Rimska grobnica u Brestoviku

Rimska grobnica u Brestoviku
Rimska grobnica u Brestoviku
	Rimska grobnica
Opšte informacije
Mesto	Brestovik
Opština	Grocka
Država	Srbija
Vrsta spomenika	Spomenik kulture od velikog značaja
Vreme nastanka	III vek
Tip kulturnog dobra	Kulturno dobro od velikog značaja.
Vlasnik	Republika Srbija
Nadležna ustanova za zaštitu	Zavod za zaštitu spomenika kulture Beograd
	beogradskonasledje.rs

Rimska grobnica u Brestoviku^[1] je jedan od najstarijih spomenika kulture iz rimskog perioda, otkrivena je 1895. godine, a sama grobnica datira iz perioda između III ili IV veka. Grobnica se nalazi na lokalitetu Vukašinova crkva.^[2] Grobnica za koju stručna javnost smatra da je pripadala rimskoj vlasteoskoj porodici, takođe se vezuje i za imena velikohrišćanskih mučenika,u skladu sa verovanjem da su u njoj sahranjene mošti svetaca Ermila i Statonika. Grobnica danas nosi status spomenika kulture od velikog značaja.^[3]

Istorija[uredi | uredi izvor]

Ova grobnica je otkrivena prilikom arheoloških iskopavanja 1895. godine.^[4] Lokalitet je 1895. godine slučajno otkrio Vukašin Milosavljević dok je kopao voćnjak.^[5] Ovaj objekat je podignut u III ili IV veku, a grobnica ima najbliže analogije sa grobnicama iz Sirije.

U tekstu publikacije Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda, arheolog Zoran Simić navodi: "Brestovik, mesto u opštini Grocka, većini ljudi je poznato po grožđu i drugom voću kojima ovaj kraj obiluje. Tek poneki namernik čuo je za rimsku grobnicu koja predstavlja jedan od najdragocenijih spomenika iz antičkog perioda, ne samo na teritoriji Beograda nego i u Srbiji. Kasnorimska grobnica nalazi se neposredno pored seoskog groblja. Otkrivena je slučajno 1895. godine, kada je tadašnji vlasnik imanja Vukašin Milosavljević iz Brestovika, dok je sadio šljive u svom šljiviku, naišao na svod i zidove grobnice. Iste godine, tokom septembra, Mihajlo Valtrović, kustos Narodnog muzeja iz Beograda, izvršio je stručna arheološka iskopavanja i grobnicu u celini otkrio.

Građevina je jednim delom ukopana u padinu brega. Sastoji se iz izduženog prilaza, trema, središnjeg prostora sa dve bočne konhe i prostorije za sahranjivanje u kojoj se nalaze tri zidana sarkofaga. Grobnica je zidana od pritesanog kamena, oblutaka i opeke koje vezuje krečni malter. Prostor za sahranjivanje je pravougaone osnove, zasveden poluobličastim svodom od opeka. Cela unutrašnjost grobnice, odnosno prostorije za sahranjivanje i središnji deo, bila je prekrivena freskama. Danas se freske mogu videti samo u unutrašnjosti prostorije za sahranjivanje. Oslikane površine izvedene su u raznim geometrijskim motivima kombinovanim s predstavama biljaka i životinja u oker, cinober, plavoj, zelenoj, mrkoj i crvenoj boji. Orijentacija grobnice bila je istok–zapad. U grobnicu se ulazilo sa istočne strane, dužim prilazom ozidanim prema kosini terena. Trem, odvojen sa četiri stuba od prilaza, bio je popločan šestostranim opekama i iz njega se, kroz vrata, stepenicama silazilo u središnji prostor, takođe popločan šestostranim opekama.

