16. oktobar

16. oktobar (16.10.) je 289. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (290. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 76 dana.

Događaji

oktobar
P	U	S	Č	P	S	N
1	2	3	4	5	6	7
8	9	10	11	12	13	14
15	16	17	18	19	20	21
22	23	24	25	26	27	28
29	30	31

• 456 — Magister militum Ricimer je pobedio cara Avita u kod Pjačence i postao je gospodar Zapadnog rimskog carstva.
• 1793 — Na giljotini pogubljena Marija Antoaneta
• 1813 — Počela istorijska Bitka naroda kod Lajpciga u kojoj su snage Šeste antinapoleonovske koalicije porazile Napoleonove trupe i prisilile ga da se 19. oktobra povuče preko Rajne.
• 1837 — Srpski knez Miloš Obrenović izdao ukaz o ukidanju svih vrsta kuluka, osim kuluka za održavanje puteva i mostova.
• 1846 — Prvi put izveden veći operativan zahvat pod narkozom. Američki hirurg Džon Voren upotrebio etar kao anesteziju prilikom uklanjanja tumora pacijentu u Opštoj bolnici Masačusets u Bostonu.
• 1858. Izašao prvi broj časopisa Školski list, prvog pedagoškog časopisa u Srbiji.
• 1872 — Sima Lozanić je postavljen za suplenta hemije i hemijske tehnologije na Velikoj školi u Srbiji na katedri koju je do tada vodio Mihailo Rašković.
• 1910 — Jedan od pionira srpskog vazduhoplovstva Ivan Sarić izveo, pred više hiljada gledalaca u Subotici, let drvenim „monoplanom“ koji je sam konstruisao. Na visini od 30 metara u širokom luku obleteo konjičko trkalište. Letjelica izložena u Muzeju vazduhoplovstva u Surčinu.
• 1946 — Nirnberški proces: pogubljenje osuđenih nacističkih vođa.
• 1953 — Izašao prvi broj Večernjih novosti.
• 1964 — Kina izvela prvu eksploziju atomske bombe i postala peta zemlja sveta koja raspolaže nuklearnim oružjem.
• 1973 — Državni sekretar SAD Henri Kisindžer i severnovijetnamski političar Le Duk To dobili Nobelovu nagradu za mir za uspešno okončane mirovne pregovore. Le Duk To odbio da primi nagradu.
• 1978 — Poljski kardinal Karol Vojtila izabran za 264. poglavara rimokatoličke crkve kao prvi neitalijanski papa posle 456 godina, koji je potom uzeo ime Jovan Pavle II.
• 1984 — Crnački anglikanski biskup Johanezburga Dezmond Tutu dobio Nobelovu nagradu za mir, kao druga istaknuta ličnost crnačke većine u Južnoj Africi kojoj je dodeljena ta nagrada. Bivši predsednik Afričkog nacionalnog kongresa Albert Džon Lutuli dobio Nobelovu nagradu za mir 1960.
• 1996 — Na stadionu u glavnom gradu Gvatemale poginulo 78, povređeno više od 100, u stampedu nastalom posle pokušaja navijača bez karata da se probiju na tribine kako bi gledali kvalifikacioni meč za svetsko fudbalsko prvenstvo.
• 1998 — Pod pritiskom međunarodne zajednice, jedinice Vojske Jugoslavije na Kosovu počele povlačenje u matične garnizone, ali su sukobi manjeg intenziteta srpskih snaga bezbednosti i kosovskih Albanaca nastavljeni.
• 2001 — Britanska avio-kompanija “Britiš ervejz” za 7. novembar najavila prvi let „Konkorda“ za Njujork, posle 15 meseci zabrane letenja. Za samo dva sata od puštanja karata u prodaju polovina razgrabljena.
• 2002 — Jugoslavija zvanično preuzela kopredsedavanje Prvim radnim stolom Pakta za stabilnost Jugoistočne Evrope.

Rođenja

• 1430 — Džejms II od Škotske, kralj Škotske. († 1460)
• 1714 — Đovani Arduino, italijanski geolog. († 1795)
• 1801 — Josip Jelačić, hrvatsko-dalmatinsko-slavonski ban. († 1859)
• 1844 — Ismailj Ćemali, albanski političar. († 1919)
• 1854 — Oskar Vajld, engleski pisac irskog porekla. († 1900)
• 1855 — Pavle Marković-Adamov, srpski književnik, osnivač i urednik književnog lista Brankovo kolo. (†1907)
• 1886 — David Ben-Gurion, izraelski državnik. († 1973)
• 1888 — Judžin Gledston O’Nil, američki pisac, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1936.(† 1953)
• 1890 — Majkl Kolins, irski revolucionarni vođa. († 1922)
• 1898 — Vilijam O. Daglas, američki pravnik i političar. († 1980)
• 1908 — Enver Hodža, albanski političar. († 1985)
• 1912 — Milenko Verkić, narodni heroj Jugoslavije. († 1942)
• 1925 — Andžela Lensberi, engleska glumica. (prem. 2022)
• 1927 — Ginter Gras, nemački književnik. († 2015)
• 1929 — Fernanda Montenegro, brazilska glumica.
• 1932 — Dionisije Pantelić, srpski arhimandrit.
• 1936 — Andrej Čikatilo, sovjetski serijski ubica. († 1994)
• 1938 — Niko, nemačka muzičarka, pesnikinja, model i glumica. († 1988)
• 1940 — Beri Korbin, američki glumac.
• 1953 — Paulo Roberto Falkao, brazilski fudbaler i fudbalski trener.
• 1956 — Ratko Radovanović, srpski košarkaš i košarkaški funkcioner.
• 1958 — Tim Robins, američki glumac, scenarista, reditelj, producent i muzičar.
• 1962 — Tamara Makini, američka skijašica.
• 1962 — Fli, australijsko-američki muzičar i glumac, najpoznatiji kao suosnivač i basista grupe Red Hot Chili Peppers.
• 1962 — Dmitri Hvorostovski, ruski operski bariton. († 2017)
• 1963 — Danko Cvjetićanin, hrvatski košarkaš.
• 1974 — Aurela Gače, albanska pevačica.
• 1974 — Lora Ejndžel, češka pevačica, pornografska glumica, model i režiserka.
• 1977 — Džon Mejer, američki muzičar i muzički producent.
• 1980 — Sju Berd, američka košarkašica.
• 1982 — Alan Anderson, američki košarkaš.
• 1982 — Entoni Majls, američki košarkaš.
• 1982 — Frederik Mišelak, francuski ragbista.
• 1983 — Filip Kolšrajber, nemački teniser.
• 1983 — Lorin, švedska pevačica.
• 1986 — Ina, rumunska pevačica.
• 1989 — Den Bigar, velšanski ragbista.
• 1990 — Jouhana Gvidrun Jounzdoutir, islandska pevačica.
• 1990 — Brok Motum, australijski košarkaš.
• 1992 — Marko Jošilo, bosanskohercegovačko-srpski košarkaš.
• 1992 — Kostas Fortunis, grčki fudbaler.
• 1997 — Šarl Lekler, monakanski automobilista, vozač Formule 1.
• 1997 — Naomi Osaka, japanska teniserka.

Smrti

• 1323 — Amadeo V, grof Savoje. (* 1249)
• 1523 — Luka Sinjoreli, italijanski slikar. (* 1445)
• 1553 — Luka Kranah Stariji, nemački slikar i grafičar. (* 1472)
• 1591 — Papa Grgur XIV. (* 1535)
• 1680 — Rajmund Montekukoli, italijanski vojni komandant. (* 1609)
• 1730 — Ibrahim-paša Damad od Nevšehira, veliki vezir Osmanskog carstva. (* 1666)
• 1791 — Grigorij Potemkin, ruski vojskovođa, državnik, grof i presvetli knez. (* 1739)
• 1793 — Marija Antoaneta, supruga Luja XVI i ćerka austrijske carice Marije Terezije. (* 1755)
• 1796 — Vitorio Amedeo III od Sardinije, kralj Sardinije. (* 1726)
• 1909 — Jakub Bart-Ćišinski, lužičkosrpski pisac, pesnik, prevodilac i dramski pisac. (* 1856)
• 1946 — Nirnberški proces: pogubljenje osuđenih nacističkih vođa glavnog suđenja.
  • Artur Zajs-Inkvart, austrijski nacistički vođa. (* 1892)
  • Hans Frank, nacistički političar. (* 1900)
  • Vilhelm Frik, nacistički političar. (* 1877)
  • Joahim fon Ribentrop, nacistički vođa. (* 1893)
  • Vilhelm Kajtel, nacistički general. (* 1882)
  • Alfred Jodl, nacistički vođa. (* 1890)
  • Ernst Kaltenbruner, nacistički zvaničnik. (* 1903)
  • Alfred Rozenberg, nacistički političar i teoretičar. (* 1893)
  • Fric Zaukel, nacistički političar. (* 1894)
  • Julijus Štrajher, nacistički političar. (* 1887)
• 1956 — Žil Rime, francuski fudbalski funkcioner. (* 1873)
• 1959 — Džordž Maršal, šef Generalštaba američke vojske u Drugom svetskom ratu. (* 1880)
• 1981 — Moše Dajan, izraelski general i ministar odbrane. (* 1915)
• 1982 — Mario del Monako, italijanski operski pevač. (* 1915)
• 1982. — Jakov Gotovac, hrvatski kompozitor i operski dirigent. (* 1895)
• 1983 — Mihajlo Petrov, srpski slikar i likovni kritičar. (* 1902)
• 1990 — Art Blejki, američki muzičar. (* 1919)
• 1991 — Blago Zadro, hrvatski vojnik i komandant (* 1944)
• 1992 — Širli But, američka glumica. (* 1898)
• 1997 — Olga Karađorđević, unuka grčkog kralja Đorđa I i supruga kneza Pavla Karađorđevića. (* 1903)
• 2000 — Milan Kurepa, fizičar, član Srpske akademije nauka. (* 1933)
• 2003 — Laslo Pap, mađarski bokser. (* 1926)
• 2003 — Jan Kmeć, prvi akademik iz redova vojvođanskih Slovaka, filolog, književni kritičar, istoričar kulture i redaktor. (* 1927)
• 2007 — Debora Ker, škotska glumica .(* 1921)
• 2007 — Toše Proeski, makedonski pevač. (* 1981)

Praznici i dani sećanja

• 1945 — Osnovana Organizacija ujedinjenih nacija za hranu i poljoprivredu sa osnovnim ciljem da podigne nivo ishrane i poboljšanja životnog standarda. 1979. taj datum ustanovljen kao Svetski dan hrane.
• Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
  • Sveti sveštenomučenik Dionisije Areopagit

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma