Портал:Istorija/Biografija 2011.
Izabrane biografije [uredi izvor]
01. nedelja[uredi izvor]
Život Isusa Hrista, kako je predstavljen u Novom zavetu.
Novi zavet počinje radosnom vešću Arhangela Gavrila devi Mariji da će ona roditi spasitelja, sina Božjeg, Hrista (taj događaj se slavi 25 marta/ 7 aprila, Blagovesti).
Rimski car Avgust je hteo da prebroji narod u svome carstvu, te zapovedi da se svi ljudi popišu. Zbog toga je svako morao da ide u onaj grad iz koga je poreklom. Tako sveta deva i Josif krenuše iz Nazareta, u kome su živeli, u Vitlejem, grad Davidov, jer oboje behu iz plemena Davidova. Kada su stigli bilo je već kasno te potražiše prenoćište, ali nisu mogli da nađu slobodno mesto, ni u gostionicama, niti u kućama, jer su sve bile pune ljudi kojih mnogo dođe u Vitlejem na popis. Zato se oni skloniše u jednu pastirsku pećinu. I tu se rodi Isus Hristos, sin Božji. Sveta Deva ga povi i stavi u jasle. Time se ispuni reč prorokova. (Rođenje sina Božjeg ili Božić, slavi se svake godine, i to tri dana od 25. decembra (kod katolika) i 7. januara (kod pravoslavaca). Tada se pozdravljamo rečima : “Mir Božji! Hristos se rodi!”).
U blizini pećine pastiri su čuvali svoja stada, odjednom među njih stade anđeo, i obasja ih nebeska svetlost, oni se uplašiše. Anđeo im reče:“ne bojte se; jer gle javljam vam veliku radost koja će biti svemu narodu, zato što vam se danas rodio spasitelj u Davidovom gradu, koji je Hristos Gospod. I ovo vam je znak, naći će te dete povijeno u pelene gde leži u jaslama.” (Luka 2;10,11,12). Dok im je on ovo govorio pojavi se još mnogo anđela koji hvaljaše Boga rečima: “slava Bogu na visini i na zemlji mir među ljudima koji su po Božjoj volji.” (Luka 2;14). Kada su se anđeli vratili na nebo pastiri pohitaše ka pećini, i u njoj zatekoše Josifa i svetu devu Mariju i dete u jaslama. Tad se pokloniše Isusu, i ispričaše šta im se dogodilo, šta su im anđeli rekli o tom detetu.
...dalje...
02. nedelja[uredi izvor]
Vilhelmina (Mina) Karadžić-Vukomanović (Beč, 30. jun/12. jul 1828 — Beč, 12. jun 1894) je bila slikarka i književnica, kćerka Vuka Stefanovića Karadžića i Bečlijke Ane Marije Kraus.
Njeni roditelji Vuk i Ana imali su trinaestoro dece od kojih su svi, osim Mine i Dimitrija, umrli u detinjstvu i ranoj mladosti do 1852. godine (Milutin, Milica, Božidar, Vasilija, dvoje nekrštenih, Sava, Ruža, Amalija, Aleksandrina). Vilhelmina - Mina i Dimitrije rođeni su istog dana sa razmakom od osam godina (12. jul 1828. i 1836). Dimitrije je bio kadet Inžinjerske akademije u Klosterbruku.
...dalje...
03. nedelja[uredi izvor]
Viktor Mari Igo (franc. Victor Marie Hugo; 26. februar 1802.-22. maj 1885.) je bio veliki francuski pisac i predvodnik mnogih književnih i političkih generacija. Za njegovo ime vezan je nastanak francuske romantičarske književnosti. Viktor Igo je je bio pesnik, romansijer i dramski pisac. Veoma je bio uključen u politički život Francuske.
Igo je rano stekao književnu slavu, koja ga je pratila sve vreme njegovog dugog života. U petnaestoj godini njegove stihove su zapazili i pohvalili najviši članovi Francuske akademije, a već u osamnaestoj je primljen za člana Akademije u Tuluzu. Njegova slava je rasla i on, od je ugledanja na velika imena francuskog klasicizma prešao na originalno književno stvaralaštvo. Igo je tada nastupao kao otvoreni pristalica novih, romantičarskih strujanja u književnosti. Čuveni predgovor drami Kromvel smatra se manifestom romantizma. U njemu Igo zahteva da nova književnost bude osećajna, a ne racionalna, da deluje snagom reči i osećanja, a ne propisanom formom i ukočenom konstrukcijom. Pisci klasičari su reagovali vatreno i oholo, ali romantičarska književna je već bila prodrla u život i zatalasala mlade književne generacije.
Slavni pisac je ostao veran svojim idejama do kraja života. Takav je bio i posle povratka u Francusku, kada se pariski proleterijat 1871. godine obračunao sa buržoazijom i rojalistima. On se humano zalagao za pohvatane revolucionare nakon poraza Pariske komune. I u kasnim godinama života Igo je bio aktivan u književnom radu, stvarao nova dela i postao idol celog francuskog naroda. U takvoj slavi je i umro, u dubokoj starosti – 1885. godine.
Igo je jedno od najvećih imena francuske kulturne istorije. On je uspeo da stvori izuzetno obimno književno delo i da u njemu, pored najličnijih raspoloženja, izrazi opšteljudske težnje i ideale svoga doba. Zato se to delo ocenjuje kao najlepša himna životu i ljudskom pravu na sreću i slobodu.
...dalje...
04. nedelja[uredi izvor]
.jpg)
Katarina II Aleksejevna Romanov (rus. Екатери́на II Алексе́евна Романов, poznata kao Katarina Velika (rus. Екатери́на Вели́кая), rođena kao Sofija Avgusta Frederika fon Anhalt-Cerbst (nem. Sophie Friederike Auguste von Anhalt-Zerbst), 21. april 1729. — 6. novembar 1796) je bila carica Rusije od 28. juna 1762. do svoje smrti 6. novembra 1796. godine. Bila je primer prosvećenog vladara svoga vremena.
...dalje...
05. nedelja[uredi izvor]
Tales iz Mileta (grč. Θαλῆς ὁ Μιλήσιος, rođen 624. p. n. e., umro oko 547. p. n. e. ili 546. p. n. e.) bio je aktivan kao matematičar i kao državnik, važio je u starom veku za prvog jonskog svestrano obrazovanog prirodniog filozofa koga su ubrajali među Sedam mudraca. On je prvi pokušao da raznovrsnost pojava svede na jednu jedinu pramateriju - vodu. Nije sigurno da li je ovo učenje izneo u nekom spisu. Kao matematičar poznat je po Talesovoj teoremi. Talesov učenik takođe iz Mileta bio je filozof Anaksimandar, iz prve polovine VI veka p. n. e.
...dalje...
