6. decembar

6. decembar (6.12.) je 340. dan godine po gregorijanskom kalendaru (341. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 25 dana.

Događaji

decembar
P	U	S	Č	P	S	N
						1
2	3	4	5	6	7	8
9	10	11	12	13	14	15
16	17	18	19	20	21	22
23	24	25	26	27	28	29
30	31

• 1492 — Kristifor Kolumbo otkrio ostrvo Hispanjola, sada podeljeno između Haitija i Dominikanske Republike.
• 1507 — Nemački kartograf Martin Valdzemiler objavio prvu geografsku kartu novog kontinenta, kojem je dao naziv Amerika, prema imenu italijanskog moreplovca Ameriga Vespučija.
• 1768 — Izašlo je prvo izdanje enciklopedije „Britanika“.
• 1774 — U Austriji na snagu stupio Edukativni statut Johana fon Felbigera, prvi državni obrazovni sistem u svetu.
• 1792 — Vođe žirondinaca u Francuskoj revoluciji donele odluku da izvedu na sud kralja Luja XVI. Revolucionarni sud ga potom osudio na smrt i kralj 1793. pogubljen na giljotini.
• 1865 — Robovlasništvo u SAD je zvanično ukinuto kada je ratifikovan Trinaesti amandman na Ustav SAD.
• 1877 — Američki pronalazač Tomas Edison u Vest Orindžu u Nju Džersiju demonstrirao prvi zvučni snimak, pesmu „Mary Had a Little Lamb“.
• 1907 — U jednoj od najtežih nesreća u rudnicima SAD poginuo 361 rudar u rudniku uglja kod mesta Monona u Zapadnoj Virdžiniji.
• 1916 — Nemačke trupe u Prvom svetskom ratu ušle u rumunsku prestonicu Bukurešt.
• 1917 —
  • Finski parlament u Helsinkiju proglasio nezavisnost Finske, koju je priznala sovjetska Rusija. Finska je od vremena ruskog cara Aleksandra I gubila teritorije, a posle Napoleonovih ratova 1809. postala rusko veliko vojvodstvo.
  • U sudaru francuskog broda „Mon Blan“ natovarenog eksplozivom, uključujući 5.000 tona trinitrotoluola, s belgijskim brodom „Imo“, u luci grada Halifaks u Kanadi, poginulo više od 1.500 ljudi, oko 8.000 povređeno i veliki deo grada razoren.
• 1921 — Velika Britanija potpisala mirovni sporazum sa Irskom, prema kojem je uspostavljena Irska Slobodna Država kao članica Britanskog komonvelta.
• 1938 — Francuska i Nemačka potpisale sporazum o nepovredivosti međusobnih granica, koji su Nemci poništili u Drugom svetskom ratu.
• 1941 — Drugi svetski rat: U Bici za Moskvu počela protivofanziva Crvene armije protiv Nemaca, koji su stigli na 25 km od Moskve. Do kraja februara 1942. nemačke trupe pomerene na 200 km od Moskve.
• 1957 — Prvi pokušaj SAD da lansira veštački satelit je propao nakon eksplozije rakete Vangard TV3 na lansiranoj rampi u Kejp Kanaveralu.
• 1961 — U kongoanskoj provinciji Katanga izbile teške borbe snaga Ujedinjenih nacija i Katange.
• 1970 — Poljski lider Vladislav Gomulka i nemački kancelar Vili Brant u Varšavi potpisali sporazum o normalizaciji poljsko-nemačkih odnosa. Brant tom prilikom na kolenima pred spomenikom poginulim herojima ustanka u Varšavskom getu odao poštu žrtvama nemačkog nacizma.
• 1971 — Indija priznala Bangladeš, bivši Istočni Pakistan, a Pakistan uzvratio prekidom diplomatskih odnosa sa Indijom.
• 1978 — Španci na referendumu izglasali nov Ustav, prema kojem je Španija definisana kao ustavna monarhija s parlamentarnom demokratijom.
• 1989 —
  • Slobodan Milošević na sednici Skupštine Srbije proglašen za predsednika Predsedništva Srbije, posle referenduma na kojem je dobio 86% glasova.
  • U najgorem masovnom ubistvu u istoriji Kanade ubica usmrtio 14 studentkinja i ranio još 13 osoba na Univerzitetu u Montrealu i potom se ubio.
• 1991 — Počele sa radom Oružane snage Ukrajine.
• 1992 — Hindu ekstremisti uništili džamiju u Ajođi na severu Indije, koju su, kako se veruje, muslimanski osvajači izgradili u srednjem veku na zgarištu velikog hindu hrama. U jednomesečnim sukobima hindusa i muslimana poginulo oko 2.000 ljudi.
• 1997 — Ruski transportni avion „Antonov An-124“ koji je nosio dva borbena aviona, srušio se na stambeno naselje blizu Irkutska. Poginulo je 85 ljudi.
• 1999 — Sud Ujedinjenih nacija za ratne zločine u Ruandi osudio na doživotni zatvor Džordža Rutagandu, lidera naoružanih grupa Hutua, za genocid počinjen 1994. u Ruandi.
• 2000 — Beogradski centar Instituta društvenih nauka za ekonomska istraživanja objavio analizu prema kojoj 60% stanovnika u Srbiji spada u kategoriju siromašnih, dok je bogatih pet odsto.
• 2001 — Usled raskola u tadašnjoj vladajućoj koaliciji DOS, predsednik Skupštine Srbije i funkcioner DSS-a Dragan Maršićanin podneo ostavku, a za novog predsednika izabrana Nataša Mićić, poslanik tada vladajućeg DOS-a.

