29. maj
29. maj (29.5.) je 149. dan godine po gregorijanskom kalendaru (150. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 216 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1167 — Vojska udruženih italijanskih gradova Lombardijske lige porazila je u bici kod Lenjana trupe nemačkog cara Fridriha I Barbarose.
- 1453 — Pad Carigrada u turske ruke nakon duge opsade i pogibija Konstantina Dragaša, poslednjeg vizantijskog cara.
- 1500 — Portugalski moreplovac Bartolomeo Dijaz, koji je otkrio Rt dobre nade, utopio se u brodolomu na olujnom moru.
- 1780 — Vojska sastavljena pretežno od lojalista je porazila Kontinentalnu vojsku u bici kod Vakshoa.
- 1839 — Uspostavljeni diplomatski odnosi Srbije i Velike Britanije.
- 1867 — Ugarski parlament je ratifikovao Austro-ugarsku nagodbu čime je Austrijsko carstvo preobraženo u Austrougarsku.
- 1868 — Knez Mihailo Obrenović ubijen u atentatu u Košutnjaku.
- 1914 — U sudaru britanskog putničkog broda „Carica Irske“ i norveškog teretnjaka „Storstat“ na reci Sen Loren u Kanadi poginulo je najmanje 1.012 ljudi.
- 1929 — Prvi zvučni film u koloru „On with the show“ prikazan je u Njujorku.
- 1953 — Novozelanđanin Edmund Hilari i Nepalac Tenzing Norgaj, osvojili su, prvi u svetu, Mont Everest, najviši planinski vrh na svetu.
- 1968 — Savet bezbednosti UN uveo sankcije Rodeziji zbog rasne diskriminacije režima Ijana Smita.
- 1972 — Generalni sekretar Centralnog komiteta Komunističke partije i predsednik Prezidijuma Vrhovnog Sovjeta SSSR Leonid Brežnjev i predsednik SAD Ričard Nikson potpisali u Moskvi deklaraciju kojom je otvorena era boljih, miroljubivih odnosa dve svetske sile.
- 1985 — Na stadionu „Hejsel“ u Briselu, u neredima pred finalni meč evropskog Kupa šampiona između italijanskog prvaka „Juventusa“ i engleskog „Liverpula“, poginulo je 39 i povređeno više od 400 ljudi, uglavnom italijanskih navijača.
- 1990 — Boris Jeljcin izabran za prvog predsednika Ruske Federacije. U decembru 1999. podneo je ostavku i imenovao premijera Vladimira Putina za vršioca dužnosti. Putin je 26. marta 2002. izabran za novog predsednika Rusije.
- 1991 —
- Fudbalski klub Crvena zvezda je u Bariju osvojio titulu prvaka Evrope.
- Statut SAO Krajine transformisan u Ustavni zakon SAO Krajine
- 1997 — Loran Kabila preuzeo je dužnost predsednika Demokratske Republike Kongo (bivši Zair), 12 dana nakon što su njegove snage, u sedmomesečnom građanskom ratu, porazile armiju lojalnu diktatoru Mobutuu Sese Sekou.
- 1999 — Hrvatska odbila zahtev Međunarodnog suda za ratne zločine u Hagu za pokretanje istrage o zločinima počinjenim nad srpskim civilima u operaciji „Oluja“ u avgustu 1995.
- 2001 — Četvorica sledbenika Osame Bin Ladena, šefa terorističke mreže Al Kaida osuđena u Americi za planiranje ubistava Amerikanaca u inostranstvu i postavljanje bombi u dve američke ambasade u Africi.
- 2002 — U Velikoj Britaniji, crnac Pol Boteng imenovan za generalnog sekretara Trezora i on je prvi crnac u vladinom kabinetu koji je zauzeo visoki položaj.
- 2003 — Američki predsednik Džordž Buš povukao naredbe od pre 11 godina koje su omogućile uvođenje sankcija bivšoj Jugoslaviji. Na snazi su ostale sankcije koje se odnose na bivšeg jugoslovenskog predsednika Slobodana Miloševića i njegovu porodicu.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1868 — Abdulmedžid II, osmanski sultan. (prem. 1944)[1]
- 1875 — Svetozar Ćorović, srpski književnik. (prem. 1919)[2]
- 1879 — Kosta Abrašević, srpski pesnik. (prem. 1898)[3]
- 1880 — Osvald Špengler, nemački istoričar i filozof istorije. (prem. 1936)[4]
- 1903 — Bob Houp, britansko-američki stendap komičar, glumac i pevač. (prem. 2003)[5]
- 1917 — Džon Kenedi, američki političar, 35. predsednik SAD. (prem. 1963)[6]
- 1923 — Milutin Tatić, srpski glumac. (prem. 1991)[7]
- 1926 — Kejti Bojl, britanska glumica, spisateljica, radijska voditeljka, TV ličnost i aktivistkinja za prava životinja. (prem. 2018)[8]
- 1944 — Helmut Berger, austrijski glumac. (prem. 2023)[9]
- 1953 — Deni Elfman, američki kompozitor.[10]
- 1955 — Predrag Peško, srpski hirurg i redovni profesor Medicinskog fakulteta Univerziteta u Beogradu.[11]
- 1957 — Ted Levin, američki glumac.[12]
- 1958 — Anet Bening, američka glumica.[13]
- 1958 — Marina Perazić, hrvatsko-srpska muzičarka.[14]
- 1959 — Rupert Everet, engleski glumac, pisac i pevač.[15]
- 1959 — Adrijan Pol, britanski glumac.[16]
- 1961 — Melisa Eteridž, američka muzičarka.[17]
- 1967 — Noel Galager, engleski muzičar, najpoznatiji kao gitarista grupe Oasis.[18]
- 1970 — Roberto di Mateo, italijanski fudbaler i fudbalski trener.[19]
- 1972 — Lavern Koks, američka glumica.[20]
- 1975 — Melani Braun, engleska muzičarka, glumica i spisateljica, najpoznatija kao članice grupe Spice Girls.[21]
- 1976 — Mejsio Baston, američki košarkaš.[22]
- 1977 — Masimo Ambrozini, italijanski fudbaler.[23]
- 1977 — Slobodan Trkulja, srpski muzičar.
- 1978 — Sebastijan Grožan, francuski teniser.[24]
- 1979 — Arne Fridrih, nemački fudbaler.[25]
- 1981 — Andrej Aršavin, ruski fudbaler.[26]
- 1984 — Karmelo Entoni, američki košarkaš.[27]
- 1985 — Miroslav Vulićević, srpski fudbaler.[28]
- 1990 — Tibo Pino, francuski biciklista.[29]
- 1990 — Trej Tompkins, američki košarkaš.[30]
- 1994 — Dejan Todorović, srpski košarkaš.[31]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1453 — Konstantin XI Paleolog Dragaš, vizantijski car.[32]
- 1829 — Hamfri Dejvi, engleski hemičar. (rođ. 1778)[33]
- 1832 — Vukolaj Radonjić, poslednji crnogorski guvernadur.
- 1903 — Aleksandar Obrenović, kralj Srbije (rođ. 1876) i Draga Obrenović, kraljica Srbije.
- 1903 — Milovan Pavlović, srpski general, ministar vojske. (rođ. 1842)
- 1942 — Džon Barimor, američki filmski i pozorišni glumac.[34]
- 1944 — Jan Čajak je bio znameniti slovački pisac i prevodilac
- 1979 — Meri Pikford, zvezda nemog filma.[35]
- 1994 — Erih Honeker, komunistički lider i predsednik Istočne Nemačke.[36]
- 2000 — Đoko Jovanić, general JNA i narodni heroj. (rođ. 1917)[37]
- 2010 — Denis Hoper, američki glumac i režiser. (rođ. 1936)[38]
- 2016 — Svetozar Koljević, srpski književnik, istoričar književnosti, kritičar, prevodilac, profesor, član Srpske akademije nauka i umjetnosti i Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske. (rođ. 1930)[39]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „ABDÜLMECİD EFENDİ”. TDV İslâm Ansiklopedisi (na jeziku: turski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 124.
- ^ Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. 1984. str. 13.
- ^ „Oswald Spengler | Biography, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Bob Hope | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „John F. Kennedy | Biography, Siblings, Party, Assassination, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-25. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Milutin 'Mica' Tatic | Actor, Production Designer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Katie Boyle | Actress”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Helmut Berger | Actor, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Danny Elfman Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Predrag Peško”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 25. 1. 2024.
- ^ „Ted Levine | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Annette Bening | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Marina Perazić”. www.discogs.com.
- ^ „Rupert Everett | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Adrian Paul | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Melissa Etheridge | Biography, Songs, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-28. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Noel Gallagher | Music Artist, Music Department, Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Roberto Di Matteo - Profilo allenatore”. www.transfermarkt.it (na jeziku: italijanski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Laverne Cox | Actress, Producer, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Mel B. | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Maceo Baston Playoffs Game Log”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Massimo Ambrosini - Transfer history”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Davis Cup - Players”. www.daviscup.com. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Arne Friedrich - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Andrei Arshavin | Football Stats | No Club | Age 42 | 1997- | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Carmelo Anthony Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Miroslav Vulicevic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Archives, Cycling. „Thibaut Pinot”. www.cyclingarchives.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Eurobasket. „Trey Thompkins, Basketball Player, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Eurobasket. „Dejan Todorovic, Basketball Player, News, Stats - Eurobasket”. Eurobasket LLC. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Na dan 29.5.1453.: Ubijen Konstantin XI Paleolog (ponekad...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Sir Humphry Davy | Inventions, Biography, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-15. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „John Barrymore | Actor, Writer, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Mary Pickford | Actress, Producer, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Erich Honecker | East German Leader, Communist Politician | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „JOVANIĆ, Đoko - Hrvatski biografski leksikon”. hbl.lzmk.hr. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Dennis Hopper | Actor, Director, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Svetozar Koljević”. anurs.org. Pristupljeno 30. 1. 2022.
== Vidi još ==