06. nedelja[uredi izvor]
Nadežda Petrović (12. oktobar 1873, Čačak -3. april 1915. godine, Valjevo) bila je najznačajnija srpska slikarka s kraja 19. i početka 20. veka.
Sa porodicom se 1884. godine preseljava se u Beograd. Višu žensku školu završila je u Beogradu 1891. godine. Sledeće, 1892. godine, polaže ispit za nastavnicu crtanja u srednjim školama i postaje učenica u ateljeu Đorđa Krstića. 1896/97. godine pohađa školu kod Cirila Kutljika. Od 1898. godine počinje školovanje u Minhenu u ateljeu Slovenca Antona Ažbea.
...dalje...
07. nedelja[uredi izvor]
Arminije (lat. Arminius, rođen oko 17/16. p. n. e. – ubijen 21. godine) bio je poglavar germanskog plemena Heruska koji je 9. godine naneo Rimljanima težak poraz u bici u Teutoburškoj šumi. Iako se o realnom značaju Arminijeve pobede iz 9. godine u istorijskoj nauci živo razmatra, od doba romantizma u 19. veku, Arminije je postao simbol borbe nemačkog naroda za ujedinjenja i otpor osvajačima.
Arminije je verovatno latinizovana verzija germanskog imena Irmin što znači "veliki". Međutim, od vremena Reformacije Arminije postaje simbol germanskog otpora rimskoj prevlasti, odnosno, kako je to aktuelizovano u 16. veku, protestantskom otporu supermatiji Katoličke crkve i papstva. Vođa reformacije Martin Luter je Arminijevo ime transkribovao kao Herman (nem: Hermann) što bi u prevodu značilo "ratnik". Ovakva adaptacija Arminijevog imena naročito je forsirana tokom 19. veka u vreme buđenja nemačke nacionalne svesti kada Arminije postaje i simbol borbe za ujedinjenje Nemačke.
...dalje...
08. nedelja[uredi izvor]
Marija Antoaneta (franc. Marie Antoinette; rođena 2. novembra 1755. godine u Beču, a pogubljena na giljotini 16. oktobra 1793. u Parizu) je bila ćerka carice Marije Terezije, žena Luja XVI.
Brak 14-godišnje Marije Antoanete i 16-godišnjeg Luja XVI, unuka francuskog kralja je sklopljen 16. maja 1770. godine. To je bilo spajanje dve najveće evropske porodice Habsburga i Burbona. Po dolasku u Pariz 1773. godine Marija Antoaneta je primljena sa velikim simpatijama od građana prestonice. Ipak posle nekog vremena postala je sinonim za rasipništvo što je izazvalo veliko nezadovoljstvo u narodu koji ju je optuživao za finansijsku krizu države. Prvih godina Francuske revolucije tražila je pomoć Austrije za njeno gušenje. Uhapšena je 1792. godine posle neuspešnog bekstva sa kraljem u Belgiju i optužena za izdaju, pa joj je odrubljena glava.
09. nedelja[uredi izvor]
Marko Mrnjavčević (oko 1335–1395) bio je de jure srpski kralj od 1371. do 1395, dok je de facto vladao samo teritorijom u zapadnoj Makedoniji sa centrom u Prilepu. Poznat je kao Kraljević Marko u srpskoj narodnoj epici, u kojoj mu je posvećen jedan od ciklusa pjesama. Markov otac Kralj Vukašin bio je savladar srpskog Cara Stefana Uroša V, čija je vladavina obilježena slabljenjem centralne vlasti i osamostaljivanjem oblasnih gospodara u Srpskom carstvu, što je pospješilo njegov raspad. Vukašinovi posjedi obuhvatali su zemlje u Makedoniji, Kosovu i Metohiji. On je 1370. ili 1371. krunisao Marka za „mladog kralja“; ova titula uključivala je mogućnost da Marko naslijedi bezdjetnog Uroša na srpskom prijestolu.
U Maričkoj bici 26. septembra 1371, Turci Osmanlije porazili su i ubili Vukašina, a oko dva mjeseca kasnije umro je car Uroš. Marko je nakon toga zakonski postao kralj srpske države, ali srpski velikaši, koji su praktično postali nezavisni od centralne vlasti, nisu ni pomišljali da ga priznaju za svog vrhovnog gospodara. Neodređenog datuma nakon 1371. ušao je u vazalni odnos prema turskom sultanu. Do 1377. značajne dijelove teritorije koju je naslijedio od Vukašina razgrabili su gospodari okolnih oblasni. Kralj Marko je u stvarnosti postao samo jedan od oblasnih gospodara, koji je vladao relativno malim područjem u zapadnoj Makedoniji. Zadužbina mu je Manastir Svetog Dimitrija blizu Skoplja, poznat kao Markov manastir, izgrađen 1376. Poginuo je u bici na Rovinama 17. maja 1395, boreći se u Vlaškoj na strani Turaka.
Iako je bio vladar relativno skromnog istorijskog značaja, Marko je tokom turske okupacije postao jedan od najpopularnijih junaka srpske narodne epike i usmene tradicije uopšte. Sličan status ima i u tradicijama drugih južnoslovenskih naroda. Bugari ga poštuju kao svog narodnog junaka pod imenom Krali Marko. Zapamćen je kao neustrašivi zaštitnik slabih i bespomoćnih, koji se borio protiv nepravde i dijelio megdane sa turskim nasilnicima.
10. nedelja[uredi izvor]
Milunka Savić bila je podnarednik u 2. puku i srpska heroina Prvog svetskog rata. Ranjavana je u borbama devet puta.
Rođena 1888. godine u selu Koprivnici kod Raške, Milunka Savić se u balkanskim ratovima 1912. i 1913. godine borila kao dobrovoljac. U Prvom svetskom ratu se naročito istakla kao bombaš u Kolubarskoj bici. Tu je, za višestruko herojstvo, dobila Karađorđevu zvezdu sa mačevima.
Dobila je mnoga, i najviša, odlikovanja, među kojima i dva francuska ordena Legije časti i medalju Miloš Obilić. Jedina je žena u svetu koja je odlikovana francuskim oredenom Ratni krst sa zlatnom palmom.
11. nedelja[uredi izvor]
Johan Sebastijan Bah (nem. Johann Sebastian Bach, 21. mart 1685. Ajzenah — 28. jul 1750. Lajpcig) bio je nemački kompozitor, orguljaš i čembalista iz doba baroka, široko priznat kao jedan od najvećih kompozitora i stubova univerzalne kulture. Njegova dela su zapažena zbog intelektualne dubine, tehničkog savršenstva i umetničke lepote.
