27. maj
27. maj (27.5.) je 147. dan godine po gregorijanskom kalendaru (148. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 218 dana.
Događaji
[uredi | uredi izvor]| maj | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | |||||
| 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 |
| 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 |
| 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 |
| 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
| 31 | ||||||
- 1358 — Ugarski kralj Ludovik I uručio je gradu Dubrovniku Višegradsku povelju kojom je Dubrovačka komuna dobila samoupravu, uz obavezu plaćanja godišnjeg danka i pružanja pomorske pomoći novom gospodaru.
- 1679 — Engleski parlament usvojio je „Habeas corpus“, zakon koji štiti građane od nezakonitog hapšenja i utamničenja. Osnovni principi tog zakona ugrađeni su kasnije u ustav SAD.
- 1703 — Ruski car Petar Veliki osnovao je novu prestonicu Rusije na ušću reke Neve u Baltičko more, Sankt Peterburg (od 1924. Lenjingrad, od 1991. ponovo Sankt Peterburg). Glavni grad Rusije bio je do 1918.
- 1806 — Francuska vojska je ušla u Dubrovnik, čime je Dubrovačka republika izgubila viševekovnu nezavisnost.
- 1860 — Đuzepe Garibaldi, u pohodu za ujedinjenje Italije, zauzeo je Palermo na Siciliji.
- 1905 — U Rusko-japanskom ratu, ruska flota doživela je težak poraz u bici kod Cušime izgubivši 26 od 45 brodova.
- 1937 — U San Francisku je pušten u saobraćaj „Golden gejt“, jedan od najvećih mostova u svetu.
- 1941 — Britanska mornarica je potopila u Drugom svetskom ratu nemački bojni brod "Bizmark", pri čemu je poginulo 2.300 ljudi.
- 1942 — U okupiranoj Češkoj smrtno je ranjen šef Rajhsziherhajtshauptamta Rajnhard Hajdrih.
- 1960 — U Turskoj je vojnim udarom oborena vlada Adnana Menderesa, a vlast je preuzeo Komitet nacionalnog jedinstva sa generalom Kemalom Girselom na čelu.
- 1988 — Sirijske trupe ušle su u južna predgrađa Bejruta i okončale tronedeljne ulične borbe između rivalskih muslimanskih šiitskih milicija.
- 1992 —
- U redu za hleb u centru Sarajeva od eksplozije granate 16 osoba je poginulo, a 144 su ranjene. Vidi Masakri na Markalama
- Osnovano Ratno vazduhoplovstvo i protivvazdušna odbrana Vojske Republike Srpske
- 1993 — U eksploziji automobila-bombe ispred galerije Ufici u Firenci petoro ljudi je poginulo, a kolekcija galerije ozbiljno je oštećena.
- 1997 —
- NATO i Rusija potpisali su „Osnivački akt o međusobnoj saradnji“, kojim je formiran zajednički Stalni savet NATO-Rusija za konsultacije o evropskoj bezbednosti.
- Šefovi diplomatija Hrvatske i SR Jugoslavije Mate Granić i Milan Milutinović potpisali su u Zagrebu konzularnu konvenciju kojom se uređuje status diplomatskih predstavništva.
- 1999 — Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu optužio je predsednika SR Jugoslavije Slobodana Miloševića i još četvoricu najviših funkcionera Jugoslavije i Srbije za zločine protiv čovečnosti i ratne zločine počinjene na Kosovu.
- 2000 - VK Bečej postao klupski prvak Evrope u vaterpolu pobedom nad HAVK Mladosti sa 11:8 na Fajnal foru u Bečeju.
- 2001 — U Japanu je održan prvi referendum na temu energetike. Stanovnici sela Kariva, u kome se nalazi najveća nuklearna elektrana na svetu, izjasnili su se protiv korišćenja recikliranog plutonijuma u njenim postrojenjima.
- 2003 — Predsednik Perua Alehandro Toledo uveo je 30-dnevno vanredno stanje, zbog serije štrajkova i demonstracija širom zemlje, koje je pokrenuo sindikat učitelja štrajkom 12. maja.
- 2004 — Srpski biznismen Bogoljub Karić registrovao je u Beogradu stranku Pokret „Snaga Srbije“ i postao njen predsednik.
Rođenja
[uredi | uredi izvor]- 1868 — Aleksa Šantić, srpski pesnik. (prem. 1924)[1]
- 1876 — Petar Bajalović, srpski arhitekta. (prem. 1947)[2]
- 1879 — Lusil Votson, kanadska glumica. (prem. 1962)[3]
- 1897 — Džon Kokroft, engleski fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1951). (prem. 1967)[4]
- 1911 — Vinsent Prajs, američki glumac. (prem. 1993)[5]
- 1922 — Kristofer Li, engleski glumac i pevač. (prem. 2015)[6]
- 1923 — Henri Kisindžer, američki političar i diplomata, 56. državni sekretar SAD. (prem. 2023)[7]
- 1936 — Ivo Brešan, hrvatski književnik, dramaturg i scenarista. (prem. 2017)[8]
- 1936 — Senka Veletanlić, srpska pevačica i glumica.[9]
- 1936 — Luj Goset Mlađi, američki glumac. (prem. 2024)[10]
- 1947 — Branko Oblak, slovenački fudbaler i fudbalski trener.[11]
- 1950 — Di Di Bridžvoter, američka muzičarka.[12]
- 1955 — Ričard Šif, američki glumac i reditelj.
