Spisak političko-teritorijalnih promena u svetu tokom istorije

Spisak političko-teritorijalnih promena promena u svetu tokom istorije (Spisak uključuje formiranje novih država ili novih administrativnih jedinica u okviru postojećih država, kao i druge značajne teritorijalno-političke promene).

1217

Uspostavljena kraljevina Srbija.

1346

Uspostavljeno Srpsko carstvo.

1402

Uspostavljena Srpska despotovina.

1459

Srpsku despotovinu osvaja Osmansko carstvo.

1718

Uspostavljena habzburška kraljevina Srbija.

1739

Habzburšku kraljevinu Srbiju osvaja Osmansko carstvo.

1804

Uspostavljena Karađorđeva Srbija.

1813

Karađorđevu Srbiju osvaja Osmansko carstvo.

1815

Uspostavljena Kneževina Srbija.

1829

Vlaška dobija status autonomne države.
Moldavija dobija status autonomne države.

1830

Nezavisnost Grčke.

1848

Formirana Srpska Vojvodina.

1849

Ukinuta Srpska Vojvodina, umesto nje formirano Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat.

1852

Uspostavljena Knjaževina Crna Gora.

1859

Ujedinjenje Vlaške i Moldavije u jedinstvenu državu - Ujedinjene kneževine Vlaška i Moldavija.

1860

Ukinuto Vojvodstvo Srbija i Tamiški Banat.

1861

Ujedinjene kneževine Vlaška i Moldavija menjaju ime u Rumunija.

1867

Austrijsko carstvo se transformiše u Austrougarsku.
Ukinuta Kneževina Transilvanija.
Kraljevina Hrvatska i Kraljevina Slavonija se ujedinjuju u Kraljevinu Hrvatsku i Slavoniju.

1873

Ukinuta Banatska Krajina.

1878

Kneževina Srbija postaje nezavisna država.
Knjaževina Crna Gora postaje nezavisna država.
Rumunija postaje nezavisna država.
Bugarska dobija autonomiju u okviru Osmanskog carstva.
Istočna Rumelija dobija autonomiju u okviru Osmanskog carstva.
Austrougarska okupira Bosnu i Hercegovinu i Novopazarski sandžak.

1881

Proglašena Kraljevina Rumunija.

1882

Proglašena Kraljevina Srbija.
Ukinute hrvatska i slavonska vojna granica.

1885

Istočna Rumelija se ujedinjuje sa Bugarskom.

1908

Austrougarska anektira Bosnu i Hercegovinu.
Novopazarski sandžak se vraća pod kontrolu Osmanskog carstva.

1910

Proglašena Kraljevina Crna Gora.

1912

Teritorijalno proširenje Srbije, Crne Gore, Bugarske i Grčke.

1913

Formirana država Albanija.

1918

Raspad Austrougarske - formiraju se nezavisne države Austrija i Mađarska.
Proglašena Banatska republika.
Proglašena Država Slovenaca, Hrvata i Srba.
Proglašena pokrajina Banat, Bačka i Baranja, koja proglašava priključenje Kraljevini Srbiji.
Srem proglašava priključenje Kraljevini Srbiji.
Crna Gora proglašava priključenje Kraljevini Srbiji.
Ujedinjenje Kraljevine Srbije i Države Slovenaca, Hrvata i Srba u Kraljevinu Srba, Hrvata i Slovenaca.
Ujedinjenje Transilvanije sa Rumunijom.
Nezavisnost Čehoslovačke.

1922

Administrativna podela Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca na 33 oblasti.

1929

Kraljevina Srba, Hrvata i Slovenaca menja ime u Kraljevina Jugoslavija, zemlja se deli na 9 banovina: dravsku, savsku, primorsku, vrbasku, drinsku, zetsku, dunavsku, moravsku i vardarsku, dok grad Beograd dobija status posebnog distrikta.

1938

Nemačka anektira Austriju i pogranične delove Čehoslovačke.
Mađarska anektira pogranične delove Čehoslovačke.
Poljska anektira mali pogranični deo Čehoslovačke.

1939

Formirana Banovina Hrvatska.
Okupacija i podela Čehoslovačke - Slovačka postaje nominalno nezavisna, formira se protektorat Bohemija i Moravska koji anektira Nemačka, proglašena nezavisna Karpato-Ukrajina, koju okupira i anektira Mađarska.
Okupacija i podela Poljske između Nemačke, Sovjetskog Saveza i Litvanije, na delu poljske teritorije pod nemačkom okupacijom formira se protektorat poznat kao Generalno gubernatorstvo.
Nemačka anektira pogranične delove Litvanije.
Italija anektira Albaniju i pretvara je u svoj protektorat.

1940

Sovjetski Savez anektira Litvaniju, Letoniju i Estoniju i pretvara ih u svoje sovjetske republike.
Sovjetski Savez anektira delove Rumunije.
Mađarska anektira delove Rumunije.
Bugarska anektira delove Rumunije.

1941

Okupacija i podela Kraljevine Jugoslavije - formiraju se tri protektorata sila Osovine: Srbija, Crna Gora i Nezavisna Država Hrvatska. U okviru Srbije formira se autonomni Banat. Ostatak Jugoslavije okupiraju i anektiraju susedne države: Nemačka, Italija, Mađarska i Bugarska.
Formirana kratkotrajna Užička republika.
Okupacija i podela Grčke - delove direktno anektiraju Italija i Bugarska, dok je ostatak zemlje stavljen pod nemačko-italijansku okupaciju.
Nemačka okupira delove Sovjetskog Saveza, deo teritorije anektira direktno, dok na drugim područjima formira protektorate Ukrajinu i Ostland.
Rumunija anektira delove Sovjetskog Saveza.
Finska anektira delove Sovjetskog Saveza.

1943

Kapitulacija Italije - delove njene teritorije anektiraju Nemačka i Nezavisna Država Hrvatska, protektorate Crnu Goru i Albaniju okupira Nemačka.

1944

Ukidanje protektorata Srbije i Crne Gore, početak obnove Jugoslavije, početak uspostavljanja Srbije, Crne Gore, Makedonije, Bosne i Hercegovine, Hrvatske, Vojvodine i Kosova i Metohije kao administrativnih jedinica nove Jugoslavije.

1945

Ukidanje Nezavisne Države Hrvatske, zvanično proglašenje Demokratske Federativne Jugoslavije kao federacije 6 republika - Srbije, Crne Gore, Makedonije, Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Slovenije, priključenje Vojvodine i Kosova i Metohije Srbiji. Demokratska Federativna Jugoslavija kasnije iste godine menja ime u Federativna Narodna Republika Jugoslavija.

1963

Federativna Narodna Republika Jugoslavija menja ime u Socijalistička Federativna Republika Jugoslavija.

1974

Vojvodina i Kosovo i Metohija dobijaju široku autonomiju i postaju federalni subjekti Jugoslavije, iako i dalje ostaju u sastavu Srbije.

1990

Novi ustav Srbije umanjuje autonomiju SAP Vojvodine i SAP Kosova i Metohije i ukida im status federalnih subjekata Jugoslavije.
Ujedinjenje Nemačke (Zapadna Nemačka i Istočna Nemačka se ujedinjuju u jedinstvenu državu).
Ujedinjenje Jemena (Arapska Republika Jemen i Demokratska Republika Jemen se ujedinjuju u jedinstvenu državu).
Nezavisnost Litvanije, Letonije i Belorusije od Sovjetskog Saveza.
Nezavisnost Namibije od Južne Afrike.
Pridnjestrovlje proglašava nezavisnost od Moldavije.
Bugenvil proglašava nezavisnost od Papue Nove Gvineje.
Formiran autonomni region Muslimanski Mindanao na Filipinima.