Ovaj prostor, pored fresaka na zidovima, ukrašavale su i statue od mermera i dve figure ležećih lavova. Ta prostorija služila je verovatno za prinošenje žrtvi pokojnicima. U poslednjoj prostoriji, odvojenoj od prethodne vratima i sa dva mala prozora, u sarkofazima su bili sahranjeni pokojnici. Grobnica je verovatno pripadala nekoj bogatoj porodici koja je imala imanje negde u blizini. Od izuzetnog je značaja činjenica da nisu svi delovi građevine podignuti istovremeno. Na pravougaoni prostor a sahranjivanje kasnije je dograđen središnji deo sa konhama, trem i pristupni prostor. Do ovog zaključka se došlo posle revizionih arheoloških iskopavanja izvedenih 1955. godine. Nijedan od elemenata za koje je iskopavanjima iz 1895. godine i 1955. godine utvrđeno da su deo njenog prvobitnog uređenja ne unosi sumnju da je reč o hrišćanskoj sepulkralnoj građevini. Dispozicija plana građevine i delovi statua koje su bile pronađene tokom prvih iskopavanja upućuju na vezu grobnice s paganskim heroonima i svetilištima carskog kulta. Po svojim sastavnim elementima i njihovom međusobnom odnosu, grobnica u Brestoviku predstavlja kariku u lancu razvoja između antičkih i ranohrišćanskih kultnih građevina. Nastala je najverovatnije u drugoj polovini 4. veka ili početkom 5. veka naše ere. Prva konzervacija i zaštita grobnice od propadanja izvedene su 1905. godine, a šezdeset godina kasnije, u stvari 1964. godine, dovedena je u stanje u kojem se nalazi i danas, te je dostupna i javnosti.

Po svom opštem izgledu, grobnica u Brestoviku ima veoma bliske paralele s nekim spomenicima iz 5. i s početka 6. veka naše ere, kako u Srbiji tako i na širem prostoru Balkana i Bliskog istoka i predstavlja tip iz kojeg će se kasnije razviti složene hrišćanske građevine vezane za nadgrobni kult." Na osnovu nalaza, prema mišljenju stručnog tima iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture grada Beograda kao i čuvenog Mihajla Valtrovića, utemeljivača srpske arheologije i osnivača Srpskog arheološkog društva 1883. godine, grobnica u Brestoviku predstavlja jedan od najdragocenijih spomenika iz antičkog perioda, ne samo na teritoriji Beograda nego i u Srbiji.

S druge strane, postoje verovanje da hram sa grobnicom pripada beogradskim svecima Ermilu i Stratoniku, koji su poštovani kako u pravoslavnom, tako i u katoličkom svetu.

Pisci žitija i na grčkom i na latinskom navode da su Sveti Ermil i Stratonik u Dunav bačeni ispod Beogradske tvrđave, a tela su im isplivala 18 stadija nizvodno, kod današnjeg Brestovika. Lokalni hrišćani sahranili su ih na bregu u ozidanoj grobnici, što takođe odgovara lokalitetu u Brestoviku. Svece Ermila i Stratonika je osudio na smrt mučenjem i davljenjem u Dunavu car Licinije, Konstantinov zet, koji su zajedno 313. godine potpisali Milanski edikt, s kojim se prekida progon hrišćana. Ubrzo dolazi do konflikta, u vezi prestola između njih dvojce, što uslovljava da Licinije, tada vladar istočnog dela carstva, ponovo hrišćane kategoriše izvan ivice zakona.^[6]

Izgled grobnice[uredi | uredi izvor]

Ugrađena je u padinu manjeg uzvišenja gde se danas nalazi seosko groblje. Orijentisana je u smeru istok-zapad. Grobnica čine tri odaje: trem, srednja odaje sa nišama na severnoj i južnoj strani i grobna odaja sa prostorom za sahranjivanje. Prilaz sa istočne strane je u dužini od 4m, usečen u zemlju. Grobnica je zidana u opeci izlomljenom kamenu, uz upotrebu maltera. Grobnica sadrži freske, koje su najbolje sačuvane u grobnoj prostoriji, na zidovima i svodu. Pored fresaka grobnica još sadrži i kamene skulpture.^[4] Predvorje koje je popločano šestougaonim opekama je više za oko 1m od središnjeg prostora, koje je pravougaonog oblika, sa konhama na severnoj i južnoj strani. Predvorje sa središnjim prostorom grobnice, su jednim delom vidljivi i iznad površine. Pravougaona prostorija na zapadnoj strani, zasvedena poluobličastim svodom, je u celini ukopana u padinu okolnog brda. U njoj su se uz zapadni, južni i severni zid nalazile tri zidane grobne konstrukcije^[7] Centralni motivi sadrže predstave riba i plovki, dok se na zapadnom zidu prostorije sa grobovima razaznaju tragovi ljudske figure.

Rekonstrukcije[uredi | uredi izvor]

Reviziona istraživanja izvršena su 1955, a 1964. kao i radovi na zaštiti arhitekture.^[7]

Reference[uredi | uredi izvor]

^ www.tripmondo.com pristupljeno 30.3.2014. godine.
^ grocka-informer Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. mart 2014) pristupljeno 29.3.2014.godine.
^ http://www.novosti.rs/vesti/naslovna/reportaze pristupljeno 29.3.2014.godine.
^ ^a ^b beogradskonasledje pristupljeno 30.3.2014. godine.
^ Vasiljević, Branka (30. 1. 2020). „Vreme je da se zaštiti rimska grobnica kod Grocke”. Politika. Pristupljeno 2. 2. 2020.
^ www.novosti.rs pristupljeno 30.3.2014. godine.
^ ^a ^b spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs pristupljeno 30.3.2014. godine.

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[1] www.tripmondo.com pristupljeno 30.3.2014. godine.

[2] grocka-informer Arhivirano na sajtu Wayback Machine (30. mart 2014) pristupljeno 29.3.2014.godine.

[t232-3] http://www.novosti.rs/vesti/naslovna/reportaze pristupljeno 29.3.2014.godine.

[Ск-4] beogradskonasledje pristupljeno 30.3.2014. godine.

[5] Vasiljević, Branka (30. 1. 2020). „Vreme je da se zaštiti rimska grobnica kod Grocke”. Politika. Pristupljeno 2. 2. 2020.

[6] www.novosti.rs pristupljeno 30.3.2014. godine.

[САНУ-7] spomenicikulture.mi.sanu.ac.rs pristupljeno 30.3.2014. godine.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

