Handžar divizija (1991)

Ne poistovećivati sa 13. SS brdska divizija Handžar (1. hrvatska).

Handžar divizija
Zvanični grb Handžar divizije
Postojanje	U Hrvatskoj od 1991. do kraja 1993, u BiH od 1992. do 1996. Mesto formiranja: Zagreb
Zemlja	Republika Hrvatska Republika Bosna i Hercegovina Zapadna Bosna (1993—1995)
Tip	tajna teroristička paravojna formacija
Vrsta	dobrovoljci, plaćenici
Jačina	više od 1500 vojnika i legionara
Deo	MUP Hrvatske, ZNG, HOS i HVO IDV „Gazija”, 505. viteška brdska brigada ARBiH i 5. korpus ARBiH
Štab	Sisak, Draganić, Jastrebarsko i Bužim
Angažovanje	Rat u Hrvatskoj Rat u BiH Nestanci Srba u Sisku Bitka kod Slunja 1992. Zločin u Bosanskom Brodu 1992. Zločin u Derventi 1992. Operacija Koridor
Komandanti
Komandant	Ekrem Mandal (U Hrvatskoj, Sisak)
Komandant 2	Kadro Mandal (U Hrvatskoj, Sisak)
Komandant 3	Ramadan Kreštić Ramo (U BiH, Posavina)
Komandant 4	Irfan Talić (U BiH, Posavina)
Komandant 5	Ivica Bedaković (U BiH, Posavina)
Komandant 6	Nevzet Nanić (u BiH, Cazinska krajina)
Komandant 7	Islam Peci-Džeki (U BiH, Igman i Srednja Bosna)

Handžar divizija je bila muslimanska paravojna teroristička organizacija koju je osnovala Hrvatska.

Handžar divizija je ostala zapamćena po mnogim ratnim zločinima koje su počinili njeni pripadnici u ratu u Hrvatskoj i Bosni i Hercegovini.

Pozadina

Po ugledu na Himlera, koji je 6. decembra 1942. godine predložio Hitleru formiranje divizije koju bi činili muslimani iz Bosne, dodelivši joj ime 13. SS «Handžar divizija», Gojko Šušak je predložio Tuđmanu formiranje jedinice sastavljene pretežno od muslimana, predloživši da ona nosi ime „Handžar divizija”. Tuđman i Sušak su smatrali da su muslimani prirodni hrvatski saveznici u borbi protiv Srba u Hrvatskoj i Srba u Bosni i Hercegovini.

Osnivanje i regrutovanje

Handžar divizija je osnovana u strogoj tajnosti u Zagrebu 1991. godine.

Osnivanjem Handžar divizije je rukovodio hrvatski politički i državni vrh na čelu sa Franjom Tuđmanom, Gojkom Šuškom, Jankom Bobetkom i Đurom Brodarcem, a mobilizacija je vršena preko MUP-a Hrvatske i preko Islamske zajednice u Hrvatskoj. U vreme formiranja jedinice „Handžar divizija” u Islamskoj zajednici u Hrvatskoj delovao je tajni komitet na čijem su čelu bili Šefko Omerbašić i Osman Muftić, a koji je kao glavne zadatke imao s jedne strane prikupljanje finansijskih sredstava za islamističke borce u BiH, i za mobilizaciju muslimanskih vernika za radikalne islamističke jedinice, koje su kasnije učestvovale u ratu u Bosni i Hercegovini.

Stranka demokratske akcije Hrvatske u Zagrebu je regrutovala muslimane preko zavičajnih klubova „Una”, „Zapadna Bosna”, „Behar” i „Zmaj od Bosne”.

Sastav

Najveći broj pripadnika i srž jedinice su činili Bošnjaci sa prostora Cazinske krajine, koji su živeli ili radili na prostorima Slovenije, Hrvatske i zemljama zapadne i srednje Evrope. Pored njih, u jedinicama Handžar divizije je bilo puno muslimana iz drugih delova Bosne i Hercegovine, muslimana iz Sandžaka i Albanaca sa Kosova i Metohije, koji su se u jedinicu prijavili kao dobrovoljci ili kao plaćenici.

Vodiči, instruktori i komandanti iz senke su bili hrvatski specijalci, a uglavnom je bilo reč o pripadnicima MUP-a Hrvatske i Hrvatske vojske.

Obuka i naoružanje

Obuka

Obuka pripadnika Handžar divizije je vršena u Plešivici kod Jastrebarskog, Draganićima kod Karlovca, na Žumberak planini, Dubravi kod Zagreba i kasarnama TO Slovenije i Slovenačke vojske. „Handžari” su prolazili specijalnu obuku za izviđače-diverzante i obuku za preživljavanje u prirodi, kako bi mogli da izvode gerilska dejstva u neprijateljskoj pozadini, ali i da primenjuju taktiku „spržene zemlje” nad nezaštićenim selima i civilima.

