Brsjaci

Brsjaci (Berziti, Verziti) su bili staro južnoslovensko pleme koje je naselilo region Makedonije, severne i srednje Albanije i severa Grčke, s tim što im se jezgro nalazilo u demirhisarskom kraju, Debarca, oblast severno od Ohrida, oko sela Belčišta i u Kopački (oblasti južno od Kičeva, oko sela Drugova).

Istorija

Brsjaci po prvi put se spominju pod imenom Verzeti ili Velegezeti u delu Čuda Svetog Dimitrija, vezano za opsadu Soluna. U to vreme Brsjaci su živeli u predelima Makedonije i Kosova i Metohije. Godine 799. slovenski knez Akamir zajedno sa Heladicima (preci današnjih Grka) pravi zaveru protiv vizantijske carice Irene. Akamir je u to vreme bio nezavisni slovenski plemić u oblasti Verzetija, koja se nalazila u Tesaliji. Prisustvo slovenskog plemstva u Tesaliji potvrđeno je arheološkim nalazima iz 7—9. veka, gdje je dokazana prisutnost velikog broja ranih srpskih toponima. Ivan Jastrebov ih navodi kao pleme, a o plemenima je zapisao: ...Bugari se nisu delili na plemena kao Srbi, međutim u onom delu što se sada naziva Makedonijom i sada su se sačuvali nazivi tih plemena, fisova i sami žitelji se dele na fisove. Mijaci i Brsjaci u Debru, Brsjaci od Kičeva do Bitolja, Poljani u Tetovskom okrugu... Pored svih sela Male Reke ili Donje u Bitoljskom okrugu, Mijaka ima u samo dva sela — Smiljevu i Kruševu. U ovom drugom je, međutim i mnogo Vlaha.

Poreklo Brsjaka

Brsjaci pripadaju južnoj slovenskoj grupi takozvanih Sklavina. Oni su jedno od osam slovenskih plemena koja naseljavaju područje oblasti Makedonija: Brsjaci, Smoljani, Strumljani, Draguviti, Sagudati, Rinhini, Velegeziti i Veniti. Bavarski geograf Bavarus iz 9. veka pominje Berzite/Verzite koji su naseljavali današnje oblasti istočne Nemačke, zapadne Češke i jugozapadne Poljske, tačnije između gradova Baucen — Erfurt — Prag — Krakov. U 9. veku Berziti su još postojali kao zasebni etnos u srednjoj Evropi i držali su 10 gradova (Verizane ciuitates X).

Berziti

Berziti, zajedno sa domorodnim stanovništvom, su u 7. veku formirali kneževinu Sklaviniju. Poznati istoričar Teofan Ispovednik spominje da su Berziti kao vazali plaćali porez prvo Vizantiji, a od 9. veka Bugarskoj.

Literatura

• Miloš Crnjanski: BRITANSKO-BALKANSKE VEZE U PREISTORIJI
• Descriptio civitatum et regionum ad septentrionalem plagam Danubii, Geographus Bavarus
• Theophanes, ibid., p, 447,10–13