1991

Nezavisnost Slovenije i Hrvatske od Jugoslavije.
Proglašena nezavisna Republika Srpska Krajina na delu teritorije Hrvatske.
Jugoslovenska narodna armija zauzima poluostrvo Prevlaka na jugu Hrvatske.
Rasformiran Sovjetski Savez - nezavisnost Gruzije, Estonije, Ukrajine, Moldavije, Azerbejdžana, Kirgistana, Uzbekistana, Tadžikistana, Jermenije, Turkmenistana, Rusije i Kazahstana.
Južna Osetija proglašava nezavisnost od Gruzije.
Gagauzija proglašava nezavisnost od Moldavije.
Somaliland proglašava nezavisnost od Somalije.
Autonomna republika Čečeno-Ingušetija u Rusiji rasformirana i podeljena na faktički nezavisnu državu Čečeniju i Ingušetiju (formiranu 1992. godine), koja ostaje u sastavu Ruske federacije.
Autonomna oblast Karačajevo-Čerkezija u Rusiji uzdignuta u status republike.
Autonomna oblast Adigeja u Rusiji uzdignuta u status republike.
Autonomni okrug Čukotka se odvaja od Magadanske oblasti i postaje zaseban federalni subjekt Ruske Federacije.
Republika Ruske federacije, Severna Osetija, menja ime u Severna Osetija-Alanija.
Adžarija postaje faktički nezavisna od Gruzije.
Republika Nahčivan postaje faktički nezavisna od Azerbejdžana.
Južni Kurdistan postaje faktički nezavistan od Iraka.
Formirane države Jobe, Taraba, Adamava, Kogi, Enugu, Abia, Osun, Delta, Edo, Kebi i Džigava u Nigeriji.

1992

Nezavisnost Republike Bosne i Hercegovine i Makedonije od Jugoslavije.
Prestanak postojanja Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije - proglašena Savezna Republika Jugoslavija.
Proglašena nezavisna Republika Srpska na delu teritorije Bosne i Hercegovine.
Poluostrvo Prevlaka demilitarizovano i stavljeno pod kontrolu Ujedinjenih nacija.
Abhazija proglašava nezavisnost od Gruzije.
Nagorno-Karabah proglašava nezavisnost od Azerbejdžana.
Krim proglašava samoupravu i postaje faktički nezavistan od Ukrajine.

1993

Proglašena nezavisna Hrvatska Republika Herceg-Bosna na delu teritorije Bosne i Hercegovine.
Proglašena Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna na delu teritorije Bosne i Hercegovine.
Formirana međunarodna organizacija Evropska unija.
Rasformirana Čehoslovačka - nezavisnost Češke i Slovačke.
Nezavisnost Eritreje od Etiopije.
Republika Nahčivan integrisana u politički sistem Azerbejdžana.
Republika Tališ-Mugan proglašena na jugu Azerbejdžana, ali je iste godine uništena akcijom azerbejdžanskih vlasti.

1994

Formirana Federacija Bosne i Hercegovine na delu teritorije Bosne i Hercegovine. Hrvatska Republika Herceg-Bosna se integriše u Federaciju Bosne i Hercegovine i prestaje da postoji, a federacija se zvanično deli na 10 kantona: Unsko-Sanski, Posavski, Tuzlanski, Zeničko-Dobojski, Bosanskopodrinjski, Srednjobosanski, Hercegovačko-Neretvanski, Zapadnohercegovački, Sarajevski i Hercegbosanski. Današnje granice kantona određene su Dejtonskim sporazumom iz 1995. godine.
Formirana Palestinska Samouprava na delu palestinskih teritorija Zapadne Obale i Pojasa Gaze.
Nezavisnost Palaua od Sjedinjenih Američkih Država.
Faktički nezavisna Gagauzija integrisana u Moldaviju kao autonomna teritorija.
Južnoafrička enklava Valvis Bej postala deo Namibije.
Faktički nezavisne države Boputatsvana, Ciskej, Transkej i Venda se integrišu u Južnu Afriku.
Od nekadašnje četiri provincije Južne Afrike (Kejp, Natal, Transval, Slobodna država Oranje), formirano je devet: Zapadni Kejp, Severni Kejp, Istočni Kejp, Fri Stejt, Severozapad, Kvazulu-Natal, Mpumalanga, Gauteng, Limpopo.
Faktički nezavisna država Kačin integrisana u politički sistem Mjanmara kao jedna od njegovih država.