Rođenja

• 1421 — Henri VI Lankaster, engleski kralj. (prem. 1471)
• 1778 — Žozef Luj Ge-Lisak, francuski fizičar i hemičar. (prem. 1850)
• 1833 — Jovan Jovanović Zmaj, srpski pesnik. (prem. 1904)
• 1841 — Frederik Bazij, francuski slikar. (prem. 1870)
• 1900 — Agnes Murhed, američka glumica. (prem. 1974)
• 1923 — Savka Dabčević-Kučar, učesnica Narodnooslobodilačke borbe i društveno-politička radnica SR Hrvatske. (prem. 2009)
• 1932 — Nasiha Kapidžić Hadžić, bosanskohercegovačka pesnikinja i spisateljica. (prem. 1995)
• 1933 — Henrik Gorecki, poljski kompozitor. (prem. 2010)
• 1933 — Donka Špiček, srpska novinarka, dugogodišnja urednica programa za decu i mlade TV Beograda. (prem. 2016)
• 1942 — Peter Handke, austrijski književnik, prevodilac, scenarista i reditelj.
• 1949 — Vlado Pravdić, bosanskohercegovački muzičar, najpoznatiji kao član grupe Bijelo dugme. (prem. 2023)
• 1956 — Rendi Rouds, američki muzičar, najpoznatiji kao gitarista Ozija Ozborna i grupe Quiet Riot. (prem. 1982)
• 1964 — Miloš Aligrudić, srpski političar.
• 1964 — Goran Milojević, srpski fudbaler i fudbalski trener.
• 1969 — Slaviša Stojanović, slovenački fudbaler i fudbalski trener.
• 1970 — Džina Vajld, nemačka glumica.
• 1970 — Dragoljub Petrović, srpski novinar.
• 1971 — Rihard Krajiček, holandski teniser.
• 1976 — Marko Pešić, nemački košarkaš.
• 1978 — Petar Božić, srpski košarkaš i košarkaški trener.
• 1979 — Tim Kahil, australijski fudbaler.
• 1980 — Sindi Kroford, američka pornografska glumica.
• 1981 — Federiko Balcareti, italijanski fudbaler.
• 1982 — Alberto Kontador, španski biciklista.
• 1985 — Dulse Marija, meksička glumica i pevačica.
• 1990 — Tamira Pašek, austrijska teniserka.
• 1991 — Koko Vandevej, američka teniserka.
• 1991 — Milica Mandić, srpska tekvondistkinja.
• 1994 — Janis Adetokumbo, grčki košarkaš.

Smrti

• 1889 — Džeferson Dejvis, američki političar, vođa Konfederacije u Američkom građanskom ratu. (rođ. 1808)
• 1892 — Verner fon Simens, nemački elektrotehničar, izumitelj i industrijalac. (rođ. 1816)
• 1926 — Klod Mone, francuski slikar. (rođ. 1840)
• 1972 — Aleksandar Gavrić, srpski glumac. (rođ. 1932)
• 1983 — Robert Oldrič, američki reditelj, producent i scenarista. (rođ. 1918)
• 1988 — Roj Orbison, američki muzičar. (rođ. 1936)
• 1989 — Ćamil Sijarić, crnogorski i bosanskohercegovački književnik. (rođ. 1913)
• 1993 — Don Amiči, američki glumac i komičar. (rođ. 1908)
• 2005 — Šarli Gol, luksemburški biciklista. (rođ. 1932)
• 2018 — Pit Šeli, engleski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač, pevač i gitarista grupe Buzzcocks. (rođ. 1955)
• 2020 — Dejan Dabović, jugoslovenski vaterpolista i vaterpolo trener. (rođ. 1944)
• 2020 — Džej Ramadanovski, srpski pevač. (rođ. 1964)

Praznici

• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti Amfilohije Ikonijski
  • Sveti Grigorije
  • Sveti Aleksandar Nevski
• Katolička crkva danas obeležava Dan svetog Nikole
• Dan nezavisnosti u Finskoj
• Dan oružanih snaga Ukrajine

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma