Islam u Nemačkoj
Islam u Nemačkoj je religija sa najviše vernika posle hrišćanstva. U Nemačkoj se islam afirmisao uglavnom imigracijom sa Bliskog istoka, Balkana i severne Afrike u drugoj polovini 20. veka. Sunitska grana je u većini, ali i nesunitski udeo većine (Aleviti, Bektaši, šiiti) u Nemačkoj su iznad svetskog proseka.[1]
Broj muslimana u Nemačkoj procenjen je na oko 4,4 do 4,7 miliona ljudi u 2015. godini, što odgovara 5,4 do 5,7% stanovništva. Međutim, informacije se veoma razlikuju od 1,9% (popis stanovništva iz 2011. godine: dobrovoljne informacije) do 7% [2]
U 2008. godini oko 1,8 miliona muslimana bili su nemački državljani.[3] U isto vreme, oko 63% muslimana koji žive u Nemačkoj imalo je tursko migraciono poreklo, što se može pratiti od regrutovanja radnika migranata, koji su se tada zvali gastarbajteri, iz Turske 1960-ih i 1970-ih godina. Ostali muslimani su uglavnom imigranti iz Albanije, Bosne i Hercegovine, sa Kosova i Metohije, Iraka, Irana, Maroka, Avganistana, Libana, Pakistana, Sirije i Tunisa ili konvertiti iz Nemačke.[4]
Istorija[uredi | uredi izvor]
17. i 18. vek[uredi | uredi izvor]
Tokom ranog modernog perioda nastale su prve dodirne tačke u Nemačkoj sa islamom; teolog Abraham Hincelman dao je da se Kuran štampa na arapskom jeziku u Hamburgu 1694. godine. Ovo izdanje Kurana bilo je drugo štampano izdanje ove knjige posle onog iz Venecije otprilike 1537/38 (u islamskom svetu štampanje arapskim slovima bilo je zabranjeno do 19. veka) Prema rečima nemačkog novinara Muhameda Salima Abdulaha, dekretom iz Potsdama 1731. godine, pruski kralj Fridrih Vilhelm I dao je na poklon za muslimanske pešadince molitveni prostor salu - Langerova štala (sagrađena 1734. godine kao jahačka i paradna kuća) u Potsdamu. Uglavnom, i pretežno salu Langerove štale koristila je Grčka pravoslavna crkva za Ruse iz puka Visoki Momci; 1739. godine osnovana je prva islamska zajednica na nemačkom tlu, katolički teolog Tomas Lemen protivio tom osnivanju: Savremeni izvori govore da su ti muslimani tamo boravili samo privremeno. U drugoj polovini 18. veka stotine muslimansko-tatarskih porodica živele su na pruskim granicama. U 1790-im godina, oko 2.000 Tatara služili su kao kopljena Konjica pod pruskim kraljem.[5]
Nekoliko zgrada u Nemačkoj izgrađeno je u stilu džamije, ali nikada nisu imale funkciju molitvenog mesta, uključujući zgradu podignutu 1792/93. u dvorskim baštama u Švetcingenu i kuću parnihmotora Sansouci u Potsdamu, podignutu između 1841. i 1843. godine, kao i duvansku džamiju (Ienidze) u Drezdenu. Sve tri strukture imaju kupolu i minarete.
