Konjičko drvorezbarstvo
| Konjičko drvorezbarstvo | |
|---|---|
 Ormarić od rezbarenog drveta | |
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Region | Bosna i Hercegovina |
| Zajednica | Lokalna zajednica Konjica |
| Predlagač | Federalno ministarstvo kulture i sporta |
| Svetska baština Uneska | |
| Lista upisa | Unesko |
| Unesko oznaka | Reprezentativna lista nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečenstva |
| Datum upisa | 2017 (12 sednica) |
| Lokacija upisa | 01288 |
Konjičko drvorezbarstvo je umetnički zanat sa dugom tradicijom u opštini Konjic. Rezbarenje drveta uključuje nameštaj, enterijer i male ukrasne predmete i ističu se svojim prepoznatljivim ručno isklesanim motivima.
Rezbarenje drveta je sastavni deo kulture lokalne zajednice, merilo lepote i prijatnosti enterijera u kući i tradicije koja stvara osjećaj zajednice i pripadnosti. To je zanat koji praktikuju različite etničke i konfesionalne grupe, a koji služi kao instrument dijaloga i saradnje i igra vrlo važnu ulogu na nivou zajednice u Konjicu
Zanat je široko rasprostranjen među stanovnicima Konjica, i kao zanimanje i kao hobi. Glavni nosioci su obučene zanatlije koje rade u tesarskim radionicama a podjednako su važni i nosioci zanata koji rade kod kuće u porodičnim radionicama.
 Rezbarenje drveta u Konjicu - YouTube video | |
| Drvorezbarstvo u Konjicu - YouTube video |
Vlasnici porodičnih radionica za rezbarenja drveta najodgovorniji su za zaštitu elementa, obuku učenika za rezbarenje drva i popularizaciju zanata. Znanje i veštine prenose se pre svega kroz obuku novih početnika na rezbarenju drveta: na radnim mestu, u vežbaonicama, kao i putem međugeneracijskog prenosa unutar porodice.
Istorija[uredi | uredi izvor]
Veštinu rezbarenja drveta na konjičko područje, odnosno gornji tok reke Neretve (od Bijele do Gruške), doneli su doseljenici zemljoradnici – drvorezbari iz Hercegovine. Njihovo središte su bila sela Gruška, Ribari, Čičevo i Bijela[1].
U periodu Austrougarske uprave, državni činovnici, vršeći administrativne poslove po konjičkim selima, zapazili su nadarene rezbare u selu Bijela, čiji su proizvodi primitivnog izraza, ali se tim proizvodima se ne može da porekne vrednost, jer svedoče o velikom talentu.
Putopisac Heinrih Rener u Konjicu je boravio je dva puta, tokom 1885. i 1895. godine, i o Konjicu, odnosno konjičkom drvorezbarstvu zapisao[2]:
Vrijedno je preporučiti i direktni izlet iz Konjica u dolinu Bijele, što smo ju već spomenuli. Tu se izrađuju veoma lepe drvene rezbarije i sprave, posebno sanduci u kojima seljaci spremaju svoju odjeću i vrednije stvari.
Početkom 1906. godine u Konjicu je počeo i prvi duborezbarski kurs, a 1911. godine, zvanično je registrovana i radionica za obučavanje drvorezbara. Obrazovani stolari obično su otvarali svoje stolarske radionice.
U 1937. pominje se da je ostalo samo pet rezbara.[3]
Nominacija za nematerijalnu kulturnu baštinu[uredi | uredi izvor]
Rezbarenje drveta u Konjicu uvršteno je na Preliminarni otvoreni spisak nematerijalne kulturne baštine 2012. godine od strane Federalnog ministarstva kulture i sporta. Proces nominovanja za konjičku drvenu proizvodnju počeo je 2014. godine, u saradnji sa Federalnim ministarstvom kulture i sporta i lokalnom zajednicom u Konjicu, koja nasleđuje ovaj element[4]..
2017. godine Konjičko drvorezbarstvo uvršteno je na UNESCO ov Reprezentativni spisak nematerijalne kulturne baštine čovečanstva[5].
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Drvorezbarska radnja "Braća Nikšić" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (1. август 2018), Turistička zajednica Hercegovačko Neretvanske Županije
- ^ Renner, Heinrich (1896). Bosnom i Hercegovinom uzduž i poprijeko. Dobra knjiga. стр. 285. ISBN 978-9958-688-03-4.
- ^ "Политика", 26. јул 1937
- ^ Konjičko drvorezbarstvo kulturna baština UNESCO-a Архивирано на сајту Wayback Machine (1. avgust 2018). N1 6. 12. 2017. (bos.) Pristupljeno 28. 3. 2020.
- ^ „Konjic woodcarving - intangible heritage - Culture Sector”. UNESCO. Pristupljeno 28. 3. 2020.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Konjic Woodcarving listed on the World Heritage List of UNESCO Sarajevo Times, 28. 3. 2020
- Konjičko drvorezbarstvo - duša u teksturi drveta, 28. 3. 2020
- Konjičko drvorezbarstvo na flickr.com, 28. 3. 2020
- Konjičko drvorezbarstvo je definitivno evropsko kulturno naslijeđe, 28. 3. 2020
