12. novembar
12. novembar (12.11.) je 316. dan godine po gregorijanskom kalendaru (317. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 49 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| novembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
- 1812 — Nakon povlačenja iz Moskve, ostaci Napoleonovih trupa pretrpeli su teške gubitke na reci Berezini.
- 1918 — Proglašena je Prva austrijska republika, dan posle kapitulacije Nemačke u Prvom svetskom ratu i abdikacije cara Karla I.
- 1920 — Potpisan je Rapalski ugovor kojim je Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca, pod pritiskom Velike Britanije i Francuske, ustupila Italiji Istru, Julijsku krajinu, Zadar i ostrva Cres, Lošinj, Lastovo i Palagružu, kasnije i Rijeku.
- 1927 — Lav Trocki, jedn od lidera „leve opozicije“ unutar partije, isključen je iz boljševičke partije, a Staljin je postao neprikosnoveni lider SSSR. Trocki je interniran u Alma Atu, potom 1929. prognan iz zemlje, a 1940. po nalogu Staljina ubijen u Meksiku.
- 1932 — Nacional-socijalistička radnička partija Adolfa Hitlera dobila je izbore i preuzela vlast u Nemačkoj.
- 1942 — Britanska Osma armija generala Bernarda Montgomerija je u Drugom svetskom ratu zauzela Tobruk u Libiji i zarobila najmanje 30.000 nemačkih i italijanskih vojnika.
- 1944 — U fjordu Tromzo na severu Norveške saveznici su u Drugom svetskom ratu potopili "Tirpic", poslednji veliki ratni brod nacističke Nemačke.
- 1948 — Japanski sud za ratne zločine osudio je na smrt bivšeg premijera, generala Hidekija Todžoa i još šest japanskih vođa u Drugom svetskom ratu.
- 1956 — Beogradsko pozorište „Atelje 212" je u adaptiranom delu zgrade „Borbe“ izvelo prvu predstavu, „Fausta“ Johana Volfganga Getea.
- 1969 — Ruski pisac Aleksandar Solženjicin izbačen je iz Saveza sovjetskih pisaca zbog žestokih kritika staljinizma u romanu „U prvom krugu“. Ukazom Vrhovnog sovjeta, najčuveniji sovjetski disident je 1974. proteran iz SSSR.
- 1970 — U snažnom ciklonu i visokim talasima u Istočnom Pakistanu (Bangladeš) život je izgubilo najmanje 200.000 ljudi.
- 1974 — Južna Afrika je suspendovana iz Generalne skupštine UN zbog politike aparthejda.
- 1981 — Američki spejs-šatl „Kolumbija“ je drugi put poleteo u orbitu oko Zemlje, postavši prva svemirska letelica koja je upotrebljena po drugi put.
- 1993 — Počinje šahovski turnir u Tilburgu, Holandija.
- 1995 — Potpisan je Erdutski sporazum kojim se teritorija Sremsko-baranjske oblasti (deo samoproklamovane Republike Srpske Krajine) utvrđuje kao deo Republike Hrvatske. Sporazumom je predviđen jednogodišnji period pod međunarodnom upravom.
- 1998 — Nemački Dajmler-Benc se spojio sa američkom firmom Krajsler grupom i nastao je Dajmler-Krajsler.
- 1999 — Na području planine Bajgora, na Kosovu srušio se avion Svetskog programa UN za hranu tipa „ATR-42". U nesreći su poginuli svi putnici (21) i tri člana posade.
- 2001 — Jugoslovenski viceadmiral u penziji Miodrag Jokić, optužen za ratne zločine na području Dubrovnika 1991, dobrovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu. U okviru nagodbe sa Tužilaštvom Jokić je 27. avgusta 2003. priznao krivicu, a 18. marta 2004. osuđen je na sedam godina zatvora.
- 2001 — U udesu aviona američke kompanije Airbus-300, koji je pao na obližnje kuće odmah po poletanju sa njujorškog aerodroma „Džon F. Kenedi“, poginulo je svih 260 putnika i pet osoba koje su se našle na mestu nesreće.
- 2004 — Za predsednika Rumunije izabran je gradonačelnik Bukurešta Trajan Basesku, koji je bio kandidat opozicione Alijanse Nacionalne liberalne stranke i Demokratske stranke.
- 2012 — Izašao je drugi album grupe Van direkšon, pod nazivom Take Me Home.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1833 — Aleksandar Borodin, ruski kompozitor i hemičar, jedan od članova „Velike petorke“. (prem. 1887)
- 1840 — Ogist Roden, francuski vajar. (prem. 1917)
- 1859 — Andra Stevanović, srpski arhitekta, član Srpske kraljevske akademije, profesor Velike škole i Beogradskog univerziteta. (prem. 1929)
- 1866 — Suen Jatsen, kineski revolucionar i državnik. (prem. 1925)[1]
- 1898 — Leon Štukelj, jugoslovenski gimnastičar slovenačkog porekla. (prem. 1999)
- 1929 — Grejs Keli, američka glumica i kneginja od Monaka. (prem. 1982)[2]
- 1933 — Borislav Ivkov, srpski šahista. (prem. 2022)
- 1934 — Čarls Menson, američki zločinac i vođa sekte. (prem. 2017)
- 1945 — Nil Jang, kanadski muzičar.
- 1952 — Jan Kubiš, slovački političar i diplomata.
- 1954 — Frano Lasić, hrvatski glumac i pevač.
- 1958 — Megan Mulali, američka glumica, komičarka i muzičarka.
- 1961 — Nađa Komaneči, rumunska gimnastičarka.[3]
- 1961 — Enco Frančeskoli, urugvajski fudbaler.
- 1963 — Sem Lojd, američki glumac i muzičar. (prem. 2020)
- 1968 — Željko Kasap, srpski glumac.
- 1972 — Vasilios Ciartas, grčki fudbaler.
- 1973 — Rada Mičel, australijska glumica.
- 1977 — Pol Henli, australijski teniser.
- 1980 — Rajan Gozling, kanadski glumac i muzičar.[4]
- 1982 — En Hatavej, američka glumica i pevačica.
- 1986 — Injacio Abate, italijanski fudbaler.
- 1988 — Rasel Vestbruk, američki košarkaš.
- 1992 — Davis Bertans, letonski košarkaš.
- 1992 — Alesandro Đentile, italijanski košarkaš.
- 1995 — Tomas Lemar, francuski fudbaler.
- 1995 — Hasan Martin, američki košarkaš.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1952 — Aleksandar Lifka, osnivač prvog bioskopa u Jugoslaviji. (rođ. 1880)
- 1955 — Tin Ujević, hrvatski i jugoslovenski pesnik. (rođ. 1891)
- 1977 — Ingrid Šubert, vođa organizacije Bader-Majnhof.
- 1989 — Dolores Ibaruri, španska revolucionarka. (rođ. 1895)
- 2018 — Sten Li, američki strip scenarista. (rođ. 1922)[5]
- 2020 — Mirko Babić, srpski glumac. (rođ. 1948)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
- Sveti kralj Milutin
- prepodobni Teoktist i Jelena
- sveti Varnava Ispoved. episkop Hvostanski
- Sveti apostoli Kleopa, Tertije, Marko, Just i Artema
- Sveti Dragutin, kralj Srpski;
Vidi još[uredi izvor]
- ^ Chaurasia, Radhey Shyam (2004). Modern History of China. New Delhi: Atlanti. str. 131. ISBN 978-8-1269-0315-3.
- ^ „Grace Kelly | American actress and princess of Monaco”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 12. 3. 2020.
- ^ Janet Woolum (1998). Outstanding Women Athletes: Who They are and how They Influenced Sports in America. Greenwood Publishing Group. str. 99. ISBN 978-1-57356-120-4.
- ^ Editors of Chase's Calendar of Events (18. 10. 2010). Chase's Calendar of Events, 2011 Edition. McGraw Hill Professional. str. 557. ISBN 978-0-07-174027-2.
- ^ Kandell, Jonathan; Webster, Andy (12. 11. 2018). „Stan Lee Is Dead at 95; Superhero of Marvel Comics + Video (05:26)”. The New York Times. Pristupljeno 13. 11. 2018.