30. oktobar

30. oktobar (30.10.) je 303. dan godine po gregorijanskom kalendaru (304. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 62 dana.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 1485 — Krunisanjem Henrija VII okončani su engleski Ratovi ruža.
• 1864 — Potpisan Bečki mir kojim je Danska prinuđena da Pruskoj prepusti pokrajine Šlezvig, Holštajn i Lauenburg.
• 1905 — Tokom Prve ruske revolucije ruski car Nikolaj II Aleksandrovič Romanov „Oktobarskim manifestom“ ponudio šire biračko pravo, izabran parlament sa zakonodavnom vlašću i garanciju građanskih sloboda.
• 1918 — Kapitulacijom Turske, koja je u Prvi svetski rat ušla 1914. na strani Centralnih sila, prestala da postoji Otomanska imperija.
• 1922 — Dva dana posle Marša na Rim Benito Musolini formirao prvu fašističku vladu u Italiji.
• 1938 — Orson Vels je svojim radijskim izvođenjem drame Rat svetova Herberta Džordža Velsa izazvao paniku kod dela slušalaca u SAD.
• 1961 — Sovjetska hidrogenska Car bomba, najjače nuklearno oružje koje je ikada detoniralo, je isprobana iznad Nove Zemlje u Severnom ledenom okeanu.
• 1974 — Nokautom nad Džordžom Formanom Muhamed Ali se u 32. godini vratio boksu.
• 1975 —
  • Princ Huan Karlos preuzeo vođstvo Španije od teško obolelog diktatora Fransiska Franka.
  • Kod Praga se srušio avion Daglas DC-9 jugoslovenske kompanije Ineks-Adrija, u kom je poginulo 75 putnika, čehoslovačkih turista koji su se vraćali sa letovanja na Jadranu.
• 1990 — Kina objavila rezultate popisa stanovništva prema kom njena populacija 1,013 milijardi ljudi.
• 1995 — Sa 50,6% glasova „za“ stanovnici Kvebeka izjasnili se na referendumu protiv nezavisnosti te kanadske provincije.
• 1998 — Na osnovu sporazuma predstavnika Vojske Jugoslavije i NATO, potpisanog 15. oktobra, avioni NATO počeli misiju nadgledanja vazdušnog prostora Kosova pod nazivom „Orlovo oko“.
• 2000 — Sudija Vrhovnog suda Španije, njegov telohranitelj i vozač ubijeni, još 35 osoba povređeno u eksploziji automobila-bombe u Madridu, za koju su osumnjičeni pripadnici baskijskog separatističkog pokreta ETA.
• 2001 — Londonski klub poverilaca smanjio Jugoslaviji dug za 600 miliona dolara, sa 2,8 na 2,2 milijarde.

Rođenja

• 1735 — Džon Adams, američki državnik. (prem. 1826)
• 1762 — Andre de Šenije, francuski pisac. (prem. 1794)
• 1839 — Alfred Sisli, englesko-francuski slikar. (prem. 1899)
• 1871 — Pol Valeri, francuski pjesnik. (prem. 1945)
• 1885 — Ezra Paund, američki pjesnik. (prem. 1972)
• 1906 — Đuzepe Farina, italijanski automobilista. (prem. 1966)
• 1931 — Đorđe Marjanović, srpski pevač. (prem. 2021)
• 1932 — Luj Mal, francuski reditelj, scenarista i producent. (prem. 1995)
• 1932 — Božidar Timotijević, srpski književnik, pesnik i novinar. (prem. 2001)
• 1934 — Milić od Mačve, srpski slikar. (prem. 2000)
• 1939 — Grejs Slik, američka muzičarka i umetnica, najpoznatija kao pevačica grupa Jefferson Airplane, Jefferson Starship i Starship.
• 1941 — Teodor V. Henš, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2005).
• 1948 — Zvonimir Zoričić, hrvatski glumac. (prem. 2015)
• 1949 — Leon Ripi, američki glumac.
• 1957 — Kevin Polak, američki glumac i komičar.
• 1960 — Dijego Armando Maradona, argentinski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2020)
• 1961 — Zoran Tucić, srpski likovni umetnik i arhitekta.
• 1964 — Žan-Mark Bosman, belgijski fudbaler.
• 1966 — Zoran Milanović, hrvatski političar i pravnik, premijer Hrvatske (2011—2016).
• 1966 — Abu Musab el Zarkavi, jordanski gerilac i terorista. (prem. 2006)
• 1967 — Ilija Lupulesku, srpsko-američki stonoteniser.
• 1970 — Nija Long, američka glumica.
• 1973 — Adam Kopland, kanadski glumac i rvač.
• 1978 — Džerod Henderson, američki košarkaš.
• 1981 — Moris Bejli, američko-jamajkanski košarkaš
• 1981 — Ivanka Tramp, američki model.
• 1982 — Klemans Poezi, francuska glumica i model.
• 1986 — Tomas Morgenštern, austrijski ski-skakač.
• 1991 — Tomaš Satoranski, češki košarkaš.
• 1994 — Dušan Kutlešić, srpski košarkaš.
• 1996 — Devin Buker, američki košarkaš.
• 1997 — Predrag Vasić, srpski glumac.

Smrti

• 1757 — Osman III, sultan Osmanlijskog carstva
• 1830 — Petar I Petrović Njegoš, crnogorski vladika.
• 1895 — Toša Anastasijević, srpski glumac. (rođ. 1851)
• 1902 — Jovan Paču, srpski kompozitor i pijanista (rođ. 1847)
• 1910 — Anri Dinan, švajcarski filantrop.
• 1959 — Pio Baroha, španski književnik (rođ. 1872)
• 1975 — Gustav Ludvig Herc, njemački fizičar i dobitnik Nobelove nagrade za fiziku 1921.
• 1977 — Gustav Krklec, hrvatski književnik (rođ. 1899)
• 1999 — Ratko Čolić, jugoslovenski fudbaler. (rođ. 1918)
• 2002 — Rudolf Bruči, hrvatski kompozitor (rođ. 1917)
• 2007 — Srđan Mrkušić, srpski fudbaler i trener. (rođ. 1915)
• 2013 — Janoš Tot, srpski glumac.
• 2017 — Milan Radulović, srpski književnik i pisac.
• 2020 — Amfilohije Radović, mitropolit crnogorsko-primorski.

Praznici i dani sećanja

• 1817 — Simon Bolivar osnovao prvu nezavisnu vladu Venecuele.
• 1869 — Izvođenjem alegorijske slike Đorđa Maletića „Posmrtna slava kneza Mihaila“, u Beogradu otvorena nova zgrada Narodnog pozorišta, izgrađena po projektu Aleksandra Bugarskog.
• 1918 — Slovačka proglasila odvajanje od Mađarske i ujedinjenjem s Češkom formirala Čehoslovačku, prvu državu stvorenu posle raspada Austrougarske u Prvom svetskom ratu.
• 1973 — Pušten u saobraćaj most na Bosforu koji povezuje Evropu i Aziju.
• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti prorok Osija
  • Prepodobnomučenik Andrej Kritski

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma