Predsjednik Republike Srpske

Predsjednik Republike Srpske
srp. Предсједник Републике Српске bošnj. Predsjednik Republike Srpske hrv. Predsjednik Republike Srpske
Standarta predsjednika Republike Srpske (od 2007)
Na funkciji Milorad Dodik (SNSD) od 15. novembra 2022.
Tip	Šef entiteta
Sjedište	Palata Republike, Banja Luka
Predlagač	Direktan izbor građana
Dužina mandata	Četiri godine, može se obnoviti jednom
Funkcija	Predsjednik
Osnovano	7. april 1992.
Osnivač	Radovan Karadžić
Prvi zvaničnik	Radovan Karadžić
Zamjenik	Potpredsjednik Republike Srpske
Veb-sajt	www.predsjednikrs.rs

Predsjednik Republike Srpske predstavlja Republiku Srpsku i izražava njeno državno jedinstvo.

Aktuelni predsjednik entiteta Republika Srpska je Milorad Dodik. Sjedište predsjednika je u Palati Republike Srpske u Banjoj Luci.

Nadležnosti

Palata Republike, sjedište predsjednika Republike Srpske

Standarta predsjednika Republike Srpske do 2007.

Predsjednik Republike Srpske:

• predstavlja Republiku Srpsku,
• predlaže Narodnoj skupštini kandidata za predsjednika Vlade,
• predlaže Narodnoj skupštini kandidate za predsjednika i sudije Ustavnog suda na predlog Visokog sudskog i tužilačkog savjeta,
• ukazom proglašava zakon u roku od sedam dana od dana njegovog usvajanja u Narodnoj skupštini. U tom roku predsjednik Republike može zahtijevati od Narodne skupštine da ponovo odlučuje o zakonu. Predsjednik Republike je dužan da proglasi zakon koji je ponovo usvojen u Narodnoj skupštini,
• daje pomilovanja,
• dodjeljuje odlikovanja i priznanja utvrđena zakonom;
• obavlja poslove iz oblasti bezbjednosti i odnosa Republike Srpske sa drugim državama i međunarodnim organizacijama;
• ukazom, na predlog Vlade, postavlja i opoziva šefove predstavništava Republike Srpske u inostranstvu i predlaže ambasadore i druge međunarodne predstavnike Bosne i Hercegovine iz Republike Srpske;
• obrazuje savjetodavna tijela i stručne službe za obavljanje poslova iz svoje nadležnosti;
• može, pošto sasluša mišljenje predsjednika Vlade i predsjednika Narodne skupštine, da odluči da Narodna skupština bude raspuštena;
• može tražiti od predsjednika Narodne skupštine Republike Srpske sazivanje sjednice Narodne skupštine Republike Srpske;
• ima pravo predlaganja zakona, drugih propisa i opštih akata;
• može, bez ograničenja, pokrenuti postupak za ocjenjivanje ustavnosti i zakonitosti pred Ustavnim sudom;
• može da podnese predlog da se pristupi promjeni Ustava Republike;
• saziva i predsjedava sjednicama Senata kao savjetodavnog tijela najviših ustavnih institucija Republike Srpske;
• određuje koji će ga potpredsjednik Republike zamjenjivati u slučaju privremene spriječenosti da obavlja svoju funkciju;
• obavlja i druge poslove u skladu s Ustavom.

Mandat

Predsjednik Republike ima dva potpredsjednika iz različitih konstitutivnih naroda. Predsjednika i potpredsjednike Republike biraju građani neposredno i tajnim glasanjem na vrijeme od četiri godine. Isto lice može biti izabrano za predsjednika i potpredsjednika Republike najviše dva puta uzastopno.

Predsjednik Republike i potpredsjednici Republike direktno se biraju sa liste kandidata za predsjednika Republike Srpske, tako što je za predsjednika izabran kandidat koji ostvari najveći broj glasova, a za potpredsjednike su izabrani kandidati iz druga dva konstitutivna naroda koji imaju najveći broj glasova iza izabranog predsjednika Republike.

Služba

Služba predsjednika Republike obavlja savjetodavne, stručno-analitičke, organizacione, administrativne i tehničke poslove u pripremi i sprovođenju odluka i akata koje donosi predsjednik Republike. Službom rukovodi generalni sekretar predsjednika Republike. Generalni sekretar je naredbodavac za korišćenje sredstava koja se budžetom Republike Srpske dodjeljuju za rad predsjednika Republike.

Poslovi i zadaci iz nadležnosti Službe predsjednika Republike organizuju se kroz:

• Kabinet predsjednika Republike;
• Odjeljenje za pravne i opšte poslove;
• Odjeljenje za materijalno-finansijske poslove;
• Odjeljenje za tehnički nadzor i održavanje objekta;
• Jedinicu za internu reviziju.

U okviru Kabineta predsjednika Republike obrazuje se Biro za ustavni poredak koji obavlja administrativno-stručne poslove za rad Savjeta za zaštitu ustavnog poretka Republike Srpske. Na čelu Biroa je koordinator.

Odnos s Vladom

Predsjednik Republike Srpske:

• predlaže kandidata za predsjednika Vlade u roku od deset dana od dana usvajanja ostavke, izglasavanja nepovjerenja ili prestanka mandata prethodnoj Vladi zbog raspuštanja ili skraćivanja mandata Narodne skupštine;
• ako ocijeni da je došlo do krize u funkcionisanju Vlade predsjednik Republike može, na inicijativu najmanje dvadeset poslanika Narodne skupštine i pošto sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine i predsjednika Vlade, da zatraži od predsjednika Vlade da podnese ostavku. Ukoliko predsjednik Vlade odbije da podnese ostavku, predsjednik Republike ga može razriješiti;
• može da traži od Vlade da izloži stavove o pojedinim pitanjima, od značaja za Republiku, da sazove sjednicu Vlade i stavi na dnevni red pitanja iz njene nadležnosti;
• za vrijeme ratnog stanja i vanrednog stanja, kojeg proglase institucije BiH, ako Narodna skupština ne može da se sastane, na predlog Vlade, ili po sopstvenoj inicijativi i nakon što sasluša mišljenje predsjednika Narodne skupštine, predsjednik Republike donosi uredbe sa zakonskom snagom o pitanjima iz nadležnosti Narodne skupštine i imenuje i razrješava funkcionere koje bira, odnosno imenuje i razrješava Narodna skupština.

Potpredsjednici Republike

Glavni članak: Potpredsjednik Republike Srpske

Republika Srpska ima i dva potpredsjednika, po jednog iz reda druga dva konstitutivna naroda. Trenutni potpredsjednici su: Ćamil Duraković (Bošnjak) i Davor Pranjić (Hrvat) .

Predsjedništvo Republike

Po Ustavu Srpske Republike Bosne i Hercegovine (1992) ulogu šefa države je imao predsjednik Republike. Međutim, ustavnim zakonom je propisano da do izbora predsjednika Republike njegovu funkciju obavljaju članovi Predsjedništva Socijalističke Republike BiH srpske nacionalnosti izabrani na izborima 18. novembra 1990. godine. Tako su vršioci dužnosti predsjednika bili Biljana Plavšić i Nikola Koljević.

Predsjedništvo je zvanično formirano 12. maja 1992. usvajanjem izmjena i dopuna ustavnog zakona. Propisano je da do izbora predsjednika Republike njegovu funkciju obavlja Predsjedništvo od tri člana koje bira Skupština srpskog naroda u Bosni i Hercegovini. Za članove su izabrani: dr Radovan Karadžić, prof. dr Biljana Plavšić i prof. dr Nikola Koljević. Za predsjednika Predsjedništva je izabran Radovan Karadžić.

Zvaničan naziv Predsjedništva u periodu od 12. maja do 12. avgusta 1992. godine je bio Predsjedništvo Srpske Republike Bosne i Hercegovine, a od 12. avgusta do 17. decembra 1992. godine Predsjedništvo Republike Srpske.

      Srpska demokratska stranka (SDS)

Članovi	Predsjedništvo Republike Srpske			Životni vijek	Mandat		Stranka	Napomena
Predsjedavajući Predsjedništva			Radovan Karadžić	1945.	12. maj 1992.	17. decembar 1992.	Srpska demokratska stranka
član Predsjedništva			Biljana Plavšić	1930.	12. maj 1992.	17. decembar 1992.	Srpska demokratska stranka
član Predsjedništva			Nikola Koljević	1936 — 1997.	12. maj 1992.	17. decembar 1992.	Srpska demokratska stranka

Spisak predsjednika Republike

      Srpska demokratska stranka (SDS)       Srpska radikalna stranka Republike Srpske (SRS RS)       Socijalistička partija (SP)       Savez nezavisnih socijaldemokrata (SNSD)

Red	Predsjednik Republike Srpske			Životni vijek	Mandat — Izborni mandati		Stranka	Napomena	Potpredsjednik/ci
1.			Radovan Karadžić	1945.	17. decembar 1992.	19. jul 1996.	Srpska demokratska stranka		Biljana Plavšić Nikola Koljević
2.			Biljana Plavšić	1930.	19. jul 1996.	4. novembar 1998.	Srpska demokratska stranka (do avgusta 1997) Srpski narodni savez RS (od avgusta 1997)		Dragoljub Mirjanić
					1996.
3.			Nikola Poplašen	1951.	4. novembar 1998.	2. septembar 1999.	Srpska radikalna stranka Republike Srpske	Smijenjen odlukom Visokog predstavnika u BiH Karlosa Vestendorpa.	Mirko Šarović
					1998.
-			vršilac dužnosti: Petar Đokić	1961.	2. septembar 1999.	26. januar 2000.	Socijalistička partija	Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske koji je vršio dužnost Predsjednika.
					—
4.			Mirko Šarović	1956.	26. januar 2000.	28. novembar 2002.	Srpska demokratska stranka		Dragan Čavić od 2000. do 2002.
					2000.
5.			Dragan Čavić	1958.	28. novembar 2002.	9. novembar 2006.	Srpska demokratska stranka		Adil Osmanović i Ivan Tomljenović
					2002.
6.			Milan Jelić	1956—2007.	9. novembar 2006.	30. septembar 2007.	Savez nezavisnih socijaldemokrata	Umro od srčanog udara.	Adil Osmanović i Davor Čordaš
					2006.
-			vršilac dužnosti: Igor Radojičić	1966.	30. septembar 2007.	9. decembar 2007.	Savez nezavisnih socijaldemokrata	Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske koji je vršio dužnost Predsjednika.
					—
7.			Rajko Kuzmanović	1931.	9. decembar 2007.	15. novembar 2010.	Savez nezavisnih socijaldemokrata
					2007.
8.			Milorad Dodik	1959.	15. novembar 2010.	19. novembar 2018.	Savez nezavisnih socijaldemokrata		Enes Suljkanović i Emil Vlajki od 2010. do 2014. Ramiz Salkić i Josip Jerković od 2014. do 2018.
					2010, 2014.
9.			Željka Cvijanović	1967.	19. novembar 2018.	15. novembar 2022.	Savez nezavisnih socijaldemokrata		Ramiz Salkić i Josip Jerković
					2018.
(8.)			Milorad Dodik	1959.	15. novembar 2022.		Savez nezavisnih socijaldemokrata	Aktuelni predsjednik	Ćamil Duraković i Davor Pranjić
					2022.

Vidi još

• Narodna skupština Republike Srpske
• Vlada Republike Srpske
• Predsjednik Vlade Republike Srpske

Spoljašnje veze

• Službena stranica predsjednika Republike Srpske
• Službena stranica predsjednika Republike Srpske Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. jun 2019)