Eparhija valjevska
| Eparhija valjevska Srpska pravoslavna crkva | |
|---|---|
 | |
| Osnovni podaci | |
| Sjedište | Valjevo |
| Država |  Srbija |
| Osnovana | 18. vek |
| Broj namjesništava | 6 [1] |
| Broj crkvenih opština | 53 |
| Broj parohija | 100 |
| Broj manastira | 12 |
| Zvanični veb-sajt | |
| Arhijerej | |
| Arhijerej | Isihije (Rogić) |
| Čin arhijereja | episkop |
| Titula arhijereja | episkop valjevski |
 | |
Eparhija valjevska je eparhija Srpske pravoslavne crkve. Nadležni arhijerej je episkop Isihije (Rogić), a sjedište eparhije se nalazi u Valjevu gdje je i Saborna crkva.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Osnivanje[uredi | uredi izvor]
Još u vrijeme srednjovjekovne srpske države, krajem 13. vijeka, na području sjeverozapadne Srbije je ustanovljena Mačvanska eparhija u čijem sastavu su se vjerovatno našla i područja kralja Dragutina u istočnoj Bosni. Ova episkopska katedra preseljena je sredinom 15. vijeka u Valjevo.
Valjevska episkopija javlja se pod tim imenom prvi put početkom 18. vijeka na području Valjeva, Kolubare, Tamnave, Mačve, Podrinja i Rudnika. Po mišljenju Radoslava Grujića njeni episkopi su, izuzimajući doba austrijske okupacije Srbije, bili i episkopi stare Moravičke i dijela Zvorničke eparhije kroz cijeli 18. i prve tri decenije 19. vijeka. Tokom 18. vijeka i povremenim ulaskom valjevskog kraja u Austrijsko carstvo stiču se povoljniji uslovi za oživljavanje vjerskog života pravoslavnih Srba i obnovu i jačanje crkvenog djelovanja. Uprkos otporu austrijskih vlasti, Karlovačka i Beogradska mitropolija spojene su u jednu, 1726. godine. Nakon smrti mitropolita karlovačkog Vićentija Popovića, mitropolit beogradski Mojsije Petrović izabran je na njegovo mjesto, zadržavajući kao administrator i oblasti kojima je do tada upravljao. Na taj način i Valjevska episkopija postaće dio Beogradsko-karlovačke mitropolije. Već oktobra 1737. Turci su ponovo osvojili Valjevo i najveći dio sjeverozapadne Srbije. Beogradskim mirom, sklopljenim 1739, povratili su cjelokupno područje južno od Save i Dunava, čime je prestala da postoji austrijska Kraljevina Srbija. Na tom prostoru uspostavljen je Beogradski pašaluk. Crkveno ustrojstvo ponovo je moralo da se prilagođava novim državnim granicama. Valjevska eparhija, kao dio Beogradsko-karlovačke mitropolije, takođe je prestala da postoji, dok je episkop prešao u Srem. Valjevska eparhija biće sjedinjena sa Užičkom u Užičko-valjevsku eparhiju kojom će, nakon ukidanja Pećke patrijaršije 1766. upravljati mitropoliti Grci. Tako će ostati sve do stvaranja Kneževine Srbije 1830. godine koja će, već sljedeće godine staviti pod upravu i crkvu.[2]
Obnova[uredi | uredi izvor]
Godine 2006, na majskom zasjedanju Svetog arhijerejskog sabora Srpske pravoslavne crkve u Beogradu, donesena je odluka o podjeli Šabačko-valjevske eparhije i obnovi Valjevske eparhije poslije više od 200 godina, a za episkopa je postavljen vladika Milutin (Knežević), dotadašnji episkop australijsko-novozelandski.[3]
Episkopi[uredi | uredi izvor]
| Portret | Ime i prezime | Vreme službe |
|---|---|---|
_photo.jpg)
|
episkop Milutin Knežević | 2006—2020 |
|
episkop Lavrentije Trifunović
(administrator) |
2020—2021 |
| episkop Isihije Rogić | 2021— |
Arhijerejska namjesništva[uredi | uredi izvor]
- Arhijerejsko namjesništvo I valjevsko
- Arhijerejsko namjesništvo II valjevsko
- Arhijerejsko namjesništvo podgorsko
- Arhijerejsko namjesništvo tamnavsko
- Arhijerejsko namjesništvo posavsko
- Arhijerejsko namjesništvo kolubarsko
Manastiri[uredi | uredi izvor]
- Bogovađa,
- Valjevska Gračanica,
- Grabovac,
- Dokmir,
- Jovanja,
- Krčmar,
- Lelić,
- Merkšinac,
- Plužac,
- Pustinja,
- Ribnica,
- Slavkovica,
- Ćelije.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Šematizam Eparhije valjevske, 25. jul 2014.
- ^ Osnivanje Valjevske episkopije, 25. jul 2014.
- ^ Obnova Valjevske eparhije, 25. jul 2014.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Vuković, Sava (1996). Srpski jerarsi od devetog do dvadesetog veka. Beograd: Evro.
- Puzović, Predrag (2015). „Stradanje sveštenika tokom Prvog svetskog rata na području Šabačko-Valjevske eparhije” (PDF). Bogoslovlje: Časopis Pravoslavnog bogoslovskog fakulteta u Beogradu. 74 (2): 221—232.