p r u Nepokretna kulturna dobra u gradu Beogradu
Barajevo	Kuća porodice Jeftić Crkva brvnara u Vraniću Zgrada škole u Vraniću Nadgrobni spomenik Milisava Čamdžije Stara škola, Boždarevac Stara mehana u Barajevu Kuća porodice Stevanović Crkva Svetog arhanđela Mihaila u Beljini Crkva Svete Trojice u Baćevcu
Voždovac	Rodna kuća vojvode Stepe Stepanovića u Kumodražu Stara kuća porodice Živković Mitrovićev dom na Avali Banjički logor Spomenik Neznanom junaku na Avali Hotel „Avala“ u Beogradu Crkva Svete Trojice u Ripnju
Vračar	Kuća vojvode Petra Bojovića Zgrada Treće beogradske gimnazije Zgrada Državne hemijske laboratorije u Beogradu Dom braće Krstić Kuća braće Nikolić Socijalistički narodni dom Kafana „Tri lista duvana“ Kuća vajara Đorđa Jovanovića Dom Društva za ulepšavanje Vračara Vozarev krst Muzička škola „Stanković“ Genčićeva kuća Spomenik Vasi Pelagiću Narodna biblioteka Srbije Kuća arhitekte Milana Zlokovića Kuća arhitekte Momira Korunovića Kuća Popovića Kuća Bogdana Gavrilovića Dom Udruženja novinara Srbije Kuća Mihaila Popovića Kuća Flašar u Beogradu Kuća pukovnika Elezovića u Beogradu Zgrada Tehničkog fakulteta u Beogradu Dom Udruženja jugoslovenskih inženjera i arhitekata u Beogradu Spomenik Karađorđu u Beogradu Zgrada auto servisa „Fiat” u Beogradu Kuća Josifa Šojata u Beogradu Kuća Petronijevića
Grocka	Rimska grobnica u Brestoviku Rimska grobnica na lokalitetu Dubočaj Rančićeva kuća Mitrovićeva kuća Karapešićeva kuća Vlajkovićeva kuća Cincarska kuća u Grockoj Teomirovićeva kuća Panićeva kuća Topalovićeva kuća Popovićeva kuća Smiljanićeva kuća Markovićeva kuća Božićeva kuća u Grockoj Manastir Rajinovac Spomenik i spomen kosturnica u Ritopeku
Zvezdara	Spomenik Vuku Karadžiću Novo groblje (Beograd) Astronomska opservatorija u Beogradu Crkva Sv. Nikole u Višnjici Hram Pokrova Presvete Bogorodice u Beogradu Studentski dom kralj Aleksandar I u Beogradu Crkva Svetog Antuna Padovanskog u Beogradu
Zemun	Zemunska tvrđava Nikolajevska crkva u Zemunu Kuća porodice Karamata Kuća u kojoj se rodio Dimitrije Davidović Kuća Afrodite Bialo Kuća sa sunčanim satom Crkva Sv. Trojice u Zemunu Kuća u Ul. Glavnoj 7 Špirtina kuća Magistrat u Zemunu Zgrada carinarnice u Zemunu Markovićeva kuća u Grockoj Ičkova kuća Kontumacka kapela Svetih arhanđela Mihaila i Gavrila Kontumacka kapela Svetog Roka Livnica Pantelić Kuća Burovca na Gardošu Crkva Sv. Dimitrija (Hariševa kapela) Crkva Svetih Arhanđela Mihaila i Gavrila u Batajnici Bogorodičina crkva (Zemun) Dom srpske pravoslavne crkvene opštine Zemun Zemunsko groblje na Gardošu Zemunska gimnazija Kuća inženjera Pavla Horvata Kuća dr Save Nedeljkovića Srpska škola u Gornjoj varoši u Zemunu Zemunska pošta Evangelistička crkva (Zemun) Zgrada komande vazduhoplovstva Zgrada Dečjeg doma kraljice Marije Osnovna škola Kraljica Marija Binderova kuća u Zemunu Stara kapetanija u Zemunu Zgrada Vodne zajednice u Zemunu Stara zgrada Poljoprivrednog fakulteta u Zemunu Srpska škola u Batajnici Crkva Uznesenja Blažene djevice Marije
Lazarevac	Spomen crkva u Lazarevcu Spomenik knezu Stanoju Nadgrobni spomenik knezu Aksentiju Miladinoviću Čaršijska kuća porodice Vasić Kuća porodice Dimitrijević Kuća porodice Đurđić Kuća porodice Miletić Kuća porodice Perlić Kuća porodice Krdžalić Crkva Svetog Velikomučenika Dimitrija
Mladenovac	Manastir Pavlovac Spomenik despotu Stefanu Lazareviću (Crkvine) Spomen česma „Crkvenac“ Spomenik palim ratnicima 1912—1918. Kuća porodice Badžak Crkva Svetih apostola Petra i Pavla u Jagnjilu sa sobrašicama
Novi Beograd	Staro sajmište Muzej savremene umetnosti Crkva Svetog Georgija u Bežaniji Palata Srbije Hangar Starog aerodroma Zgrada Stare osnovne škole u Bežaniji Sava centar Zapadna kapija Beograda
