Ostružnica

Ostružnica
Ostružnica;
Administrativni podaci
Država	Srbija
Upravni okrug	Beogradski
Opština	Čukarica
Stanovništvo
— 2011.	4218
Geografske karakteristike
Koordinate	44° 43′ 25″ S; 20° 19′ 05″ I / 44.723666° S; 20.318166° I
Vremenska zona	UTC+1 (CET), leti UTC+2 (CEST)
Aps. visina	94 m
	Ostružnica Ostružnica na karti Srbije
Ostali podaci
Poštanski broj	11251
Pozivni broj	011
Registarska oznaka	BG

Ostružnica je prigradsko naselje u gradskoj opštini Čukarica u gradu Beogradu. Prema popisu iz 2011. bilo je 4218 stanovnika.

U Ostružnici se nalazi nekoliko spomenika kulture: Crkva Svetog Nikole, Janićevi dućani i Janićeva kafana. Postoji i železnička stanica, a osnovna škola je jedna od najstarijih u Beogradu i postoji u kontinuitetu od 1805. godine.

Istorija

Podaci o Ostružnici mogu se naći još na starim geografskim kartama iz 18. veka. Na dvema austrijskim kartama beogradske okoline (iz 1722. i iz 1788. godine) locirana je isto kao i danas u donjem toku Ostružničke reke sa kućama ušorenim uz nekadašnji glavni drum. Navedene karte ukazuju da je centar sela bio gde i danas, na početku današnje Karađorđeve ulice. Zahvaljujući geografskom položaju i činjenici da se od 1739. do 1914. godine nalazila prvobitno na samoj austrijskoj granici, a kasnije u njenoj neposrednoj blizini, Ostružnica je imala sve uslove da se razvija kao trgovački centar. O trgovačkom značaju naselja govori i podatak da je 1823. godine podignuta kneževa mehana, zgrada koja je za srpsku provinciju tog vremena predstavljala luksuzno zdanje, ali ova građevina nije sačuvana.

Pre ulaska austrijskih trupa u Srbiju (1718.) u njoj nije bilo rimokatolika, ali su Austrijanci odmah otpočeli kolonizaciju sa Nemcima katolicima iz mnogih prenaseljenih mesta. Prvi kolonisti su došli u selo Ostružnicu, koju su nazvali Osterbah. Kada su Turci proterali Austrijance iz tih krajeva i primorali ih da potpišu Požarevački mir 1739., svi Nemci i katolički sveštenici su se povukli sa svojom vojskom.^[1]

U rečniku Karađorđeve Srbije iz 1804–1813. godine upisana je kao varošica, dok je kao posebno naselje upisana Ostružnička skela. Prema popisu naselja Beogradskog pašaluka iz 1818. godine u Ostružnici je postojala 71 kuća i 178 „aračkih glava” (odraslih stanovnika koji plaćaju porez). Po broju domova Ostružnica je u to vreme spadala među najveća naselja Beogradske nahije. Tokom 19. veka broj domova u Ostružnici je narastao, pa je 1821. godine zabeleženo 89 domova, a već 1875 narastao je na oko 120.

Ostružnica se u istoriji Srbije vezuje za početak parlamentarizma, jer je 21. marta 1804. upravo ovde održana prva Narodna skupština koju je sazvao Karađorđe. Godine 1805. je otvorena osnovna škola (danas nosi ime „Karađorđe“), jedna od prvih u Beogradskoj nahiji s nastavom na srpskom jeziku. Škola u kontinuitetu radi do danas. Nešto kasnije, 1806. godine u Ostružnici je potpisana molbenica sultanu.^[2]

Gradski saobraćaj

Do naselja se gradskim prevozom može stići:

Linija 91 Beograd na vodi — Ostružnica /Novo naselje/^[3]
Linija 92 Beograd na vodi — Ostružnica /Karaula/^[4]
Linija 551 Beograd na vodi — Sremčica^[5]
Linija 553 Beograd na vodi — Rucka^[6]

Demografija

U naselju Ostružnica živi 3207 punoletnih stanovnika, a prosečna starost stanovništva iznosi 39,9 godina (38,9 kod muškaraca i 40,9 kod žena). U naselju ima 1219 domaćinstava, a prosečan broj članova po domaćinstvu je 3,22.

Ovo naselje je velikim delom naseljeno Srbima (prema popisu iz 2002. godine).

Grafik promene broja stanovnika tokom 20. veka

Demografija^[7]
Godina	Stanovnika
1948.	2.304
1953.	2.663
1961.	3.840
1971.	4.016
1981.	4.060
1991.	3.787	3.633
2002.	3.929	4.079

Etnički sastav prema popisu iz 2002.‍^[8]

Srbi	3.791	96,48%
Jugosloveni	25	0,63%
Crnogorci	22	0,55%
Hrvati	12	0,30%
Makedonci	3	0,07%
Slovenci	2	0,05%
Česi	1	0,02%
Slovaci	1	0,02%
Rusi	1	0,02%
Romi	1	0,02%
Nemci	1	0,02%
Muslimani	1	0,02%
Mađari	1	0,02%
Bošnjaci	1	0,02%
nepoznato	42	1,06%

Stanovništvo prema polu i starosti^[9]


	m	ž
?	6	7
80+	18	39
75—79	30	57
70—74	95	108
65—69	129	128
60—64	108	123
55—59	81	95
50—54	149	152
45—49	197	194
40—44	158	147
35—39	124	110
30—34	125	144
25—29	134	134
20—24	147	148
15—19	128	145
10—14	117	99
5—9	95	91
0—4	96	71
Prosek :	38,9	40,9

Domaćinstva

**Broj domaćinstava prema popisima iz perioda 1948—2002.**
Godina popisa	1948.	1953.	1961.	1971.	1981.	1991.	2002.
Broj domaćinstava	488	676	1.138	1.167	1.132	1.010	1.219

**Broj domaćinstava po broju članova prema popisu iz 2002.**
Broj članova	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10 i više	Prosek
Broj domaćinstava	177	264	248	296	138	73	18	4	1	0	3,22

Stanovništvo staro 15 i više godina po bračnom stanju i polu

Pol	Ukupno	Neoženjen/Neudata	Oženjen/Udata	Udovac/Udovica	Razveden/Razvedena	Nepoznato
Muški	1.629	495	1.024	73	35	2
Ženski	1.731	368	1.028	269	65	1
UKUPNO	3.360	863	2.052	342	100	3

Stanovništvo po delatnostima koje obavlja

Pol	Ukupno	Poljoprivreda, lov i šumarstvo	Ribarstvo	Vađenje rude i kamena	Prerađivačka industrija
Muški	766	29	0	1	200
Ženski	628	13	0	1	117
UKUPNO	1.394	42	0	2	317
Pol	Proizvodnja i snabdevanje	Građevinarstvo	Trgovina	Hoteli i restorani	Saobraćaj, skladištenje i veze
Muški	53	71	170	13	92
Ženski	6	16	145	34	32
UKUPNO	59	87	315	47	124
Pol	Finansijsko posredovanje	Nekretnine	Državna uprava i odbrana	Obrazovanje	Zdravstveni i socijalni rad
Muški	7	30	35	8	16
Ženski	25	36	30	41	88
UKUPNO	32	66	65	49	104
Pol	Ostale uslužne aktivnosti	Privatna domaćinstva	Eksteritorijalne organizacije i tela	Nepoznato
Muški	27	0	0	14
Ženski	35	1	0	8
UKUPNO	62	1	0	22

Galerija slika

Put za Ostružnicu iz Žarkova
Ulaz u naselje
Pogled sa puta Ostružnica - Umka
Crkva Svetog Nikole u Ostružnici
Staro groblje pored crkve
Janićeva kafana, spomenik kulture
Janićevi dućani, spomenik kulture
Bračni par Kosta i Sofija Janić

Izvori

^ Durković - Jakšić 1990, str. 13, 14, 25.
^ Janićeva kafana. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Pristupljeno 8. 5. 2018.
^ „GSP Beograd, linija 91”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „GSP Beograd, linija 92”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „GSP Beograd,linija 551”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „GSP Beograd, linija 553”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)
^ „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.
^ „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.
^ „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

Literatura

Durković - Jakšić, Ljubomir (1990). Srbija i Vatikan, 1804.-1918. Žičko i šumadijsko vladičanstvo.

Spoljašnje veze

[FOOTNOTEДурковић_-_Јакшић199013,_14,_25-1] Durković - Jakšić 1990, str. 13, 14, 25.

[2] Janićeva kafana. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Pristupljeno 8. 5. 2018.

[3] „GSP Beograd, linija 91”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[4] „GSP Beograd, linija 92”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[5] „GSP Beograd,linija 551”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[6] „GSP Beograd, linija 553”. www.gsp.rs. 09. 04. 2022. Pristupljeno 2022-04-09. CS1 održavanje: Format datuma (veza)

[7] „Knjiga 9”. Stanovništvo, uporedni pregled broja stanovnika 1948, 1953, 1961, 1971, 1981, 1991, 2002, podaci po naseljima (PDF). webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. maj 2004. ISBN 86-84433-14-9.

[8] „Knjiga 1”. Stanovništvo, nacionalna ili etnička pripadnost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-00-9.

[9] „Knjiga 2”. Stanovništvo, pol i starost, podaci po naseljima. webrzs.stat.gov.rs. Beograd: Republički zavod za statistiku. februar 2003. ISBN 86-84433-01-7.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

p r u Gradska opština Čukarica
Naselja Čukarice	Ada Ciganlija Banovo Brdo Bele Vode Careva Ćuprija Cerak Cerak II Cerak Vinogradi Čukarica Čukarička padina Filmski Grad Golf naselje Julino Brdo Košutnjak Makiš Novi Železnik Orlovača Repište Rupčine Stari Cerak Sunčana padina Žarkovo Žarkovo selo Železnik Železnik selo
Naseljena mesta opštine Čukarica	Čukarica Velika Moštanica Ostružnica Pećani Rucka Rušanj Sremčica Umka
Verska zdanja u opštini Čukarica	Crkva Rođenja Bogorodice sa boračkim grobljem Crkva Svete Petke Crkva Svete Trojice Crkva Svetog Đorđa Crkva Svetog Nikole Hram Svetog Vaznesenja Gospodnjeg
Spomenici kulture u opštini Čukarica	Zgrada kovnice novca Zgrada u ulici Turgenjevljevoj br. 1 Zgrada škole „Ljuba Nenadović“ Zgrada škole Janićeva kafana Janićevi dućani Fabrika šećera
Znamenitosti Čukarice	Košutnjak Rakina bara Savsko jezero Hipodrom Beograd
Sport na Čukarici	Dvorana Železnik Stadion Careva ćuprija Stadion Čukaričkog SC MUP Makiš FK Žarkovo FK Sremčica FK Čukarički
Grb Čukarice