1995

Republika Srpska Krajina vojno poražena i rasformirana, a veći deo njene teritorije uključen u sastav Hrvatske. Manji, istočni, deo Republike Srpske Krajine poznat kao Sremsko-Baranjska oblast dolazi pod upravu Ujedinjenih nacija.
Autonomna Pokrajina Zapadna Bosna postaje Republika Zapadna Bosna, ali je iste godine vojno poražena i rasformirana, a njena teritorija uključena u Federaciju Bosne i Hercegovine.
Potpisan Dejtonski sporazum, prema kojem se država Bosna i Hercegovina sastoji iz dva entiteta, Republike Srpske i Federacije Bosne i Hercegovine.
Austrija, Švedska i Finska pristupaju Evropskoj uniji.
Krim se integriše u Ukrajinu kao autonomna republika.
Etiopija transformisana u federalnu državu, u okviru koje je formirano 9 etničkih regiona - Region Afar, Region Amhara, Region Benišangul-Gumuz, Region Gambela, Region Harari, Region Oromija, Region Somali, Region južnih nacija, nacionalnosti i naroda, Region Tigraj, kao i dve teritorije sa statusom grada - Adis Abeba i Dire Dava.

1996

Formirane države Gombe, Bajelsa, Ebonji, Zamfara, Nasarava i Ekiti u Nigeriji.

1997

Ime države Zair promenjeno u Demokratska Republika Kongo.
Ime države Zapadna Samoa promenjeno u Samoa.
Britanska kolonija Hongkong postala deo Kine.
Anžuan proglašava nezavisnost od Komora.
Moheli postaju faktički nezavisni od Komora.
Bugenvil se integriše u politički sistem Papue Nove Gvineje kao autonomni region.
U Iranu formirana pokrajina Golestan, od dela pokrajine Mazenderan.

1998

Sremsko-Baranjska oblast integrisana u Hrvatsku.
Moheli se integrišu u politički sistem Komora.
Formirana država Džubaland na delu teritorije Somalije.
Formirana država Puntland na delu teritorije Somalije.

1999

Srpska pokrajina Kosovo i Metohija dolazi pod upravu Ujedinjenih nacija (UNMIK).
Osnovano Srpsko nacionalno veće Severnog Kosova, koje upravlja Severnim Kosovom nezavisno od novih privremenih institucija samouprave.
Portugalska kolonija Makao postala deo Kine.
Američka teritorija Zona Panamskog Kanala postala deo Paname.
Formirana teritorija Nunavut u Kanadi.

2000

Uspostavljen Distrikt Brčko na delu teritorije Bosne i Hercegovine.
Formirane države Čatisgar, Utarakand i Džarkand u Indiji.
Faktički nezavisna Čečenija vojno poražena od strane Rusije i, sa statusom republike, integrisana u Rusku federaciju.
U Rusiji formirano sedam federalnih okruga: Centralni, Južni, Severozapadni, Dalekoistočni, Sibirski, Uralski i Povolški.

2001

Kanadska pokrajina Njufaundlend menja ime u Njufaundlend i Labrador.

2002

Stepen autonomije Vojvodine povećan donošenjem Omnibus zakona.
Poluostrvo Prevlaka integrisano u Hrvatsku.
Formirana međunarodna organizacija Afrička Unija.
Nezavisnost Istočnog Timora od Indonezije.
Faktički nezavisna država Anžuan se integriše u politički sistem Komora kao autonomna teritorija.
Formirana država Jugozapadna Somalija na delu teritorije Somalije.