Obrenovac	Kuća u selu Draževcu Kuća u kojoj se rodio narodni heroj Vlada Aksentijević Crkva brvnara u Orašcu Stara mehana u Ušću Mehana Uzun Mirka Apostolovića Stara Osnovna škola Dom porodice Mihajlović Crkva u Obrenovcu Stara varoška kuća Spomenik streljanim taocima Stara zadružna kuća Rankovića Manastir Grabovac Crkva Svetog Vaznesenja u Drenu Crkva Pokrova Presvete Bogorodice u Bariču Sokolski dom (Obrenovac)
Palilula	Memorijalni muzej Nadežde i Rastka Petrovića Crkva Svetog Marka u Beogradu Univerzitetska biblioteka „Svetozar Marković“ Zgrada Arhiva Srbije Groblje oslobodilaca Beograda Poslovno-stambena zgrada Petra Jankovića Hotel „Metropol“ Kuća Milutina Milankovića Crkva Svetog cara Konstantina i carice Jelene u Ovči Zgrada Seizmološkog zavoda Zgrada Pravnog fakulteta u Beogradu Palata Glavne pošte Zgrada Vojnogeografskog instituta u Beogradu Kuća Nevene Zaborski u Beogradu Vila Prendić u Beogradu Stara mehana u Velikom Selu
Rakovica	Manastir Rakovica
Savski venac	Konak kneza Miloša u Topčideru Topčiderska crkva (Crkva Sv. Apostola Petra i Pavla) Crkveni konak u Topčideru Amam kneza Miloša Muzej Tome Rosandića Manakova kuća Porodična kuća Nikole Nestorovića Skulptura „Žetelica“ Muzej 4. jula Ilegalna štamparija CK KPJ na Banjičkom vencu Obelisk u Topčiderskom parku Spomenik Arčibaldu Rajsu Doktorova kula u Beogradu Zgrada Oficirske zadruge Vaznesenjska crkva Kuća porodice Veljković Kuća Branislava Nušića Zgrada prve srpske opservatorije Zaostavština Dragomira Glišića Kuća porodice Popović-Predić Abadžijske kuće Beogradska nadbiskupija Železnička stanica Beograd–Glavna Kuća dr Arčibalda Rajsa Kuća Isidore Sekulić Kuća porodice Najdanović Zgrada Oficirskog doma Stara zgrada Generalštaba Zgrada „Manježa“ Kuća dr Aleksandra Belića Dom sirote dece Parni mlin u Beogradu Krst sa Male pijace Hotel „Bristol“ Vojna bolnica na Vračaru Zgrada državne štamparije Univerzitetska dečja klinika Kasarna 7. puka Kuća kralja Petra I Karađorđevića Kuća Vukićevića Vučina kuća na Savi Kuća Dragoljuba Gošića Palata Ministarstva finansija Kraljevine Jugoslavije Vila Dušana Tomića Vila Olge Mos Palata Ministarstva šuma i ruda i Ministarstva poljoprivrede i voda Zgrade Generalštaba vojske Srbije i Crne Gore i Ministarstva odbrane Manastir Vavedenje Presvete Bogorodice u Beogradu Crkva Svetog arhangela Gavrila u Beogradu Zgrada Sokolskog doma „Matica“ Zgrada Arhiva Jugoslavije Kuća trgovca Dušana Lazića u Beogradu Vila Stevke Milićević u Beogradu Zgrada Ministarstva saobraćaja u Beogradu Hala 1 Beogradskog sajma Dvorski kompleks na Dedinju u Beogradu Fabrika hartije Milana Vape Vila Rajh u Beogradu Zgrada Socijalnog osiguranja u Beogradu Vila Lazića i Mitrovića u Beogradu Vila glumice Marice Popović u Beogradu Zgrada Ministarstva socijalne politike i narodnog zdravlja u Beogradu Kuća arhitekte Jovana Ilkića u Beogradu Dom Radničke komore u Beogradu Vila Šterić u Beogradu
Sopot	Crkva Sv. Nikole u Sibnici Sopotski han Stara kuća porodice Žujović Han Radosavljevića Han Pantića Osnovna škola u Malom Popoviću Manastir Kastaljan Nadgrobni spomenik vojvodi Pavlu Cukiću Stara kuća porodice Žmurić Crkva Svetog Marka u Stojniku
Stari grad	Dositejev licej Konak kneginje Ljubice Beogradska tvrđava Božićeva kuća Terazijska česma Turbe Šeih Mustafe Kafana "?" Spomenik knezu Mihailu Kapetan Mišino zdanje Bajrakli džamija u Beogradu Kuća slikara Đorđa Krstića Dom Jevrema Grujića Zgrada zadužbine Nikole Spasića Dom Jovana Cvijića Krsmanovićeva kuća na Terazijama Prva varoška bolnica Zgrada Uprave fondova u Beogradu Zgrada Realke u Beogradu Spomenik zahvalnosti Francuskoj Čukur česma Stara kuća na Varoš kapiji Zgrada Ministarstva pravde Zgrada Smederevske banke Zgrada Narodne banke Srbije u Ulici kralja Petra Osnovna škola Kralj Petar Prvi Dorćolska