Bitoljski vilajet
| ولايت مناستر Vilâyet-i Manastır Bitoljski vilajet | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1874.—1912. | |||||||||||||
.png) Bitoljski vilajet oko 1900. | |||||||||||||
| Glavni grad | Bitolj[1] | ||||||||||||
| Regija | Balkan | ||||||||||||
| Zemlja |  Osmansko carstvo | ||||||||||||
| Stanovništvo | 1.069.789 (1911)[2] | ||||||||||||
| Događaji | |||||||||||||
| Status | Bivša pokrajina | ||||||||||||
| Vladavina | |||||||||||||
| • Oblik | Vilajet | ||||||||||||
| Istorija | |||||||||||||
• Uspostavljeno | 1874. | ||||||||||||
• Ukinuto | 1912. | ||||||||||||
| |||||||||||||
| Ovaj članak je deo serije o istoriji Republike Makedonije, Srbije, Grčke, Albanije i Turske | ||||||||||
|
||||||||||
|
||||||||||
|
||||||||||
Bitoljski vilajet (tur. Vilâyet-i Manastır) je bio administrativno-upravna jedinica Osmanskog carstva od 1873. do 1912. godine. Formiran je 1873. u sklopu procesa administrativno-upravnih reformi Carstva. Centar mu je bio u Bitolju, gde je zasedao i upravnik ove oblasti (valija) i gde se nalazila međukonfesionalna oblasna skupština (idare medžlis).
Vilajet je formiran kao prilično velika upravna oblast, koja je obuhvatala zapadni deo današnje zapadne Makedonije, središnji deo Albanije i deo severne Grčke. Prostirao se na teritoriji od približno 32 000 km².
Na severu je bio ograničen ograničen Prizrenskim vilajetom do njegovog rasformiranja. a kasnije Kosovskim vilajetom od 1877. Na jugoistoku se graničio sa Solunskim vilajetom, na jugu sa Kraljevinom Grčkom, na jugozapadu sa Janjinskim vilajetom, a na severu sa Skadarskim vilajetom.
Krajem 19. veka Bitoljski vilajet je imao između 800.000 i 900.000 stanovnika, a 1908. godine taj broj je porastao na 1.000.576.
Nakon Prvog balkanskog rata Bitoljski vilajet je prestao da postoji i podeljen je između Kraljevine Srbije, Kraljevine Grčke i Kneževine Albanije[3]
Administrativna podela[uredi | uredi izvor]
Po formiranju vilajeta u njegov sastav su ulazili sandžaci:
- Bitoljski sandžak sa kazama: Bitoljskom, Korčanskom, Prilepskom, Ohridskom, Kosturskom, Kožanskom, rekanskom, Naseličkom (Anaselica), Lerinskom, Serfidžanskom, Kičevskom i Kolonjskom.
- Prizrenski sandžak sa kazama: Prizrenskom, Tetovskom, Prištinskom, Đakovačkom, Pećkom, Gnjilanskom, Vučitrnskom i Gusinjskom.
- Skadarski sandžak sa kazama: Skadarskom, Podgoričkom, Tiranskom, Kavajskom, Akče Hisarskom (Kroja) i Lješkom.
- Skopski sandžak sa kazama: Skopskom, Kumanovskom, Štipskom, Krivopalanačkom, Radoviškom, Kočanskom i Kratovskom.
- Debarski sandžak sa kazama: Gornjo Debarskom, rekanskom, Elbasanskom, Donjo Debarskom i Matskom.
So formiranjem Skadarskog vilajeta, 1876. godine, od Bitoljskog vilajeta je oduzet Skadarski sandžak, a formiranjem Kosovskog vilajeta odvojeni su i Prizrenski i Skopski sandžak. Pred oslobođenje 1912. Bitoljski vilajet se sastojao iz Bitoljskog, Debarskog, Elbasanskog, Korčanskog i Serfiče sandžaka.[4][5]
Valije[6][uredi | uredi izvor]
| Ime | Godini |
|---|---|
| Osman paša | septembar 1844 — avgust 1845 |
| Mehmed Selim paša Eneste Naseki | avgust 1845 — mart 1848 |
| Hafzi Mehmed paša Čerkez | mart 1848 — maj 1850 |
| Ismail paša Pajasli | maj 1850 — april 1851 |
| Mustafa Tosun paša | april 1851 — oktobar 1853 |
| Ali Riza Mehmed paša | novembar 1853 — fevruar 1854 |
| Mazhar Osman paša Arnaut | septembar 1858 — avgust 1859 |
| Ebubekir Rustem paša | avgust 1859 — mart 1860 |
| Mustafa paša Aljanak | mart 1860 — juli 1863 |
| Mahmud paša | juli 1863 — januar 1864 |
| Ismail Hak paša Šehsuvarzade Leskovakli | novembar 1865 — juli 1869 |
| — | juli 1869 — juli 1874 |
| Đurči Ali Saib paša | juli 1874 — januar 1875 |
| Bajtar Mehmed Refet paša | januar 1875 — juni 1875 |
| Mehmed Redif paša Bursali | juni 1875 — septembar 1875 |
| Đurči Ali Saib paša | septembar 1875 — maj 1876 |
| Ibrahim Devriš paša Lovčali | maj 1876 — decembar 1876 |
| Abdi paša Čerkez | decembar 1876 — april 1877 |
| Asaf paša | april 1877 — mart 1879 |
| Ahmed Muhtar paša Katъrdžioglu | mart 1879 — avgust 1880 |
| Ahmed Ejub paša | avgust 1880 — oktobar 1884 |
| Ali Kemali paša Solemezoglu | oktobar 1884 — avgust 1887 |
| Halil Rifat paša | avgust 1887 — juni 1889 |
| Ahmed Ejub paša | juni 1889 — oktobar 1889 |
| Mehmed Faik paša Selanikli | oktobar 1889 — april 1895 |
| Abdulerim paša Bursali | april 1895 — decembar 1901 |
| Hasan Edip paša | decembar 1901 — fevruar 1903 |
| Ali Riza paša | fevruar 1903 — avgust 1903 |
| Ebubekir Hazim bej Tepejiran | avgust 1903 — decembar 1906 |
| Ahmed Rešid bej | decembar 1906 — fevruar 1907 |
| Fahri paša | noembar 1908 — oktobar 1909 |
| Mehmed Rešid paša Mektubizade | oktobar 1909 — noembar 1910 |
| — | novembar 1910 — januar 1912 |
| Ali Mюnuf bej Jegenaga | januar 1912 — avgust 1912 |
| Behčet Jusuf bej | 1 avgust 1912 |
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Encyclopaedia Britannica 1911 Edition, Monastir.”. Arhivirano iz originala 16. 09. 2010. g. Pristupljeno 22. 03. 2013.
- ^ Teaching Modern Southeast European History Arhivirano na sajtu Wayback Machine (20. mart 2012). Alternative Educational Materials, pp. 26
- ^ Kratka istorija Bitoljskog vilajeta. Preveo Gliša Elezović, „Bratstvo“ XXVII, 43, Beograd, 1933
- ^ http://tarihvemedeniyet.org/documents/makaleler/20.%20yy%20Osmanli%20Vilayetleri.pdf
- ^ ↑ Brancoff, D.M. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, http://anemi.lib.uoc.gr/php/pdf_pager.php?filename=/var/www/anemi-portal/metadata/6/9/5/attached-metadata-5d3c137498cf87397083652dec9dfdac_1242889374/154547_w.pdf&pageno=8&width=1031&height=728&maxpage=141&lang=en
- ^ World Statesmen — Macedonia
- ^ Ovde su navedeni i paše-seraskeri koji su upravljali u Bitolju kao paše sandžaka pre formiranja vilajeta.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Stojančević, Vladimir (2012). „Iz srpske istorijske prošlosti u Bitoljskom vilajetu na prelazu 19. u 20 vek (Društveno-političke prilike)” (PDF). Vardarski zbornik. 9: 1—47.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
| |||||||||||||
| |||||||||||||
| |||||||||||||
.svg){kind=small}
 | Ovaj članak vezan za oblast Makedoniju je klica. Možete doprineti Vikipediji tako što ćete ga proširiti. |