Potiče iz jedne od najznamenitijih muzičkih porodica, koja je proizvela preko 35 značajnih kompozitora i mnoge muzičare izvođače. Za života je bio poznat kao orguljaš i čembalista, dok je njegovo kompozitorsko stvaralaštvo bilo smatrano običnim poslom profesionalnog muzičara 15-17. veka koji je stvarao muziku za prigode na dvoru, u crkvi ili u gradu. Sa 17 godina svirao je orgulje, klavir, violinu, violu, pevao u horu i bio pomoćnik kantora. Kasnije je radio kao orguljaš, dvorski i crkveni muzičar, dirigent i učitelj. Stekao je slavu kao izvođač na orguljama i čembalu.
Johan Sebastijan Bah je jedan od najznačajnijih predstavnika univerzalnog humanizma u umetnosti. Tvorac je velikog broja muzičkih oblika koji karakterišu barok kao razdoblje. Bavio se svim žanrovima muzike osim opere. Duboko religiozan i konzervativan, u svom delu je sjedinio muzičke tradicije protestantskih horova sa tradicijama južne nemačke, italijanske i francuske škole. Razvio je polifonijski stil kasne renesanse do savršenstva.
...dalje...
12. nedelja[uredi izvor]
Marija Angelina (Duka Paleolog) Nemanjić (grč. Μαρία Αγγελίνα Δούκαινα Παλαιολογίνα, rođena 1350/1351, preminula 28.12.1394) je bila srpska princeza iz druge polovine XIV veka, koja je bila kratkotrajna gospodarica Epira, od ubistva njenog supruga Tome Preljubovića (1366—1384) 23.12.1384. godine, do njene udaje za Isaula de Buondelmontija (1385—1411), u februaru 1385. godine. Bila je ćerka Dušanovog (kralj 1331—1346, car 1346—1355) polubrata Simeona Siniše (1359—1370) i sestra Jovana Uroša (1370—1373), a sebe je nazivala vasilisom tj. caricom Epira.
...dalje...
13. nedelja[uredi izvor]
Perikle (starogrč. Περικλής, od grčkih reči peri i kleos što znači „zaokružen od slave“, rođen oko 495. p. n. e., umro 429. p. n. e.) je bio starogrčki političar, govornik i vojskovođa iz V veka p. n. e. (poznatog još i kao Zlatni vek), a naročito značajan za period između Grčko-persijskih ratova i Peloponeskog rata. Vreme njegove vladavine (461. p. n. e. — 429. p. n. e.) naziva se još i Periklovo doba i s pravom se naziva i Zlatim vekom, jer je u doba njegove vladavine Atina bila na vrhuncu svoje moći.
Perikle je iskoristio pobedu Grka nad Persijancima, kao i jačanje atinske mornarice i transformisao Delski savez u Atinsku pomorsku državu, a Atinu doveo do najveće moći i slave u njenoj dotadašnjoj istoriji. Za stratega Atine biran je 14 puta uzastopno, što nikome do tada nije uspelo. Na vojničkom planu, Periklovi vojni pohodi imali su kao glavni cilj očuvanje strateških interesa Atine i njeno jačanje, kako na kopnu, tako i na moru. Glavnu podršku u pohodima davala mu je moćna atinska mornarica koja je počela da jača još od vremena Temistokla i Kimona, sina atinskog vojskovođe i junaka Miltijada. Perikle je bio na čelu Atine sve do 429. p. n. e, druge godine Peloponeskog rata, kada je preminuo kao žrtva epidemije koja je tada pogodila Atinu.
Perikle je takođe bio veliki pokrovitelj umetnosti, književnosti i nauke i za vreme svoje vladavine pretvorio je Atinu u središte kulture i duhovnosti antičkog sveta. Podigao je neke od najlepših građevina antičkog sveta (atinski Akropolj sa Partenonom). Takođe je bio pokretač niza zakona u korist naroda, a ti zakoni su, paradoksalno, uglavnom bili na štetu aristokratije kojoj je i sam pripadao. Budući da je podržavao narodne mase, mnogi su ga nazivali populistom.
Njegovi prodemokratski stavovi najbolje se mogu videti u njegovom Posmrtnom govoru održanom u čast atinskih vojnika poginulih u Peloponeskom ratu. Govor je u potpunosti sačuvan zahvaljujući Tukididu koji je Perikla nazvao „prvim čovekom Atine“.
...dalje...
14. nedelja[uredi izvor]
Anastazija Nikolajevna Romanov (rus. Великая Княжна Анастасия Николаевна Романова), (18. jun 1901 — 17. jul 1918) je bila najmlađa kćerka cara Nikolaja II Romanova, poslednjeg imperatora cijele Rusije. Njena puna titula je bila velika kneginja Anastasija Nikolajevna Romanov.
Anastasija je bila mlađa sestra velike kneginje Olge, velike kneginje Tatjane i velike kneginje Marije. Starija je sestra prestolonaslednika Alekseja Nikolajevića. Pretpostavlja se da su je ubili boljševici 17. jula 1918. zajedno sa njenom porodicom. Ipak neprekidno su kružile glasine da je uspela pobeći 1918. Nekoliko žena je tvrdilo da one predstavljaju Anastaziju. Najčuvenija od njih je bila Ana Anderson, čije telo je kremirano 1984. Nekoliko ljudi, koji su poznavali pravu Anastaziju podržali su tvrdnju Ane Anderson da je ona prava Anastazija. Testiranjem DNK ostataka Ane Anderson 1994. pokazalo se da ona nije Anastazija.
...dalje...
15. nedelja[uredi izvor]
Mihailo Vojislavljević je bio prvi srpski (slovenski) kralj koji je vladao Zetom od sredine XI veka do 1081. godine i uzdigao je na rang kraljevine 1077. godine za šta je dobio potvrdu od pape Grgura VII (1073 - 1085). Tokom svoje vladavine, on je očuvao i učvrstio državu svoga oca Stefana Vojislava, pretvorivši je u regionalnu silu koja aktivno učestvuje u međunarodnoj politici, povezujući se sa Normanima i Papstvom.
...dalje...
16. nedelja[uredi izvor]
Marija ili Merjem (judeo-aramejski: מרים, Mirjam u značenju sjajna, izvanredna) iz Nazareta, u Galileji, je majka Isusa Hrista. Pretpostavlja se da je rođena 20. godine pre nove ere, od roditelja Joakima i Ane. U vreme Isusovog začeća bila je devica, udata za Josifa iz kuće Davidove. Prema hrišćanskom predanju, dete je bilo začeto posredstvom Svetog Duha i Marija je ostala devica i nakon porođaja.
...dalje...
17. nedelja[uredi izvor]
Knez Miloš Obrenović (18. mart 1780 — 26. septembar 1860) je bio knez Srbije od 1815. do 1839. i od 1858. do 1860. Učestvovao je u Prvom srpskom ustanku i predvodio srpske ustanike u Drugom srpskom ustanku. Osnivač je dinastije Obrenovića. Za vreme njegove vladavine, Srbija je postala autonomna kneževina u okviru Osmanskog carstva. Knez Miloš je vladao autokratski, stalno odbijajući da ograniči i deli vlast, zbog čega je protiv njegove vlasti bilo podizano nekoliko buna. Tokom svoje vladavine, knez Miloš je bio najbogatiji čovek u Srbiji i jedan od najbogatijih na Balkanu.
...dalje...
18. nedelja[uredi izvor]
Rebeka Vest je bio pseudonim Cecilije (ili Cicilije) Isabele Ferfild (21. decembar 1892. - 15. mart 1983.), britansko-irske feministkinje i spisateljice poznate po svojim romanima i po svojoj vezi sa H. G. Velsom. Pisala je eseje i članke za Njujorker, Nju Republik, Sandi Telegraf, i The New York Herald Tribune.
...dalje...
19. nedelja[uredi izvor]
Gaj Julije Cezar Oktavijan Avgust (lat. Gaius Julius Caesar Octavianus Augustus; 23. septembra 63. p. n. e. - 19. avgust 14) bio je prvi rimski car. Pravo ime mu je bilo kao Gaj Oktavije, ali kasnije kada ga je usvojio Julije Cezar, njegovo ime je glasilo: Gaj Julije Cezar Oktavijan. Iako je bio prvi car, u njegovo vreme su uglavnom sačuvane sve institucije Republike, pa se mehanizam Avgustove vladavine oslanjao na njegov lični prestiž (kako sam kaže u Delima božanskog Avgusta), a ne na autokratski ili diktatorski lični režim. "Avgust" je jedna počasna titula koju je on dobio u času stupanja na vlast, 27. godine p. n. e. Augustus na latinskom znači uzvišeni (misli se u religioznom smislu). Kasnije je to postala titula svih rimskih careva koji su ga nasledili.
Oktavijan Avgust je verovatno najvažnija ličnost u rimskoj istoriji. Tokom svog dugog života i spektakularne karijere, on je zaustavio osipanje rimske Republike i na novoj, čvršćoj osnovi uspostavio novi oblik vlasti koji se održao sledećih tri stotine godina. Ovaj novi poredak, principat, obezbedio je Rimu seriju careva koji su vladali u snažnoj državi, koja nije imala pravu konkurenciju u drugim državama.
...dalje...
20. nedelja[uredi izvor]
Katarina Ivanović (Vesprem, 15. maj 1811-Stolni Beograd, 22. septembar 1882) je bila srpska slikarka. Katarina Ivanović je rođena u porodici srpskog građevinskog preduzimača u Vespremu, u Ugarskoj. Detinjstvo je provela u Stolnom Beogradu u maloj srpskoj zajednici. Talentovana od detinjstva slikarstvo je počela da uči zahvaljujući novčanoj pomoći trgovca Đorđa Stankovića u Pešti u ateljeu Jožefa Peškog. Kasnije je njen dar za likovnu umetnost uočila i mađarska grofica Čaki koja joj je omogućila da slikarstvo uči u Beču u Umetničkoj akademiji, gde žene u to doba inače nisu imale pristup.
...dalje...
21. nedelja[uredi izvor]
Barbarosa Hajrudin-paša (tur. Barbaros Hayreddin Paşa ili Hızır Hayreddin Paşa), koji se u literaturi može naći još i pod imenom Barbarosa Hajrudin-reiz, jer je nosio titulu reiza pre nego je postao paša i kapetan flote Osmanskog carstva i pod imenom ili Khair ad-Din خير الدين, što prevedeno sa arapskog glasi Božanstvo vere(islama), koje mu je dao sultan Sulejman Veličanstveni lično, bio je jedan od najpoznatijih turskih gusara i admirala, pravi pomorski genije koji je dominirao čitavim Mediteranom poznog srednnjeg veka. Rođen je na ostrvu Midili (današnjem Lezbosu) 1478. godine pod imenom Yakupoğlu Hızır Hayreddin, a umro u Istanbulu 4. jula 1546. godine. U Evropi je poznatiji kao Barbarosa, jer je nadimak njegovog brata na kojeg je veoma ličio bio Baba Oruk, što je Evropljanima zvučalo poput Barbarosa, a pritom je i imao i crvenu bradu.
22. nedelja[uredi izvor]
Antonina (rođ. oko 484. - umrla posle 565. god.) bila je supruga istočnorimskog (vizantijskog) vojskovođe Velizara i blizak saradnik moćne carice Teodore, Justinijanove supruge.
Antonina je bila rodom iz porodice cirkuskih zabavljača, otac i deda su joj bili vozači četvoroprega u Solunu i Konstantinopolju, a majka glumica. Poreklom je dakle spadala u najniži i najprezreniji sloj poznorimskog društva. Po Prokopiju iz Cezareje, Antonina je u mladosti vodila razbludan život carigradske glumice i rodila nekoliko dece. Ipak, u okolini cirkuske arene upoznala je i popularnu pantomimičarku i poznatu kurtizanu Teodoru.
23. nedelja[uredi izvor]
Rembrant Harmenson van Rejn (hol. Rembrandt Harmenszoon van Rijn, 15. juli 1606. Lajden - 4. oktobar 1669. Amsterdam) bio je najveći i najpoznatiji holandski slikar i jedan od najuticajnijih umetnika u tradiciji umetnosti zapadne Evrope 17. veka. Psihološka dubina njegovih portreta i produbljena interpretacija biblijskih događaja koje je rado slikao ostale su do danas jedinstvene i neponovljive.
Njegovo slikarstvo pripada stilskoj epohi baroka. Ovo doba je poznato kao Zlatno doba Holandije, kada je ona doživela politički, ekonomski i umetnički procvat.
Već za života Rembrantova dela su kopirana i imitirana. Posle njegove smrti kritičari pristalice klasicizma nisu imali visoko mišljenje o njegovom kolorističkom slikarstvu, dok su njegove slike ostale ominjene i na ceni kod kolekcionara. U 18. veku pojavili su se slikari u Nemačkoj i Engleskoj koji su bili inspirisani njegovim delom. Rembrantov život postao je predmet mistifikacija i legendi. Tek su se sredinom 19. veka pojavili ozbiljni istraživači njegovog života i rada. Od 1970. „Istraživački projekat Rembrant“ se bavi istraživanjem i atribucijom njegovih dela. Danas se smatra da je Rembrant sam naslikao oko 350 dela.
...dalje...
24. nedelja[uredi izvor]
Jovanka Orleanka, Devica iz Orleana (franc. Jeanne d`Arc, engl. Joan of Arc) je rođena u malom šampanjskom selu Domremiju (danas Domremi la Pisel) 4. januara 1412, a umrla (spaljena) u Ruanu 30. maja 1431. godine.
Selo Domremi se tada nalazilo pod vlašću vojvode Burgundije u zajednici sa Englezima.
Poticala je iz vrlo siromašne porodice. Majka je bila domaćica, a otac joj je bio sitni seoski zemljoposednik, koji se jedino bavio zemljoradnjom. Imala je još dva brata i dve sestre koji su umrli veoma mladi. Roditelje je izgubila kada su Englezi osvojili Domremi. Brigu o njoj je tada poveo njen ujak i njegova žena koji su bili nešto bogatiji.
Kao mlada devojka bila je pastirka i svakoga dana je tražila da je njeni staratelji vode u crkvu da se ispoveda. Jovanka Orleanka nikada nije naučila da čita i piše. Bila je siromašno odevena, a oni koji su je poznavali su govorili da bi po ceo dan provodila po planini čuvajući stado i pevušeći pesme.
...dalje...
25. nedelja[uredi izvor]
Dositej Obradović (svetovno ime Dimitrije) (Čakovo, 1739, 1742 ili 1744 — Beograd, 28. mart 1811 je bio srpski prosvetitelj i reformator revolucionarnog perioda nacionalnog buđenja i preporoda. Rođen je u rumunskom delu Banata tadašnje Austrije. Školovao se za kaluđera, ali je napustio taj poziv i krenuo na putovanja po celoj Evropi, gde je primio ideje evropskog prosvetiteljstva i racionalizma. Ponesen takvim idejama radio je na prosvećivanju svog naroda, prevodio je razna dela među kojima su najpoznatije Ezopove basne, a potom je i sam pisao dela, prvenstveno programskog tipa, među kojima je najpoznatije „Život i priključenija“. Dositej je bio prvi popečitelj prosvete u Sovjetu i tvorac svečane pesme „Vostani Serbije“. Njegovi ostaci počivaju u Beogradu, na ulazu u Sabornu crkvu.
...dalje...
26. nedelja[uredi izvor]
Kneginja Milica Hrebeljanović, rođena Nemanjić (ili Prepodobna Evgenija, rođena oko 1335 — 11. novembar 1405) je bila žena srpskog kneza Lazara i pravoslavna svetiteljka.
Poreklom je iz vladarske porodice Nemanjića. Njen otac bio je knez Vratko, u narodnoj tradiciji poznatiji kao Jug Bogdan. Vratko je bio praunuk Nemanjinog sina Vukana i unuk Vukanovog sina Dimitrija u monaštvu Davida. David je sazidao manastir Davidovicu i praznuje se kao svetitelj u Srpskoj pravoslavnoj crkvi svakog 7. oktobra.
...dalje...
27. nedelja[uredi izvor]
Pavle Paja Jovanović (16. jun 1859 – 30. novembar 1957) je jedan od najvećih srpskih slikara i tipičan predstavnik akademskog realizma.
Zahvaljujući izuzetno bogatom opusu a naročito delima sa temama iz narodnog života i onim sa istorijskom tematikom snažno je i široko uticao na likovno obrazovanje, kulturu ali i na rodoljublje naroda.
Još kao student bečke Akademije, podstican sopstvenom radoznalošću ali i sugestijom profesora, gotovo svaki raspust je koristio da putuje po Balkanu, naročito po Crnoj Gori, Primorju, Albaniji, Bosni i Hercegovini, južnoj i istočnoj Srbiji. Tamo je radio skice i studije i trudio se da što neposrednije oseti atmosferu svakodnevnog života i običaja naroda. Do detalja je beležio predele, likove, nošnje, nakit, oružje.
...dalje...
28. nedelja[uredi izvor]
Budika je bila kraljica Icena i drugih britskih plemena. Predvodila je pobunu protiv rimskih zavojevača u Britaniji 60. i 61. godine u doba vladavine cara Nerona, u kojoj je ubijeno 70.000 Rimljana. Međutim, pobuna je ipak slomljena, a Budika je izvršila samoubistvo. Ove događaje opisuju dva istoričara, Tacit u svojim Analima i Životu Julija Agrikole i Dion Kasije u svojoj Istoriji Rima.
...dalje...
29. nedelja[uredi izvor]
Ilarion Ruvarac (Sremska Mitrovica, 1. septembar 1832 — manastir Grgeteg, 8. avgust 1905) je bio srpski istoričar, sveštenik, arhimandrit fruškogorskog manastira Grgeteg, rektor Karlovačke bogoslovije i akademik. Smatra se za jednog od začetnika kritičkog pravca u srpskoj istoriografiji.
...dalje...
30. nedelja[uredi izvor]
Ana od Velike Britanije (rođena 6. februara 1665, umrla 1. avgusta 1714) je bila kraljica Engleske, Škotske i Irske. Kraljica je postala 8. marta 1702. nasledivši kralja Vilijama III Oranskog. Njen otac Džejms II bio je nasilno svrgnut 1688, pa su njena sestra Meri II i njen suprug Vilijam III Oranski postali suvladari, što je bio jedini takav slučaj u britanskoj istoriji. Kada je Meri umrla 1694. Vilijam je nastavio da vlada sam do 1702.
Po aktu o uniji (1707) Engleska i Škotska su ujedinjene u jednu državu, kraljevinu Veliku Britaniju. Ana je postala prva vladar, a nosila je pored toga i posebnu krunu kao kraljica Irske. Vladala je do 1714. Njen život je bio obeležen mnogim krizama. Pošto je umrla bez dece, bila je poslednji monarh iz dinastije Stjuart. Nasledio ju je njen rođak Džordž I iz dinastije Hanover.
...dalje...
31. nedelja[uredi izvor]
Robert Džejms „Bobi“ Fišer (engl. Robert James „Bobby“ Fischer) (9. mart, 1943. - 17. januar 2008.) je bio velemajstor i bivši svetski šampion u šahu, koji je 1. septembra, 1972. postao prvi američki šahista koji je osvojio svetski šampionat u organizaciji Svetske šahovske federacije. Godine 1975. zvanično je izgubio titulu kada je Svetska šahovska federacija odbila njegove uslove za odbranu titule. Gari Kasparov je napisao da je od svih svetskih šampiona u šahu, jaz između Fišera i njegovih savremenika bio najveći u istoriji šaha.
Fišerova pobeda nad sovjetskim šampionom Borisom Spaskim za svetsku titulu u „meču stoleća“ posmatrana je kao simbolična pobeda zapada koja je podstakla međunarodnu popularnost šaha. Njegov protivnik je portretisan, posebno u Sjedinjenim Državama, kao proizvod bezličnog, mehaničkog i represivnog sistema državne kontrole, dok je Fišer bio usamljeni genije koji je pobedio sovjetsku dominaciju. Kao nacionalnom heroju, Amerikanci su bili spremni da mu oproste neobično ponašanje i poglede, i u popularnoj kulturi on je postao simbol genija čija briljantnost je bilo tako velika da ga je na kraju uništila.