Do 1947.[uredi | uredi izvor]
Na podsticaj obaveštajne agencije za Orijent, kamp „Polumesec” izgrađen je u Vilnsdorfu kod Berlina početkom Prvog svetskog rata, u koji je internirano do 30.000 uglavnom muslimanskih ratnih zarobljenika. Dana 13. jula 1915. godine tokom Prvog svetskog rata svečano je otvorena džamija za muslimanske ratne zarobljenike koji su držani u ovom logoru. To je prva džamija na nemačkom tlu koju su muslimani koristili i kao molitveno mesto. Džamiju je finansiralo i naručilo Nemačko carstvo.[6] Ova džamija je izgrađena od drveta u roku od pet nedelja, uglavnom u propagandne svrhe. Po završetku rata za džamiju više nije bilo interesa. Zbog dotrajalosti drvena džamija je zatvorena 1924. godine i srušena 1925/26. Na nju još uvek podseća „Džamijska ulica“ („Moscheestraße“) i grobovi nekih vojnika.[7]
Godine 1922. imam Sadr ud-Din, kojeg je pokret Ahmadija poslao iz današnje Indije, stigao je do Berlina kao jedan od prvih misionara u Nemačkoj i osnovao prvo udruženje džamija po uzoru na muslimansku misiju Voking u Engleskoj sa konvertitima iz 41 nacije. Godine 1924. islamska verska zajednica Ahmadija izgradila je kamenu džamiju u Berlinskoj ulici Vilmersdorfu i otvorena je 23. marta 1928. godine. Džamija Vilmersdorfer, koja se ranije zvala i Berlinska džamija, danas je najstarija preživela džamija u Nemačkoj. Džamija je prvi put bila otvorena za građane Berlina. Mnoge poznate nemačke ličnosti prisustvovale su događajima u tome, uključujući Alberta Ajnštajna, Martina Bubera, Martina Niemolera, Tomasa Mana i Herman Hesea. Imam Sadr ud-Din napisao je prvi nemački prevod Kurana koji su muslimani objavili 1939. godine u saradnji sa obraćenicima. Tokom nacističke ere, džamija je korišćena za propagandne nastupe sa Muhamedom Aminom al-Huseinijem, poznatim i kao „Veliki muftija jerusalimski“.[8]
Od 1950-ih[uredi | uredi izvor]
Tek pedesetih godina muslimani su se reorganizovali. Ahmadija je ponovo formirala skupštinu. Izgrađene su džamije u Hamburgu i Frankfurt na Majni. Što se tiče broja, postojale su samo vrlo male islamske zajednice. U isto vreme trgovci iz drugih muslimanskih zemalja stigli su do Nemačke i osnovali islamske zajednice. Muslimani islamsko-šiitske konfesije Dvanaest šiita izgradili su Islamski centar Hamburg Džamija Imam Ali u Hamburgu 1960. godine, što je peta najstarija džamija u Nemačkoj. Ona je uvedena u Zavod za zaštitu spomenika kulture.
Glavni razlog porasta islama u Nemačkoj narednih godina je imigracija stranih radnika, zbog sporazuma o regrutaciji sa muslimanskim državama i naknadnog stalnog boravka sa spajanjem porodice, koji je osnovala Savezna Republika Nemačka 1961. (Sporazum sa Turskom, Jugoslavijom, sa Tunisom i sa Marokom kroz regrutovanje gastarbajtera) do 1973. Boravak u Nemačkoj prvobitno je trebalo da bude vremenski ograničen; do 1960-ih, muslimani su sve više nameravali da se vrate u svoje zemlje. Osamdesetih i devedesetih godina 20. veka bilo je i mnogo muslimana iz drugih zemalja, od kojih su neki bežali ili tražili azil. U takve grupe spadaju, na primer, Iranci koji su izbegli u Zapadnu Nemačku tokom Islamske revolucije 1979. godine ili Avganistanci koji su utočište potražili u Zapadnoj Nemačkoj kao rezultat građanskog rata ili sovjetsko-avganistanskog rata. Pristalice Ahmadije stigle su i do Nemačke zbog krvavog progona u Pakistanu. Libanoncima, Bosancima i kosovskim Albancima rat u domovini bio je razlog emigracije. Kako je povratak mnogih muslimana zaostao, verska infrastruktura se postepeno pojavila. Prva islamska udruženja osnovana su 1970-ih, a reprezentativnije džamije su građene od 1990-ih i nadalje.
Godine 2006. u Berlinu se održala prva nemačka konferencija o islamu koja je sazvana radi uspostavljanja dijaloga između nemačke države i muslimana u Saveznoj Republici. „Islam je deo Nemačke i deo Evrope, deo je naše sadašnjosti i deo je naše budućnosti. Muslimani su dobrodošli u Nemačku. Trebali bi da razvijaju svoje talente i da pomažu našoj zemlji da napreduje“. - Volfgang Šojble: iz vladine deklaracije o Nemačkoj islamskoj konferenciji, 28. septembra 2006.[9] U 2013. godini organizacija Ahmadia-Moslem-Gemainšaft (AMJ) u Hesenu bilo je prvo islamsko udruženje koje je dobilo korporativni status u Nemačkoj i zbog toga je pravno ravnopravno sa dve najveće crkve sa najvećim brojem članova (Rimokatoličkom crkvom i Evangeličkom crkvom u Nemačkoj).
Prelazak na islam[uredi | uredi izvor]
Ne postoje redovno prikupljene informacije o broju ljudi koji prelaze u islam u Nemačkoj.[10] Studija koju je sredinom 2000-ih sponzorisalo Federalno ministarstvo unutrašnjih poslova, a sprovela je Arhiva islama u Zoestu, očigledno je pokazala da je 2004/05 bilo 1.152 preobraćenika, a između avgusta 2005. i jula 2006. taj broj se konačno učetvorostručio na oko 4.000 - toliko visoki kao što to nije bilo od 1920: U godinama pre napada 11. septembra 2001, prema Arhivu islama, bilo je samo 250 do 300 ljudi koji su prešli na islam. Međutim, prema nekim muslimanima i islamskim naučnicima, ove brojke koje je prikupio Arhiv islama nisu reprezentativne i ne važe; Prema sopstvenim izjavama, predstavnici DITIB-a i Mili Gorus nisu radili sa Arhivom islama.[11] Šef arhive, Muhamed Salim Abdulah, govorio je o „potpunom istraživanju među svim islamskim udruženjima i odabranim džamijama“. Međutim, bivši zaposleni u Arhivu islama takođe sumnjaju u informativnu vrednost studije. Prema veroučiteljici Moniki Volrab-Sar, razlozi za preobraćenje su složeni: Dok su u prošlosti uglavnom žene bile te koje su usvojile veru koje su se udavale za muslimane, sada se sve više ljudi obraća „svojom voljom“. To su i hrišćani, koji su počeli da sumnjaju u svoju veroispovest, i ljudi koji žele da se izdvoje iz mase time što su „drugačiji“.
Na preobraćeni Nemce, između ostalog, gledalo se prilično kritički, jer neki od njih imaju tendenciju da usvoje radikalne stavove, odnosno teže islamizmu.[12] Prema analizi Savezne kancelarije kriminalističke policije iz 2010. godine, nemačke policijske vlasti klasifikovale su jedanaest obraćenika kao „pretnje“, a 26 kao „relevantne osobe“, pod sumnjom su da planiraju terorističke napade motivisane islamistima.[13] Po mišljenju antropologinje Esri Ozurek, nemački obraćenici igraju važnu premošćujuću ulogu: oni su posrednici između muslimanskih migranata i nemuslimanskih Nemaca. Kroz svoj rad u svojim muslimanskim zajednicama oni su dobitak za integraciju, pa tamo drže časove nemačkog i preispituju patrijarhalne strukture. Takođe tvrde da je vrlo mali broj obraćenika postao radikalan.
Vidi još[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Neprijateljstvo prema muslimanima - fenomen i kontra-strategije
- ^ Koliko muslimana živi u Njemačkoj?
- ^ Broj muslimana u Njemačkoj 2008
- ^ U Nemačkoj živi oko 4,5 miliona muslimana.
- ^ Istorija muslimana u Nemačkoj
- ^ Kada je Nemački rajh tražio džihad
- ^ Drvena džamija za carsku ratnu propagandu
- ^ Berlinska džamija i misija pokreta Ahmadija
- ^ Nemačko islamska konferencija
- ^ Koliko su islam i muslimani zapravo dio Njemačke?[mrtva veza]
- ^ Broj prelazaka se učetvorostručio
- ^ Intervju o hapšenju nemačkih konvertita
- ^ Pripada li islam u Njemačku?
| Normativna kontrola: Državne |
|---|
.svg){kind=small}