2003

Savezna Republika Jugoslavija transformisana u državnu zajednicu Srbija i Crna Gora.
U Kosovskoj Mitrovici osnovana Zajednica srpskih opština i naselja Kosova i Metohije u čiji sastav ulaze Severno Kosovo i srpske enklave južno od Ibra.
Južni Kurdistan integrisan u politički sistem Iraka kao autonomna federalna jedinica.
Formirana pokrajina Zapadna Papua od zapadnog dela pokrajine Papua u Indoneziji.

2004

Malta, Kipar, Slovenija, Estonija, Letonija, Litvanija, Poljska, Češka, Slovačka i Mađarska pristupaju Evropskoj uniji.
Gruzija izvršila vojnu invaziju na Adžariju i integrisala je u svoj politički sistem.
Država Puntland integrisana u Prelaznu Federalnu Vladu Somalije kao jedna od federalnih jedinica Somalije.
Pokrajina Horasan u Iranu podeljena u tri nove, manje, pokrajine: Severni Horasan, Rezavi Horasan i Južni Horasan.

2005

Izrael okončao okupaciju Pojasa Gaze, koji tada dolazi pod potpunu palestinsku upravu.
Formirana autonomna država Južni Sudan u Sudanu.
Formiran Permski kraj u Rusiji (Formiran je ujedinjenjem Permske oblasti i Komi-Permjačkog autonomnog okruga).
Država Zapadni Kordofan u Sudanu rasformirana, a njena teritorija podeljena između država Severni Kordofan i Južni Kordofan.
Država Jugozapadna Somalija prestaje da postoji.

2006

Rasformirana Srbija i Crna Gora - nezavisnost Srbije i Crne Gore.
Država Džubaland (na delu teritorije Somalije) vojno poražena i uništena od strane Unije islamskih sudova.
Država Jugozapadna Somalija integrisana u Prelaznu Federalnu Vladu Somalije.
Formirana država Galmudug na delu teritorije Somalije.

2007

Rumunija i Bugarska pristupaju Evropskoj uniji.
Formirana prelazna uprava regije Darfur u Sudanu.
Formiran Kamčatski kraj u Rusiji (Formiran je ujedinjenjem Kamčatske oblasti i Korjačkog autonomnog okruga).
Evenkijski i Tajmirski autonomni okrug u Rusiji gube status federalnih subjekata i spajaju se sa Krasnojarskim krajem.
Sveti Bartolomej i Sveti Martin dobili status prekomorskih kolektiviteta Francuske (do tada su bili deo francuske prekomorske teritorije Gvadelup).
Organizacija Hamas preuzima potpunu kontrolu nad Pojasom Gaze, koji postaje faktički nezavistan od ostatka Palestine.
Formirana država Makir na delu teritorije Somalije.
Rasformirana Severoistočna provincija Šri Lanke i umesto nje formirane dve nove provincije: Severna provincija i Istočna provincija.

2008

Republika Kosovo proglašava nezavisnost od Srbije.
U Kosovskoj Mitrovici osnovana Skupština Zajednice opština Autonomne pokrajine Kosovo i Metohija koja nasleđuje Zajednicu srpskih opština i naselja Kosova i Metohije.
Gruzija izvršila vojnu invaziju na Južnu Osetiju, što dovodi do ruske vojne intervencije i gruzijskog vojnog poraza, posle čega Gruzija gubi kontrolu nad delovima teritorije Južne Osetije i Abhazije, koje je do tada kontrolisala.
Provincija Ha Taj u Vijetnamu ujedinjena sa Hanojem.
Nigerijska teritorija Poluostrvo Bakasi postala deo Kameruna.
Formiran Zabajkalski kraj u Rusiji (Formiran je ujedinjenjem Čitske oblasti i Aginsko-Burjatskog autonomnog okruga).
Ust-ordinski burjatski autonomni okrug u Rusiji gubi status federalnog subjekta i spaja se sa Irkutskom oblašću.
Formirana država Nortland na delu teritorije Somalije.

