28. decembar

28. decembar (28. 12) 362. je dan godine po gregorijanskom kalendaru (363. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 3 dana.

Događaji

decembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30	31

• 457 — Majorijan je krunisan za cara Zapadnog rimskog carstva i priznat od pape Lava I.
• 484 — Alarih II je nasledio svog oca Euriha kao kralj Vizigota.
• 1065 — Osvećena je Vestminsterska palata, koja je građena u periodu od 1045. do 1050. po nalogu kralja Edvarda Ispovednika.
• 1768 — Taksin Veliki je krunisan za kralja novouspostavljenog kraljevstva Thonburi.
• 1836 — Španija priznala nezavisnost Meksika, koji su španski konkistadori osvojili 1526, razorivši državu Asteka.
• 1846 — Ajova je postala 29. savezna država SAD.
• 1869 — Vilijem Sempl iz Ohaja patentirao žvakaću gumu.
• 1879 — U udesu putničkog voza na liniji Edinburg-Dandi u Škotskoj, koji se survao u reku kada je popustio most preko kojeg je prelazio, poginulo 90 ljudi.
• 1895 — U pariskom restoranu „Gran kafe“ braća Luj i Ogist Limijer organizovala prvu filmsku projekciju. Prikazani kratki filmovi o izlasku radnika iz fabrike, železničkoj stanici s putnicima i vozom koji juri. Dan rođenja kinematografije.
• 1908 — U zemljotresu koji je razorio Mesinu, drugi po veličini grad na italijanskom ostrvu Siciliji, poginulo više od 75.000 ljudi.
• 1920 — U krvi je ugušena Husinska buna, štrajk rudara rudnika Kreka.
• 1942 — Japanski avioni u Drugom svetskom ratu bombardovali indijski grad Kalkutu.
• 1943 — Nakon žestokih osmodnevnih urbanih borbi, kanadska 1. pešadijska divizija je zauzela italijanski grad Ortonu.
• 1948 — Tokom višemesečnih socijalnih nemira i nasilja u Egiptu ubijen premijer Nokraši-paša.
• 1950 — U Korejskom ratu, kineske trupe prešle 38. paralelu.
• 1959 — U Vinči kod Beograda pušten u rad prvi nuklearni reaktor u Jugoslaviji.
• 1962 — U Mozambiku, portugalskoj koloniji u Africi, osnovan Front za oslobođenje Mozambika, pod čijim je vođstvom zemlja posle dugotrajne borbe stekla nezavisnost 1975. Po sticanju nezavisnosti izbio građanski rat Frelima i rivalskog pokreta Renamo, koji je trajao gotovo dve decenije.
• 1966 — Kina izvršila petu nuklearnu probu.
• 1968 — U napadu na aerodrom u Bejrutu izraelski komandosi uništili 13 arapskih aviona.
• 1973 — Američki predsednik Ričard Nikson je potpisao Zakon o ugroženim vrstama.
• 1974 — U zemljotresu koji je razorio sela u pakistanskoj planiskoj oblasti Karakorum poginulo oko 5.200 ljudi.
• 1989 — Bivši prvi sekretar Komunističke partije Aleksander Dupček izabran za predsednika parlamenta Čehoslovačke, vrativši se posle dve decenije na političku scenu.
• 1989 — Litvanija postala prva država Sovjetskog Saveza u kojoj je uveden višepartijski politički sistem.
• 1992 — Inflacija u Jugoslaviji postigla svetski rekord, 19.810,2 odsto za tu godinu.
• 1995 — Na Aerodrom „Beograd“ sletela tri transportera NATO s trupama iz sastava mirovnih snaga Ujedinjenih nacija za Bosnu i Hercegovinu.
• 2000 — Vlada Crne Gore usvojila Platformu za redefinisanje odnosa Srbije i Crne Gore na osnovu koje bi te dve federalne jedinice Jugoslavije trebalo da postanu suverene i nezavisne države.
• 2001 — Evropska unija objavila spisak organizacija koje se smatraju terorističkim, posebno navodeći radikalne baskijske separatiste, i grupe u Severnoj Irskoj i Srednjem istoku.
• 2003 — U Srbiji održani vanredni parlamentarni izbori. Tadašnja vladajuća Demokratska stranka osvojila svega 37 (od 250) poslaničkih mesta, a najviše poslaničkih mesta osvojile opozicione Srpska radikalna stranka (82) i Demokratska stranka Srbije (53).
• 2011 — Delujući na osnovu informacije da kurdski borci prelaze granicu u pokrajini Sirnak, dva turska aviona F-16 su greškom otvorili vatru na grupu seljaka, ubivši 34 osobe.

