Austrijsko-turski rat (1787—1791)
Austrijsko-turski rat | |||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Portret austrijskog maršala Laudona, osvajača Beograda | |||||||||
| |||||||||
Sukobljene strane | |||||||||
Habzburška monarhija | Osmansko carstvo | ||||||||
Komandanti i vođe | |||||||||
Ernst Gideon fon Laudon Fridrih Koburgski Tomas Brejdi |
Selim III Koča Jusuf-paša |
Austrijsko-turski rat vodio se između Habzburške monarhije i Osmanskog carstva istovremeno kad i Rusko-turski rat jer je tad austrijski car Josif II bio saveznik sa ruskom caricom Katarinom II.
Istorija
[uredi | uredi izvor]Austrija se dobro pripremila za rat, nakon sklapanja rusko-austrijskog sporazuma u ljeto 1781,[1] od tad su u Hrvatsku i Ugarsku prema osmanskoj granici prebačene brojne jedinice.
Na samom početku rata austrijske snage, u brojnim kolonama prodrle su duboko na teritorij Osmanskog carstva sve do Vlaške. Ubrzo se situacija na frontu preokrenula i turske snage preuzele inicijativu, tako da su uspjele odbaciti natrag Austrijanace iz Mehadije u Vlaškoj i povratiti Banat do 1789,[1] ali rat na dva fronta pokazao se kao nemoguć zadatak, jer su istovremeno doživjele velike poraze u Moldaviji gdje je ruski feldmaršal Rumjancev zauzeo utvrde Jaši i Hotin, a knez Potemkin - nakon duge zimske opsade Očakov u Ukrajini 1788. Vijest o padu Očakova toliko je potresla sultana Abdul Hamida da je zbog toga umro.
Nakon ruskog pritiska popustila je turska odbrana na zapadnom frontu pa su austrijske snage nakon tronedeljne kampanje zauzele Beograd 8. oktobra 1789,[1] a nakon tog Krajovu i Bukurešt (1789).[1] Odmah nakon tog počele su zakulisne diplomatske igre Velike Britanije i Pruske, koje su se s jedne strane bojale jačanja Rusije, a sa druge strane htjele namamiti Austriju u anti-francusku koaliciju, tako da se Austrija povukla iz rata i pristala na mir.[1] U ovom ratu se kao veliki junak pokazao Josip Filip Vukasović.
Nakon britanskog pritiska Austrija je potpisala separatni Svištovski mir 4. avgusta 1791, na osnovu njega je vratila Osmanskom carstvu sve zauzete teritorije osim tvrđave Hotin sa užom okolinom,[1] i nekih mrvica po Bosni[traži se izvor] (Dvor na Uni, Drežnik, Petrovo Selo, Lapac, Srb).
Vidi još
[uredi | uredi izvor]Izvori
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Pantelić, Dušan (1927). Beogradski pašaluk posle Svištovskog mira 1791-1794. Beograd: Srpska kraljevska akademija.
- Pantelić, Dušan (1930). Kočina krajina. Beograd: Srpska kraljevska akademija.
- Pantelić, Dušan (1949). Beogradski pašaluk pred Prvi srpski ustanak 1794-1804. Beograd: Naučna knjiga.