Oselvar (brod)
| Oselvar | |
|---|---|
 Oselvar sa jedrima | |
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Region | Norveška (Evropa) |
| Svetska baština Uneska | |
| Lista upisa | UNESKO |
| Unesko oznaka | 01156 Registar dobre prakse zaštite |
| Datum upisa | 2016 |
| Lokacija upisa | https://ich.unesco.org/en/BSP/oselvar-boat-reframing-a-traditional-learning-process-of-building-and-use-to-a-modern-context-01156 |
Oselvar ili Oselver je mali drveni čamac na vesla koji se tradicionalno pravi i koristi duž zapadne obale Norveške. Oselvar je brod izgrađen klinker metodom gradnje čamaca gde se ivice dasaka trupa međusobno preklapaju. Gradi se sa tankim, vrlo širokim daskama. Gotovo svi delovi Oselvara napravljeni su od bora, samo sa kobilicom hrasta.[1][2]
Oselvar je, zajedno sa preoblikovanjm tradicionalnog procesa učenja izgradnje i upotrebe u savremeni kontekst, 2016. godine uvršten na Uneskovu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva u Registar dobre prakse zaštite.[3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Ova vrsta čamca je stotinama godina bila vrlo česta u spoljnim regionima Hordalanda. Ime je dobio po glavnom važnom gradilištu za ovu vrstu brodova tokom 18. veka, na ušću reke Oselve u Os u okrugu Hordaland . Ranih 1800-ih, brodogradnja je bila važna industrija u Osu i susednom selu Tisnesu, na drugoj strani fjorda . Stilizovana figura Oselvara pojavljuje se na grbu opštine Os.
Iz doba najmanje 1500-ih i nastavljajući se do 1860-te, ovi čamci su se izvozili u kompletu uglavnom na Šetlandskim i Orknijskim ostrvima. Tokom prelaska Severnim morem drveni čamci su rastavljeni, a zatim 'upakovani' za otpremu. Umesto da pošalju komplikovana uputstva za montažu, poslali su norveške brodograditelje da ih ponovo izgrade.[4]
Iako u početku radni red ili jedrilica, Oselvar takođe ima dugu tradiciju kao rekreativni zanat. Čamac koji je mogao postići i gracioznost i brzinu bio je savršen za takmičenja u jedrenju i veslanju. Prvu regatu priredilo je Udruženje jedriličara Bergen na Letnji dan 1871. godine. Danas se nekoliko klubova i jedriličarskih udruženja bavi promocijom tradicije Oselvara, kao broda za sport i razonodu. 2009. godine brod je proglašen norveškim nacionalnim brodom u anketi Norveškog društva za spasavanje na moru.
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „oselver”. snl.no. Pristupljeno 30. 5. 2021.
- ^ „Oselvarverkstaden”. oselvarverkstaden.no. Pristupljeno 30. 5. 2021.
- ^ „Oselvar boat - reframing a traditional learning process of building and use to a modern context”. unesco.org. Pristupljeno 30. 5. 2021.
- ^ „Oselvarverkstaden”. oselvarverkstaden.no. Pristupljeno 30. 5. 2021.
Literatura[uredi | uredi izvor]
- Leather, John (1990) Clinker Boatbuilding (Adlard Coles)ISBN 978-0-7136-3643-7
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- Filmski snimci sa Oselvar-regate.
- Video sa plovidbe Oselvarom kod Austevoll-a, zapadne obale Norveške.
- Video sa jedrenja sa regate Oselvara na ostrvu Tysnes, jun 2016., Norveška.
- bt.no Arhivirano na sajtu Wayback Machine (14. avgust 2009), Video, završava se snimkom dvojice braće kako veslaju oselvar. ]
- Galerija fotografija
- Brodsko dvorište Oselvar