Fišer nije branio svoju titulu 1975. jer nije mogao da postigne dogovor s međunarodnom šahovskom federacijom FIDE oko uslova meča. Tada je postao još povučeniji i nije igrao takmičarske mečeve sve do 1992, kada je pobedio u ponovnom meču protiv Spaskog. Takmičenje je održano u Jugoslaviji, koja je tada bila pod strogim embargom Ujedinjenih nacija. Ovo je dovelo do konflikta sa vladom Sjedinjenih Država, zbog čega se nikada nije vratio u svoju rodnu zemlju.
Nakon toga je živeo u Mađarskoj, Nemačkoj, na Filipinima i u Japanu. Tokom ovog perioda davao je sve žešće antiameričke i antisemitske izjave, uprkos svom jevrejskom poreklu. U periodu između 2004. i 2005. nakon što je njegov američki pasoš povučen, japanske vlasti su ga držale devet meseci pod pretnjom izručenja. Nakon što mu je Island zagarantovao državljanstvo, japanske vlasti su ga pustile u tu zemlju, gde je živeo sve do svoje smrti 2008. godine.
...dalje...
32. nedelja[uredi izvor]
.jpg)
Jerina Branković (rođena Irina Kantakuzin, u narodnoj tradiciji poznata kao Prokleta Jerina) je bila srpska despotica, poreklom Grkinja iz porodice Kantakuzina, žena despota Đurđa Brankovića (vl. 1427-1456), za koga se udala 26. decembra 1414.
Ne zna se tačno godina njenog rođenja, uzima se približno da je to 1400, moguće je da je rođena i nekoliko godina ranije. Njen otac bio je Dimitrije I Kantakuzin, koji je imao titulu sevastokratora od decembra 1357. i despota Moreje 1383. Rođen je bio oko 1343. a umro između 1384. i 1420. Dimitrije je bio unuk vizantijskog cara Jovana VI Kantakuzina (car 1347-1354). Od njene porodice, u Srbiji je naročito bio poznat Jerinin brat Toma Kantakuzin (†1463).
...dalje...
33. nedelja[uredi izvor]
Frederik Fransoa Šopen (franc. Frédéric François Chopin, polj. Fryderyk Franciszek Szopen; 1. marta 1810, Želazova Vola, Poljska – 17. oktobra 1849, Pariz, Francuska) je bio poljski kompozitor i pijanist romantizma.
Najistaknutiji predstavnik poljske muzičke kulture i jedan od najznačajnijih pijanista i kompozitora svih vremena. U svojoj dvadesetoj godini Frederik Šopen se seli u Pariz sa ciljem da se usavrši. Do tada je već komponovao svoja dva klavirska koncerta. Bio je prvi zapadni kompozitor koji je u klasičnu muziku uneo elemente slovenske muzike. Njegove mazurke i poloneze još danas predstavljaju temelj poljske narodne klasične muzike.
Šopen je često imao problema sa zdravljem i umro je sa 39 godina posle dužeg bolovanja od tuberkuloze.
...dalje...
34. nedelja[uredi izvor]
Marija Bursać (1920—1943), bolničarka i borac-bombaš Druge čete Prvog bataljona Desete krajiške udarne brigade i prva žena narodni heroj Jugoslavije.
Od početka ustanka je okupljala je omladinu u svom selu i okolini te radila za Narodnooslobodilački pokret. Godine 1941. među prvima primljena je u SKOJ-evsku organizaciju koju je u nenom selu osnovao Kosta Bosnić, a februara 1942. godine primljena je u članstvo Komunističke partije Jugoslavije. Posle oslobađanja Drvara od italijanske okupacije jula meseca 1942. godine, u Kamenici je organizovana omladinska radna četa, koja je ušla u sastav omladinskog radnog bataljona, a kasnije u sastav Prve krajiške omladinske radne brigade. Marija je postala komesar 3. čete omladinske radne brigade u okviru tog bataljona, koja je radila na prikupljanju useva u saničkoj dolini.
...dalje...
35. nedelja[uredi izvor]
Oto fon Bizmark (nem. Otto von Bismarck), vojvoda od Lauenburga (1. april 1815 – 30. jul 1898) je jedan od najvažnijih vođa u devetnaestom veku; kao predsednik vlade (kancelar) pruskog kraljevstva (1862 - 1890.) ujedinio je Nemačku serijom pobedonosnih ratova posle kojih postaje prvi kancelar (1871—1890) Nemačkog carstva.
U početku je bio junkerski političar duboko konzervativnih, aristokratskih i monarhističkih gledišta, koji se borio protiv rastućeg socijal-demokratskog pokreta u osmoj deceniji XIX veka, stavio je van zakona više organizacija i pragmatično uveo starosne penzije, zdravstveno osiguranje, kao i radničko osiguranje u slučaju nesreće. Postaje poznat pod nadimkom Čelični kancelar i smatra se jednom od najvažnijih figura u nemačkoj istoriji.
...dalje...
36. nedelja[uredi izvor]
Elija Sofija (rođena oko 530. god. - umrla 602? god.) je bila supruga istočnorimskog (vizantijskog) cara Justina II (565.-578.). Za budućeg vladara se udala zahvaljujući uticaju svoje tetke Teodore, supruge Justinovog ujaka Justinijana I, ali je i posle Justinove smrti zadržala titulu avguste i veliki uticaj na dvoru i u politici.
Carica Sofija je predstavljala neobičnu pojavu u dotadašnjoj vizantijskoj istoriji. Od samog početka se pokazala kao energična i vlastoljubiva žena. U tom svetlu treba posmatrati njeno odricanje od monofizitizma i kasnije često mešanje u Justinovu politiku. Izvori negativno prikazuju Sofijinu ličnost i poteze, tako da je teško steći realnu sliku. Ipak, izgleda da je Sofija u braku sa Justinom bila dominantniji partner, ali kasnije nije bila uspešna u pokušajima da svoj položaj avguste učvrsti novim brakom. Ipak, na različite načine ostala je dugo vremena vrlo uticajna i moćna. Supruga Tiberija II Konstantina, Inona je se opravdano plašila, ali je posle njene smrti 594. Sofija ipak našla zajednički jezik sa Konstantinom. Sudeći po predstavama na novcu i pojedinim vestima iz izvora, Sofija je uživala položaj Justinove savladarke koji je donosio moć i slobodu kakvu nije imala ni njena slavna tetka Teodora.
...dalje...
