Srbi u Vojvodini

Srbi u Vojvodini
	Srpska zastava
Ukupna populacija
	1.190.785 (2022)
Regioni sa značajnom populacijom
Bačka	597.669 (64,83%)
Banat	354.916 (66,23%)
Srem	238.200 (84,31%)
Jezici
	srpski jezik (šumadijsko-vojvođanski i smederevsko-vršački dijalekat)
Religija
	uglavnom pravoslavna, manjim delom protestanti ili ateisti (u prošlosti su mnogi bili i muslimani, za vreme osmanske uprave)
Srodne etničke grupe
	Bunjevci, Šokci

Srbi su najbrojnija etnička zajednica na području Vojvodine, severne autonomne pokrajine Republike Srbije. Prema popisu iz 2022. godine, Srba je u Vojvodini bilo 1.190.785 i činili su 68,43% stanovništva ove pokrajine.^[1]

U zavičajnom smislu, jedan deo današnjih vojvođanskih Srba čini starosedelačko srpsko stanovništvo, dok drugi deo čini stanovništvo doseljeno u toku 20. i 21. veka. Po veroispovesti, Srbi u Vojvodini su uglavnom pravoslavni, a od drugih veroispovesti, među vojvođanskim Srbima je znatnije zastupljen i protestantizam.^[2]

Starosedelačko srpsko stanovništvo Vojvodine uglavnom govori šumadijsko-vojvođanski, a delimično i smederevsko-vršački dijalekat srpskog jezika. Tokom 20. veka su se na područje Vojvodine doselili i govornici drugih dijalekata, najviše istočnohercegovačkog.

Geografski raspored

Tokom istorije, srpsko stanovništvo je u značajnom broju nastanjivalo i delove susednih država, Rumunije, Mađarske i Hrvatske, a politička, verska i kulturna istorija ovih Srba je u velikoj meri povezana sa istorijom Srba u Vojvodini. Pored teritorije autonomne pokrajine Vojvodine, u sferu kulturno-istorijskog prostora vojvođanskih Srba spadaju i delovi Srema i Banata koji su danas u sastavu Grada Beograda, odnosno, delovi današnjeg Beograda severno od Save i Dunava (opštine Zemun, Surčin i Novi Beograd i područje Pančevačkog Rita u opštini Palilula), kao i selo Ostrovo u opštini Kostolac u sastavu Grada Požarevca. Ovi prostori, zajedno sa područjem Autonomne Pokrajine Vojvodine, predstavljaju područje na kome su vojvođanski Srbi uspeli da ostvare svoje istorijske političke težnje ka nacionalnoj slobodi i ujedinjenju sa ostatkom srpskog naroda.

Broj Srba po okruzima

Prema popisu iz 2002. godine, brojnost Srba u okruzima Autonomne Pokrajine Vojvodine bila je sledeća:^[3]

Okrug	Broj stanovnika	Broj Srba	Procenat Srba
Južnobački	593.666	409.988	69,06%
Sremski	335.901	283.861	84,5%
Južnobanatski	313.937	220.641	70,28%
Srednjebanatski	208.456	150.794	72,33%
Zapadnobački	214.011	134.644	62,91%
Severnobanatski	165.881	72.242	43,55%
Severnobački	200.140	49.637	24,8%

Broj Srba po gradovima

Prema popisu iz 2002. godine, brojnost Srba u gradovima Autonomne Pokrajine Vojvodine bila je sledeća:^[3]

Grad	Broj stanovnika	Broj Srba	Procenat Srba
Novi Sad	191.405	141.475	73,91%
Pančevo	77.087	60.963	79,08%
Zrenjanin	79.773	56.560	70,9%
Sombor	51.471	32.988	64,09%
Kikinda	41.935	31.317	74,67%
Sremska Mitrovica	39.084	31.127	79,64%
Vršac	36.623	28.372	77,47%
Ruma	32.229	28.032	86,97%
Subotica	99.981	26.242	26,24%
Bačka Palanka	29.449	23.864	81,03%
Inđija	26.247	22.995	87,61%

Opštine i gradovi u Vojvodini sa srpskom većinom 2011. godine
Udeo Srba u Vojvodini po naseljima 2002. godine
Udeo Srba u Vojvodini po opštinama 2002. godine
Udeo Srba u Vojvodini po opštinama i gradovima 2011. godine

Istorija

Srbi su na području današnje Vojvodine prisutni od srednjeg veka. Veliki deo svoje istorije proveli su pod vlašću Ugarske, Osmanskog carstva i Habzburške monarhije. U 15. i 16. veku su na području Srema, Banata i Bačke posede imali srpski despoti. U 16. veku su Srbi na području današnje Vojvodine formirali dve kratkotrajne državne tvorevine. Jednom od njih je vladao car Jovan Nenad, a drugom vojvoda Radoslav Čelnik. 1594. godine su Srbi u Banatu podigli veliki ustanak protiv osmanske vlasti, koji se završio porazom.

Tokom habzburške uprave, Srbi su, na osnovu srpskih privilegija, uživali narodnu autonomiju u okviru Habzburške monarhije, a ostvarili su i crkvenu samostalnost u okviru Karlovačke mitropolije. Tokom revolucije 1848. godine, Srbi su formirali autonomnu Srpsku Vojvodinu, da bi 1849. godine bila formirana jedna posebna habzburška krunska oblast nazvana Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat. Ova oblast je ukinuta 1860. godine.

Raspadom Habzburške monarhije (Austrougarske) 1918. godine, Srbi sa područja današnje Vojvodine ulaze u sastav Kraljevine Srbije, a potom i novoformiranog Kraljevstva Srba i Hrvata i Slovenaca, kasnije nazvanog Kraljevina Jugoslavija. Tokom Drugog svetskog rata, Srbi na području Vojvodine su bili progonjeni od strane okupacionih režima (mađarskog, hrvatskog, nemačkog). Nakon Drugog svetskog rata formirana je autonomna pokrajina Vojvodina, u kojoj su Srbi bili većinsko stanovništvo.

Kultura

Poznati Srbi iz Vojvodine

Politika, uprava, religija

Kultura

Društvena delatnost, nauka i sport

Reference

^ Web Page Under Construction^{[mrtva veza]}
^ „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 08. 2011. g. Pristupljeno 21. 05. 2014.
^ ^a ^b Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u 2002, Stanovništvo, knjiga 1, Nacionalna ili etnička pripadnost - Podaci po naseljima, Republika Srbija - Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003.

Spoljašnje veze

Folklor Srba u Vojvodini

[1] Web Page Under Construction^{[mrtva veza]}

[2] „Arhivirana kopija” (PDF). Arhivirano iz originala (PDF) 15. 08. 2011. g. Pristupljeno 21. 05. 2014.

[autogenerated4-3] Popis stanovništva, domaćinstava i stanova u 2002, Stanovništvo, knjiga 1, Nacionalna ili etnička pripadnost - Podaci po naseljima, Republika Srbija - Republički zavod za statistiku, Beograd, februar 2003.

[1]

[2]

[3]