Miloje Milojević (narodni heroj)

Ukoliko ste tražili drugu osobu, pogledajte članak Miloje Milojević (višeznačna odrednica).

miloje milojević
Miloje Milojević
Lični podaci
Datum rođenja	(1912-03-16)16. mart 1912.
Mesto rođenja	Ursule, kod Rekovca, Kraljevina Srbija
Datum smrti	4. jul 1984.(1984-07-04) (72 god.)
Mesto smrti	Rekovac, SR Srbija, SFR Jugoslavija
Profesija	vojno lice
Porodica
Supružnik	Olga Milojević
Delovanje
Član KPJ od	marta 1942.
Učešće u ratovima	Narodnooslobodilačka borba
Služba	Jugoslovenska vojska NOV i PO Jugoslavije Jugoslovenska narodna armija 1929 — 1936. 1937 — 1941. 1941 — 1965.
Čin	general-pukovnik
Heroj
Narodni heroj od	6. novembra 1942.
Odlikovanja	jugoslovenska odlikovanja: inostrana odlikovanja:

Miloje Milojević (Ursule, kod Rekovca, 16. mart 1912 — Rekovac, 4. jul 1984) bio je učesnik Narodnooslobodilačke borbe, general-pukovnik JNA i narodni heroj Jugoslavije.

Nakon završetka trgovačkog zanata, 1931. upisao je Podoficirsku pešadijsku školu i nakon toga bio podoficir Jugoslovenske vojske. Nakon napuštanja aktivne vojne službe, od 1937. radio je kao vojni činovnik. Nakon okupacije Jugoslavije, avgusta 1941. stupio je u partizane. Bio je najpre borac, a potom komandir čete u Pomoravskom odredu, nakon čega je premešten u Kragujevački odred. Nakon Prve neprijateljske ofanzive i povlačenja partizana iz Srbije, decembra 1941. postao je borac Prve proleterske brigade. Marta 1942. postavljen je za zamenika komandanta Šestog beogradskog bataljona i primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).

Isticao se hrabrošću u svim borbama, a posebno se istakao u borbama protiv ustaša kod Tomislavgrada, jula 1942. i borbama za Livno, avgusta 1942. kada je pobio grupu ustaša. Septembra 1942. prilikom ponovnog napada na Tomislavgrad teško je ranjen (izgubio je oko), nakon čega je dva meseca bio na lečenju. Od novembra 1942. do juna 1943. bio je zamenika komandanta Prve proleterske brigade, a od juna do avgusta 1943. zamenik komandanta Prve proleterske divizije. Zajedno sa Lolom Ribarom, bio je određen za člana prve vojne misije koja je upućena na Bliski istok, ali je novembra 1943. prilikom polaska u Kairo, u iznenadnom avionskom napadu na letelište u blizini Glamoča teško ranjen od iste bombe od koje je poginuo Lola Ribar.

Nakon ozdravljenja, nalazio se u vojnoj misiji, a juna 1944. postavljen je za komandanta 21. srpske divizije, sa kojom je učestvovao u oslobođenju Beograda i borbama na Sremskom frontu. Posle oslobođenja, završio je Višu vojnu akademiju JNA i vršio odgovorne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA). Bio je predsednik Saveza ratnih vojnih invalida Jugoslavije i potpredsednik Međunarodne federacije bivših boraca. Isključen je iz SKJ i penzionisan decembra 1965. godine.

Za narodnog heroja Jugoslavije je proglašen, među prvim borcima NOV i POJ — 6. novembra 1942. i po završetku rata bio jedan od ukupno 16 živih narodnih heroja, koji su za proglašeni za vreme rata. Odlikovan je i francuskim ordenom Legije časti.

Biografija

Rođen je 16. marta 1912. godine u selu Ursule, kod Rekovca, u blizini Jagodine. Poticao je iz siromašne zemljoradničke porodice. Njegovi roditelji otac Stojan i majka Kadeva imali su pored Miloja još trojicu sinova — starijeg Selimira i mlađe Milana i Radoslava. Ime je dobio po svom pradedi Miloju Milojeviću. Njegova majka Kadeva poticala je iz bogate porodice Milošević, ali pošto se za Stojana udala iz ljubavi, mimo volje njenog oca Ljubomira, nije dobila nikakav miraz. Oktobra 1912, svega sedam meseci nakon Milojevog rođenja izbio je Prvi balkanski rat, ali njegov otac Stojan nije mobilisan u vojsku, pošto je tada postojalo vojno pravilo da se ne mobilišu domaćini sa malom decom. On nije bio mobilisan ni kasnije — tokom Drugog balkanskog rata i nakon početka Prvog svetskog rata, 1914. godine.

Rodna kuća Miloja Milojevića

Tokom austrougarske okupacije Srbije, Stojan se sa svojim rođakom Dragoljubom Ljubom Milojevićem i još četvoricom Ursuljana priključio komitama koje su delovale na području Levača i Belice. Pored borbi protiv okupatora, ove komitske grupe su vršile i pljačke bogatih seljaka. Aprila 1918. okupatorska patrola iz Rekovca uspela je da uhvati petoricu komita iz Ursula i oni su streljani 20. aprila 1918. u Rekovcu. Kao odmazdu za njihovu aktivnost, okupator je u Ursulu zapalio tridesetak kuća onih domaćina za koje se smatralo da su saradnici komita. Tom prilikom zapaljena je i kuća Stojana Milojevića, pa se njegova supruga Kadeva sa četvoro dece morala preseliti u pojatu za koze kod komšije Živana Mitrovića. Nakon dve—tri godine Kadeva se zbližila sa komšijom Živanom, koji je bio udovac i sa njim živela oko godinu dana. Zbog neslaganja sa Živanovom ćerkom Slavkom, ona se vratila svojoj kući. Iz braka sa Živanom, Kadeva je 1923. dobila ćerku Milicu. Milojeva braća — najstariji Selimir i najmlađi Radoslav — umrli su kao deca, dok je Milan (1913—1932) nastradao kao mladić, kada je na jednoj svadbi pao pod konja koji je u kasu vukao čeze i od zadobijenih povreda nakon petnaest dana preminuo.

Godine 1920. u Ursulu je otvorena osnovna škola, pa je Miloje tada sa već napunjenih osam godina počeo da je pohađa. Nakon završetka četvorogodišnje osnovne škole, 1924. prešao je u Rekovac, gde je pohađao trogodišnju Trgovačku školu. Dva puta nedeljno je pohađao nastavu, a ostalo vreme radio je kao šegrt u trgovini. Nakon završetka škole, od 1927. do 1929. radio je kao trgovački pomoćnik. Kako su gazdu, kod koga je radio, pokrali trgovci koji su radili zajedno radili sa njim, on ih je sve otpustio, uključujući i Miloja. Postiđen zbog otpuštanja, nije želeo da se vrati u rodno selo, pa se odlučio da pođe u Beograd, u koji je stigao pešice nakon tri dana. Rođak Milojeve majke Kadeve, Miloš Aleksić, koji je bio učesnik Oslobodilačkih ratova 1912—1918. i oficir Jugoslovenske vojske tokom svojih poseta Ursulu predlagao je Kadiji da Miloja, kao bistrog mladića, pošalju u Podoficirsku školu. On je odbijala odbijala ovaj predlog, ali se Miloju ideja dopala, pa je nakon otpuštanja iz radnje odlučio da se sam upiše u vojnu školu. Po dolasku u Beograd, preko brata od strica Dragutina Milojevića, koji je radio kao žandar na dvoru kralja Aleksandra I Karađorđevića i rođaka Miloša Aleksića, uspeo je da upiše dvogodišnju Podoficirsku pešadijsku školu.

Podoficirska karijera i porodica

Maja 1931. završio je Podoficirsku pešadijsku školu. Tokom školovanja je najpre bio redov, a potom kaplar. Na službi u 21. pešadijskom puku u Skoplju, nalazio se u činu podnarednika, od maja 1931. do aprila 1935, a u činu narednika od aprila 1935. do maja 1936. godine. Nakon toga je prekomandovan u Drugu četu 35. pešadijskog puka „Zrinjski” u Zagrebu, gde je službovao do 1. novembra iste godine, kada je napustio aktivnu vojnu službu. Razlog napuštanja Jugoslovenske vojske bio je lične prirode, jer je tokom službovanja u Skoplju upoznao devojku Olgu Naumovsku sa kojom je želeo da se venča, ali nije dobio odobrenje vojnih vlasti. Izvesno vreme nakon napuštanja vojne službe, živeo je u Skoplju bez posla, ali je na nagovor strica, brigadnog generala u penziji Vojislava Milojevića, koji je bio brat od strica Milojevog oca Stojana, položio ispit za vojnog činovnika i na taj način nastavio službu u vojsci.

Nakon povratka u službu, kao činovnik je radio na izgradnji benzinskih cisterni u Lopatnici, kod Kraljeva, a od novembra 1937. do maja 1939. nalazio se na službi u intendanturi 32. vazduhoplovne baze. Od maja 1939. do aprila 1941. bio je na dužnosti pomoćnika intendanta Treće vazduhoplovne baze u Skoplju. Nakon vraćanja u vojnu službu, bio je činovnik građanskog reda u rangu poručnika. Tokom aktivne vojne službe, Miloje je jedno vreme bio vodnik mitraljeskog voda i za dobro izvedenu obuku je dobio pohvalu komandanta puka. Bio je dobro vojnostručno obučen za rukovanje svim pešadijskim naoružanjima, a posebno mitraljezima. Kao podoficir, bio je samostalan i samoinicijativan, pa je zbog toga više puta disciplinski kažnjavan, a tokom službe u Zagrebu je disciplinski kažnjen zatvorom u trajanju od četrdeset dana.

