Gospa od Budslava
| Gospa od Budslava | |
|---|---|
 Gospa od Budslava | |
| Nematerijalno kulturno nasleđe | |
| Region | Budslav, Belorusija |
| Svetska baština Uneska | |
| Datum upisa | 28. novembar 2018. |
| Lokacija upisa | https://ich.unesco.org/en/RL/celebration-in-honor-of-the-budslau-icon-of-our-lady-budslau-fest-01387 |
Gospa iz Budslava jedna je od najpoznatijih katoličkih ikona Belorusije. Može se naći u crkvi Uspenja Blažene Device Marije u selu Budslavu.[1] Glavna proslava ikone održava se svake godine 2. jula. Godine 2018. ova manifestacija uvrštena je na Uneskovu listu nematerijalnog kulturnog nasleđa čovečanstva.[2][3]
Istorija[uredi | uredi izvor]
Ikonu je napravio nepoznati ikonopisac u 16. veku. To je bio poklon vojvodi iz Minska Janu Dominikoviču Pacu od pape Klementa VIII u čast njegovog prelaska iz kalvinizma u katoličanstvo 1598. godine. Pac je ikonu čuvao u palati Pac u Vilnjusu. Posle smrti Paca, ikona je prošla u ruke kapelana Isaka Skalaja koji je doneo do sela Dauginava. 1613. Skalaj ga je poklonio manastiru Bernardina u Budslavu.
Ikona je bila poznata po čudesnim isceljenjima koja su opisana u knjizi igumana E. Zjaleviča Zodijak na zemlji (1650). 1635. godine, Gospa od Budslava je premeštena na glavni oltar na mesto ikone za posećivanje. Prvo čudo zabeleženo je 1617. godine - izlečenje slepila petogodišnjeg Jehošafata Tiškijeviča, koji je kasnije postao poznati karmelićanski sveštenik. Istog dana Reginald Tiškijevič je izlečen od epilepsije, koja ga je mučila sedam godina. Zjalevič je opisao 42 čudesna oporavka i epizodu sa Janom Vronskim, kapetanom koji je služio Januša Kiškog, velikog hetmana i vojvodu iz Polocka. Ranjenog kapetana zarobila je vojska carske Rusije 1632. godine, ali je mogao bezbedno da se vrati zbog zaveta pred ikonom, koja je pripadala njegovom prijatelju Lukasu Vladovskom. Možda je to bio razlog zašto je Januš Kiška postao jedan od pokrovitelja kamene crkve 1633–1643. Ikoni je dodata riza u prvoj polovini 17. veka.
Godine 1643. majstor iz Polocka Andrej Kromer sagradio je crkvu Uspenja Blažene Device Marije, za koju je Peter Gramel stvorio jedinstveni drveni oltar, i gde je postavljena ikona. Tokom rusko-poljskog rata (1654–1667), ikona je privremeno evakuisana u grad Sokolka (Bjalistok). Bernardini su promovisali kult ikone, a preštampavali su je s početka 19. veka. Nakon što su manastir 1859. godine carske vlasti zatvorile, popularnost ikone je opala. Međutim, u Katalogu eparhije iz Vilne Budslav je uvršten među deset crkava sa čudotvornim Gospinim ikonama.
Posle raspada Sovjetskog Saveza kult ikone se obnovio. Počev od 1990. godine, godišnje hodočašće se održava 2. jula. U periodu 1991–1992, ikonu je obnovio Lukačevič. Papinski nuncij nadbiskup Dominik Hrušovski je 2. jula 1996. godine uputio papinu poruku kojom se imenije Gospa iz Budslava kao zaštitnica rimsko-katoličke nadbiskupije Minsk-Mohilev. Generalno, ikona se takođe smatra zaštitnicom Belorusije. Dana 2. jula 1998. godine, ikona je krunisana sa papskom krunom od kardinala Kazimira Svijateka.
Proslava[uredi | uredi izvor]
Proslava ikone se održava u selu Budslav, u Minskoj oblasti. Od sedamnaestog veka, svake godine prvog vikenda u julu, desetine hiljada hodočasnika iz cele Belorusije i drugih zemalja dolazilo je u Budslav kako bi učestvovalo u proslavama u čast ikone Gospe od Budslava. Ikona, zaštitnica beloruskog naroda, poznata je po mnogim čudima, a Budslav je prepoznat kao mesto gde se, prema legendi, Gospa ukazala vernicima jula 1588. Elementi proslave uključuju sveštenike koji dočekuju hodočasnike, mise, noć povorke sa Ikonom i svećama, molitveno bdenje i molitve Bogorodici. Tradicija je sastavni deo istorije i kulture lokalne zajednice Budslav, koja uključuju ljude svih starosnih grupa i socijalnog statusa. Privlači čitave porodice i vernike svih starosnih grupa, što pomaže u jačanju međugeneracijskih veza. Znanje čuvaju i prenose lokalni stanovnici, koji su veoma ponosni na relikviju; pokazuju hodočasnicima toplu dobrodošlicu, pozivajući ih u svoje domove da im podele obroke. Hodočasnici u poseti Budslavu saznaju sve o lokalnoj tradicionalnoj kulturi, uključujući ceremoniju i lokalne tradicije poput zanata, običaja i kuhinje.[4]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ Alexander Yaroshevich. Budslau icon of Our Lady // VKL. Эncыkl. T. 1. — U arыgіnale — «Mіnsk», 2005. S. 353
- ^ „Celebration in honor of the Budslaŭ icon of Our Lady (Budslaŭ fest)”. UNESCO (na jeziku: engleski). 2018. Pristupljeno 2018-11-28.
- ^ „UNESCO has included Budslau Festival of the Intangible Cultural Heritage”. Nasha Niva. 2018-11-28. Pristupljeno 2018-11-28.
- ^ „Celebration in honor of the Budslaŭ icon of Our Lady (Budslaŭ fest)”. ich.unesco.org. Pristupljeno 2. 6. 2021.
Spoljašnje veze[uredi | uredi izvor]
- the 400th anniversary of the finding of Budslav Mother of God Dossier // BelTA
- portal Kraj.by. News Archive category "400 years of the Mother of God icon was found in Budslau" Arhivirano na sajtu Wayback Machine (19. februar 2014)
