24. jun

24. jun (24.6.) je 175. dan godine po gregorijanskom kalendaru (176. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 190 dana.

Događaji

jun
P	U	S	Č	P	S	N
					1	2
3	4	5	6	7	8	9
10	11	12	13	14	15	16
17	18	19	20	21	22	23
24	25	26	27	28	29	30

• 474 — Julije Nepot je prisilio rimskog uzurpatora Glicerija da abdicira i proglasio je sebe carem Zapadnog rimskog carstva.
• 1340 — U bici kod Slija, engleska flota pod vođstvom Edvarda III je skoro potpuno uništila francuske pomorske snage.
• 1497 — Engleski moreplovac Džon Kabot se iskrcao u Njufaundlendu u prvoj evropskoj ekspediciji od vremena Vikinga i proglasio ga posedom Engleske.
• 1509 — Henri VIII, drugi monarh iz dinastije Tjudor, krunisan je za kralja Engleske. Tokom vladavine raskinuo je sa Vatikanom i 1534. osnovao Anglikansku crkvu.
• 1529 — Sklapanjem mira u Kapelu završen je rat između protestanata i katolika u Švajcarskoj.
• 1793 — U Francuskoj je usvojen prvi republikanski ustav kojim je izvršna vlast podređena skupštini.
• 1812 — Trupe Napoleona Bonaparte (611.000 vojnika) prešle su reku Njemen i ušle na teritoriju Rusije.
• 1821 — Simon Bolivar je sa 8.000 južnoameričkih rodoljuba pobedio 4.000 španskih rojalista u bici kod Karaboboa i oslobodio Venecuelu od španske vlasti.
• 1822 — Formirano je prvo beogradsko obščestvo (opština). Obščestvo je biralo varoškog kneza, a knez Miloš Obrenović je imenovao policajce i kmetove.
• 1859 — Napoleon III je potukao Austrijance u bici kod Solferina u Lombardiji. Švajcarac Žan Anri Dinan, koji je tada organizovao pomoć za hiljade ranjenika, osnovao je 1864. Crveni krst.
• 1882 — Završen šahovski turnir u Beču pobedom Vilhelma Štajnica.
• 1894 — Italijanski anarhista Santo Kaserio ubio je u Lionu predsednika Francuske Mari Fransoa Sadi Karnoa.
• 1901 — U Parizu je otvorena prva izložba 19-godišnjeg španskog slikara Pabla Pikasa, koja je oduševila likovne kritičare.
• 1912 — Na Olimpijske igre u Stokholmu otputovala je prva srpska olimpijska ekipa, atletičari Dušan Milošević i Dragutin Tomašević. Time je ozvaničeno članstvo Srbije u Međunarodnom olimpijskom komitetu, čiji je član postao Svetomir Đukić.
• 1916 — Počela je bitka na Somi u Prvom svetskom ratu. Nakon pet meseci, koliko su trajale borbe, snage Antante osvojile su oko 200 km² teritorije uz gubitke preko milion ljudi na obe strane.
• 1945 — Parada pobede u Moskvi 1945.
• 1947 — Jedan američki pilot izjavio je da je na nebu video neobičan predmet koji je opisao kao „tanjir koji leti kroz vodu“. Posle ovog događaja počeo je da se koristi termin „leteći tanjir“.
• 1948 — U pokušaju da spreče obnavljanje nemačke države na prostoru koji su držali zapadni saveznici, sovjetske trupe su počele blokadu Zapadnog Berlina zaustavljanjem drumskog i železničkog saobraćaja prema tom gradu. Tokom 300 dana, koliko je blokada trajala, grad je snabdevan preko vazdušnog mosta.
• 1960 — Jugoslavija, Grčka i Turska su raspustile Balkanski savez, zasnovan na Ugovoru o savezu, političkoj saradnji i uzajamnoj pomoći zaključenom na Bledu 8. avgusta 1954.
• 1973 — Najstariji svetski državnik Emon de Valera dao je u 90. godini ostavku na funkciju predsednika Irske, na kojoj je bio od 1959.
• 1975 — U blizini njujorškog aerodroma „Kenedi“ srušio se avion „Boing 727“ američke kompanije „Istern erlajns“. Poginulo je 113 ljudi od 124 koliko ih je bilo u letelici.
• 1989 — Smenjen je generalni sekretar Komunističke partije Kine Džao Cijang, jer se protivio upotrebi sile protiv studenata na trgu Tjenanmen 4. juna. Na njegovo mesto izabran je Đang Cemin.
• 2001 —
  • Jugoslovenska vaterpolo reprezentacija postala je šampion Evrope.
  • U operacijama ruskih snaga bezbednosti u Čečeniji ubijen je vođa čečenskih pobunjenika Arbi Barajev.
  • Slobodan Milošević osudio je Uredbu vlade SRJ koja omogućava njegovo izručenje Haškom tribunalu i nazvao je „pravnim divljaštvom bez presedana“.
• 2002 —
  • Predsednik SR Jugoslavije Vojislav Koštunica smenio je načelnika Generalštaba Vojske Jugoslavije generala Nebojšu Pavkovića.
  • U železničkoj nesreći u Tanzaniji na liniji Dar es Salam-Kigoma poginula je 281 osoba.
• 2003 — Predsednik Rusije Vladimir Putin doputovao je u London u četvorodnevnu posetu Velikoj Britaniji, gde je bio zvanični gost Bakingemske palate. Putin je prvi ruski lider koji je došao u posetu kraljevstvu posle 1874. kada je na dvoru bio ruski car Aleksandar II. Britanski dvor je držao zamrznute odnose sa Moskvom u znak protesta što su boljševici 1918. ubili ruskog cara Nikolaja II.
• 2004 — Međunarodni krivični sud u Hagu saopštio je da će se prva zvanična istraga tog suda usredsrediti na ratne zločine počinjeni tokom desetogodišnjeg građanskog rata u Demokratskoj Republici Kongo (bivši Zair) od jula 2002. godine, kada je stupio na snagu Rimski statut kojim je sud osnovan.
• 2010 — Nakon tri dana igre, na turniru u Vimbldonu završen je ubedljivo najduži meč u istoriji profesionalnog tenisa u kojem je Amerikanac Džon Izner pobedio Francuza Nikolu Mahija rezultatom 70:68 u gemovima, u petom setu.
• 2016 — Britanci su se tesnom većinom od 51,89% — 48,11% na referendumu izjasnili za izlazak Ujedinjenog Kraljevstva iz Evropske unije.

Rođenja

• 1386 — Jovan Kapistran, franjevački monah, teolog, inkvizitor i propovednik. (prem. 1456)
• 1532 — Robert Dadli, engleski državnik i plemić. (prem. 1588)
• 1883 — Viktor Franc Hes, austrijsko-američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1936). (prem. 1964)
• 1909 — Vilijam Džordž Peni, engleski atomski fizičar i matematičar. (prem. 1991)
• 1911 — Ernesto Sabato, argentinski književnik, esejista, fizičar i filozof. (prem. 2011)
• 1911 — Huan Manuel Fanhio, argentinski automobilista, vozač Formule 1. (prem. 1995)
• 1927 — Martin Luis Perl, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1995). (prem. 2014)
• 1930 — Klod Šabrol, francuski reditelj, scenarista, producent i glumac. (prem. 2010)
• 1944 — Džef Bek, engleski muzičar (gitarista). (prem. 2023)
• 1947 — Piter Veler, američki glumac i istoričar umetnosti.
• 1963 — Predrag Radosavljević, srpsko-američki fudbaler i fudbalski trener.
• 1967 — Rihard Cven Kruspe, nemački muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i gitarista grupe Rammstein
• 1967 — Janez Lapajne, slovenački reditelj.
• 1972 — Robi Makjuen, australijski biciklista.
• 1976 — Danijel Santijago, američko-portorikanski košarkaš.
• 1978 — Empu Vuorinen, finski muzičar, najpoznatiji kao suosnivač i gitarista grupe Nightwish.
• 1978 — Šunsuke Nakamura, japanski fudbaler.
• 1978 — Danica Todorović, srpska glumica.
• 1982 — Nataša Dušev-Janić, mađarska kajakašica.
• 1984 — Džej Džej Redik, američki košarkaš.
• 1985 — Taž Gibson, američki košarkaš.
• 1985 — Krunoslav Simon, hrvatski košarkaš.
• 1986 — Solanž Nouls, američka muzičarka, muzička producentkinja, umetnica performansa i glumica.
• 1986 — Bojana Stamenov, srpska muzičarka.
• 1987 — Lionel Mesi, argentinski fudbaler.
• 1992 — David Alaba, austrijski fudbaler.
• 1994 — Ognjen Drenjanin, srpski glumac.
• 1994 — Stefan Mihajlović, srpski fudbaler.
• 1996 — Nikola Vasiljević, srpski fudbalski golman.
• 1998 — Koj Stjuart, američki glumac.

Smrti

• 79 — Tit Flavije Vespazijan, rimski car, osnivač dinastije Flavija. (rođ. 9)
• 1519 — Lukrecija Bordžija, vojvotkinja od Ferare, kćerka pape Aleksandra VI. (rođ. 1480)
• 1798 — Riga od Fere (Fereos Konstantinos Rigas), grčki pesnik i rodoljub. (rođ. 1757)
• 1860 — Žerom Bonaparta je bio najmlađi Napoleonov brat. (rođ. 1784)
• 1872 — Dimitrije Demeter, hrvatski književni i pozorišni delatnik. (rođ. 1811)
• 1897 — Miloš Milojević, srpski istoričar, poliglota, političar i pisac. (rođ. 1840)
• 1908 — Stiven Grover Klivlend, američki državnik. (rođ. 1837)
• 1986 — Miroslav Antić, srpski pesnik, novinar, pisac filmskih scenarija i radio-drama. (rođ. 1932)
• 2009 — Olja Ivanjicki je bila poznata srpska slikarka i član Udruženja likovnih umetnika Srbije (ULUS). (rođ. 1931)
• 2011 — Tomislav Ivić, hrvatski fudbalski trener. (rođ. 1933)

Praznici i dani sećanja

• Srpska pravoslavna crkva slavi:
  • Svetog apostola Vartolomeja
  • Svetog apostola Varnavu
  • Ikonu "Dostojno jest"

Vidi još

• Spisak datuma
• Spisak godina
• Spisak decenija
• Spisak vekova
• Spisak milenijuma