Srpski jerarsi od 1920.

Srpska pravoslavna crkva je osnovana 1219. godine kao autokefalna zaslugom Svetog Save koji je tada osnovao prve eparhije koje je popunio srpskim episkopima. Od 1346. godine ona je podignuta na rang patrijaršije. Padom srpskih zemalja pod tursku vlast prestala je da postoji Pećka patrijaršija, ponovo je obnovljena 1557. i ukinuta 1766. godine. U 19. veku su postojale autokefalne Karlovačka mitropolija (Karlovačka patrijaršija), Beogradska mitropolija i autonomna Mitropolija crnogorsko-primorska, a jedan broj eparhija je bio pod upravom Carigradske patrijaršije.

Posle Prvog svetskog rata stvaranjem Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca nastao je državni okvir za formiranje jedinstvene autokefalne Srpske pravoslavne crkve u rangu patrijašije 1920. godine.

Bilo je primera da neko odbije ponuđenu episkopsku titulu, kao na primer arhimandrit Justin Popović (1894—1979) ili arhimandrit studenički Sava Milošević (1937-2014).

Ovde se nalazi spisak svih arhijereja Srpske pravoslavne crkve od 1920. godine.

Jedan broj arhijereja srpskog porekla pripadao je drugim jurisdikcijama, tako su npr. Jovan Šangajski i Sava Saračević pripadali Ruskoj pravoslavnoj zagraničnoj crkvi.

Nekadašnji arhijereji

Prema knjizi „Srpski jerarsi“ episkopa Save Vukovića iz 1996. godine, srpski arhijereji prisutni od 1920. a umrli do 1996. su:

