25. decembar
25. decembar (25.12.) je 359. dan godine po gregorijanskom kalendaru (360. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 6 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| decembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
- 350 — Rimski car Konstancije II u Naisu (današnjem Nišu) naterao uzurpatora Vetraniona da se odrekne carskog položaja i zatim ga konfinirao na imanje u Prusu u Maloj Aziji.
- 800 — Papa Lav III u Rimu krunisao franačkog vladara Karla Velikog za rimskog cara. Karlovo carsko krunisanje smatra se za početak Svetog rimskog carstva (nemačke narodnosti) koje će postojati sve do 1806. godine.
- 1000 — Krunisan prvi ugarski hrišćanski kralj Stefan I Ugarski.
- 1066 — U Vestminsterskoj opatiji u Londonu normanski vojvoda Vilijam I, osvajač krunisan za kralja Engleske pošto je kod Hejstingsa potukao vojsku Harolda II, poslednjeg saksonskog kralja. Od 1070, kada je Vilijam osvojio celu zemlju, Normani počeli da se stapaju s pokorenim Anglo-sasima u englesku naciju.
- 1741 — Švedski fizičar Anders Celzijus objavio skalu od 100 stepeni za merenje temperature.
- 1745 — U Drezdenu potpisan mirovni ugovor kojim je okončan Šleski rat Austrije i Pruske.
- 1914 — U Prvom svetskom ratu na Zapadnom frontu stupilo na snagu nezvanično „božićno primirje“ kada su britanski i nemački vojnici obustavili paljbu, izašli iz rovova i sreli se na „ničijoj zemlji“.
- 1926 — Japanski regent, princ Hirohito, nasledio presto Japana posle smrti oca cara Jošihita. Hirohito umro 1989.
- 1932 — Britanski kralj Džordž V uputio prvi put božićnu poruku naciji preko radio-talasa.
- 1941 — Japanska armija u Drugom svetskom ratu okupirala Hongkong posle 17 dana opsade.
- 1942 — Nemci u Beogradu streljali srpskog kompozitora, dirigenta i muzikologa Vojislava Vučkovića, profesora muzičke škole „Stanković“ i dirigenta Beogradske filharmonije, saradnika mnogih listova i časopisa, jednog od pokretača i glavnih urednika „Nedeljnih informativnih novina“.
- 1973 — Najveći dnevni tiraž novina "Politika“
- 1974 — Ciklon gotovo uništio australijski grad Darvin.
- 1979 — Sovjetske trupe ušle u Avganistan, u prvoj vojnoj intervenciji SSSR van Varšavskog pakta, da bi podržale vladu Babraka Karmala. U ratu, iz kojeg se povukao posle 10 godina, SSSR izgubio 27.000 vojnika.
- 1991 — Mihail Gorbačov podneo ostavku na mesto predsednika Sovjetskog Saveza i predao dužnost Borisu Jeljcinu.
- 1997 — Na Kubi, prvi put posle tri decenije, javno proslavljen Božić. Predsednik Fidel Kastro proglasio taj dan praznikom u čast pape, koji je u januaru 1998. posetio Kubu.
- 2000 — U požaru u jednoj diskoteci u kineskom gradu Ljaojangu život izgubilo 311 ljudi.
- 2001 — Više od 540 ljudi poginulo u sukobima pobunjenika i vojske Burundija prilikom zauzimanja pobunjeničkog utočišta u šumi Tenga u blizini glavnog grada Budžumbure.
- 2003 — U atentatu na pakistanskog predsednika Perveza Mušarafa u Ravalpindiju najmanje 14 prolaznika poginulo, a 46 povređeno.
