17. avgust
17. avgust (17.08) je 229. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (230. u prestupnoj godini) Do kraja godine ima još 136 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| avgust | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | |||
| 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 |
| 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 |
| 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 |
| 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 | |
- 986 — U bici kod Trajanovih vrata, vizantijska vojska pod carem Vasilijem II je doživela tešku poraz od Samuilove vojske.
- 1552 — U Beogradu štampana prva knjiga ćirilicom, poznata kao "Beogradsko četvorojevanđelje". Knjigu, koja predstavlja dragocen izvor za upoznavanje prilika u Beogradu sredinom XVI veka, štampao je Trojan Gundulić, pripadnik dubrovačke kolonije u Beogradu.
- 1743 — Mirom u Abou, kojim je Rusiji pripao južni deo Finske, okončan rusko-švedski rat (1741—43).
- 1786 — U Potsdamu umro pruski kralj Fridrih II Veliki, koji je tokom vladavine od 1740. do smrti stvorio od Pruske evropsku silu. Nasledio ga je Fridrih Vilhelm II.
- 1850 — Danska prodala Velikoj Britaniji sva utvrđenja i vlasnička prava nad Zlatnom obalom u Africi.
- 1863 — Ministar unutrašnjih dela Srbije, naredio je da se pri Odeljenjima Upraviteljstva varoši Beograda nameste (poštanski) sandučići
- 1879 — Osnovana Francuska kompanija za izgradnju Panamskog kanala na čelu sa Ferdinandom de Lesepsom. Kompanija je bankrotirala 1889. izazvavši veliki politički skandal u Francuskoj, a gradnju kanala nastavile su SAD, nakon što su 1902. otkupile francusku koncesiju, dotad izvršene radove i znatan deo opreme za 40 miliona dolara i osnovale Zonu Panamskog kanala.
- 1892 — Potpisan Francusko-ruski savez, jedan od ugovora koji je vodio nastanku Antante.
- 1896 — Džordž Karmak otkrio je zlato u pritoci reke Klondajk u Kanadi, izazvavši jednu od najmasovnijih „zlatnih groznica“.
- 1941 — Nemci su u Drugom svetskom ratu obesili na Terazijama u centru Beograda tela petorice srpskih rodoljuba.
- 1943 — Američka 7. armija pod generalom Džordžom Patonom je stigla u Mesinu, a nekoliko časova kasnije i britanska 8. armija Bernarda Montgomerija, čime je okončana saveznička invazija Sicilije.
- 1945 — Vođa indonežanske borbe za nezavisnost Ahmed Sukarno proglasio nezavisnost Indonezije od Holandije i osnivanje jedinstvene Republike Indonezije. Holandija je priznala suverenitet Indonezije tek 1949, nakon četvorogodišnjeg Indonezijskog rata za nezavisnost.
- 1960 — Afrička država Gabon stekla nezavisnost od Francuske.
- 1962 — Čuvari Berlinskog zida ranili 18-godišnjeg Petera Fehtera kada je pokušao da pobegne preko Berlinskog zida i pustili ga da umre od gubitka krvi. Taj slučaj postao je simbol tragedije do koje je dovelo podizanje zida između Istočne i Zapadne Nemačke, a dvojica čuvara optuženi su u julu 1996. za ubistvo bez predumišljaja.
- 1976 — U zemljotresu koji je izazvao ogromne talase, na filipinskom ostrvu Mindanao poginulo je oko 8.000 ljudi.
- 1985 — U eksploziji automobila-bombe u hrišćanskom delu Bejruta poginulo je 60 i povređeno sto ljudi.
- 1987 — Nemački ratni zločinac Rudolf Hes, zamenik Adolfa Hitlera, izvršio samoubistvo u 93. godini u berlinskom zatvoru Špandau, u kome je izdržavao kaznu doživotne robije na koju je osuđen u Nirnberškom procesu 1946.
- 1988 — Od eksplozije bombe podmetnute u vojni avion poginuo je pakistanski diktator, general Mohamed Zija ul Hak. S predsednikom Pakistana poginuo je i ambasador SAD u Islamabadu Arnold Rafel.
- 1990 — Nakon najave Srpskog nacionalnog veća da će raspisati referendum o autonomiji Srba u Hrvatskoj, specijalne snage hrvatske policije napale su policijske stanice u srpskim opštinama Obrovac i Benkovac. Srbi su odgovorili podizanjem barikada na saobraćajnicama, čime je počela pobuna Srba u Kninskoj krajini.
- 1996 — Sa kosmodroma u Bajkonuru u vasionu je poletela prva Francuskinja, Klaudija Andre Dešaj, koja je potom provela 16 dana u naučnoj misiji na ruskoj svemirskoj orbitalnoj stanici "Mir".
- 1999 — U najtežoj prirodnoj katastrofi u istoriji Turske, u zemljotresu sa epicentrom kod grada Izmit, 150 km zapadno od Istanbula, poginulo je više od 30.000 ljudi.
- 2001 — Nezadovoljna radom vlade Srbije, Demokratska stranka Srbije donela je odluku da povuče svoje predstavnike iz vlade. Bio je to početak ozbiljne krize u Demokratskoj opoziciji Srbije (DOS) koja je izbornom pobedom u septembru 2000. srušila desetogodišnji režim Slobodana Miloševića.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1601 — Pjer Ferma, francuski matematičar. (prem. 1665)
- 1629 — Jan Sobjeski, poljski kralj. (prem. 1696)
- 1753 — Jozef Dobrovski, češki slavista. (prem. 1829)
- 1786 — Dejvi Kroket, američki nacionalni junak i političar. (prem. 1836)
- 1844 — Menelik II, kralj Šoe (1866—1889), a zatim car (neguša negasta) Etiopije. (prem. 1913)
- 1887 — Karl I od Austrije, poslednji car Austrougarske. (prem. 1922)
- 1893 — Mej Vest, američka glumica. (prem. 1980)
- 1907 — Đuro Gavela, srpski književnik, esejista, književni istoričar i antologičar. (prem. 1978)[1]
- 1911 — Mihail Botvinik, ruski šahista. (prem. 1995)
- 1923 — Mira Stupica, srpska glumica. (prem. 2016)[2]
- 1937 — Aleksandar Aca Šišić, srpski violinista. (prem. 2007)
- 1943 — Robert de Niro, američko-italijanski glumac, reditelj i producent.[3][4]
- 1947 — Ivo Pranjković, hrvatski lingvista.
- 1952 — Giljermo Vilas, argentinski teniser.
- 1952 — Nelson Pike, brazilski automobilista, vozač Formule 1.
- 1953 — Dragan Kićanović, srpski košarkaš.
- 1953 — Herta Miler, nemačka književnica, dobitnica Nobelove nagrade za književnost (2009).[5]
- 1957 — Alen Islamović, bosanskohercegovački muzičar.
- 1958 — Belinda Karlajl, američka muzičarka.
- 1960 — Šon Pen, američki glumac, reditelj, scenarista i producent.[6]
- 1964 — Žoržinjo, brazilski fudbaler i fudbalski trener.
- 1964 — Zoran Kostić Cane, srpski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i pevač grupe Partibrejkers.
- 1968 — Helen Makrori, engleska glumica. (prem. 2021)
- 1969 — Doni Volberg, američki muzičar, glumac i producent.
- 1969 — Kristijan Lejtner, američki košarkaš.
- 1970 — Džim Kurijer, američki teniser.
- 1977 — Tijeri Anri, francuski fudbaler i fudbalski trener.
- 1977 — Tarja Turunen, finska muzičarka.
- 1978 — Jelena Karleuša, srpska pevačica.
- 1980 — Danijel Gviza, španski fudbaler.
- 1980 — Sandra Naćuk, srpska teniserka.
- 1986 — Rudi Gej, američki košarkaš.
- 1988 — Brejdi Korbet, američki glumac, reditelj i scenarista.
- 1991 — Ostin Batler, američki glumac.
- 1992 — Nikola Stojiljković, srpski fudbaler.
- 1994 — Taisa Farmiga, američka glumica.
- 1995 — Tomislav Gabrić, hrvatski košarkaš.
- 1999 — Aleksa Terzić, srpski fudbaler.
- 2000 — Lil Pamp, američki hip-hop muzičar.
- 2004 — Ognjen Mimović, srpski fudbaler.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1883 — Đoka Vlajković, zadužbinar i dobrotvor, pukovnik srpske vojske. (rođ. 1831)
- 1908 — Radoje Domanović, srpski pisac. (rođ. 1873)[7]
- 1945 — Dragutin Keserović, četnički pukovnik (rođ. 1896)
- 1961 — Jakob Savinšek, jugoslovenski i slovenački vajar i pesnik. (rođ. 1922)
- 1969 — Oto Štern, nemačko-američki fizičar. (rođ. 1888)
- 2001 — Živko Nikolić, filmski i TV reditelj i scenarista. (rođ. 1941)
- 2014 — Dragoljub Ćirić, šahovski velemajstor, reprezentativac. (rođ. 1935)
- 2015 — Arsen Dedić, kantautor i šansonjer. (rođ. 1938)[8]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi izvor]
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 209.
- ^ „Mira Stupica”. imdb.com. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „Robert De Niro”. www.goldenglobes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 7. 10. 2020.
- ^ „De Niro, Robert”. LC Linked Data Service: Authorities and Vocabularies. Library of Congress. Pristupljeno 7. 10. 2020.
- ^ „Herta Müller”. britannica.com. Pristupljeno 27. 1. 2022.
- ^ „Sean Penn”. Biography.com (na jeziku: engleski). A&E Television Networks. Pristupljeno 14. 8. 2020.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 155.
- ^ „Arsen Dedić”. biografija.org. Pristupljeno 23. 1. 2022.