37. nedelja[uredi izvor]
Šaka (zvani Tšaka, Tčaka, ili Čaka; 1787 - 22. septembar 1828) je bio najuticajniji vođa Zulu kraljevstva. Ujedinio je Zulu plemena i njihove podgrupe i započeo sa stvaranjem nacije koja se prostirala velikom teritorijom južne Afrike između reka Fongolo i Mzimkjulu. O njegovoj vojničkoj veštini i uništavanju neprijatelja se naširoko govorilo. Smatran je vojnim genijem zbog svojih vojnih reformi i inovacija, iako neki istoričari zauzimaju rezervisan stav i imaju drugačiji pogled na njegova dostignuća. Bilo kako bilo, njegova državnička veština i uspeh u asimilaciji nekih susednih plemena ga čine jednim od najvećih poglavica Zulu plemena.
...dalje...
38. nedelja[uredi izvor]
Ana Mari Frank (hol. i nem. Annelies Marie Frank, rođena 12. juna 1929. u Frankfurtu na Majni - umrla ranog marta 1945. u koncentracionom logoru Bergen-Belzen) je bila pisac i jedna od najpoznatijih jevrejskih žrtava holokausta. Za vreme skrivanja od nacista u Amsterdamu napisala je poznati „Dnevnik Ane Frank“.
...dalje...
39. nedelja[uredi izvor]
Prvi kineski car ili Ćin Ši Huang (kineski: 秦始皇, Qín Shǐ huáng), prezime: Jing, 嬴 (Yíng), lično ime: Dženg, 政 (Zhèng), rođen u novembru/decembru 260. godine pre nove ere, umro 10. septembra 210. godine pre nove ere, bio je kralj i car dinastije Ćin i prvi vladar ujedinjene Kine.
Pod njegovim je rukovodstvom ojačana centralna vlast u državi i otpočeto formiranje jedinstvene kineske nacije i države.
...dalje...
40. nedelja[uredi izvor]
Bosiljka Janić, rođ. Cincar-Janković, (Ćuprija, 1869 – Beograd, 2. februar 1936) je srpska dobrotvorka koja je osnovala tri zadužbine, Zadužbinu Samuila i Goluba S. Janića pri Filozofskom fakultetu i Učiteljskoj školi u Skoplju, Zadužbinu Samuila i Goluba S. Janića pri Srpskoj kraljevskoj akademiji i Fond Sofije Samuila i Bosiljke Goluba S. Janića. Bosiljka je bila udata za Goluba Janića.
...dalje...
41. nedelja[uredi izvor]
Rabindranat Tagor (ben. रवीन्द्रनाथ ठाकुर, engl. Rabindranath Tagore; Kalkuta 7. maj 1861 — 7. avgust 1941) je bio indijski književnik, dramaturg i filozof.
Napisao je više od 1000 poema, 24 drame, osam romana, više od 2000 pesama, veliki broj eseja i druge proze. Njegova poezija se odlikuje jednostavnošću emocija, eseji jačinom misli, a romani društvenom svešću. Glavni cilj mu je bio povezivanje istoka i zapada. Sam je prevodio svoju lirsku poeziju na engleski jezik.
Dobio je Nobelovu nagradu za književnost 1913. godine.
...dalje...
42. nedelja[uredi izvor]
Jelisaveta Kotromanić (1340-1387) je bila kćerka bosanskog bana Stefana II Kotromanića, a brakom sa ugarskim i poljskim kraljem Lajošom I kraljica Ugarske i Poljske.
Rođena je kao kćerka bana Stefana II Kotromanića i poljske princeze Jelisavete Pjast. Prema nekim istoričarima, Jelisaveta je bila jedino preživelo dete svojih roditelja, dok drugi veruju da je celjska grofica Katarina bila Jelisavetina sestra. Stefan II je odbio ponudu cara Dušana koji je želeo da oženi svog sina Uroša sa Jelisavetom, kako bi uz miraz vratio Zahumlje koju je za vreme vladavine Stefana Dečanskog osvojio bosanski ban Stefan II.
...dalje...
43. nedelja[uredi izvor]
Đura Horvatović (Nova Gradiška, 17. januar 1835 — Beograd, 28. februar 1895) je bio srpski general i ministar vojni.
Iz austrijske vojske u činu poručnika, prešao je u srpsku vojsku 1862. Istakao se u Prvom srpsko-turskom ratu 1876—77, u kojem je kao potpukovnik komandovao Knjaževačkom vojskom. Unapređen je u čin pukovnika i preuzeo komandu nad 4. korpusom, čijim je delom u boju kod Šumatovca napao desno krilo turske vojske i doprineo pobedi srpske vojske.
U Drugom srpsko-turskom ratu 1877—78 komandovao je Timočkim korom, s kojim je 24. decembra 1877. godine zauzeo Belu Palanku, a četiri dana kasnije u sadejstvu sa Šumadijskim korom i Pirot.
U periodu od 1881—85 bio je poslanik u Petrogradu, a zatim komandant aktivne vojske i njen ministar 1886—87.
...dalje...
44. nedelja[uredi izvor]
Isidora Sekulić (Mošorin, 16. februar 1877 — Beograd, 5. april 1958) je bila srpska književnica i akademik SANU.
Do kraja, i bez ostatka, posvećena lepoti smislene reči, književnica Isidora Sekulić je za života stekla uvaženje kao najobrazovanija i najumnija Srpkinja svoga vremena. Znalac više jezika, i poznavalac više kultura i područja umetničkog izražavanja, Isidora Sekulić je kao pisac, prevodilac i tumač književnih dela ponirala u samu suštinu srpskog narodnog govora i njegovog umetničkog izraza, smatrajući govor i jezik kulturnom smotrom naroda. Pisala je o Branku Radičeviću, Đuri Jakšiću, Lazi Kostiću, Petru Kočiću, Milanu Rakiću, Veljku Petroviću, Ivi Andriću, Momčilu Nastasijeviću i drugima.
...dalje...
45. nedelja[uredi izvor]
Nikolo Makijaveli (ital. Niccolò Machiavelli; 3. maj 1469 — 21. jun 1527) je bio italijanski politički filozof tokom renesanse. Njegovo najpoznatije delo, Vladalac (Il Principe), je knjiga namenjena da bude priručnik za vladare. Izdata nakon njegove smrti, knjiga je zagovarala teoriju da "cilj opravdava sredstvo", što se smatra ranim primerom realpolitike.
Izraz makijavelistički danas opisuje usko, samo-interesno ponašanje, i vodi mnogim nepravilnim shvatanjima Makijavelijeve filozofije
...dalje...
46. nedelja[uredi izvor]
Sapfa (Sapfo, Σαπφώ, Ψάπφω, Sapphô) je slavna grčka pesnikinja je rođena u Mitileni na ostrvu Lezbos koje je bilo kulturni centar VII veka p. n. e. Rođena je između 630. p. n. e. i 612. p. n. e. Priča se da je bila mala i tamna.
Sapfa, kćer Skamandera i Kleide, bila je udata (atička komedija kaže za bogatog trgovca, ali to nije provereno) i imala je kćer, takođe zvanu Kleida. Postala je veoma poznata u svoje vreme po svojoj poeziji, toliko, da je grad Sirakuza (Italija) podigao njenu statuu da bi je počastvovao kada ga je posetila. Njena porodica je bila politički aktivna, što joj je omogućilo da puno putuje. Tokom svog života, bila je poznata i kao upravnica grčke škole za devojke.
...dalje...
47. nedelja[uredi izvor]
Gligorije - Gliša Vozarović (Ležimir, Srem, 1. avgust(jk)/12. avgust 1790 — Beograd, 10. januar(jk)/22. januar 1848) je bio prvi srpski knjižar i izdavač.
Knjigovezački zanat izučio je u Beču i 1827. došao u Srbiju. Štampao je prvu knjigu u tadašnjoj Srbiji „Srbsko stihotvorenije“ 1832. godine. Izdao je celokupna dela Dositeja Obradovića u deset knjiga (četiri toma 1833, do 1836. još pet tomova i poslednji 10. tom 1845.). Otvorio je prvu knjižaru u Beogradu za vreme vladavine kneza Miloša Obrenovića. U njegovoj knjižari je 1832. osnovana Narodna biblioteka Srbije, tada pod nazivom „Biblioteka varoši beogradske“ (postoje mišljenja da je ti u stvari preteča Biblioteke grada Beograda). U periodu 1833-1844. bio je knjigovezac Državne štamparije, jedno vreme i u Kragujevcu dok je knjižaru u Beogradu vodila njegova žena Sara, sestra Dimitrija Davidovića.
...dalje...
48. nedelja[uredi izvor]
_(Cropped).png)
Marlen Ditrih (engl. Marlene Dietrich; 27. decembar 1901 — 6. maj 1992) je bila američka glumica i pevačica, nemačkog porekla. Filmsku karijeru počela je dvadesetih godina prošlog veka, da bi za deset godina postala jedna od najcenjenijih i najtraženijih glumica, kao i najplaćenija kabaretska igračica na svetu. Ostvarila je zapažene uloge u filmovima Plavi anđeo, Žena za kojom se čezne, Šangaj ekspres, Đavo je žena i Plava venera, kao i u filmu Maroko za koji je bila nominovana za Oskara za najbolju glavnu glumicu.
Marlen je bila veoma intrigantna žena. Za nju se vezuju ljubavne afere sa Čarlijem Čaplinom, Kirkom Daglasom, Frankom Sinatrom, Ernestom Hemingvejem, Garijem Kuperom, Džonom Vejnom, Remarkom i Hamfrijem Bogartom. Deklarisala se kao biseksualka i privlačila ogromnu pažnju noseći muško odelo. Veruje se da je bila u vezi sa Edit Pjaf i Gretom Garbo.
Ditrihova je prva Nemica koja je uspela da postane zvezda u Holivudu i doživela svetsku slavu. Američki filmski institut je proglasio za jednu od najvećih filmskih zvezda svih vremena.
...dalje...
49. nedelja[uredi izvor]
Jovan Luksemburški, poznat i kao Jovan Slepi (luks. Jang de Blannen, nem. Johann der Blinde von Luxemburg, češ. Jan Lucemburský; 10. avgust 1296 – 26. avgust 1346), bio je grof od Luksemburga od 1309, kralj Češke od 1310. i pretendent na poljski presto. Bio je pripadnik dinastije Luksemburga, najstariji sin cara Svetog rimskog carstva Henrika VII i Margarete, vojvotkinje od Brabanta.
...dalje...
50. nedelja[uredi izvor]
Milica Jakovljević (Jagodina, 22. april 1887 — Beograd, 22. decembar 1952), poznata pod pseudonimom Mir-Jam, bila je srpska književnica. Detinjstvo i mladost provela je u Kragujevcu, a nakon Prvog svetskog rata preselila se u Beograd. Novinarsku karijeru je započela u beogradskim „Novostima“, a nastavila u „Nedeljnim ilustracijama“. Pod pseudonimom Mir-Jam objavila je više ljubavnih priča i romana.
...dalje...
51. nedelja[uredi izvor]
Antonio Stradivari (lat. Antonius Stradivarius, rođen oko 1644. ili po novijim istraživanjima 1648. u Kremoni; umro 18. decembra 1737. u Kremoni) je bio italijanski tvorac violina i drugih žičanih instrumenata, čela, gitara i harfi. Smatra se najvećim majstorom u izradi violina svih vremena.
...dalje...
52. nedelja[uredi izvor]
Život Isusa Hrista, kako je predstavljen u Novom zavetu.
Novi zavet počinje radosnom vešću Arhangela Gavrila devi Mariji da će ona roditi spasitelja, sina Božjeg, Hrista (taj događaj se slavi 25 marta/ 7 aprila, Blagovesti).
Rimski car Avgust je hteo da prebroji narod u svome carstvu, te zapovedi da se svi ljudi popišu. Zbog toga je svako morao da ide u onaj grad iz koga je poreklom. Tako sveta deva i Josif krenuše iz Nazareta, u kome su živeli, u Vitlejem, grad Davidov, jer oboje behu iz plemena Davidova. Kada su stigli bilo je već kasno te potražiše prenoćište, ali nisu mogli da nađu slobodno mesto, ni u gostionicama, niti u kućama, jer su sve bile pune ljudi kojih mnogo dođe u Vitlejem na popis. Zato se oni skloniše u jednu pastirsku pećinu. I tu se rodi Isus Hristos, sin Božji. Sveta Deva ga povi i stavi u jasle. Time se ispuni reč prorokova. (Rođenje sina Božjeg ili Božić, slavi se svake godine, i to tri dana od 25. decembra (kod katolika) i 7. januara (kod pravoslavaca). Tada se pozdravljamo rečima : “Mir Božji! Hristos se rodi!”).
U blizini pećine pastiri su čuvali svoja stada, odjednom među njih stade anđeo, i obasja ih nebeska svetlost, oni se uplašiše. Anđeo im reče:“ne bojte se; jer gle javljam vam veliku radost koja će biti svemu narodu, zato što vam se danas rodio spasitelj u Davidovom gradu, koji je Hristos Gospod. I ovo vam je znak, naći će te dete povijeno u pelene gde leži u jaslama.” (Luka 2;10,11,12). Dok im je on ovo govorio pojavi se još mnogo anđela koji hvaljaše Boga rečima: “slava Bogu na visini i na zemlji mir među ljudima koji su po Božjoj volji.” (Luka 2;14). Kada su se anđeli vratili na nebo pastiri pohitaše ka pećini, i u njoj zatekoše Josifa i svetu devu Mariju i dete u jaslama. Tad se pokloniše Isusu, i ispričaše šta im se dogodilo, šta su im anđeli rekli o tom detetu.
...dalje...