- 2016. - Ruski avion Tu-154 sa 92 putnika i članova posade pao je u Crno more; niko nije preživeo.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1816 — Marija Trandafil, srpska dobrotvorka. (prem. 1883)[1]
- 1878 — Jovan Babunski, četnički vojvoda u Staroj Srbiji (današnjoj Makedoniji) za vreme četničke akcije početkom 20. veka. (prem. 1920)
- 1899 — Hamfri Bogart, američki glumac. (prem. 1957)[2]
- 1904 — Gerhard Hercberg, nemačko-kanadski fizičar i hemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1971). (prem. 1999)[3]
- 1906 — Ernst Ruska, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1986). (prem. 1988)[4]
- 1911 — Luiza Buržoa, francusko-američka vajarka i slikarka. (prem. 2010)[5]
- 1920 — Jovan Boškovski, makedonski pisac, književnik i filmski kritičar, pripovedač i scenarista. (prem. 1968)[6]
- 1924 — Rod Serling, američki scenarista, producent i narator, najpoznatiji kao kreator serijala Zona sumraka. (prem. 1975)[7]
- 1925 — Karlos Kastaneda, američki pisac i antropolog. (prem. 1998)[8]
- 1940 — Dušan Otašević, srpski likovni umetnik i akademik.[9]
- 1941 — Gido Rejbruk, belgijski biciklista.[10]
- 1943 — Zafir Hadžimanov, srpsko-makedonski glumac, pevač, kompozitor i pesnik. (prem. 2021)[11]
- 1944 — Žairzinjo, brazilski fudbaler i fudbalski trener.[12]
- 1946 — Džimi Bafet, američki muzičar. (prem. 2023)
- 1949 — Sisi Spejsek, američka glumica i muzičarka.[13]
- 1952 — Si-Si-Ejč Paunder, američka glumica.
- 1953 — Jasmina L. Vujić, prva žena dekan katedre za nuklearni inženjering na jednom od 10 najboljih i najcenjenijih fakulteta u Americi, na Univerzitetu Kalifornije u Berkliju.[14]
- 1953 — Jirgen Reber, nemački fudbaler i fudbalski trener.[15]
- 1954 — Eni Lenoks, škotska muzičarka.[16]
- 1957 — Šejn Makgauan, englesko-irski muzičar i tekstopisac. (prem. 2023)
- 1959 — Zlatko Delić, srpski psiholog i enigmata. (prem. 2018)[17]
- 1966 — Mauro Pikoto, italijanski di-džej i producent elektronske muzike.[18]
- 1967 — Vesna Dedić, srpska novinarka, TV voditeljka i spisateljica.[19][20]
- 1967 — Boris Novković, hrvatski muzičar.[21]
- 1968 — Jugoslava Drašković, srpska glumica.
- 1971 — Dajdo, engleska muzičarka.[22]
- 1971 — Boban Rajović, crnogorsko-srpski pevač.
- 1971 — Noel Hogan, irski muzičar i muzički producent, najpoznatiji kao suosnivač i gitarista grupe The Cranberries.[23]
- 1976 — Armin van Buren, holandski di-džej i muzički producent.[24]
- 1978 — Džeremi Strong, američki glumac.
- 1982 — Vladimir Đorđević, srpski fudbaler.[25]
- 1984 — Miloš Ninković, srpski fudbaler.[26]
- 1984 — Džesika Origlijaso, australijska muzičarka, najpoznatija kao članica dua The Veronicas.
- 1986 — Goran Obradović, srpski fudbaler. (prem. 2021)
- 1988 — Erik Gordon, američki košarkaš.[27]
- 1990 — Aleksandar Kirovski, srpski fudbalski golman.[28]
- 1992 — Marta Bjelica, srpska glumica.[29]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 820 — Lav V Jermenin, vizantijski car. (rođ. 775)
- 1406 — Enrike III, kralj Kastilje. (rođ. 1379)
- 1906 — Radovan Dragović novinar i političar, jedan od vođa radničkog pokreta i jedan od osnivača Srpske socijaldemokratske stranke. (rođ. 1878)[30]
- 1938 — Karel Čapek, češki pisac. (rođ. 1890)[31]
- 1977 — Čarli Čaplin, engleski filmski glumac, scenarista, režiser i producent. (rođ. 1889)[32]
- 1989 — Nikolaje Čaušesku, rumunski diktator. (rođ. 1918)[33]
- 1989 — Elena Čaušesku, supruga rumunskog diktatora, Nikolajea Čaušeskua. (rođ. 1916)[34]
- 1995 — Din Martin, američki glumac i pevač (rođ. 1917)[35]
- 2005 — Petar Denkovački, srpski shiarhimandrit i iguman (rođ. 1925)[36]
- 2006 — Džejms Braun, američki pevač, plesač i producent. (rođ. 1933)[37]
- 2016 — Džordž Majkl, engleski pevač i kompozitor (rođ. 1963)[38]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- hrišćani koji se pridržavaju gregorijanskog kalendara slave Božić.
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
- Prepodobni Spiridon Čudotvorac episkop Trimitunski
- Sveštenomučenik Aleksandar, episkop jerusalimski
- Sveti mučenik Razumnik
- Sveta Irina, kćer svetog Spiridona
- Sveti prepodobni Jovan, mitropolit Zihne
- Sveti mučenik Eterije
- Sveti prepodobni Terapont monzenski
- Sveti prepodobni Amonat
- Sveti prepodobni Ant
- Sveta Efimijana
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Marija Trandafil - biografija - priredila Gordana Stojaković”. ŽeNSki Muzej (na jeziku: srpski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Humphrey Bogart | Biography, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Gerhard Herzberg | Canadian physicist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Ernst Ruska | German engineer”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Answers - The Most Trusted Place for Answering Life's Questions”. Answers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 76.
- ^ „Rod Serling | Biography, TV Shows, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Carlos Castaneda | Biography, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „DUŠAN OTAŠEVIĆ”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 30. 1. 2024.
- ^ Archives, Cycling. „Guido Reybrouck”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „Zafir Hadzimanov”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „Tournaments, latest news, latest video, futsal, beach soccer”. web.archive.org. 2015-09-05. Arhivirano iz originala 05. 09. 2015. g. Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „Sissy Spacek | Biography, Movies, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Jasmina Vujić”. anurs.org. Pristupljeno 3. 2. 2024.
- ^ „NASL-Jurgen Roeber”. www.nasljerseys.com. Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ Chase's, Editors of (2016-09-23). Chase's Calendar of Events 2017: The Ultimate Go-To Guide for Special Days, Weeks and Months (na jeziku: engleski). Bernan Press. ISBN 978-1-59888-859-1.
- ^ „Zlatko Delić”.
- ^ „Mauro Picotto - MusicBrainz”. musicbrainz.org. Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „Mauro Picotto”. Discogs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „Vesna Dedić”. Arhivirano iz originala 19. 03. 2013. g.
- ^ ApaOne, Marketing agencija. „Boris Novkovic - Biografija”. www.kudaveceras.rs. Pristupljeno 2023-01-25.
- ^ „What is Dido's real name, is she married and what is she doing now?”. Smooth (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Songs written by Noel Hogan | SecondHandSongs”. secondhandsongs.com. Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Armin van Buuren « Armada Music”. web.archive.org. 2016-03-03. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Vladimir Djordjevic - Player profile”. _ (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „FK Crvena Zvezda Beograd”. web.archive.org. 2013-09-26. Arhivirano iz originala 26. 09. 2013. g. Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Eric Gordon”. ESPN. Pristupljeno 14. 1. 2019.
- ^ „FK Budućnost Dobanovci”. web.archive.org. 2019-07-26. Arhivirano iz originala 26. 07. 2019. g. Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ urednik (2019-04-12). „Marta Bjelica: Pripadam tamo nekoj klupi u porti u Kruševcu”. Restoran Bagdala Kruševac (na jeziku: srpskohrvatski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Umro je novinar i jedan od vođa radničkog pokreta”.
- ^ „Karel Čapek | Czech writer”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Charlie Chaplin | Biography, Movies, The Kid, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Nicolae Ceausescu | Biography, Death, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Elena Ceauşescu | wife of Nicolae Ceauşescu”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Dean Martin | Biography, Movies, & Songs”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-01.
- ^ „Otac Petar Denkovački”. Glas sa Cera (na jeziku: srpski). 2010-07-19. Pristupljeno 2021-04-19.
- ^ „James Brown | Biography, Songs, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
- ^ „George Michael | Biography, Albums, Streaming Links”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2021-02-05.
Vidi još[uredi izvor]