- 1956 — Đuzepe Tornatore, italijanski reditelj i scenarista.[13]
- 1957 — Čelsi Fild, američka glumica.[14]
- 1958 — Linea Kvigli, američka glumica, producentkinja, model, pevačica i spisateljica.[15]
- 1960 — Emir Mutapčić, bosanskohercegovački košarkaš i košarkaški trener.[16]
- 1965 — Pet Keš, australijski teniser.[17]
- 1967 — Pol Gaskojn, engleski fudbaler i fudbalski trener.[18]
- 1970 — Džozef Fajns, engleski glumac.[19]
- 1971 — Pol Betani, engleski glumac.[20]
- 1972 — Ivet Sangalo, brazilska pevačica.[21]
- 1973 — Jorgos Lantimos, grčki reditelj, scenarista, producent i fotograf.[22]
- 1975 — Džejmi Oliver, engleski kuvar.[23]
- 1984 — Blejk Ejhern, američki košarkaš.[24]
- 1985 — Roberto Soldado, španski fudbaler.[25]
- 1987 — Majkl Bramos, grčki košarkaš.[26]
- 1987 — Žervinjo, fudbaler iz Obale Slonovače.[27]
- 1987 — Dragan Zeković, srpsko-crnogorski košarkaš.[28]
- 1987 — Hose Alberto Kanjas, španski fudbaler.[29]
- 1991 — Ksenija Pervak, ruska teniserka.[30]
- 1994 — Giljermo Ernangomez, španski košarkaš.[31]
- 2001 — Izabela Vidović, američko-hrvatska glumica.[32]
Smrti
[uredi | uredi izvor]- 366 — Prokopije, rimski uzurpator (rođ. 326)
- 927 — Simeon, prvi bugarski car i najveći vladar srednjovekovne Bugarske.[33]
- 1564 — Žan Kalvin, švajcarski teolog francuskog porekla. (rođ. 1509)[34]
- 1840 — Nikolo Paganini, italijanski violinista i kompozitor. (rođ. 1782)[35]
- 1910 — Robert Koh, nemački bakteriolog. (rođ. 1843)[36]
- 1926 — Srečko Kosovel, slovenački pesnik. (rođ. 1904)[37]
- 1964 — Džavaharlal Nehru, indijski državnik, prvi premijer nezavisne Indije. (rođ. 1889)[38]
- 1968 — Todor Manojlović, srpski pesnik, dramatičar, esejista. (rođ. 1883)[39]
- 1988 — Ernst Ruska, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku. (rođ. 1906)[40]
- 2005 — Dragoslav Andrić, srpski pisac, dramaturg, leksikograf, publicista i šahista, sastavljač antologija i prevodilac. (rođ. 1923)[41]
- 2016 — Đorđe Jelisić, srpski pozorišni, filmski i televizijski glumac. (rođ. 1925)[42]
Praznici i dani sećanja
[uredi | uredi izvor]- Srpska pravoslavna crkva slavi:
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2016-03-03. Arhivirano iz originala 03. 03. 2016. g. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Na dan 27.5.1876.: Rođen Petar Bajalović, srpski arhitekta.”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Lucile Watson | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Sir John Douglas Cockcroft | Atomic Structure, Nuclear Physics & Quantum Mechanics | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Vincent Price | Actor, Additional Crew, Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Christopher Lee | Actor, Additional Crew, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Henry Kissinger | Biography, Accomplishments, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-27. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Ivo Bresan | Writer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Senka Veletanlic | Actress, Music Department, Soundtrack”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Louis Gossett Jr. Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Admin (2010-01-02). „Oblak Branko”. reprezentacija.rs (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Dee Dee Bridgewater Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Giuseppe Tornatore | Director, Writer, Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Chelsea Field | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Linnea Quigley | Actress, Producer, Camera and Electrical Department”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Proballers. „Emir Mutapcic, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Pat Cash”. Tennis Australia (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Paul Gascoigne | Football Stats | No Club | Age 53 | 1984-2004 | Soccer Base”. www.soccerbase.com. Pristupljeno 2021-01-26.
- ^ „Joseph Fiennes | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Paul Bettany | Actor, Writer, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Ivete Sangalo Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Yorgos Lanthimos | Director, Writer, Producer”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Jamie Oliver | Biography, TV Shows, Books, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-27. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Blake Ahearn Stats, Height, Weight, Position, Draft Status and more”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Roberto Soldado - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Michael Bramos International Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Gervinho - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Proballers. „Dragan Zekovic, Basketball Player”. Proballers (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „José Alberto Cañas - Player profile 23/24”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Ksenia Pervak | Player Stats & More – WTA Official”. Women's Tennis Association (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Willy Hernangomez | New Orleans Pelicans”. www.nba.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Izabela Vidovic | Rotten Tomatoes”. www.rottentomatoes.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Simeon I | Bulgarian ruler, Great Preslav, Golden Age | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „LibriVox”. librivox.org. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Niccolò Paganini | Italian Composer & Violin Virtuoso | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „Robert Koch | German Bacteriologist & Nobel Laureate | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2024-01-19. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 375.
- ^ „Na dan 27.5.1964.: Umro Džavaharlal Nehru (hind. जवाहरलाल...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 458.
- ^ „Ernst Ruska | Nobel Prize, Electron Microscopy & Microscopy | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). 2023-12-21. Pristupljeno 2024-01-29.
- ^ „ANDRIĆ Dragoslav”. snp.org.rs. Pristupljeno 19. 1. 2024.
- ^ „Djordje Jelisic | Actor”. IMDb (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2024-01-29.
== Vidi još ==
