janići su porodica Goluba Janića, njegovog oca Samuila Janića i žene Bosiljke Janić. Janići su bili veletrgovci i rentijeri, poreklom iz Mavrova. Njihova zadužbina je hotel Balkan na Terazijama.

Porodica Perside Milenković, čija zadužbina je crkva manastira Vavedenje na Senjaku i Matematička gimnazija u Beogradu.

Porodica Vlajka Kalenića iz Beograda.

Porodica pukovnika Đoke Vlajkovića

Braća Krsmanovići, poreklom sa Banije.

Beogradske i zemunske porodice poreklom iz Makedonije, Albanije i Stare Srbije

Porodica Mihaila i Đorđa German (Razloglija), poreklom su iz Razloga.

Porodica Nauma Krnara.

Karamate su srpska porodica srpsko-cincarskog porekla, koja od XVIII veka živi u Zemunu.

Kumanudi su srpska porodica grčkog porekla iz koje je Konstantin Kumanudi, ministar finansija i predsednik beogradske opštine.

Porodica Konstantina Hadije.

Porodica Hadži-Tome.

Kiki su srpska porodica cincarskog porekla.

Leko je srpska porodica cincarskog porekla iz koje su Marko Leko, Dimitrije Leko i dr.

Antule su srpska porodica cincarskog porekla.

Paču (srpska porodica cincarskog porekla)

Porodica Lazara Pačua, ministra finansija Kraljevine Srbije u vreme Prvog svetskog rata.

Porodica Pešika je cincarskog porekla. Zvala se Duka Pešika, kasnije samo Pešika. Došla je u Beograd iz Klisure 1790. godine.

Dani (Danići) su srpska porodica srpsko-cincarskog porekla.

Rošu je srpska porodica cincarskog porekla.

Teokarevići su srpska porodica cicnarskog porekla.

Beogradske porodice doseljene tokom XIX veka

Piletići su porodica serdar Jola Piletića, koji se nakon sukoba sa knjaz Nikolom, preselio sa porodicom u Srbiju u Niš.

Viktorović (srpska porodica poljskog porekla)[9]

Snjećivi — Jovanović (Češka)

Porodica Jana Snjećivog ((češ. Jan Křtitel Snětivý, 1811-1892) i Katarine rođ. Nahlik ((češ. Kateřina Náhlík, 1814—1892) koji su se u Beograd doselili 1857. godine. Pošli su 1852. godine iz mesta Bohdaneč (češ. Bohdaneč) u istočnoj Češkoj, tada Austrougarska, i usput se zaustavljali u Bukovici kraj Slatine (Slavonija) i Sentomašu (dan. Srbobran). Jan se u Beogradu bavio stolarskim zanatom, između ostalog je radio stolariju u kući Hrisante Kumanudi u Knez Mihajlovoj ulici, danas spomenik kulture. Podigao je porodičnu kuću u Nemanjinoj ulici koja je i dalje u vlasništvu porodice.

Sa Janom i Katarinom su iz Češke pošla i njihova deca: četiri kćerke i jedan sin. Tri kćerke su se udale - dve u Beogradu (Darinka-Terezija udata Vidić, vidi Cincar-Jankovići, i Eleonora-Lenka udata Milošević), a jedna u Titelu (Emilija udata Sestrič). Četvrta, Božena, je ostala neudata i bila profesorka u Beogradu, gde je i umrla.

Sin Bohumil (češ. Bohumil, 1839-1924) je 1870-ih godina primio ime Bogoljub Jovanović i oženio se Emilijom Dimić (1860-1924) iz Novog Sada, koja je poticala iz učiteljske porodice a i sama do udaje radila kao učiteljica u Kragujevcu. Bogoljub je bio upravnik državne statistike i član Srpskog Učenog Društva. Bogoljub i Emilija su imali sinove Branka i Dragoslava (1886-1939, rektor Beogradskog univerziteta 1936-1939) i kćerku Milicu. Dragoslav se oženio Milicom Stajić iz Bijeljine, i sa njom imao sinove Bogoljuba (1924-, slikar) i Desimira i kćerku Milu.

Porodica Deroko poreklom je iz Dubrovnika.

Porodica jevrejskog porekla koja je u Srbiju došla iz Austrougarske. U Sremske Karlovce prvi je došao Dušan Mijalčić 1837. godine sa svoja četiri sina i dve ćerke. Sedamdesetih godina XIX veka sele se u Beograd. Porodica Mijalčić je poznata po tome što je dala jednog generala i 3 pukovnika vojsci Kraljevine Srbije za vreme Balkanskih ratova i Prvog svetskog rata kao i po tome što je tokom XIX i XX veka iškolovala brojne oficire na vojnoj akademiji u Beogradu. U srodstvu su sa Beogradskim porodicama Leko i Pijade.

Porodica koja je u Srbiju došla iz Češke, poreklom Italijani. U Srbiju je došao Ignjat Bajloni — 1885. godine, njegov sin bio je Jakov Bajloni, a unuk Ignjat J. Bajloni Mlađi — guverner Narodne banke.

Poreklom iz Dubrovnika.

Poreklom iz Dubrovnika.

Poreklom iz Dubrovnika.

Porodica kneza Iva Vojinovića iz Dubrovnika.

Porodica grofa Meda Pucića iz Dubrovnika.

Izvori[uredi | uredi izvor]

  1. ^ Naravno i ovde ima izuzetaka zbog celovitosti spiska. Na primer neke od istaknutijih porodica iz Zemuna, koje su bile u bliskim vezama sa Beogradom i učestvovali u osnivanju Srpske Vojvodine 1848. i sl. U patrijarhalnom devetnaestovekovnom društvu Srbije, koja je bila nasledna monarhija, porodice su imale veliki uticaj na politiku i društveni život. Sve znamenite ličnosti Srbije ovog vremena bile su očevi i starešine užih ili širih porodica, od vladara do starešina seoskih zadruga. Redosled na ovom spisku je istorijski, hijerarhijski i hronološki Uobičajen za, na primer, precedentne liste zvaničnih državnih protokola. Značaj i istorijska važnost nisu sasvim precizno određeni i moguća su pomeranja. Često se ista porodična imena nalaze u više prikazanih grupa. Na prvom mestu nalaze se porodice vladara i njihovih potomaka. Karađorđe je obnovitelj srpske države, vođa Prvog srpskog ustanka, a knjaz Miloš Obrenović vođa Drugog srpskog ustanka. Osnovali su dve dinastije koje su vladale kneževinom i kraljevinom Srbijom. Najbliži rođaci vladara bili su ujedno predstavnici porodica drugih znamentih ličnosti Prvog i Drugog srpskog ustanka, pre svega oblasnih gospodara i najviših zvaničnika Karađorđeve Srbije. Iz ovih porodica najčešće su i najviši zvaničnici u državi. U to vreme nije se na učešće rođaka u vlasti gledalo kao na nepotizam, jer je način vladanja u monarhiji bio u rukama porodice čiji je starešina kralj. Nenadovići iz Brankovine, koji su dali veliki broj istorijskih ličnosti zaslužnih za obnovu države Srbije, imali su najveću vlast u vreme vladavine njihovog zeta kneza Aleksandra Karađorđevića. Zbog učešća u zaveri u kojoj je ubijen knez Mihailo, više Nenadovića je osuđeno na smrt, što je presudno uticalo na dalju istoriju ove porodice. Kao što su Nenadovići oduvek imali najveći uticaj u valjevskom kraju, a i u celoj državi u vreme vladavine kneza Aleksandra Karađorđevića, Bogićevići, porodica jadranskog vojvode Antonije Bogićevića imala je izuzetan uticaj u šabačkom kraju, a posle, kada je na presto došla mlađa grana Obrenovića na čijem čelu je bio gospodar Jevrem Obrenović, zet Bogićevića, i u celoj državi. Od oblasnih gospodara nastale su obe dinastije Karađorđevići i Obrenovići. Izuzetak su gospodari istočne Srbije Milenko Stojković i Petar Dobrnjac, koji su prognanin iz Srbije 1811. zbog suprotstavljanja centralnoj vlasti, odnosno Karađorđu. Nakon njih nabrajaju se porodice najistaknutijih vojvoda, po zvanjima koja su rodonačelnici imali u prvoj državi, što znači prvo komandanti najvažnijih gradova, nahijske vojvode, vojvode gradova i najvažnijih knežina u nahijama, vojvode na knežinama, kapetani, bimbaše i buljukbaše. Od posebnog su značaja bile ličnosti iz najbližeg Karađorđevog i knjaz Miloševog okruženja. Često su istaknute vojvode bile iz porodica starih obor-knezova iz osamanestovekovne Srbije, koje su ujedno neretko, ali ne i nužno, bile i svešteničke porodice. I turska vlast poštovala je patrijarhalni sistem i uvek potvrđivala izbor obor-knezova i knezova iz istih porodica, a najčešće se i svešteničko zvanje prenosilo sa kolena na koleno. Poseban ugled imale su najstarije porodice, među kojima se nalaze Nenadovići, Lazarevići, a posebno Raškovići i Karapandžići za koje se više izvora slaže da su imali berate, odnosno zvanične državne careve potvrde na određene privilegije. Pošto je Srbija u devetanestom veku bila uređena kao monarhija vladar je bio suveren. Danas je, za razliku od tog vremena, narod suveren. Zbog toga je položaj namesnika vladara u vreme bolesti ili maloletsva vladara bio posebno značajan u političkom životu. Namesnici su se po redu prvi, drugi, treći namesnik potpisivali na svim državnim aktima na mestu na kom se potpisuje vladar. Zbog toga se u narednoj grupi nalaze porodice članova tri namesništva koja su postojala u kneževini i kraljevini Srbiji. U sledećoj grupi su najviši državni zvaničnici. U većem broju slučajeva ove grupe se poklapaju i često su blisko rodbinski povezane. Na spisku se nalaze i porodice veletrgovaca, finansijera, najčešće istovremeno i zadužbinara i velikih dobrotvora. Jedan deo ovih porodica poklapa se sa prethodnim spiskom. Drugi deo predstavlja najbogatije i najuticajnije ljude iz pojedinh krajeva gde žive Srbi kao što je Hercegovina, Makedonija, Kosovo i Metohija i sl. Ove ličnosti i porodice često su ulagale svoju veliku imovinu u određene državne projekte, od kojih je najvažniji državni projekat devetnaestovekovne Srbije bio projekat oslobođenja i ujedinjenja celog srpskog naroda. U izgradnji Srbije, njenom jačanju i ostvarivanju ciljeva državne politike, učestvovale su i mnoge porodice koje nisu po rodonačelniku srpskog porekla, ali su posle nekoliko generacija posrbljene. Najčešće je reč o poznatim pravoslavnim cincarskim porodicama, koje su imale mrežu političkih i trgovačkih veza po celom Balkanu i Austrougarskoj. Vodeći finansijeri u Austrougarskoj bili su iz cincarske porodice Sina. U Srbiju devetnaestog veka dolazile su mnoge ličnosti i porodice i poreklom sa zapada koje takođe postale srpske. Neke od značajnih ličnosti srpske istorije imaju usvojena imena i prezimena, umesto starih čeških, poljskih, nemačkih i drugih imena. Ovakav spsiak pokazuje socijalnu strukturu devetnaestovekovne Srbije, procentualno u njenom manjinskom delu, ali po uticaju na politiku i društveni život presudnu. Ove porodice imaju uticaj i u međuratnom društvu, ali u većoj državi drugačije zasnovanoj od Srbije, on je bitno promenjen. Sa istorijske scene u svakom slučaju silaze okončanjem Drugog svetskog rata.
  2. ^ Prema Ustavu iz 1835 i sultanovom beratu i volji knjaza Miloša, detaljno je predviđen način nasleđivanja prestola u porodici Obrenović, prema kome „ići će nasljedstvenost sa oca na najstarijeg sina“ u familiji sadašnjeg knjaza Miloša Teodorovića Obrenovića, a u slučaju izumrtija muškaraca njeni, u familiji starijega brata Njegova, Jovana Teodorovića Obrenovića, a u slučaju izumrtija i muškaraca njegovi, u familiji mlađeg njegovog brata Jefrema Teodorovića Obrenovića“, čiji je unuk bio kralj Milan. Prema istom Ustavu u slučaju „izumrtija muške vrste sve familije Knjaza Miloša, Jovana i Jefrema Teodorovića Obrenovića“ prelazi nasledstvo prestola na najstarijeg sina „najbliže i najstarije vrste kćeri od familije Obrenovića“, tako da poslednji knez od muške familije Obrenovića, s odobrenjem državnog saveta i Narodne skupštine posini i prirodi, tj. primi u srpsko državljanstvo, ako je strani državljanin, „po pravu prvorodstva najstarijega sina iste ženske vrste“. Ustavom iz 1835 predviđeno je bilo da ako bi „i muškarci ženske vrste sadašnje Knjaževske familije Obrenovićeve izumrli, a ono da opomene državni Sovjet poslednjega Knjaza tri puta, da za života svoga naimenuje svoga prejemnika iz členova naroda, koji bi bio najsposobniji i najdostojniji k važnomu dostojinstvu Knjaževskomu“. Ako bi poslednji knjaz izostavio to da učini, onda je skupština bila ovlašćena da izabere „najsposobnijega i najdostojsnijega muža između sebe“ Vid. Ustav iz 1835, čl. 23 — čl. 28, Ustavi i vlade Kneževine Srbije, Kraljevine Srbije, Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije (1835-1941), Beograd (1988). str. 29-30. Prema Ustavu iz 1869 (čl. 10), kada je izumrla knjaz-Miloševa, direktna muška linija Obrenovića, a na presto stupio Milan Obrenović iz bočne grane Obrenovića, „po starim narodnim zaključenjima pre 1839, koja su utvrđena i zaključenjima Sveto-Andrejske skupštine od 1858, kao i velike narodne skupštine, držane 20. junija 1868. godine, i po glasu sultanskih berata i hatišerifa od godine 1830 i 1868“, predviđeno je da u slučaju da „bi sadanji Knjaz Milan bez muškog potomstva preminuo, onda prelazi nasledstvo prestola srbskog na muške potomke Knjaza Miloša od kćeri njegovih, tako da narod srpski od ovih potomaka bira sebi za naslednog Knjaza onoga, koga nađe da je najdostojniji“. Vid. čl. 10 Ustava iz 1869, Ustavi i vlade Kneževine Srbije, Kraljevine Srbije, Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije (1835-1941), Beograd (1988). str. 74. Od sinova knjaz-Miloševih kćeri 1869 najistaknutiji je bio baron Miloš Bajić od Varadije (1822-1897), finansijer srpskih časopisa u Vojvodini i veliki dobrotvor srpske gimnazije u Novom Sadu. Vid. M. Milićević, Dodatak Pomeniku (1888). str. 13. U Ustavu iz 1888. više se ne spominju sinovi kćerki kneza Miloša, austrijski državljani, baroni Bajići od Varadije i Nikolići od Rudne. Vid. čl. 57 Ustava iz 1888, Ustavi i vlade Kneževine Srbije, Kraljevine Srbije, Kraljevine SHS i Kraljevine Jugoslavije (1835-1941), Beograd (1988). str. 113. Prema analogiji sa Ustavom iz 1869, a pošto su i Milan i Aleksandar bili jedinci, mogući naslednik prestola mogao je biti najbliži kraljev rođak iz loze Obrenovića po ženskoj liniji, što je bio brat od tetke kralja Milana, pukovnik Aleksandar Konstantinović, sin Anke Konstantitović, rođ. Obrenović, koju su zajedno za knezom Mihailom ubili atentatori u Košutnjaku 29. maja 1868. Pukovnik Aleksandar Konstantinović je brat Katarine Blaznavac, rođ. Konstantinović, a unuk mlađeg brata knjaza Miloša „Svijetlog gospodara“ Jevrema i „Svijetle Gospođe“ Tomanije Obrenović, pradede i prababe kralja Aleksandra u direktnoj liniji. Pukovnik Konstantinović, kao protivnik kraljeve ženidbe nije bio u dobrim odnosima sa kraljem Aleksandrom, a odnosi su dodatno pogoršani udajom njegove kćerke Natalije Konstantinović za sina crnogorskog kralja Nikole Petrovića, kneza Mirka, koji je smatran vodećim ruskim kandidatom za presto Srbije. Uoči majskog atentana, kao o mogućem nasledniku govorilo se i o Đorđu, vanbračnom sinu kralja Milana i Artemize Hristić, supruge Milana Hristića, diplomate u Carigradu i sina nekadašnjeg predsednika Vlade Srbije Filipa Hristića, kao i jednom ruskom knezu, enegleskom vojvodi i dr.
  3. ^ Knjaz Miloš imao je polubraće i polusestara i od majke baba-Višnje i od oca Teodora. Te porodice knjaz Miloš nije uključio u članove porodice Obrenović. Jedino je jedno vreme računao na Hristifora sina vojvode Milana Obrenovića. Zašto su skoro svi ti srodnici ostavljeni na selu i nije im pružana pomoć, niti deca školovana, nisu ostavljeni razlozi. Može se videti da su pripadali najbogatijem delu stanovništva sela (prvoj poreskoj kategoriji za selo) u Srbiji i verovatno su imali držali i napoličare. Međutim, Obrenovići koji su inače imali veoma razvijen porodični osećaj i brigu za potomstvo nisu imali neku vezu sa ovim porodicama. Jednog od tih rođaka, bratanca Samuila poslao je kao taoca u Carigrad gde je ovaj i umro, bratanicu Mirjanu udao je za gospodara Stevču Mihailovića i oni su imali sina Milana i kćerke Ljubicu i Savku, bratanica Dmitra udala se za Trifuna Novakovića iz Bresnice i imala je desetoro dece, a njihovi potomci su Ljuba Novaković, ministar u poslednjoj vladi Obrenovića 1903. i njegov brat generalštabni kapetan Novaković koji se aktivno suprotstavljao zaverenicima iz 1903. štampajući novine i organizujući udruženja i pobune, zbog čega je na kraju i ubijen u zatvoru pod nerazjašnjenim okolnostima
  4. ^ Na ovom delu spiska nalaze se prvo porodice oblasnih gospodara, vojvoda i najviših zvaničnika među čijim članovima su preci i rođaci kraljevskih kuća. Kod Karađorđevića reč je o Nenadovićima i Milovanovićima. Kod Obrenovića reč je o Vukomanovićima, porodici knegnje Ljubice i Bogićevićima, porodici gospođe Tomanije, žene gospodar Jevrema čiji unuk kralj Milan je nasledio presto. Dalje na spisku nalaze se porodice drugih oblasnih gospodara, vojvoda i drugih starešina
  5. ^ Pavle Popović, član soveta i velikog zemaljskog suda, ruskog ordena Sv. Ane kavaljer. Rođen u Vraniću, beogrdske nahije. Učestvovao u borbama protiv janičara pod Mustaj pašom
  6. ^ Dmitrovic, Djordje. „22292518-Srpski-prezimenik” (na jeziku: engleski). 
  7. ^ Filip Hristić je bio član porodice Hadži-Tomini, ili Hadži-Tomići (Hadžitomići).
  8. ^ Bimbaša Hrista Đorđević, iz Samokova, njegov brat je bimbaša Veličko, rodonačelnik je Hristića. Njegov unuk je Filip Hristić, usvojenik mitropolita Melentija Pavlovića predsednik 17. vlade Srbije, poslanik u Carigradu Filip Hristić je bio član porodice Hadži-Tomini, ili Hadži-Tomići (Hadžitomići). Sin bimbaše Velička Đorđevića Manojlo Veličković otac je Ljubice Veličković koja se udala za Tomu Cincar-Jankovića, člana Glavne kontrole, sina vojvode Cincar-Janka Popovića. Njihov sin bio je Vojislav Cincar-Janković, kasacioni sudija, čija kćerka se udala za dr Milana Gavrilovića, ministra, poslanika (ambasadora) i dr. Druga kćerka Manojla Veličkovića udala se za Petra Radojlovića.
  9. ^ Rodonačelnik Viktor, Poljak, izbegao posle Poljskog ustanka. Prema porodičnom predanju pripadao je poljskoj šljahti (plemstvu). Divizijski general Jovan J. Viktorović (1866-1949), pitomac 17. kl. Vojne akademije i 3. kl. Više škole Vojne akademije, završio generalštabni staž i pripremu u Rusiji. 1912—1913. komandat 16. pešadijskog puka Moravske divizije 1. poziva, komandat bregalničke divizije, drinske divizije. Posle rata komandat Šumadijske divizijske oblasti. Oženjen od 1895. Ankom, kćerkom Vukašina Petrovića, višeg ministra finansija. Troje dece. Apotekari Viktorovići.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

Preuzeto iz „https://sr.wikipedia.org/w/index.php?title=Списак_истакнутих_породица_у_Кнежевини_и_Краљевини_Србији&oldid=27740127”