Obuku, opšte stanje i moral pripadnika Handžar divizije je nadgledala i kontrolisala hrvatska vojna obaveštajna služba SIS i o svemu je obaveštavala vojni i politički vrh u Zagrebu.

Kod nasilno mobilisanih muslimana je dolazilo do nediscipline i dezerterstva, ali takvi slučajevi su bili veoma retki, i oni su strogo kažnjavani.

Naoružanje

U prvoj fazi rata pripadnici Handžar divizije bili su naoružani samo lakim pešadijskim naoružanjem: bombama, jurišnim automatskim puškama, puškomitraljezima, mitraljezima, snajperima, bacačima granata, ručnim protivoklopnim bacačima raketa i minobacačima. Od hladnog oružja nosili su noževe, handžare i kame sa i bez držača u zglobu. U potpunosti po ugledu na svoje prethodnike iz istoimene divizije za vreme Drugog svetskog rata. U dugoj fazi rata imali su oklopne transportere i tenkove.

Državna tajna

Postojanje ove jedinice u Hrvatskoj i Republika Bosna i Hercegovina je predstavljalo vojnu i državnu tajnu. Pripadnici Handžar divizije su kroz velika naseljena mesta prevoženi u civilnoj odeći, a ukoliko bi imali uniforme morali su da skinu vojne oznake. Napuštanje kasarni i vojnih poligona vršilo se pod nadzorom hrvatske vojne obaveštajne službe SIS, i u tu svrhu su se izdavale posebne dozvole. Pripadnicima Handžar divizije je bilo zabranjeno i da se medijski eksponiraju.

Armija Republike Bosne i Hercegovine je „upozoravala” da Hrvatska vojska utiče na davanje naziva jedinicama koje se formiraju na području Republike Hrvatske i kasnije ubacuju u BiH, jer je navedeni naziv „Handžar divizija” kompromitovan u prošlosti, te da je kao takav neprikladan za ARBiH. To nije rađeno iz moralnih pobuda ili antifašističkih ubeđenja, već je isključivo bila taktika kako se ne bi iskompromitovala borba protiv Srba u BiH. Handžar divizija je tokom celog rata u BiH ratovala u sklopu regularnih jedinica ARBiH i MUP-a BiH, i za nju je znalo najviše državno rukovodstvo u Sarajevu.

Politička ideologija jedinice

Dokument/prepiska "Handžar divizije" Albansko-sandžačke brigade i isturenog odeljenja Handžar divizije Lukavica sa Hrvatskom vojskom i Ministarstvom odbrane Hrvatske.

Pripadnici Handžar divizije bili su privrženi ustaškoj ideologiji, sunitskom fundamentalizmu i pravaškoj ideji o stvaranju Velike Hrvatske tj. velike hrvatsko-muslimanske države koja bi obuhvatala teritorije Hrvatske, Bosne i Hercegovine i Sandžaka.

Njihova ideologija je bila identična ideologiji muslimana ustaša, muslimanskih milicija i izvorne Handžar divizije iz Drugog svetskog rata.

Pošto u državi kakvu su oni zamišljali nije bilo mesta za srpski narod i Srpsku pravoslavnu crkvu, „srpsko pitanje” je trebalo rešiti ekstremnim i genocidnim metodama, što znači istim onim istim metodama koje su primenjivane u NDH.

Handžari su koristili ustaški pozdrav Za dom spremni! i ustašku krilaticu Sve do Drine!

Posledice muslimansko-hrvatskog sukoba

Po prelasku većine pripadnika Handžar divizije u Bosnu i Hercegovinu počinje se sa taktičkim distanciranjem od hrvatskog nacionalizma, ali u tajnosti se i dalje nastavlja sa starom ideologijim i održavaju se odlične veze Hrvatskom. Handžar divizija tokom celog rata dobija pomoć od Republike Hrvatske i Hrvatske vojske, a veza se održava preko hrvatske vojne obaveštajne službe SIS.

Početkom muslimansko-hrvatskog sukoba, neke jedinice Handžar divizije počinju da se bore protiv HVO-a na prostorima Hercegovine i Srednje Bosne, ali glavni deo Handžar divizije iz Cazinske krajine odbija da vodi antihrvatsku politiku i bukvalno do kraja rata ostaje veran saveznik Hrvatske.

Zbog izbijanja muslimansko-hrvatskog sukoba u BiH jedinica Handžar divizije sa teritorije Siska se pobunila početkom 1993. godine, a 24. aprila 1993. godine je izazivala incidente po gradu preteći hrvatskim civilima, zbog čega je do kraja te godine potpuno ugašena. Izveštaj o problemima sa ovom jedinicom je sačinila hrvatska vojna obaveštajna služba SIS, a kao glavni razlozi ukidanja jedinice navedeni su muslimanski fundamentalizam i delovanje jedinice van kontrole vojske i policije.

Ni ozbiljni ratni zločini koje su izvršile određene jedinice Handžar divizije nad bosansko-hercegovačkim Hrvatima neće naterati Republiku Hrvatsku da prekine saradnju sa ovom paravojnom formacijom.

Okretanje ka bosanskom nacionalizmu, ideologiji „Mladih muslimana” i islamizmu

Usled sve veće islamizacije ARBiH i kao direktna posledica muslimansko-hrvatskog sukoba, pod pritiskom najvišeg državnog rukovodstva iz Sarajeva, pripadnici Handžar divizije se okreću muslimansko-bosanskom nacionalizmu i islamističkoj ideologiji Mladih muslimana.

Ideologija ustaštva i Velike Hrvatske je zamenjena ideologijom muslimansko-bosanskog nacionalizma, islamofašizma i i idejom o stvaranju Velike Bosne. Pripadnici Handžar divizije albanske nacionalnosti planirali su da prošire sukobe na Kosovo i Metohiju, pošto je krajnji cilj separatista iz te pokrajine bio odvajanje Kosova i Metohije iz sastava Srbije i stvaranje Velike Albanije.

Umesto ustaškog pozdrava Za dom spremni, pripadnici Handžar divizije su počeli da koriste islamske pokliče Tekbir i Alahu ahbar. Crne uniforme i sva hrvatska obeležja su izbačena iz upotrebe, a umesto njih su počele da se koriste zelene beretke, zelene marame, istorijske i religijske zelene zastave bosanskih muslimana.

Po zapažanju nekih zapadnih novinara, pripadnici Handžar divizije su glorifikovali i sledili ideologiju nacizma. Oni su sebe doživljavali kao naslednike SS Handžar divizije iz Drugog svetskog rata, koja je bila oformljena od bosanskih muslimana kako bi se borila na strani nacista. Njihov idol je bio jerusalimski muftija Muhamed Amin el Huseini, začetnik antisemitizma modernog vremena na Bliskom istoku i verni sledbenik Adolfa Hitlera.

Dokumentarni filmovi

• [1] Bitka kod Slunja i pobeda Srpske vojske Krajine nad ubačenim diverzantima Handžar divizije 1992. godine; Dokumentarni film TV Banjaluka
• [2] 15. i 23. 8. 1992. Jastrebarsko... Kapetan Senad Palić daje uputstva jedinici (bez oznaka) kako, gde i šta će raditi u BiH. Upitanju su pripadnici Handžar divizije koji sa poligona u Jastrebarskom kreću za Cazinsku krajinu.

Izvori

• [3]- Formiranje postrojbi ARBiH u Republici Hrvatskoj; Zvanični dokumenti Hrvatske vojske sa inetrenet sajta generala Slobodana Praljka
• [4]- Knjiga:Rat u Hrvatskoj iz pera obavještajca-Prepisi dijelova ratnog dnevnika PDF
• [5]- Naređenje Gojka Šuška o formiranju samostalne muslimanske čete Hrvatske vojske PDF

Spoljašnje veze

• [6] Arhivirano na sajtu Wayback Machine (6. mart 2016)-Delegacija Unsko-sanskog kantona odala počast poginulim učesnicima marša do Bihaćkog okruga:"Podsjetimo da je tokom rata u Bihaćki okrug preko RH uspjelo doći 1227 naših građana"(misli se na 1227 pripadnika Handžar divizije koji su uspeli da pređu preko teritorije Republike Srpske Krajine u opkoljeni Bihać)
• [7] U Cazinu je 20.07.2006. premijerno prikazan igrani film pod nazivom "Slunjska brda" koji obrađuje dramatični prijelaz grupe muslimana preko slunjskog poligona ratne 1992. godine u Cazin. U ovaj hrabri proboj krenulo je 620 boraca koji su se organizirali uz pomoć hrvatskog državnog vrha i usluge izviđača Slunjske pukovnije. Uz pomoć hrvatskih vodiča, ova grupa Muslimana krenula je 25.08.1992. godine prema svojim domovima. Izginulo ih je od četničkih snaga 90, neki su ranjeni, neki zarobljeni te su prošli srpske logore. Među poginulima je i vodič iz sastava Slunjske pukovnije Ante Pavlić. Ovaj je događaj poslužio režiseru Sedinu Mehadžiću za zanimljivu priču koju je ostvario uz ekipu tek nekolicine profesionalnih glumaca a većinu su činili glumci-amateri. Među njima i Ante Palijan iz Rakovice koji je inače bio vodič grupe 1992. godine. Zanimljivo je da je režiser napisao i scenario te da glumi neke epizodne uloge u filmu.

(Propagandni film u kome se govori o Slunjskoj bici i poginulim i zarobljenim pripadnicima Handžar divizije)