• dr Andrej Frušić (1916–1986), vikarni episkop budimljanski 1959—61, episkop banjalučki 1961—80, episkop sremski 1980—86;
• Arsenije Bradvarević (1883–1963), vikarni episkop moravički 1940—47, mitropolit crnogorsko-primorski 1947—60, mitropolit budimski 1960—63;
• Valerijan Pribićević (1870–1941), vikarni episkop sremski 1940—41;
• Valerijan Stefanović (1908–1976), vikarni episkop budimljanski 1941—47, episkop šumadijski 1947—76, administrirao Žičku eparhiju 1947—49;
• Varnava Rosić (1880–1937), mitropolit skopski 1920—30, patrijarh srpski 1930—37; 1910 izabran je za vikarnog episkopa Debarsko-veleške eparhije Carigradske patrijaršije sa titulom glavinički;
• Varnava Nastić (1914–1964), vikarni episkop hvostanski 1947—51(?);
• Vasilije Popović (1860—1938), mitropolit banjalučko-bihaćki (ili samo banjalučki) 1908—38;
• dr Vasilije Kostić (1907–1978), episkop banjalučki 1947—61, episkop žički 1961—78;
• dr Venijamin Taušanović (1884–1952), episkop bihaćki 1925—29, episkop zletovsko-strumički 1929—34, episkop braničevski 1934—52;
• dr Vikentije Vujić (1874–1939), vikarni episkop moravički 1932–36, episkop banatski 1936–39;
• Vikentije Prodanov (1890–1958), vikarni episkop marčanski 1936–39, episkop zletovsko-strumički 1939–50 (proteran 1941), administrirao ohridsko-bitoljskom eparhijom 1940–41, žičkom 1941–47, sremskom 1947–51, patrijarh srpski 1950–58;
• Viktor Mihailović (?–1938), vikarni episkop skadarski 1922–38;
• Visarion Kostić (1910–1979), vikarni episkop toplički 1947–51, episkop banatski 1951–79;
• Vladimir Rajić (1882–1956), episkop mukačevsko-prjaševski 1938–41 (proteran), episkop raško-prizrenski 1947–56;
• Vladislav Mitrović (1913–1992), episkop zahumsko-hercegovački 1955–67, mitropolit dabrobosanski 1967–92;
• Gavrilo Zmejanović (1847–1932), episkop vršački 1896–1920, po sopstvenoj molbi penzionisan 1920;
• dr Gavrilo Dožić (1881–1950), mitropolit raško-prizrenski 1911–13, mitropolit pećki 1913–20, mitropolit crnogorsko-primorski 1920—38, patrijarh srpski 1938–50;
• dr Georgije Letić (1872–1935), episkop temišvarski 1903/04–31, episkop banatski 1931–35;
• dr Georgije Zubković (1878–1951), episkop budimski 1911/12–51;
• German Đorić (1899–1991), vikarni episkop moravički 1951–52, episkop budimski 1952–56 (nije ustoličen), administrirao je eparhiju žičku do 1956, episkop žički 1956–58, patrijarh srpski 1958–90, administrirao eparhiju budimljansko-polimsku 1955–56 i raško-prizrensku 1956–57;
• dr Gorazd Pavlik (1879–1942), episkop češko-moravski 1921–42;
• Grigorije Udicki (1911–1985), episkop zapadnoamerički 1963–85;
• dr Damaskin Grdanički (1892–1969), episkop mukačevsko prjaševski 1931–38, episkop američko-kanadski 1938–39, episkop banatski 1939–47, mitropolit zagrebački 1947–69;
• Danilo Pantelić (1865–1927), episkop dalmatinsko-istarski 1920/21–27;
• Danilo Dajković (1895–1993), mitropolit crnogorsko-primorski 1961–90;
• Dimitrije Branković (1868–1938), episkop zadarski 1913–20, potom po svojoj želji umirovljen;
• Dimitrije Pavlović (1846–1930), episkop niški 1884–89, episkop šabački 1898–1905, mitropolit Srbije 1905–20, patrijarh srpski 1920–30;
• Dionisije Milivojević (1898–1979), vikarni episkop moravički 1938–39, episkop američko-kanadski 1939–64, od tada u raskolu;
• Domentijan Pavlović (1911–1983), episkop vranjski 1978–83;
• Dositej Vasić (1887–1945), episkop niški 1913–32, mitropolit zagrebački 1932–45, administrirao srpsku patrijaršiju 1937–38, proveo tri godine u Čehoslovačkoj kao misionar, administrirao eparhijama gornjokarlovačkom i banjalučkom, više godina pomagao episkopu pakračkom Mironu;
• Dositej Stojković (1906–1981), vikarni episkop toplički 1951–58, potom se stavio na čelo tzv. Makedonske pravoslavne crkve i bio u raskolu;
• Evgenije Letica (1858–1933), mitropolit banjalučki 1900–08, mitropolit dabrobosanski 1908–20, potom penzionisan;
• dr Emilijan Piperković (1886–1970), episkop timočki 1922–70;
• Emilijan Marinović (1902–1982), vikarni episkop marčanski 1949–51, episkop slavonski (pakrački?) 1951–82, administrirao eparhijom zagrebačkom posle smrti mitropolita Damaskina;
• dr Ilarion Radonić (1871–1932), mitropolit zvorničko-tuzlanski 1909/10–22, mitropolit vršački 1922–29, penzionisan zbog bolesti;
• Ilarion Zeremski (1865–1931), vikarni episkop 1912–20, adminsitrirao eparhiju gornjokarlovačku 1914–20, episkop gornjokarlovački 1920–31;
• dr Irinej Ćirić (1884–1955), episkop timočki 1919–21, episkop bački 1922–55;
• dr Irinej Đorđević (1894–1952), vikarni episkop sremski 1928–31, episkop dalmatinski 1931–52, odsutan sa eparhije od 1941, administrirao eparhiju američko-kanadsku 1935–38;