Rođenja

• 1856 — Vudro Vilson, američki političar i pravnik, 28. predsednik SAD. (prem. 1924)
• 1865 — Feliks Valoton, švajcarsko-francuski slikar. (prem. 1925)
• 1899 — Miroslav Feldman, hrvatski književnik i lekar, učesnik Narodnooslobodilačke borbe. (prem. 1976)
• 1903 — Džon fon Nojman, mađarsko-američki matematičar, fizičar i naučnik. (prem. 1957)
• 1908 — Jevgenij Vučetić, ruski vajar. (prem. 1974)
• 1922 — Sten Li, američki strip scenarista, urednik, izdavač, producent i glumac. (prem. 2018)
• 1932 — Manuel Puig, argentinski književnik, dramaturg i scenarista. (prem. 1990)
• 1933 — Živorad Žika Lazić, srpski scenarista, književnik i novinar. (prem. 2009)
• 1934 — Megi Smit, engleska glumica. (prem. 2024)
• 1944 — Kari Malis, američki biohemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1993). (prem. 2019)
• 1953 — Ričard Klejderman, francuski pijanista.
• 1954 — Denzel Vošington, američki glumac, reditelj i producent.
• 1956 — Najdžel Kenedi, engleski violinista i violista.
• 1958 — Teri Bučer, engleski fudbaler i fudbalski trener.
• 1958 — Zoran Gajić, srpski odbojkaški trener.
• 1961 — Boško Đurovski, makedonski fudbaler i fudbalski trener.
• 1962 — Mišel Petrućijani, francuski džez pijanista. (prem. 1999)
• 1966 — Kaliopi, makedonska muzičarka.
• 1970 — Elejn Hendriks, američka glumica, model, producentkinja, pevačica i plesačica.
• 1972 — Patrik Rafter, australijski teniser.
• 1978 — Džon Ledžend, američki muzičar, muzički producent i glumac.
• 1978 — Holi Trozbi, australijska muzičarka i spisateljica.
• 1979 — Džejms Blejk, američki teniser.
• 1979 — Nomi Rapas, švedska glumica.
• 1981 — Halid Bularuz, holandski fudbaler.
• 1981 — Sijena Miler, englesko-američka glumica.
• 1981 — Milutin Milošević, srpski glumac.
• 1986 — Tom Hadlston, engleski fudbaler.
• 1990 — Đorđe Gagić, srpski košarkaš.

Smrti

• 1650 — Bartol Kašić, hrvatski pisac i lingvista. (rođ. 1575)
• 1694 — Meri II od Engleske, engleska kraljica. (rođ. 1662)
• 1703 — Mustafa II, turski sultan (rođ. 1664)
• 1919 — Johanes Ridberg, švedski fizičar. (rođ. 1854)
• 1925 — Sergej Jesenjin, ruski pesnik. (rođ. 1895)
• 1937 — Moris Ravel, francuski kompozitor. (rođ. 1875)
• 1945 — Teodor Drajzer, američki pisac. (rođ. 1871)
• 1947 — Viktor Emanuel III, italijanski kralj. (rođ. 1869)
• 1959 — Ante Pavelić, hrvatski ustaški političar. (rođ. 1889)
• 1984 — Sem Pekinpo, američki filmski reditelj i scenarista. (rođ. 1925)
• 1986 — Andrej Tarkovski, ruski reditelj (rođ. 1932)
• 1997 — Čedomil Veljačić, filozof i jedan od najznačajnijih predstavnika jugoslovenskog budizma u drugoj polovini 20. veka. (rođ. 1915)
• 2005 — Stevo Žigon, srpski glumac i režiser. (rođ. 1926)
• 2010 — Atina Bojadži, jugoslovenska i makedonska maratonka u plivanju (rođ. 1944)
• 2012 — Božidar Petrović, srpski arhitekta i redovni profesor Arhitektonskog fakulteta univerziteta u Beogradu (rođ. 1922)
• 2015 — Lemi Kilmister, frontmen i basista rok sastava Motorhed. (rođ. 1945)
• 2016 — Debi Rejnolds, američka glumica. (rođ. 1932)

Praznici i dani sećanja

• Sveti sveštenomučenik Elevterije; prepodobni Pavle
• Nevina dečja mućenica, mladenci, Kamila
• Zul Hidže (Zu-l Hidždže)
• Tevet

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma