Gradska opština Palilula (Beograd)

Gradska opština Palilula (Beograd);
Osnovni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Grad Beograd
Grad	Beograd
Stanovništvo
Stanovništvo	182.624 (2022)
Geografske karakteristike
Površina	451 km2
	;
	;
Ostali podaci
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Predsednik opštine	Aleksandar Jovičić (SNS)
Veb-sajt	www.palilula.org.rs

Opština Palilula je gradska opština Grada Beograda. Zauzima površinu od 44.661 ha, na kojoj prema popisu iz aprila 2011. godine živi 173.521 stanovnika. Prema podacima sa poslednjeg popisa 2022. godine u opštini je živelo 182.624 stanovnika^[1]

Naziv je nastao po tome što je, u vreme vladavine Turaka, u varoši bilo zabranjeno pušenje i bilo kakva upotreba duvana na ulicama, zbog opasnosti od požara. Oni koji nisu mogli bez lule, da bi je zapalili, morali su da idu van gradskih zidina. Jedno od tih mesta gde su odlazili bila je i današnja Palilula. Kao beogradska opština postoji od 1956. godine.

Slava opštine Palilula je Markovdan, 8. maj.

Položaj[uredi | uredi izvor]

Veći deo opštine se prostire na levoj, banatskoj, obali Dunava. Ta teritorija je ograničena Dunavom sa zapada i juga, Tamišom sa istoka i kanalom Karaš sa severa. Zemljište je ravno, ritsko i močvarno. Ispresecano je kanalima a postoje i velike bare i jezera. Na površini ove opštine je i veliko poljoprivredno dobro PKB.

Poreklo imena[uredi | uredi izvor]

Ime je dobila po tome što je bila jedno od mesta u kojoj su žitelji mogli da zapale lule jer je tokom turske vladavine bilo zabranjeno pušenje zbog opasnosti od požara. Naziv potiče iz prve polovine 19. veka jer su kuće bile uglavnom drvene i lako zapaljive. Tada su još prosečene veoma široke ulice ovim krajem da ne bi dolazilo do požara. Palilulom su često šetali strastveni pušači sa lulama i čibucima. Ostao je i zapis Romana Zmorskog, poljskog književnika, koji je 1855. posetio Beograd i opisao Palilulu. Opisao ju je kao groblje s malom crkvom, u blizini Beograda, gde je stanovao grnčar koji je pravio lule od pečene gline. Grnčara su zvali Palilula i tako je čitav kraj dobio po njemu naziv.^[2]

Palilula je bila predgrađe Beograda koje je vezir Marašli Ali-paša naselio "za svoju poslugu". Palilulci su se bavili zemljoradnjom i rabadžilukom, prodavali su bivolje mleko Turcima.^[3]

Naselja[uredi | uredi izvor]

Naselja na desnoj obali Dunava[uredi | uredi izvor]

Naselja na levoj strani Dunava[uredi | uredi izvor]

Gradske četvrti[uredi | uredi izvor]

Gradske četvrti na desnoj obali Dunava[uredi | uredi izvor]

Gradske četvrti na levoj obali Dunava[uredi | uredi izvor]

Demografija[uredi | uredi izvor]

Nacionalni sastav opštine Palilula:

Srbi - 135.586 (86,97%)
Romi - 3.897 (2,50%)
Jugosloveni - 2.279 (1,46%)
Crnogorci - 1.858 (1,19%)

Mesne Zajednice[uredi | uredi izvor]

Bara Reva
Borča Greda
Veliko Selo
Višnjica
Višnjička Banja
Despot Stefan Lazarević
Dunavski venac
Jovan Cvijić
Karaburma - Dunav
Kotež
Nadežda Petrović
Nova Borča
Ovča
Padinska Skela
Rospi Ćuprija
Slanci
Stara Borča
Stara Karaburma
Stara Palilula
Starine Novak
Stevan Hristić
Tašmajdan
Filip Višnjić
Hadžipopovac

Galerija[uredi | uredi izvor]

Panorama Karaburme
Beogradski pamučni kombinat
Naselje Borča
Crkva u Ovči
Pravni fakultet
Pančevački most

Reference[uredi | uredi izvor]

^ ^a ^b „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 12. 2022.
^ „Palilula”. Beogradski krajevi. Arhivirano iz originala 27. 01. 2020. g. Pristupljeno 27. 1. 2020.
^ "Politika", 21. mart 1939

Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]

[Попис2022-1] „Konačni rezultati popisa stanovništva, domaćinstava i stanova 2022. (knjiga 1, nacionalna pripadnost opštine i gradovi)”. popis2022.stat.gov.rs. Pristupljeno 21. 12. 2022.

[2] „Palilula”. Beogradski krajevi. Arhivirano iz originala 27. 01. 2020. g. Pristupljeno 27. 1. 2020.