osnovna škola Palilulska osnovna škola Kuća Jovana Smederevca Građanske kuće u Ul. Knez Mihailovoj br. 46, 48 i 50 Dom Mike Alasa Zgrada Beogradske zadruge Zgrada Ministarstva prosvete Zgrada trgovca Stamenkovića Robni magazin Spomenik Dositeju Obradoviću Spomenik Josifu Pančiću Saborna crkva u Beogradu Palata „Anker“ Palata „Atina“ Zgrada stare telefonske centrale Zgrada hotela „Moskva“ Dom porodice Pavlović Umetnički paviljon „Cvijeta Zuzorić“ Kuća Branislava Kojića Igumanova palata Zgrada „Srpska kruna“ Zgrada u Ul. Kralja Milana 1 Zgrada u Ul. Kralja Milana 3 Zgrada Narodnog pozorišta u Beogradu Crkva Aleksandra Nevskog Dom Svetog Save Kuća Stevana Mokranjca u Beogradu Zgrada Beogradske opštine Zgrada Starog dvora Zgrada Novog dvora Grobnica narodnih heroja na Kalemegdanu Hotel „Nacional” Zgrada umetničke škole Zgrada Narodne skupštine Palata „Albanija“ Kuća Nikole Pašića Bioskop „Balkan“ Kuća Filipa Filipovića Kuća Nikole Predića Zanatski dom Dom vojske u Beogradu Zgrada Patrijaršije Zgrada PRIZAD-a (TANJUG) Zgrada Prometne banke Kuća Bete i Riste Vukanovića Kuća Jovana Skerlića Kuća porodice Ribar Kuća Milana Piroćanca Zgrada Velike škole Zgrada Kolarčevog narodnog univerzizeta Etnografski muzej Kuća Laze Pačua Zgrada Agrarne banke Kuća dr Stanoja Stanojevića Dom društva Crvenog krsta Atelje Uroša Predića Kuća u Ul. Cara Dušana 10 Kuća Stevana Kaćanskog Spomenik Moši Pijade Kuća Dimitrija Krsmanovića Kuća vajara Dragomira Arambašića Kafana „Ruski car“ Zgrada Ekonomske škole Zgrada Prve beogradske gimnazije Spomenik Pobedniku Kuća Miladina Pećinara Palata SANU Zgrada Druge ženske gimnazije (Škola „Nikola Tesla“) Zgrada Trgovačke akademije Fotografski atelje Milana Jovanovića Kuća porodice Hristić-Mijušković Kuća Milana A. Pavlovića Moderna garaža u Beogradu Hotel „Mažestik“ Kuća Leone Panajot Kuća Mihaila Đurića Kuća porodice Milovanović Kuća Radisava Jovanovića Zgrada Društva svetog Save Kuća Dimitrija Živadinovića Kuća Andre Đorđevića Parno kupatilo braće Krsmanović Kuća Zdravka Đurića Zgrada Ljubomira Miladinovića Kuća trgovca Crvenčanina Zgrada Josifa Šojata Kuća Milorada Pavlovića Zgrada Jakova Čelebonovića Spomen dom vajara Radete Stankovića Botanička bašta Jevremovac Zgrada Ministarstva pošta Kompleks radničkih stanova Palata penzionog fonda Zgrada Aero kluba Dom vračarske štedionice u Beogradu Zgrada Penzionog fonda Beočinske fabrike cementa u Beogradu Kuća izdavača i knjižara Gece Kona u Beogradu Dom sindikata (Beograd) Bitef teatar Beogradska sinagoga Kuća knjižara Marka Markovića Termoelektrana „Snaga i svetlost“ Zgrada Klasne lutrije u Beogradu Hotel „Prag” u Beogradu Umetnička livnica „Plastika“ u Beogradu Spomenik vojvodi Vuku Kuća građevinara Karla Knola u Beogradu Zgrada sa slikarskim ateljeima i galerijom Salona Muzeja savremene umetnosti u Beogradu Dom Saveza nabavljačkih zadruga državnih službenika u Beogradu Spomenik Vasi Čarapiću u Beogradu Zgrada predstavništva Prvog dunavskog parobrodarskog društva u Beogradu Zgrada „Progresa” u Beogradu Zgrada Doma štampe Zgrada Hempro Zgrada Službe društvenog knjigovodstva Jugoslavije
Surčin	Crkva Sv. Paraskeve u Boljevcima Crkva Svetog Vaznesenja u Jakovu Crkva Sv. Nikole u Dobanovcima Manastir Fenek Crkva Svetog Arhanđela Gavrila u Progaru Stara porodična kuća Aćimovića Crkva Svete Petke u Surčinu Crkva Svetog Save u Bečmenu Crkva Svetog Jovana Preteče u Petrovčiću Muzej vazduhoplovstva u Beogradu Crkva Svetog velikomučenika Georgija u Ugrinovcima
Čukarica	Zgrada škole u Žarkovu Osnovna škola „Ljuba Nenadović“ Crkva Svetog Nikole u Ostružnici Janićevi dućani u Ostružnici Janićeva kafana u Ostružnici Zgrada u Ul. Turgenjevljevoj 1 Fabrika šećera Zgrada Kovnice novca Crkva Rođenja Bogorodice sa Boračkim grobljem