• Jerotej Gavrilović (1873–1946), episkop pećki 1926–31, potom penzionisan;
• Jefrem Bojović (1851–1933), episkop šabački 1920, episkop žički 1920–33;
• Joanikije Lipovac (1890–1945), vikarni episkop budimljanski 1939/40, mitropolit crnogorsko-primorski 1940–45;
• dr Jovan Ilić (1883–1975), episkop zahumsko-hercegovački 1925/26–31, episkop braničevski 1931–33, episkop niški 1933–75;
• Jovan Velimirović (1912–1989), episkop šabačko-valjevski 1960–89;
• Josif Cvijović (1878–1957), episkop bitoljski 1920-31/32, godinu dana proveo kao misionar u Prikarpatskoj Rusiji, mitropolit skopski 1932–57, otišao sa eparhije 1941. i vodio Sinod SPC umesto zatočenog patrijarha Gavrila, administrirao žičku eparhiju skoro 18 meseci posle 1950;
• Kirilo Mitrović (1867–1931), episkop zahumsko-raški 1908/09–20, episkop bokokotorski 1920–31;
• Kliment Trajkovski (1912–1979), episkop prespansko-bitoljski (1959-1967), nakon 1967. godine u raskolu.
• Longin Tomić (1893–1977), episkop zahumsko-hercegovački 1951–55, episkop zvorničko-tuzlanski 1955–77;
• Makarije Đorđević (1903–1978), episkop budimljansko-polimski 1947–55, episkop sremski 1955–78;
• dr Maksimilijan Hajdin (1879–1936), titularni episkop Sremske Mitrovice 1920/21–28, episkop dalmatinski 1928–31, episkop gornjokarlovački 1931–36;
• Mardarije Uskoković (1889–1935), episkop američko-kanadski 1926–35;
• Melentije Vujić (1857–1921), episkop timočki 1891–1913, potom penzionisan;
• Metodije Muždeka (1912–1977), episkop timočki 1971–77;
• Milutin Stojadinović (1918–1992), episkop timočki 1977–92;
• Miron Nikolić (1846–1941), episkop pakrački 1888/90–1941;
• Mitrofan Ban (1841–1920), arhiepiskop cetinjski i mitropolit Crne Gore 1885–1920;
• Mitrofan Rajić (1873–1930), episkop braničevski 1921/22–30;
• Mihailo Šiljak (1873–1928), episkop raško-prizrenski 1920–28;
• Mihailo Urošević (1868–1933), episkop šabačko-valjevski 1922–33;
• Naum Dimovski (1912–1977), episkop zletovsko-strumički (1959-1967), nakon 1967. godine u raskolu.
• dr Nektarije Krulj (1879–1966), episkop zahumsko-raški 1925/26–28, episkop zvorničko-tuzlanski 1928–51, mitropolit dabrobosanski 1951–66, tokom Drugog svetskog rata je administrirao sve eparhije u Hrvatskoj, a tokom 1945–51 administrirao je dabor-bosansku mitropoliju i zahumsko-hercegovačku eparhiju;
• Nikanor Iličić (1906–1986), episkop gornjokarlovački 1947–51, episkop sremski 1951–55, episkop bački 1955–86, administrirao eparhiju dalmatinsku 1947–51, administrirao je i eparhijama šabačko-valjevskom, sremskom (dva puta) i više godina budimskom;
• dr Nikolaj Velimirović (1880–1956), episkop žički 1919–20, episkop ohridski 1920–31, episkop ohridsko-bitoljski 1931–36, episkop žički 1936–56, od 1941. odsutan sa eparhije, administrirao eparhiju žičku 1934–36 i ohridsko-bitoljsku 1936–38;
• dr Nikolaj Jokanović (1874–1943), vikarni episkop budimljanski 1938–39, episkop zahumsko-hercegovački 1939–43;
• Petar Zimonjić (1866–1941), mitropolit zahumsko-hercegovački 1903–20, mitropolit dabrobosanski 1920–41;
• Platon Jovanović (1874–1941), vikarni episkop moravički 1936–38, episkop ohridsko-bitoljski 1938–39, episkop banjalučki 1939—1941;
• Sava Trlajić (1884–1941), vikarni episkop sremski 1934–38, episkop gornjokarlovački 1938–41, administrirao eparhiju pakračku posle smrti episkopa Mirona 1941;
• Sava Andrić (1939–1993), vikarni episkop moravički 1982–84, episkop vranjski 1984–91, episkop braničevski 1991–93;
• Serafim Jovanović (1875–1945), episkop zletovsko-strumički 1920–28, episkop raško-prizrenski 1928–45, proveo godinu dana u Prikarpatskoj Rusiji radeći na vraćanju unijata u pravoslavlje;
• Sergije Georgijević (1869–1922), episkop šabački 1905–19, potom penzionisan;
• dr Simeon Stanković (1886–1960), episkop zahumsko-hercegovački 1931/32–34, episkop šabačko-valjevski 1934–60;
• dr Simeon Popović (1874–1939), episkop zletovsko-strumički 1934–39;
• Simeon Zloković (1911–1990), episkop gornjokarlovački 1951–90, administrirao eparhiju dalmatinsku 1951–59;
• Stefan Lastavica (1908–1966), episkop istočnoamerički i kanadski 1963–66;
• dr Tihon Radovanović (1891–1951), vikarni episkop sremski 1932–34, episkop zahumsko-hercegovački 1934–39, penzionisan 1939;
• dr Firmilijan Ocokoljić (1910–1992), episkop srednjozapadnoamerički 1963—1991, potom umirovljen;
• Hrizostom Vojinović (1911–1989), vikarni episkop moravički 1947—51, episkop budimski 1951—52, episkop braničevski 1952—89, čuvar patrijaraškog trona 1958.

Posle 1996. preminuli su arhijereji:

• dr Sava Vuković (1930—2001), vikarni episkop moravički 1961–67, episkop istočnoamerički i kanadski 1967–77, episkop šumadijski 1977–2001, administrirao je eparhije istočnoameričku i kanadsku, žičku, banatsku 1980–85, temišvarsku 1980–1996, srednjozapadnoameričku, zapadnoameričku i bačku 1988–90;
• dr Danilo Krstić (1927—2002), vikarni episkop marčanski 1969–88, episkop budimski 1988–2002, administrirao eparhiju budimsku 1984–88;
• Stefan Boca (1916—2003), episkop dalmatinski 1959–78, episkop žički 1978–2003;
• Pavle Stojčević (1914—2009), episkop raško-prizrenski 1957–90, patrijarh srpski 1990–2009;
• Hristofor Kovačević (1928—2010), episkop istočnoamerički i kanadski 1978–83, episkop istočnoamerički 1983–91, mitropolit srednjozapadnoamerički 1991–2009, mitropolit libertivilsko-čikaški 2009–10, adminsitrirao eparhiju kanadsku 1983–84.
• Hrizostom Stolić (1939—2012), episkop zapadnoamerički 1988–1992, episkop banatski 1992–2003 i episkop žički 2003–2012.
• Jovan Pavlović (1936—2014), vikarni episkop lepavinski 1977—1982, mitropolit zagrebačko-ljubljanski 1982—2014.
• Nikolaj Mrđa (1928—2015), episkop australijsko-novozelandski 1973-1978, episkop dalmatinski 1978-1992, mitropolit dabrobosanski 1992-2015.
• Jeronim Močević (1969—2016), vikarni episkop jegarski 2014-2016.
• Lukijan Vladulov (1933—2017), episkop osječkopoljski i baranjski 1991-2017.
• Milutin Knežević (1949—2020), episkop australijsko-novozelandski 2003-2006, episkop valjevski 2006-2020.
• dr Amfilohije Radović (1938—2020), episkop banatski 1985-1990, mitropolit crnogorsko-primorski 1990-2020.
• Irinej Gavrilović (1930—2020), vikarni episkop moravički 1974-1975, episkop niški 1975-2010, patrijarh srpski 2010-2020.
• dr Atanasije Jevtić (1938—2021), episkop banatski 1991-1992, episkop zahumsko-hercegovački 1992-1999.
• Luka Kovačević (1950—2021), episkop australijsko-novozelandski 1992-1997, episkop zapadnoevropski 1997-2021.
• Lavrentije Trifunović (1935—2022), vikarni episkop moravički 1967-1969, episkop zapadnoevropski i australijsko-novozelandski 1969-1973, episkop zapadnoevropski 1973-1989, episkop šabačko-valjevski 1989-2006, episkop šabački 2006-2022.
• dr Antonije Pantelić (1970—2024), vikarni episkop moravički 2006-2024.

Pomirenjem između Srpske pravoslavne crkve i Mitropolije novogračaničke priznate su episkopske hirotonije i ovim episkopima:

• Irinej Kovačević (1914—1998)
• Dimitrije Balać (1913—1979)
• Petar Bankerović (1925—1988)
• Vasilije Veinović (1928—1997)
• Damaskin Davidović (1946—2017)

Lišeni episkopskog čina su:

• Damaskin Davidović (1946—2017)
• Artemije Radosavljević (1935—2020), episkop raško-prizrenski 1991–2010.

Sadašnji arhijereji

Glavni članak: Eparhije Srpske pravoslavne crkve

Vidi još

• Srpski jerarsi 1766—1920