Avgusta 1937. u Skoplju se oženio Olgom Naumovskom, rodom iz Kruševa, koja je poticala iz cincarske porodice, a njeni roditelji su u Skoplju držali malu krčmu. Pre udaje, Olga je završila krojački zanat i radila kao krojačica. Marta 1938. dobili su blizance — sina Milana i ćerku Zoricu. Miloje je zbog posla u vazduhoplovnoj bazi morao da pređe u Kraljevo, a nakon izvesnog vremena tamo mu se pridružila supruga sa decom. U podizanju dece pomagali su im i Milojeva majka Kadeva i sestra Milica. Neposredno pred početak Drugog svetskog rata u Jugoslaviji, 1939. Miloje je premešten u Skoplje, gde se potom preselila i njegova porodica.

Ubrzo nakon napada Sila osovine na Jugoslaviju, 6. aprila 1941, nemačke jedinice zauzele su Skoplje, pa je od vazduhoplovaca formiran bataljon pešadije u kome je Miloje bio komandir čete. U vreme kapitulacije Jugoslovenske vojske, njegov bataljon nalazio se u Gostivaru, gde ga je oko 20. aprila major Egon Žitnik predao Nemcima. Zarobljene vojnike, Nemci su sproveli u logor u Tetovu, odakle je Miloje uspeo da pobegne početkom maja. Preobučen u albansko odelo došao je u svoj stan u Skoplju, gde se zadržao nekoliko dana, nakon čega je odlučio da sa suprugom, decom i svastikom ode u Srbiju, kako bi izbegao hapšenje od strane okupacionih vlasti. Prešli su u Kraljevo, gde je uz pomoć jednog prijatelja počeo da radi u gradskoj vatrogasnoj jedinici. Rad u vatrogascima bila je dobra kamuflaža za njega, jer je bio u strahu da okupacione vlasti ne saznaju da je bivši podoficir i da ga ne uhapse i pošalju u zarobljeništvo. U vatrogasnoj jedinici delovalo je više članova i simpatizera Komunističke partije Jugoslavije (KPJ), koji su kasnije stupili u partizane, a među njima i grupa muzičara. Tokom rada sa vatrogascima, upoznao se sa komunistima, koji su ovde delovali i preko njih dobio prve informacije o borbi protiv okupatora, koja se pripremala. Nakon napada Nemačke na Sovjetski Savez, 22. juna 1941, kada su počela masovna hapšenja komunista i njihovih simpatizera, kao i svih lica koja su bila sumnjiva okupacionim vlastima, Miloje je odlučio da napusti Kraljevo i sa porodicom pređe u rodno selo.

Odlazak u partizane i prve akcije

Ubrzo po Milojevom dolasku u rodno selo, tokom jula 1941. izbio oružani ustanak u Srbiji. Na Juhoru su počeli da se okupljaju „šumski” ljudi, kao i oko učitelja Milorada Žunića Badže u Rekovcu, koji su izvodili male akcije protiv okupatora. U njegovom rodnom kraju formirani su i četnički odredi, pod komandom Koste Milovanovića Pećanca. Miloje se iz početka dvoumio u koji pokret da ode, a na njegovu konačnu odluku uticale su priče meštana da su u Jagodini u kafani „Solun” videli Nemce i četnike Koste Pećanca, kao činjenica da je u njegovo selo došla grupa Nemaca, koje su kao vodiči vodili srpski žandarmi. Neposredno pre odlaska u partizane, Miloje se susreo sa meštaninom Dragićem Jovanovićem, tenkovskim zastavnikom, koji ga je savetovao da se umesto u partizane, pridruži nedićevcima.

Partizanska spomenica 1941.

Levačka partizanska četa, formirana je 8. avgusta 1941. na Šuljkovačkoj kosi i imala je 18 boraca. Komandir čete bio je Milorad Žunić Badža, a politički komesar Živadin Janković Kum. Četa je 11. avgusta izvela oružanu akciju u Ursulu, nakon koje je održan kratak zbor na kome je komandir Badža pozvao stanovništvo da se stupi u borbu protiv okupatora. Sutradan nakon akcije, Miloje je počeo da traži ljude koji bi ga povezali sa partizanskom četom i nakon par dana je došao na Juhor, gde je stupio u Levačku četu. Pošto je većina boraca bila mlađa od 20 godina i nije služila vojsku, Miloje je odmah počeo sa izvođenjem vojničke obuke, a početkom septembra 1941. je postavljen za vodnika jednog voda i zamenika komandira čete. Pošto su akcije Levačke čete bile sve češće, Nemci su 24. avgusta pokušali da likvidiraju četu, ali je ovaj pokušaj propao, jer se četa nije nalazila na terenu koji je bio pod blokadom.