2009

Stepen autonomije Vojvodine povećan usvajanjem pokrajinskog statuta i zakona o prenosu nadležnosti.
U Srbiji usvojen zakon kojim je formirano sedam statističkih regiona: Vojvodina, Beograd, Zapadni region, Istočni region, Centralni region, Južni region, Kosovo i Metohija.
Grenland dobio veći stepen autonomije u okviru Danske.
Nepriznata država Tamil Ilam vojno poražena od strane vojske Šri Lanke i njena teritorija integrisana u Šri Lanku.
Države Makir i Nortland (na delu teritorije Somalije) rasformirane i njihove teritorije su priključene državi Puntland.
Teritorija Severna područja u Pakistanu promenila ime u Gilgit-Baltistan i dobila samoupravu.

2010

U Srbiji umesto sedam formirano pet statističkih regiona. Ovo je postignuto spajanjem Centralnog i Zapadnog regiona u novi region Šumadija i zapadna Srbija, kao i spajanjem Južnog i Istočnog regiona u novi region Južna i istočna Srbija.
Severozapadna granična provincija u Pakistanu promenila ime u Hajber-Pahtunhva.
U Rusiji formiran Severnokavkaski federalni okrug od dela teritorije Južnog federalnog okruga.
Država Puntland se povlači iz učešća u Federalnoj vladi Somalije.
Obnovljena država Džubaland na području južne Somalije.
Rasformirana holandska kolonija Holandski Antili (zvanično imala status konstitutivne države u sastavu Kraljevine Holandije). Ostrva Kurasao i Sveti Martin, koja su bila deo Holandskih Antila dobijaju status zasebnih konstitutivnih država u sastavu Kraljevine Holandije (isti status ima i ostrvo Aruba, koje je istupilo iz Holandskih Antila 1986. godine), dok ostrva Boner, Sveti Eustahije i Saba postaju specijalne opštine u sastavu Holandije.

2011

9. jul - Južni Sudan proglašava nezavisnost od Sudana.
Država Džubaland na području južne Somalije menja ime u Azanija.

2012

2. januar - Republika Mađarska menja ime u Mađarska.
Istočna Libija proglašava autonomiju u okviru Libije.
Proglašena nezavisna država Azavad na delu teritorije države Mali, ali ovu državu iste godine zauzimaju islamisti, kojima cilj nije nezavisnost Azavada već pretvaranje Malija u islamsku državu.
Formirana država Hatumo na području severne Somalije.
Generalna skupština OUN-a priznala državnost Palestine.

2013

Proglašena Republika Bangsamoro na delu teritorije Filipina, ali ona iste godine prestaje da postoji.
Proglašena autonomija Sirijskog Kurdistana u Siriji.
Palestinska Narodna Samouprava zvanično preimenovana u državu Palestinu.

2014

formirani kantoni Džezira, Kobani i Efrin u Zapadnom Kurdistanu.
Autonomna Republika Krim menja ime u Republika Krim, proglašava nezavisnost od Ukrajine i ulazi u sastav Ruske Federacije, kao jedan od federalnih subjekata.
Grad sa specijalnim statusom Sevastopolj proglašava nezavisnost od Ukrajine i ulazi u sastav Ruske Federacije, kao grad sa federalnim statusom.
Formiran Krimski federalni okrug u Rusiji.
Obnovljena država Jugozapadna Somalija u Somaliji.
Proglašena Donjecka narodna republika na području Donjecke oblasti Ukrajine.
Proglašena Luganska narodna republika na području Luganske oblasti Ukrajine.
Donjecka narodna republika i Luganska narodna republika se ujedinjuju i formiraju Novorusiju.
Formirana država Telangana u Indiji.
Formirana Islamska Država u Iraku i Siriji.
Pojas Gaze se integriše u državu Palestinu.

2015

Formirana Evroazijska ekonomska unija.

Vidi još