Rezbarenje pečata u Kini

Rezbarenje pečata u Kini
Rezbareni pečat
Nematerijalno kulturno nasleđe
Region	Kina
Svetska baština Uneska
Unesko oznaka	00217
Datum upisa	2009
Lokacija upisa	https://ich.unesco.org/en/RL/art-of-chinese-seal-engraving-00217

Rezbarenje pečata ili zhuanke na kineskom (篆刻), je tradicionalni oblik umetnosti koji je nastao u Kini, a kasnije se proširio širom istočne Azije. Odnosi se na urezivanje dizajna u donju stranu pečata (aktivna površina koja se koristi za pečatiranje, a ne na bočne ili gornje strane). Poznato i kao graviranje pečata.

Istorija

U dinastiji Šang pečati su počeli da se koriste u državnim kancelarijama, gde su predstavljali autoritet i moć. Tokom dinastija Šang i Džou materijali za izradu pečata bili su uglavnom životinjske kosti, bakar (bronza) i grnčarija. Postojali su posebno obučeni, sofisticirani zanatlije ili majstori, uključujući i grnčare, koji su se specijalizovali za posao pravljenje pečata. Pošto su pečate u ovom periodu uglavnom koristili vladari, plemići i zvaničnici, stil pečata je bio veoma formalan i lep. U dinastiji Šang korišćeno je pismo na oklopima kornjača (甲骨文). Tokom Džou perioda korišćena su različita pisma (jer kineski znakovi još uvek nisu bili ujedinjeni), ali su se uglavnom koristila pisma dazhuan (大篆) ili jinven (金文).

U dinastiji Ćin pravilnije i formalnije pismo pečata nazvano kiaozhuan (小篆) formalizovao je kancelar Li Si i propisao car Ćin Ši Huang, tako da je pisano pismo kineskih znakova po prvi put ujedinjeno. Zbog razvoja kineske arhitekture, pečati ovog perioda su takođe bili široko korišćeni u građevinskom materijalu, na primer, nakon izrade pločice ili cigle, proizvođač je obično utisnuo svoj pečat na površinu. To se može videti na antikvitetima ovog perioda. Takvi pečati, osim što označavaju imena proizvođača, vreme ili mesto, imaju i različite stilove, koji odražavaju lične karakteristike proizvođača.

U dinastiji Sung postojali su učeni umetnici i izrada pečata je postala popularna. Od tog doba, meki kamen se široko koristi u rezanju pečata. Kamenje iz Ćingtijana, sada u provinciji Džeđang, naziva se Ćingtian kamen (青田印石), dok je kamenje koje se zove Šoušan (壽山印石) iz provincije Fuđen takođe široko korišćeno. Neke zanatlije su postale stručnjaci, stvarajući brojne stilove rezbarenja. Takođe tokom ovog perioda pečati su počeli da se koriste kao overa na slikama i kaligrafskim delima.

U dinastiji Juan sečenje pečata je već bila veoma razvijena umetnost. Dinastije Ming i Ćing bile su dva zlatna perioda za umetnost rezanja pečata. U dinastiji Ćing počelo je da se koristi kamenje iz Mongolije pod nazivom Balin kamen (巴林印石). U moderno doba, delo kineskog slikarstva ili kaligrafije obično ima jedan ili više pečata.

• 
• 
• 
• 

Uneskova lista svetske baštine

2009. godine Unesko je uvrstio umetnost graviranja pečata u Kini na Listu nematerijalne kulturne baštine čovečanstva.

Umetnost graviranja pečata je kamen temeljac kineske likovne umetnosti. Društvo gravera pečata iz Ksilinga u provinciji Džeđang, centralna Kina, koje je osnovano pre jednog veka, čuva umetnost graviranja pečata zajedno sa otprilike stotinu drugih specijalizovanih institucija. Dizajn se prvo skicira na papiru, a zatim urezuje na kamen, obrnuto, nožem. Pored vladanja tradicionalnom kaligrafijom, umetnost graviranja zahteva i visok stepen virtuoznosti, budući da umetnik radi na maloj površini. Veoma raznovrsni motivi plod su umetnikove mašte i kulture. Kao instrument kaligrafije i slikarstva, pečat je sam po sebi umetničko delo koje izražava ideje cele kulture o čovečanstvu i prirodi. Danas se pečati i dalje koriste u službenim dokumentima i privatnoj prepisci. Iako je sve manje onih koji razumeju složene likove, umetnošću graviranja pečata i dalje se bave i profesionalci i amateri.

Vidi još

• Seal (Chinese): a more general view of the topic.
• Knob carving: Seal art focusing on the head of a seal.
• Side carving: Seal art focusing on the vertical-sides of a seal.