Sredinom septembra 1941, Levačka četa se pripremala za napad na Trstenik, koji je izveden noću 19. septembra. Prilikom napada, glavnina čete se na mostu preko Zapadne Morave sukobila sa žandarmima, nakon čega su se žandarmi povukli u kasarnu. Prilikom ovog sukoba, jedan deo čete, predvođen komandirom Badžom takođe se povukao, nakon čega se sukobio sa četnicima. Grupa od 11 boraca, predvođena Milojem ušla je u grad i blokirala žandarmerijsku stanicu, a nakon sat vremena, pošto je na stanicu bačena protivavionska bomba, predala se kompletna posada od 45 žandarma. Milojeva grupa tada je zaplenila kompletno naoružanje i povukla se iz grada. Ova akcija snažno je odjeknula među stanovništvom Trstenika i okoline, a Miloju donela veliki ugled kao vojnom starešini. Istovremeno, akcija je bacila loše svetlo na komandira Badžu i komandira prvog voda Azanjca, koji su se prilikom sukoba sa žandarmima na mostu povukli. Krajem septembra, Milojev vod je pripojen Beličkoj partizanskoj četi, prilikom napada na magacin kod sela Vinorača, koji je neuspešno izveden 24. septembra. Nakon toga, Miloje je učestvovao u borbi protiv četnika Koste Pećanca, kod Prevešta. Pored Levačke čete, u ovoj borbi je učestvovala i Paraćinsko-ćuprijska četa, kao i jedan vod Beličke čete. Kako se i u ovoj borbi istakao, za Milojevu hrabrost se ubrzo pročulo u čitavom Pomoravskom partizanskom odredu.

Kako je prolazilo vreme i kako su se nizale oružane akcije, Milojev ugled sve više je rastao među borcima Levačke čete, a posebno među borcima iz njegovog sela. Kako komandir Badža nije imao nikakvog vojnog iskustva, sve više boraca je smatralo da Miloje treba da bude komandir čete. Ovo je zasmetalo Badži i Azanjcu, koji su bili organizatori čete i nisu želeli da prepuste komandu Miloju, koji je bio podoficir bivše vojske. Kako bi sklonili Miloja iz njihove čete, prijavili su ga Štabu Pomoravskog odreda za „neposlušnost i kukavičluk”, zbog čega je pozvan na saslušanje u Štab odreda, koji se nalazio na Juhoru. U Štabu se pored komandira Odreda Ljubiše Uroševića i političkog komesara Boška Đuričića, nalazio Nikola Grulović, član Glavnog štaba NOP odreda Srbije. Nakon saslušanja, većina prisutnih boraca Levačke čete stala je u Milojevu zaštitu i za kukavičluk optužila komandira Badžu. Kako bi smirio situaciju, Nikola Grulović je doneo odluku da Miloja prebaci u Kragujevački partizanski odred i zajedno sa njim sutradan pošao ka Kragujevcu.

U Kragujevačkom partizanskom odredu

Početkom oktobra 1941. stupio je u Prvu četu Kragujevačkog partizanskog odreda, koja je ubrzo potom reorganizovana u bataljon. Miloje je tada postavljen za zamenika komandira Treće čete Prvog bataljona. U to vreme trajale su borbe oko Kragujevca, pa je njegova četa prebačena u rejon sela Boljkovca, Beloševca i Erdeča, odakle su uspešno sprečavali izlazak Nemaca iz Kragujevca. U toku masovnih streljanja u Kragujevcu, Treća četa je došla u Grošnicu, gde je zatekla dosta streljanih meštana, a nakon njihove sahrane, četa je otišla u Vinjište, kako bi sprečila eventualno streljanje tamošnjeg stanovništva. U to vreme, komandir Treće čete je premešten na dužnost komandira Druga čete, pa ga je dužnost komandira Treće čete preuzeo Miloje. Krajem oktobra, teške poraze od Nemaca i četnika Koste Pećanca trpele su jedinice Pomoravskog partizanskog odreda pa im je u pomoć poslata Milojeva Treća četa. Zajedno sa njom, Pomoravski odred je 30. oktobra 1941. oslobodio Rekovac, ali se sutradan morao povući, jer nije imao dovoljno municije da bi branio grad. Nakon borbi, partizani su se povukli u selo Dulene, gde je Milojeva četa dobila zadatak da poruši tunel na železničkoj pruzi Kragujevac—Kraljevo i most u selu Dragobraća, što je uspešno učinila. Nemci su preko dana dolazili sa jakim snagama i podizali most, a partizani su ga noću rušili. Sve do kraja novembra 1941. Milojeva četa je držala položaje na Lipi iznad Vučkovice.

Spomenik „Poziv na ustanak” ispred Muzeja „4. juli” u Beogradu.

Kao zameniku komandira čete, a posebno nakon postavljanja na dužnost komandira Treće čete, Miloju su smetali partijski sastanci koje su održavali malobrojni članovi Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) i Saveza komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ). Takođe, nisu mu bili po volji ni četni sastanci, kojima je rukovodio politički komesar čete i na kojima je bilo moguće kritikovati svakog borca, uključujući i njega kao starešinu. Kao podoficir naviknut na vojnu disciplinu on nije mogao da razume potrebu ovakvih sastanaka, pa je kada bi doznao da se priprema sastanak, planirao neku akciju kako bi se sastanak morao odložiti. Da bi prihvatio sastanke, kao i kritike iznete na njima, sa Milojem su razgovarali politički komesar čete i jedan stariji član KPJ iz Kragujevca, objašnjavajući mu da mora da shvati značaj drugarske kritike i potrebu za samokritikom, pa je vremenom shvatio da četa nije samo vojna jedinica, već da je ona i kolektiv. Krajem novembra 1941, Nemci su bezuspešno pokušali da zauzmu položaje Milojeve čete na Lipi, ali su tada otpočele završne borbe u okviru Prve neprijateljske ofanzive. Četnici Koste Pećanca i nedićevci su nakon zauzimanja Dulena i Adžinih livada napali partizane na Ravnom gaju, gde se nalazila partizanska bolnica i intendantura bataljona, pa je Miloje sa glavninom svoje čete napustio položaje na Lipi i došao u pomoć partizanima na Ravnom gaju. Kako bi okončao situaciju sa mostom u Dragobraći, predložio je Štabu bataljona da napravi zasedu Nemcima kada budu dolazili da popravljaju most. Zajedno sa još dve čete, organizovao je zasedu u koju su najpre upali nedićevci, koji su bili u prethodnici, a potom i Nemci sa kojima se razvila borba koja je vođena tokom čitavog dan i noći. Usled teške situacije na drugim položajima, Štab bataljona je naredio da ove napuste ovaj položaj i povuku se ka Kniću.

Većina boraca tada je saznala da je u toku velika okupatorska ofanziva i da se Odred mora povlačiti dalje prema jugu. Tada je počelo osipanje Odreda, jer su ga napuštali borci koji nisu bili spremni da vode borbe daleko od svojih rodnih krajeva. U toku noći, Nemci su tenkovima zauzeli put od Kragujevca do Ravnog gaja i delom snaga nastavili nastupanje prema Gruži, Guberevcu i Kraljevu, a drugim delom nastavili gonjenje snaga Kragujevačkog bataljona ka Kniću. Milojeva i Moravska četa branile su prilaze Kniću iz pravca Kragujevca, ali su potom dobile zadatak da preko Knićkog polja i Kusovaca odu u Borač i otprate partizansku bolnicu sa Bumbarevog brda, gde su nakon odlaska bolnice prema Čačku, zauzeli položaje. Ovde je potom vođena teška borba sa Nemcima, ali nakon nailaska tenkova, partizani su se morali povući ka Mrčajevcima, gde im se pridružio Mijalko Todorović, zamenik političkog komesara Kragujevačkog odreda. Potom su nastavili pokret kroz Ovčarsko-kablarsku klisuru i stigli do Užičke Požege, gde su saznali da su Nemci zauzeli Užice. Saznanje o padu grada, koji je više od dva meseca bio centar slobodne teritorije dodatno je demoralisalo borce.

Na prostoru između Užica i Zlatibora tada su se okupili delovi Kragujevačkog, Pomoravskog i Drugog šumadijskog odreda, kao i nekoliko četa iz Čačanskog partizanskog odreda. Vrhovni štab NOP odreda Jugoslavije se preko Zlatibora povlačio prema Limu i Sandžaku, a u Radobuđi je ostao deo rukovodstva sa zadatkom da objedini komandu nad jedinicama koje su pristizale iz Šumadije. Oni su pokušali da organizuju napad na Nemce u Godoviku, ali napad nije uspeo, nakon čega su se odlučili na razbijanje četničke grupacije vojvode Javorskog u selu Dobrače, kod Arilja. U partizanskoj grupi koja je određena za uništenje vojvodinog Štaba nalazio se Miloje. Partizani su opkolili kuću u kojoj se nalazio Štab i pozvali četnike na predaju, a nakon što su četnici odbili da se predaju došlo je do borbe, u toku koje je zapaljena kuća. Od preživelih četnika, koji su se predali, partizani su saznali da se u kući nalazi žena s detetom, nakon čega su Miloje i jedan borac uleteli u zapaljenu kuću i spasili ženu i dete. Takođe, od zarobljenih četnika su saznali da vojvoda nije bio u kući, jer je pre napada otišao u Prilike. Nakon napada, partizanska grupa je otišla u Katiće, gde je odlučeno da se krene u Novu Varoš, koja su oslobodile partizanske snage pod komandom Vrhovnog štaba.

Borac Prve proleterske brigade

Milojeva četa je u Novoj Varoši ostala nekoliko dana, nakon čega je prešla u Radoinju, gde se sastala sa Prvim kragujevačkim bataljonom. Tada su dobili informaciju da će biti uključeni u partizansku brigadu, koja treba da se formira od jedinica iz Srbije i Crne Gore. Iste večeri pred postrojenim bataljonima koji su bili određeni za sastav nove brigade govorio je Mijalko Todorović i potvrdio im ulazak u prvu partizansku brigadu. Miloje je tada sumnjao da će on biti primljen u novu brigadu, jer nije bio član Komunističke partije. Nakon nekoliko dana marša, bataljoni iz Srbije su stigli u Mioče, gde su se sastali sa bataljonima iz Crne Gore i s njima produžili u Rudo, gde je 21. decembra 1941. formirana Prva proleterska udarna brigada. Brigadu, koja je formirana odlukom Centralnog komiteta KPJ, sačinjavala su četiri bataljona iz Srbije i dva iz Crne Gore i bila je prva regularna jedinica Narodnooslobodilačkog pokreta (NOP).

Borci Prve proleterske udarne brigade u oslobođenoj Foči, 1942.

Prilikom formiranja Prve proleterske brigade, dotadašnji komandanti, politički komesari i komandiri bili su raspoređeni na dužnosti koje su bile za jedan stepen niže od onih koje su imali u prethodnim jedinicama. Miloje je tada, pošto nije bio član KPJ, raspoređen kao običan borac u Prvu četu tada formiranog Trećeg kragujevačkog bataljona, čiji je komandant bio Radisav Nedeljković Raja, bivši komandant Kragujevačkog odreda. Na dan formiranja brigade, postrojenim borcima obratio se Vrhovni komandant NOP odreda Jugoslavije Josip Broz Tito, koji se Miloju zbog čudnog govora učinio kao neki Čeh. Od komandira čete, Milovana Ivkovića, saznao da je to Tito, generalni sekretar KPJ i vođa partizana. Bio je ovo njegov prvi susret sa Vrhovnim komandantom. Dan nakon osnivanja brigade, 22. decembra 1941. učestvovao je u prvoj borbi brigade sa Italijanima, kod sela Gaočića. Par dana potom, postavljen je za komandira voda u Prvoj četi Trećeg kragujevačkog bataljona. Tokom marša prema Drini, sa Milojem je razgovarao politički komesar brigade Filip Kljajić Fića, koji se sa njim posavetovao oko formiranja Prateće čete, koja bi imala jedan minobacački i četiri mitraljeska voda. Nakon dolaska u Rogaticu, Štab brigade je krenuo sa realizacijom ove ideje, pa je Miloju tada dodeljena dužnost vodnika Četvrtog mitraljeskog voda.

Nakon formiranja, mitraljeski vodovi su raspoređeni po bataljonima, a Milojev vod, sa dva teška mitraljeza i jednim minobacačem, dodeljen je Petom šumadijskom bataljonu, čiji je komandant bio Milan Ilić Čiča, a politički komesar Dragan Pavlović Šilja. Bataljon je potom upućen na teren Podromanije, a kako tada nije bilo težih zadataka, često su održavani partijski i četni sastanci. Na jednom od njih, krajem decembra 1941, razgovaralo se o Miloju, nakon čega ga je vodni delegat predložio za prijem u Komunističku partiju Jugoslavije (KPJ), nakon čega je postao kandidat za člana KPJ. Januara 1942. okupaciono-kvislinške snage pokrenule su Drugu neprijateljsku ofanzivu protiv partizanskih snaga u istočnoj Bosni. Neposredno pred početak ofanzive, početkom januara, Miloje je dobio zadatak da uredi privremeni aerodrom u Luburić polju, kod Sokolaca, na koji se očekivalo da će sleteti sovjetski avioni. Na uređenju aerodroma, bili su angažovani borci Šumadijskog i Kragujevačkog bataljona, kao i grupa zarobljenih italijanskih vojnika. Usled nadiranja jakih nemačkih snaga iz pravca Vlasenice ka Romaniji, Miloje je sa svojim mitraljeskim vodom otišao u Podromaniju. Ovde se susreo sa Štabom brigade i tu ga Filip Kljajić upoznao sa komandantom Romanijskog partizanskog odreda, legendarnim Čičom Romanijskim. Potom je sa jednom četom Četvrtog kraljevačkog bataljona pošao ka Rogatici, ali je nakon prvih borbi, Milojev vod dobio zadatak da se vrati u Podromaniju, gde se susreo sa Vrhovnim štabom i Štabom brigade, koji su njegov vod priključili Kraljevačkom bataljonu i uputili ga na položaje prema Prači, gde su se nalazile jake ustaške snage. Ubrzo su im se na ovom položaju pridružili borci Šestog beogradskog bataljona. U to vreme, krajem januara 1942. glavnina Prve proleterske brigade izvela je marš od sela Gajeva, kod Olova, preko Ozrena, Sarajevskog polja i Igmana, a poslednja etapa ovog marša poznata je kao legendarni Igmanski marš, izvršen po veoma niskoj temperaturi. Milojev vod je potom priključen Šestom beogradskom bataljonom, sa kojim je došao u tek oslobođenu Foču, u koju je potom stigao Vrhovni štab NOP i DVJ, nakon čega je ona postala centar ustanka u Jugoslaviji. Nakon nekoliko dana provedenih u Foči, Milojev vod je sa Pivskim bataljonom učestvovao u oslobođenju Goražda, a potom je dobio zadatak da štiti Foču od eventualnog napada iz pravca Čelebića. Polovinom februara 1942, zajedno sa Beogradskim i Šumadijskim bataljonom, učestvovao u borbama za oslobođenje Čelebića, gde je ostao sve do početka marta 1942. godine.

Zamenik komandanta Beogradskog bataljona

Početkom marta 1942. Milojev vod je u sastavu Šestog beogradskog bataljona došao u Foču, a neposredno pre toga, 1. marta 1942. on je imenovan za zamenika komandanta Beogradskog bataljona, jer je njegov prethodnik Pavle Ilić Veljko premešten u tada formiranu Drugu proletersku brigadu, gde je primio dužnost načelnika Štaba brigade. Komandant Beogradskog bataljona bio je Miladin Ivanović, a Politički komesar Čedomir Minderović. Nekoliko dana kasnije, verovatno oko 5. marta, Miloje je na četnom partijskom sastanku, primljen u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ). U oslobođenoj Foči, Beogradski bataljon je 6. marta od političkog komesara brigade Filipa Kljajića Fiće primio bataljonsku zastavu, a polovinom marta je upućen prema Han Pijesku i Vlasenici, gde se sukobio sa četnicima i gotovo bez borbe zauzeo Vlasenicu. Potom je sa glavninom Prve proleterske brigade upućen ka Bratuncu, koji je zauzet nakon kraće borbe. Miloje se u toku ove borbe nalazio u prethodnici napada, koja je zaplenila četnički top i naoružanje.

Miloje Milojević, 1944. godine

Kao zamenik komandanta Šestog beogradskog bataljona, istakao se u borbi s ustašama i domobranima kod Duvna, jula 1942. godine, kada je teško ranjen. U borbama s ustašama i Italijanima za oslobođenje Livna, od 4. do 7. avgusta 1942. godine Miloje je, s puškomitraljezom zabranjenim kod Posušja, pobio grupu ustaša koja je naletela na njega.

Zamenik komandanta Prve proleterske brigade

Od novembra 1942. do juna 1943. godine, Milojević je bio na dužnosti zamenika komandanta Prve proleterske udarne brigade. U to vreme brigada je vodila borbe u centralnoj Bosni, i u Četvrtoj i Petoj neprijateljskoj ofanzivi.

Zamenik komandanta Prve proleterske divizije

Od juna do avgusta 1943. godine, Milojević je bio zamenik komandanta Prve proleterske divizije, koja je u to vreme vodila borbe u srednjoj i zapadnoj Bosni, oslobodila Donji Vakuf i Bugojno, vodila borbe u okolini Sinja sa nemačkom Sedmom SS divizijom, oslobodila Livno, Tomislavgrad, Kupres i vodila borbe oko Travnika i Banje Luke.

Član prve Vojne misije NOV i POJ

Od novembra 1943. godine, Milojević je bio član Vojne misije NOV i POJ pri Savezničkoj komandi za Bliski istok. Kao član Vojne misije Vrhovnog štaba NOV i POJ, krenuo je, zajedno sa Lolom Ribarom, u Kairo. Na aerodromu, kod Glamoča, teško je ranjen od iste bombe od koje je Lola Ribar poginuo. Posle ozdravljenja, izvršio je zadatak u Vojnoj misiji, a posle povratka u Jugoslaviju, juna 1944. godine, postavljen je za komandanta 21. srpske divizije.

Komandant 21. srpske divizije

Dvadeset prva divizija, pod komandom Miloja Milojevića, naročito se istakla u borbama za oslobođenje Beograda, oktobra 1944. godine. Ona je dejstvovala uz bok i pozadinu neprijatelja koji je napadao pravcem Smederevo–Beograd, osujetila pokušaj obilaska Beograda na liniji Avale i vodila borbe oko Avale i samog spomenika Neznanom junaku. Rezultat ovih borbi je bio opkoljavanje i uništenje oko 20.000 Nemaca ispod Avale, zarobljavanje u rejonu Mali Mokri Lug–Boleč oko 1.000 vozila, 200 topova, 100 tenkova i celokupne mehanizacije i motorizacije ove nemačke grupacije. Diviziju je, za uspešno dejstvo u ovoj operaciji, pohvalio Vrhovni komandant NOV i POJ maršal Tito. Divizija se kasnije istakla i u borbama na Sremskom frontu.

U toku rata, general Milojević je tri puta ranjavan, a novembra 1942. godine prilikom ranjavanja je izgubio jedno oko. Bio je član Predsedništva AVNOJ-a i član ASNO Srbije.

Posleratni period

Grob Miloja Milojevića u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu

Posle oslobođenja Jugoslavije, vršio je visoke odgovorne dužnosti u Jugoslovenskoj narodnoj armiji (JNA) i u društveno-političkim organizacijama. Od kraja 1945. do 1948. godine bio je komandant Grada Beograda; od 1948. do 1950. godine komandant Prve vojne oblasti; od 1956. do 1959. komandant Vojnog područja grada Beograda i od 1959. do 1964. komandant Prve armije JNA. Višu vojnu akademiju JNA završio je 1952. godine.

Bio je poslanik Privremene narodne skupštine DFJ i Ustavotvorne skupštine FNRJ, u kojoj je bio član Zakonodavnog odbora.

Do 1961. godine bio je predsednik Saveza ratnih vojnih invalida Jugoslavije. Bio je i potpredsednik Međunarodne federacija bivših boraca Drugog svetskog rata, od 1956. do 1959. godine. Bio je član Centralnog odbora SSRN Jugoslavije i Glavnog odbora SSRN Srbije. Penzionisan je decembra 1965. godine.

Penzionerski dani

Preminuo je 4. jula 1984. godine u Rekovcu. Sahranjen je u Aleji narodnih heroja na Novom groblju u Beogradu.

Odlikovanja

Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i više drugih jugoslovenskih odlikovanja, među kojima su — Orden ratne zastave, Orden partizanske zvezde sa zlatnim vencem, Orden zasluga za narod sa zlatnom zvezdom, Orden narodne armije sa lovorovim vencem, Orden za vojne zasluge sa velikom zvezdom, Orden partizanske zvezde sa srebrnim vencem, Orden bratstva i jedinstva sa srebrnim vencem i Orden za hrabrost.

Odlukom Vrhovnog štaba NOV i POJ, 6. novembra 1942. godine, proglašen je za narodnog heroja Jugoslavije, među prvim borcima NOV i POJ. U „Biltenu Vrhovnog štaba“ br 20-22 o proglašenju Miloja Milojevića za narodnog heroja piše:

„ Vrhovni štab NOV i POJ donio je odluku prema kojoj se daje naziv narodnog heroja drugu Milojeviću Miloju, zameniku komandanta VI bataljona I NOUP brigade, koji je za vrijeme bojeva kod Tomislavgrada bio teško ranjen i koji se u svim dosadašnjim borbama, kako u Srbiji tako i u Bosni, istakao naročitim junaštvom i odanošću stvari Narodnooslobodilačke borbe. ”

Kada su 15. avgusta 1943. godine, uvedena prva odlikovanja u NOV i POJ, Ukazom Vrhovnog štaba je odlučeno da sva lica koja su do tada stekla naziv narodnog heroja, dobiju Orden narodnog heroja. Miloje je svoj Orden dobio septembra 1944. godine, kada su prva jugoslovenska odlikovanja stigla iz Sovjetskog Saveza, gde su bila izrađivana.

Nosilac je i nekoliko inostranih odlikovanja, među kojima se ističe francuski Orden legije časti (komandantskog reda), kojim ga je 27. februara 1956. godine odlikovao tadašnji predsednik Francuske Rene Koti. Takođe je odlikovan poljskim Ordenom otadžbinskog krsta.

Literatura

• Zbornik dokumenata i podataka o narodnooslobodilačkom ratu jugoslovenskih naroda, tom II, knjiga I — Bilten Vrhovnog štaba Narodnooslobodilačke vojske Jugoslavije 1941—1945. Beograd: Vojno-istorijski institut Jugoslovenske armije. 1949.  COBISS.SR 58734343
• Vojna enciklopedija tom V. Beograd. 1973.  COBISS.SR 72960519
• Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom I. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980.  COBISS.SR 49291527
• Leksikon Narodnooslobodilačkog rata i revolucije u Jugoslaviji 1941—1945. tom II. Beograd—Ljubljana: Narodna knjiga—Partizanska knjiga. 1980.  COBISS.SR 49300743
• Narodni heroji Jugoslavije tom II. Beograd: Narodna knjiga. 1982.  COBISS.SR 48703239
• Maksimović, Slobodan (2000). Heroj iz Levča — životopis narodnog heroja Miloja Milojevića. Beograd: NIC Vojska.  COBISS.SR 170535175

Spoljašnje veze

• „Miloje Milojević”. www.subnor.org.rs. n.d. 
• „Poznate ličnosti Levča — Miloje Milojević”. www.levac-online.com. n.d. 
• „Narodni heroj Miloje Milojević”. levackenovine.com. 22. 3. 2016.