[3] "Politika", 21. mart 1939

[1]

[2]

[3]

p r u Gradska opština Palilula
Gradska naselja opštine Palilula	Ada Huja Blok Braća Marić Blok Branko Momirov Blok Grga Andrijanović Blok Sava Kovačević Blok Sutjeska Blok Zaga Malivuk Bogoslovija Ćalije Čaplja Deponija Dunav siti Dunavski venac Hadžipopovac Karaburma Karaburma II Karaburma-Dunav Kotež Kožara Krnjača Lešće Mika Alas Nova Karaburma Palilula Partizanski blok Profesorska kolonija Reva Rospi ćuprija Stara Karaburma Tašmajdan Viline vode Vilingrad Višnjica Višnjička banja
Prigradska naselja Palilule	Besni Fok Borča Crvenka Dunavac Glogonjski Rit Jabučki Rit Kovilovo Ovča Padinska Skela Preliv Sebeš Široka Bara Široka Greda Slanci Veliko Selo Vrbovski
Znamenitosti i spomenici kulture u opštini Palilula	Zgrada Arhiva Srbije Zgrada Pravnog fakulteta u Beogradu Zgrada Seizmološkog zavoda Kuća Milutina Milankovića Memorijalni muzej Nadežde i Rastka Petrovića Poslovno-stambena zgrada Petra Jankovića Prirodni spomenik Miocenski sprud Tašmajdan Tašmajdan Hotel Metropol
Verski objekti u opštini Palilula	Crkva Svetog Nikole u Višnjici Crkva Svetog Marka u Beogradu Manastir Slanci
Sport u opštini Palilula	Vizelj park Omladinski stadion OFK Beograd RK PKB SRC Tašmajdan Stadion Tašmajdan FK BSK Borča FK PKB FK Palilulac Beograd Hala Aleksandar Nikolić HK Taš
Grb opštine Palilula Gradska opština Palilula

p r u Grad Beograd
Gradske opštine	Barajevo Voždovac Vračar Grocka Zvezdara Zemun Lazarevac Mladenovac Novi Beograd Obrenovac Palilula Rakovica Savski venac Sopot Stari grad Surčin Čukarica
Znamenja	Trg republike Pobednik Knez Mihailova Kalemegdan Trg Nikole Pašića Kuća cveća Kapije Beograda Slavija Studentski trg Avala Spomenik Neznanom junaku Avalski toranj Topčider Beogradska sinagoga Bajrakli džamija
Arhitektonski simboli	Zgrada NBS Kapetan-Mišino zdanje Hotel Moskva Dom Narodne skupštine Republike Srbije Palata SANU Hotel „Bristol” Palata Ministarstva finansija KJ Igumanovljeva palata Palata Albanija Zgrada BIGZ-a Palata Srbija Beograđanka Geneks kula Štark arena Most na Adi Poslovni centar „Ušće”
Dvorci i tvrđave	Dvorski kompleks Beli dvor Kraljevski dvor Gradski dvorovi Stari dvor Novi dvor Konak kneginje Ljubice Beogradska tvrđava Žrnov Zemunska tvrđava Kula Gardoš
Verski objekti	Hram Svetog Save Saborna crkva Stara crkva Svetog Marka Crkva Svetog Marka Manastir Fenek Manastir Svetog arhangela Gavrila Vaznesenjska crkva Crkva Svetog Aleksandra Nevskog
Manifestacije	Noćni život u Beogradu BEMUS Beogradski džez festival FEST Festival autorskog filma Beogradski festival igre Beogradski sajam knjiga Beogradski festival piva BITEF BELEF BELDOCS Martovski festival Guitar Art Festival Međunarodni salon stripa Radost Evrope Noć muzeja SOFEST Oktobarski salon
Biblioteke	Narodna biblioteka Srbije Biblioteka grada Beograda Biblioteka „Sveti Sava” Zemun Biblioteka „Milutin Bojić”
Pozorišta	Narodno pozorište u Beogradu Opera i teatar Madlenijanum Beogradska filharmonija Beogradsko dramsko pozorište Jugoslovensko dramsko pozorište Pozorište „Boško Buha” Beograd Atelje 212 Pozorište lutaka „Pinokio” DADOV KPGT
Muzeji	Narodni muzej Srbije Muzej afričke umetnosti Muzej primenjene umetnosti Muzej savremene umetnosti Vojni muzej Muzej grada Beograda Muzej pozorišne umetnosti Muzej vazduhoplovstva Muzej Jugoslavije Prirodnjački muzej Muzej Nikole Tesle Muzej Vuka i Dositeja Železnički muzej Srbije PTT muzej Muzej srpske književnosti Muzej knjige i putovanja Etnografski muzej Istorijski muzej Zavičajni muzej Zemuna Zavičajni muzej Žarkova Muzej žrtava genocida Pedagoški muzej Muzej Cepter
Obrazovanje	Srpska akademija nauka i umetnosti Univerzitet u Beogradu Univerzitet umetnosti u Beogradu Univerzitet Megatrend Univerzitet Union Kolarčeva zadužbina Šumatovačka - Centar za likovno obrazovanje
Saobraćaj	Aerodrom Nikola Tesla Beograd Beovoz Gradsko saobraćajno preduzeće Beograd Beogradska autobuska stanica Železničke stanice u Beogradu
Jezera	Ada Safari Veliki Galijaš Duboki Potok Markovačko jezero Jezero Očaga Pariguz Rabrovačko jezero Savsko jezero Jezero Trešnja Rakina bara Jezero Bela reka Topčiderska jezera Jezero Veliko blato

Normativna kontrola
Međunarodne	VIAF
Državne	Nemačka