22. oktobar
22. oktobar (22.10.) je 295. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (296. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 70 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| oktobar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 1721 — Posle uspešno okončanog rata sa Švedskom, Rusija je postala nova sila na Baltiku, a Petar Veliki proglašen za cara cele Rusije.
- 1773 — Kralj Tonga poklonio engleskom istraživaču Džejmsu Kuku gorostasnu kornjaču, koja je u Londonu živela do 1966.
- 1797 — Francuz Andre-Žak Garneren prvi upotrebio padobran, skočivši iz balona nad Parizom sa visine od 680 metara.
- 1844 — Veliko razočaranje u SAD, gde je više hiljada vernika očekivalo drugi dolazak Isusa Hrista.
- 1873 — Da bi onemogućio Francuze da se udruže s nemačkim neprijateljima, nemački car Vilhelm I Hoencolern, na inicijativu kancelara Bizmarka, pridružio se savezu Rusije i Austrougarske.
- 1894 — Mihailo Petrović Alas, postao profesor matematike na Velikoj školi.
- 1895 — Voz je iskočio iz šina na železničkoj stanici Monparnas u Parizu.
- 1944 —
- Vojvođanske brigade zajedno sa jedinicom Crvene armije u Drugom svetskom ratu oslobodile Odžake.
- Dan oslobođenja Zemuna u Drugom svetskom ratu.
- 1947 — Počeo je rat Indije i Pakistana oko Kašmira pošto je kašmirski maharadža Hari Sing odbio da se priključi jednoj od dve zemlje kada je podeljen indijski potkontinent. Rat početkom 1949. okončan posredstvom Ujedinjenih nacija, a Kašmir ostao podeljen.
- 1964 — Francuski književnik Žan Pol Sartr odbio Nobelovu nagradu za književnost.
- 1987 — Primerak retke edicije Gutenbergove biblije prodat u aukcijskoj kući „Kristi“ u Njujorku za rekordnih 5,39 miliona dolara.
- 1991 — Predsedništvo Jugoslavije nepotpunom sastavu, činili ga Srbija, Vojvodina, Kosovo i Crna Gora, odbacilo predlog Evropske zajednice da jugoslovenska federacija bude rekonstituisana u asocijaciju suverenih država. Odluka doprinela produbljavanju jugoslovenske krize i definitivnom raspadu zemlje.
- 1992 — Na putu Priboj-Rudo iz autobusa kidnapovano 16 muslimana, stanovnika sela Sjeverin na granici Srbije i Bosne, a potom ubijeno u Višegradu. Otmicu i ubistvo izvršili Milan Lukić, Oliver Krsmanović i Dragutin Dragićević i Đorđe Šević, pripadnici Višegradske brigade Vojske Republike Srpske, koji su gotovo 11 godina posle otmice osuđeni na višegodišnje kazne zatvora.
- 2000 — Posmrtni ostaci jednog od najvećih srpskih pesnika Jovana Dučića preneti, 57 godina po njegovoj smrti, iz američkog mesta Libertivil i sahranjeni u rodnom gradu Trebinju u Republici Srpskoj. Sahrani prisustvovao i predsednik Jugoslavije Vojislav Koštunica, koji je potom posetio Sarajevo, što je bila prva poseta predsednika Jugoslavije nekoj od bivših jugoslovenskih republika.
- 2009 — Majkrosoft zvanično pustio u prodaju operativni sistem Windows 7.
- 2021 — Najmanje 16 ljudi je poginulo, a 9 se vodi kao nestalo u požaru koji je izbio u fabrici za proizvodnju baruta u ruskom regionu Rjazanj.
- 2022 — Lider stranke Braća Italije Đorđa Meloni položila je zakletvu kao nova premijerka Italije. Đorđa Meloni je postala ujedno i prva žena koja je postala premijer Italije.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1071 — Vilijam IX od Akvitanije, jedan od vođa Krstaškog rata 1101. godine. (prem. 1126)[1]
- 1592 — Gustav Horn, švedski vojskovođa. (prem. 1657)
- 1689 — Žoao V Portugalski, kralj Portugalije. (prem. 1750)
- 1811 — Franc List, mađarski kompozitor. (prem. 1886)
- 1844 — Sara Bernar, francuska glumica. (prem. 1923)
- 1847 — Jakob de la Raj, burski general. (prem. 1914)
- 1870 — Ivan Aleksejevič Bunjin, ruski pisac i autor, dobitnik Nobelove nagrade za književnost. (prem. 1953)
- 1881 — Klinton Dejvison, američki fizičar. (prem. 1958)
- 1887 — Džon Rid, američki novinar, pesnik i socijalistički aktivista. (prem. 1920)
- 1893 — Ernst Epik, estonski astronom i astrofizičar. (prem. 1985)
- 1896 — Čarls Glen King, američki biohemičar. (prem. 1988)
- 1913 — Bao Daj, vijetnamski car. (prem. 1997)
- 1915 — Jicak Šamir, izraelski političar. (prem. 2012)[2]
- 1917 — Džoun Fontejn, britansko-američka glumica. (prem. 2013)
- 1919 — Doris Lesing, britanska književnica, dobitnica Nobelove nagrade za književnost. (prem. 2013)[3]
- 1920 — Timoti Liri, američki pisac i dizajner softvera. (prem. 1996)
- 1922 — Radovan Samardžić, srpski istoričar. (prem. 1994)
- 1925 — Robert Raušenberg, američki umetnik. (prem. 2008)
- 1927 — Ljubomir Radičević, srpski reditelj i scenarista. (prem. 2020)
- 1929 — Lav Jašin, sovjetski fudbalski golman. (prem. 1990)
- 1936 — Jovan Pavlović, mitropolit zagrebačko-ljubljanski. (prem. 2014)
- 1937 — Manos Loizos, grčki kompozitor. (prem. 1982)
- 1938 — Kristofer Lojd, američki glumac.
- 1938 — Derek Džejkobi, engleski glumac i reditelj.
- 1939 — Žoakim Čisano, mozambički političar.
- 1943 — Katrin Denev, francuska glumica, pevačica, model i producentkinja.
- 1949 — Arsen Venger, francuski fudbaler i fudbalski trener.
- 1950 — Donald Ramotar, gvajanski političar.
- 1952 — Džef Goldblum, američki glumac i muzičar.
- 1964 — Dražen Petrović, hrvatski košarkaš. (prem. 1993)
- 1966 — Valerija Golino, italijanska glumica i rediteljka.
- 1969 — Spajk Džounz, američki glumac, scenarista, producent i reditelj.
- 1971 — Kornel David, mađarski košarkaš.
- 1971 — Tomislav Erceg, hrvatski fudbaler.
- 1971 — Amanda Kucer, južnoafrička teniserka.
- 1972 — Safron Barouz, englesko-američka glumica i model.
- 1973 — Andres Palop, španski fudbalski golman i fudbalski trener.
- 1975 — Ivan Ivanović, srpski TV voditelj.
- 1975 — Mičel Salgado, španski fudbaler.
- 1976 — Bred Stivens, američki košarkaški trener.
- 1979 — Nenad Stojanović, srpski fudbaler.
- 1984 — Aleks Marić, australijski košarkaš srpskog porekla.
- 1987 — Mikel Hansen, danski rukometaš.
- 1989 — Vili Voren, američki košarkaš.
- 1990 — Tina Blejd, hrvatska pornografska glumica.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 741 — Karlo Martel, franački vladar. (rođ. 686)
- 1383 — Fernando I Portugalski, kralj Portugalije. (rođ. 1345)
- 1906 — Pol Sezan, francuski slikar. (rođ. 1839)
- 1927 — Borisav Stanković, srpski pisac. (rođ. 1876)
- 1967 — Borivoje Ž. Milojević, geograf, profesor Beogradskog univerziteta i akademik SANU. (rođ. 1885)
- 1973 — Pablo Kasals, španski violončelista katalonskog porekla. (rođ. 1876)
- 1982 — Ričard Hugo, američki pesnik i književnik. (rođ. 1923)
- 1986 — Albert Sent Đerđi, mađarski fiziolog i dobitnik Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu. (rođ. 1893)
- 2002 — Ričard Helms, direktor CIA i ambasador SAD u Iranu. (rođ. 1913)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- 1883 — U Njujorku izvođenjem opere „Faust“ francuskog kompozitora Šarla Gunoa otvorena operska kuća „Metropoliten“.
- 1887 — Uredu za patente u Njujorku Nikola Tesla prijavio šest izuma, među kojima i višefaznu naizmeničnu struju. Izume 1888. otkupila firma „Vestinghaus“ i njihovu primenu prikazala na svetskoj izložbi u Čikagu 1893.
- 1912 — Treća srpska armija generala Božidara Jankovića potukla u Prvom balkanskom ratu turske snage i oslobodila Prištinu.
- Međunarodni dan svesti o mucanju
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
Vidi još[uredi izvor]
- ^ American Historical Company (New York, N.Y.). (1965). Colonial and Revolutionary Lineages of America: A Collection of Genealogical Studies. American Historical Company, Incorporated. str. 317.
- ^ Mitchell, Thomas G. (12. 2. 2015). Likud Leaders: The Lives and Careers of Menahem Begin, Yitzhak Shamir, Benjamin Netanyahu and Ariel Sharon. McFarland. str. 85. ISBN 978-1-4766-1985-9.
- ^ Margaret Moan Rowe (3. 10. 1994). Doris Lessing. Macmillan International Higher Education. str. 1. ISBN 978-1-349-23622-0.