Dido Kvaternik

Dido Kvaternik
Dido Kvaternik oko 1934.
Puno ime	Eugen Kvaternik
Datum rođenja	(1910-03-29)29. mart 1910.
Mesto rođenja	Zagreb, Austrougarska
Datum smrti	10. mart 1962.(1962-03-10) (51 god.)
Mesto smrti	Rio Kvarto, Argentina

Eugen Dido Kvaternik (Zagreb, 29. mart 1910 — Rio Kvarto, 10. mart 1962) je bio ustaški general-pukovnik i šef Ravnateljstva za javni red i sigurnost NDH tokom Drugog svetskog rata.

Biografija

Eugen Dido Kvaternik je bio sin Slavka Kvaternika, austrougarskog pukovnika i tokom Drugog svetskog rata vojskovođe (maršala) oružanih snaga NDH, i Olge Frank, kćerke Josipa Franka, pokatoličenog Jevrejina. Nakon završene gimnazije počeo je da studira pravo koje nije završio. Baveći se politikom postao je blizak Hrvatskoj stranci prava. Često je odlazio u inostranstvo, gde je upoznao Antu Pavelića i ostale članove emigrantskog vođstva ustaške organizacije. Emigrirao je u Italiju 1933., nakon neuspešnog atentata na kralja Aleksandra u Zagrebu. Postao je jedan od glavnih Pavelićevih saradnika. Delujući pod lažnim imenima (Eugen Rakovečki, Egon Kramer) radio je na ponovnoj organizaciji atentata na kralja Aleksandra Karađorđevića. Bio je zapovednik i vođa grupe atentatora, sve do njihovog dolaska u Marselj, kada se povukao i preko Švajcarske vratio u Italiju. Zbog svoje uloge u ubistvu kralja Aleksandra i francuskog ministra Luja Bartua, italijanske vlasti su ga uhapsile i Kvaternik je dve godine proveo u zatvoru, ali su ga italijanske vlasti odbile izručiti Francuskoj, u kojoj je u odsustvu osuđen na smrt.

Po izlasku iz zatvora u proleće 1936. italijanske ga su ga internirale sa ostalim ustašama na Liparima. Početkom 1937. postao je zapovednik ustaškog logora na tom logoru do njegovog raspuštanja početkom aprila.

Drugi svetski rat

U Hrvatsku se vratio tri dana nakon proglašenja NDH i postao poverenik, a 18. aprila 1941. šef Ravnateljstva za javni red i sigurnost NDH te 4. maja 1941. državni sekretar u Ministarstvu unutrašnjih poslova.

Nalazio se na čelu Ustaške nadzorne službe od njenog osnivanja 16. avgusta 1941., a bio je i član Poglavnikove tjelesne bojne. U njegovoj je nadležnosti bio rad svih ustaških logora u NDH i provođenje represivnih i genocidnih mjera ustaške vlasti. Tokom Drugog svetskog rata je sprovodio režim terora na Srbima, Jevrejima, Romima i drugim „neprijateljima države“.

Zbog neslaganja s Pavelićem, koji ga je krivio za neuspeh gušenja partizanskog ustanka, sredinom septembra 1942. bio je razriješen svih dužnosti. Dido i njegov otac Slavko su 1943. otišli u izgnanstvo u Slovačku, a posle rata su pobegli u Argentinu uz pomoć rimokatoličkih sveštenika i pacovskih kanala. U Argentini je nastavio da deluju protiv socijalističke Jugoslavije. Reorganizovao je ustaške pristalice i nastavio da javno piše i objavljuje u emigrantskim krugovima. Višestruki zahtevi Jugoslavije za izručenjem su svi odbijeni i Kvaterniku se nikad nije sudilo. Poginuo je u saobraćajnoj nesreći u Rio Kvartu 1962.

Literatura

• Jelić-Butić, Fikreta (1977). Ustaše i Nezavisna Država Hrvatska. Zagreb: Sveučilišna naklada Liber, Školska knjiga. 
• Goldstein, Ivo (2001). Holokaust u Zagrebu. Zagreb: Novi Liber. ISBN 978-953-6045-19-8. 
• Tomasevich, Jozo (2002). War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945: Occupation and Collaboration. Stanford: Stanford University Press. ISBN 978-0-8047-3615-2.