Vera Miščević
vera miščević | |
---|---|
Lični podaci | |
Datum rođenja | 7. april 1925. |
Mesto rođenja | Belegiš, kod Stare Pazove, Kraljevina SHS |
Datum smrti | 10. oktobar 1944.19 god.) ( |
Mesto smrti | Zvečka, kod Obrenovca, Srbija |
Delovanje | |
Član KPJ od | 1943. |
Učešće u ratovima | Narodnooslobodilačka borba |
U toku NOB | ref. saniteta III bataljona Treće vojvođanske brigade |
Heroj | |
Narodni heroj od | 27. novembar 1953. |
Vera Miščević (Belegiš, kod Stare Pazove, 7. april 1925 — Zvečka, kod Obrenovca, 10. oktobar 1944) bila je učesnica Narodnooslobodilačke borbe i narodni heroj Jugoslavije.
Biografija
[uredi | uredi izvor]Poticala je iz zemljoradničke porodice. Njeni roditelji otac Špira i majka Dušica imali su četvoro dece – tri ćerke Danicu, Jovaku Joku i Veru i sina Milorada. Zbog slabog materijalnog stanja, svojoj deci nisu mogli da priušte školovanje, pa su se svi posle završene osnovne škole bavili zemljoradnjom i kućnim poslovima.[1][2][3][4]
U toku leta 1941. godine u Belegišu počinju da se stvaraju prve antifašističke organizacije, a u blizini sela je bio formiran i Podunavski partizanski odred. Vera je zajedno sa svojom drugaricom Ljubom Radinović išla na omladinske sastanke gde je dobila prva saznanja o Savezu komunističke omladine Jugoslavije (SKOJ), Komunističkoj partiji Jugoslavije (KPJ) i borbi protiv okupatora. U toku zime 1941/1942. godine, zbog teških uslova partizanskog ratovanja na ravničarskom terenu, u pojedina sela su upućivani borci iz Odreda, da bi tamo politički radili. U Belegiš je tada došlo nekoliko boraca, koji su bili iz ovog sela. Njihov dolazak veoma je pozitivno uticao na uključivanje omladine u Narodnooslobodilački pokret (NOP). Vera se tada priključila ilegalcima i počela da za njih obavlja kurirske poslove. Pored ovoga učestvovala je i u nekoliko akcija sečenja telefonskih žica između Belegiša i Starih Banovaca.[4]
Zbog svoje aktivnosti, početkom 1942. godine primljena je u članstvo mesne organizacije SKOJ-a u Belegišu.[1] Tada se kod nje javila jaka želja da napusti selo i priključi se partizanima. Drugovi su je odgovarali od toga jer je bila mlada i potrebna mesnoj organizaciji, kao veoma snalažljiva u obavljanju kurirskih poslova. Da bi drugovima dokazala da je sposobna da ide u partizane, decembra 1942. godine je samoinicijativno uz pomoć brata Milorada i komšije Save Radakovića izvela akciju razoružavanja jednog folksdojčera, koji je živeo u selu. Iako je tada zarobila pušku nisu joj dozvolili da ode u partizane.[4]
Februara 1943. godine sa jednom grupom omladinaca je otišla u Surduk, sa željom da je prime u partizanski odred, ali je većina njih bila vraćena jer nije bilo oružja za sve. Nova prilika za Verin odlazak u partizane javila se ubrzo – u aprilu iste godine u istočnoj Bosni bile su formirane dve vojvođanske brigade, a u Sremu je otpočelo prikupljanje boraca za formiranje treće brigade. Tada je odlučeno da se primi veći broj omladinaca, a posebno devojaka koje bi bile upućene na kurseve prve pomoći. Vera je preko Batajnice i Ugrinovaca stigla u Pećince, gde je stupila u Treći udarni bataljon, sa kojim je potom u okolini Ležimira učestvovala na poroslavi Prvog maja. Ubrzo potom bila je upućena u Prhovo, gde je zajedno sa još 40 devojaka pohađala bolnički kurs. Ova odluka, da bude bolničarka Veru nije mnogo obradovala jer je ona želela da bude borac.[4]
Posle završenog bolničkog kursa bila je upućena u Bosutsku partizansku četu, koja je juna 1943. godine bila uključena u sastav Trećeg bataljona tada formirane Treće vojvođanske udarne brigade.[2] Ubrzo po dolasku u četu, Vera je veoma uporno zavela higijenske mere među borcima i svojom upornošću primorala ih da ozbiljnije vode ličnu higijenu. Posebno je ostala upamćena po velikoj brizi o ranjenicima. Pružala im je pomoć i u najtežim situacijama, ne brinući mnogo za svoju bezbednost. Zbog veoma požrtvovanog odnosa prema ranjenim i bolesnim borcima Vera je u prvoj polovini 1943. godine bila primljena u članstvo Komunističke partije Jugoslavije (KPJ).[1][4]
Vera se, iako bolničarka, više puta isticala hrabrošću u borbama, vođenim u Sremu i istočnoj Bosni, gde je njena brigada prešla u septembru 1943. godine. Učestvovala je u napadu na Bijeljinu i Brčko, krajem 1943. godine. Početkom marta 1944. godine, kod Čelića, kada su borci njenog bataljona, pod pritiskom neprijatelja pokolebali i počeli povlačiti, ona je pozvala drugove na juriš i u tom protivnapadu je neprijatelj odbijen.[1] U borbi kod Vlasenice, njen bataljon je bio napadnut sa dve strane, od nemačkih tenkova i artiljerije. Pošto su se borci povukli, na brisanom prostoru je ostao jedan ranjeni partizan i dok su se ostali borci kolebali ko će se vratiti po ranjenog druga, Vera je istrčala iz zaklona i spasila ranjenika.[1] U borbi kod Bunarice, na putu Zvornik-Tuzla, kada je njen bataljon vodio tešku borbu, protiv jakih nemačkih snaga, broj ranjenih boraca se stalno povećavao, a do njih se teško moglo doći, zbog jake neprijateljske mitraljeske vatre. Vera je tada puzeći po zemlji, uz jaku partizansku paljbu, spasila četrnaest ranjenih boraca i dva puškomitraljeza.[4]
U toku leta 1944. godine Vera je bila upućena na viši bolnički kurs u Šekovićima, a posle završetka ovog kursa Vera je dobila novu englesku uniformu i sanitetsku torbu i postavljena za referenta saniteta Trećeg bataljona. U drugoj polovini 1944. Treća vojvođanska brigada vodila je izuzetno teške borbe sa jedinicama nemačke Sedme i Trinaeste SS divizije, a u avgustu 1944. godine je učestvovala u Durmitorskoj operaciji. Početkom septembra, u rejonu Višegrada, brigade se prebacila preko Drine i prešla u Srbiju. U sastavu Dvanaestog vojvođanskog korpusa Treća brigada je učestvovala u oslobođenju zapadne Srbije i kretala se ka Beogradu.[4]
U početnoj fazi Beogradske operacije, tokom borbi za oslobođenje Obrenovca, u noći 10/11. oktobra 1944. godine, Drugi i Treći bataljon Treće vojvođanske brigade su na putu Šabac-Obrenovac, kod sela Zvečka, vodili teške borbe. Pošto je neprijatelj poslao tenkove, baš u pravcu dejstvovanja Trećeg bataljona, bataljon se morao povući. Prilikom povlačenja, Vera, je začula zapomaganje dvojice ranjenika, koji su bili neizvučeni i odlučila da se vrati po njih. Prilikom pokušaja da im pomogne i da ih izvuče, bila je smrtno pogođena rafalom iz jednog tenka.[1][2][4]
Privremeno je bila sahranjena u blizini mesta pogibije, a posle oslobođenja Srema, 1945. godine njeni posmrtni ostaci su preneti u rodno mesto i sahranjeni na seoskom groblju. Takođe, njeno ime je upisano i na Groblju oslobodilaca Beograda 1944, na spisku boraca iz 36. vojvođanske divizije.
Ukazom predsednika Federativne Narodne Republike Jugoslavije Josipa Broza Tita, 27. novembra 1953. godine, proglašena je za narodnog heroja.[1][5]
Ime Vere Miščević danas nosi osnovna škola u njenom rodnom selu Belegišu, kao i istureno odeljenje ove škole u susednom selu Surduku. Takođe ulice sa njenim imenom postoje u Belegišu, Novom Sadu, Zemunu, Inđiji i Staroj Pazovi. Godine 1974. u centru Belegiša, ispred osnovne škole joj je podignuta spomen-bista, rad vajara Ljuboja Čabarkape. Njena bista, istog autora nalazi se i u Memorijalnom kompleksu „Boško Buha“ u selu Jabuci, kod Prijepolja.[6]
Foto-galerija
[uredi | uredi izvor]-
Spomen-bista u Belegišu
-
Spomen-bista u Belegišu
-
Spomen-bista na Jabuci, kod Prijepolja
-
Spomen-biste Vere Miščević i Mate Blažine u memorijalnom kompleksu „Boško Buha“ u Jabuci kod Prijepolja.
-
Spomenik palim borcima u Belegišu
-
Grobno mesto na groblju u Belegišu
Reference
[uredi | uredi izvor]Literatura
[uredi | uredi izvor]- Vojna enciklopedija. Beograd. 1973.
- Narodni heroji Jugoslavije. Beograd: Mladost. 1975.
- Žene Srbije u NOB. „Nolit“ Beograd, 1975. godina.
- Heroine Jugoslavije. „Spektar“, Zagreb 1980. godina.
- Radovan Panić Treća vojvođanska brigada. Vojnoizdavački zavod, Beograd 1980. godina. [1] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (17. mart 2011)
- Razumenka, Popović Zuma (1981). Spomenici Narodnooslobodilačke borbe i revolucije SR Srbije 1941-1945. Beograd.
- Miodrag Mikica Budimčić, Rade Dragišić i Stevan Tišma Narodni heroj Vera Miščević. Sremska Mitrovica 1983. godina.
- Milan Inđić Djeca heroji. „Dom štampe“, Zenica 1985. godine.