Cvetni trg

CVETNI trg

Opština	Gradska opština Vračar
Početak	ul. kralja Milana i Njegoševa ul.
Kraj	Ul. Svetozara Markovića
Stvorena	prvom polovinom 19. veka
Nazvana	1840-ih
Stari nazivi	Cvetna pijaca


Cvetni trg

Cvetni trg je u prvoj polovini 19. veka nazivan Cvetnom pijacom i obuhvatao je prostor na Vračaru između ulica Kralja Milana, Njegoševe i Svetozara Markovića. Komisija koja je razdeljivala placeve na ovoj površini donela je odluku o takvom rasporedu još 1843. godine. Tada je ovaj kraj još uvek bio nenaseljen. Plac koji je bio planiran za pijacu je bio pokriven hrastovom šumom i prostirao se do konjičkih štala i vežbališta kavalerijskog eskadrona. Kada je 1864. godine izvršeno prvo preimenovanje ulica, prostor za pijacu je bio postavljen preko puta susedne jahačnice, na čijem je mestu danas park Manjež. Njegova lokacija je opisana kao „više Velike kasarne kod stare barutane na putu Kragujevačkom“. Pored parka u blizini Cvetnog trga se nalazi i Treća beogradska gimnazija, jedna od najstarijih beogradskih gimnazija i srednjih škola.

Trg u 19 veku[uredi | uredi izvor]

Krajem 19. veka uz zalaganje Vračaraca ovde je izgrađen manji park. Međutim, tek 1884. godine kada je osnovano Društvo za ulepšavanje Vračara trg je počeo planski da se gradi. U sledećih dvadeset pet godina ovo Društvo će dosta uraditi na razvoju trga i njegove okoline. Tada je otvorena apoteka M. Protića preko puta Oficirskog doma, stalna filijala pošte u ulici kralja Milana i urađeno je kaldrmisanje ulica i zasađivanje ukrasnog rastinja.

Najveći rezultat je bio podizanje pijačne zgrade. Time je ovaj deo grada dobio svoju pijacu i nije moralo da se ide do pijace na Zelenom vencu i varoške Velike pijace. Otvaranje pijace je dobrinelo bržem razvoju ovog dela Beograda, zbog čega je 1886. godine otvorena fijakerska stanica sa deset fijakerista. Po projektu Grgura Milenkovića 1889. godine napravljena je nova i funkcionalnija pijačna zgrada. U poslednjoj deceniji 19. veka pijaca je podeljena zidano-gvozdenom ogradom i površina od ulice kralja Milana je kaldrmisana. Cvetni trg je bio hronološka prethodnica što se tiče tematike uređenja pijačnih prostora.

Tokom formiranja urbane celine koja bi okruživala Cvetni trg, o svakoj fasadi se vodio specijalan značaj. Glavna fasada, koja se najviše ističe, je fasada zgrade koja je na početku Cvetnog trga, gledano iz pravca ulice kralja Milana, koja je blago zalučena i ima srpsko-vizantijski portal. Mora se istaći i zgrada Društva za ulepšavanje Vračara, koja predstavlja biser beogradske arhitekture.

Promene posle Drugog svetskog rata[uredi | uredi izvor]

Cvetni trg je u periodu pre Drugog svetskog rata bio formiran uz pomoć niza zgrada kojim se Vračar mogao pohvaliti. Zbog toga, čak ni posle Drugog svetskog rata nije bilo hrabrosti da se u tom smislu započne neki ozbiljniji arhitektonski projekat. Godine 1958. po projektu Slobodana Janića je preuređena i dograđena stara pijačna zgrada. Tada je otvorena prodavnica „Cvetni trg“. To je bio prvi primer samoposluge u Beogradu i po veličini je bila najveća radnja tog tipa u Beogradu, a po vremenu otvaranja druga u Jugoslaviji, odmah posle zagrebačke samoposluge u Ivancu.

Na Cvetnom trgu je 2. marta 2016. otkriven spomenik Borislavu Pekiću.^[1]