15. novembar
15. novembar (15.11.) je 319. dan godine po gregorijanskom kalendaru (320. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 46 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| novembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | |
- 1492 — Kristifor Kolumbo zabeležio prvu napomenu o duvanu u svom dnevniku. Duvan je inače tek u XVI veku prenesen iz Amerike u Evropu, a potom i na ostale kontinente.
- 1577 — Engleski gusar i admiral Frensis Drejk krenuo na put oko sveta. Posle trogodišnjeg uspešnog putovanja postao prvi Englez koji je oplovio Zemlju. Tokom putovanja obišao obale Afrike i Severne Amerike, napadajući i pljačkajući španske brodove.
- 1889 — Pobornici republike kojima su se po ukidanju ropstva pridružili veleposednici, svrgnuli drugog i poslednjeg brazilskog cara Pedra II i proglasili Brazil za republiku, s predsednikom Manuelom Deodorom.
- 1899 — Tokom Burskog rata, na području Johanezburga burski vojnik Piter Bota zarobio ratnog dopisnika londonskog Morning posta Vinstona Čerčila. Bota je kasnije postao vrhovni komandant burskih snaga i premijer posle rata osnovane Južnoafričke Unije, a Čerčil premijer Velike Britanije.
- 1920 — U Ženevi održana prva skupština Lige naroda.
- 1923 — Galopirajuća inflacija u Nemačkoj dostigla vrhunac, jedan američki dolar menjao se za osam milijardi maraka.
- 1945 — Gabrijela Mistral postala prva Latinoamerikanka koja je dobila Nobelovu nagradu za književnost.
- 1971 — Delegacija Kine prvi put učestvovala na zasedanju Generalne skupštine UN.
- 1976 — Sirijska armija preuzela punu kontrolu nad Bejrutom u pokušaju da okonča građanski rat u Libanu dug 18 meseci.
- 1978 — U Šri Lanki se srušio islandski putnički avion DC8 koji je iz Meke prevozio indonežanske muslimanske hodočasnike. Poginulo svih 175 putnika i osam članova posade.
- 1983 — Lider kiparskih Turaka Rauf Denktaš proglasio Republiku Severni Kipar.
- 1988 — Nacionalno veće Palestinske oslobodilačke organizacije na zasedanju u Alžiru proglasilo nezavisnost Palestine na Zapadnoj obali i u Gazi, s glavnim gradom Jerusalimom.
- 1990 — NATO i Varšavski pakt načelno se dogovorili o drastičnom smanjenju konvencionalnog naoružanja. Prvi dogovor o konvencionalnom naoružanju dva vojna saveza posle II svetskog rata.
- 1994 — Predsednik Austrije Tomas Klestil priznao, u obraćanju članovima parlamenta Izraela, da je njegova zemlja propustila da u prošlosti prizna svoju ulogu u holokaustu.
- 1999 — Policija rasturila antiameričke demonstracije u Turskoj i Grčkoj, organizovane povodom posete predsednika SAD Bila Klintona tim zemljama.
- 2003 — U bombaškim napadima na dve sinagoge u centru Istanbula poginulo 25 osoba, više od 300 povređeno. Vlasti Turske saopštile da su napad izvršili turski državljani.
- 2004 —
- Pred Tribunalom u Hagu počelo prvo suđenje kosovskim Albancima za ratne zločine tokom sukoba na Kosovu. Fatmir Limaj, Haradin Baljaj i Isak Musljiu optuženi za nezakonito pritvaranje, mučenje i ubistva albanskih i srpskih zarobljenika u logoru Lapušnik kod Glogovca u leto 1998.
- Premijer Hrvatske Ivo Sanader doputovao u zvaničnu posetu Srbiji i Crnoj Gori. Prvi premijer Hrvatske u Beogradu posle raspada SFRJ i osamostaljenja Hrvatske.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1738 — Vilhelm Heršel, nemačko-britanski astronom i kompozitor. (prem. 1822)
- 1874 — August Krog, danski fiziolog, dobitnik Nobelove nagrade za fiziologiju ili medicinu (1920). (prem. 1949)
- 1879 — Luis Stoun, američki glumac. (prem. 1953)
- 1887 — Merijen Mur, američka pesnikinja i književna kritičarka. (prem. 1972)
- 1887 — Džordžija O’Kif, američka slikarka. (prem. 1986)
- 1907 — Klaus fon Štaufenberg, nemački oficir, osuđen na smrt zbog pokušaja atentata na Hitlera. (prem. 1944)
- 1929 — Ed Asner, američki glumac. (prem. 2021)
- 1939 — Jafet Koto, američki glumac. (prem. 2021)
- 1940 — Sem Voterston, američki glumac, producent i reditelj.
- 1940 — Ilija Jorga, srpski doktor sportske medicine i majstor borilačkih veština, osnivač karate stila Fudokan.
- 1942 — Dragan Zarić, srpski glumac. (prem. 2000)
- 1945 — Josip Bukal, bosanskohercegovački fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2016)
- 1945 — Bob Ganton, američki glumac.
- 1945 — Ani-Frid Lingstad, švedsko-norveška muzičarka, najpoznatija kao članica grupe ABBA.
- 1947 — Milosav Tešić, srpski pesnik, esejista, lingvista i akademik.[1]
- 1950 — Dejan Lučić, srpski publicista i teoretičar zavere.
- 1956 — Zlatko Kranjčar, hrvatski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 2021)
- 1965 — Najdžel Bond, engleski igrač snukera.
- 1974 — Čad Kruger, kanadski muzičar i muzički producent, najpoznatiji kao frontmen grupe Nickelback.
- 1975 — Boris Živković, hrvatski fudbaler.
- 1983 — Fernando Verdasko, španski teniser.
- 1983 — Aleksandar Pavlović, crnogorsko-srpski košarkaš.
- 1984 — Katarina Bulatović, crnogorska rukometašica.
- 1985 — Lili Oldridž, američki model.
- 1986 — Vinston Djuk, američki glumac.
- 1986 — Sanja Mirza, indijska teniserka.
- 1986 — Ričard Hendriks, američko-makedonski košarkaš.
- 1987 — Serhio Ljulj, španski košarkaš.[2]
- 1988 — B.o.B, američki hip hop muzičar i muzički producent.
- 1991 — Šejlin Vudli, američka glumica.
- 1991 — Ognjen Mudrinski, srpski fudbaler.
- 1993 — Paulo Dibala, argentinski fudbaler.
- 1995 — Karl Entoni Tauns, dominikansko-američki košarkaš.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 687 — Ervig, vizigotski kralj.
- 1630 — Johan Kepler, nemački astronom, matematičar i fizičar. (rođ. 1571)
- 1787 — Kristof Vilibald Gluk, nemački kompozitor. (rođ. 1714)[3]
- 1808 — Mustafa IV, osmanski sultan. (rođ. 1779)
- 1908 — Cisi, kineska carica. (rođ. 1835)
- 1916 — Henrik Sjenkjevič, poljski pisac. (rođ. 1846)
- 1954 — Lajonel Barimor, američki filmski i pozorišni glumac. (rođ. 1878)
- 1959 — Stevan Moljević srpski i jugoslovenski pravnik, advokat, političar i publicista. (rođ. 1888)
- 1959 — Čarls Tomson Ris Vilson, škotski fizičar. (rođ. 1869)
- 1976 — Milivoje Živanović, srpski glumac. (rođ. 1900)
- 1976 — Žan Gaben, francuski filmski i pozorišni glumac. (rođ. 1904)
- 1978 — Margaret Mid, američki antropolog (rođ. 1901)[4]
- 2006 — Ivan Marković, hrvatski fudbaler i trener. (rođ. 1928)
- 2009 — Pavle, patrijarh Srpske pravoslavne crkve. (rođ. 1914)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- 1983 — Lider kiparskih Turaka Rauf Denktaš proglasio Republiku Severni Kipar.
Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja
- Sveti mučenici Akindin, Pigasije i drugi s njima
- Prepodobni Markijan Kirski
- Sveštenomučenik Viktorin, episkop patavski
- Svete mučenice Kiriakija, Domnina i Domna
Vidi još[uredi izvor]
- ^ „MILOSAV TEŠIĆ”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 26. 1. 2024.
- ^ „Sergio Llull”. International Olympic Committee. Pristupljeno 18. 4. 2020.
- ^ „GLUK Kristof Vilibald (Christoph Wilibald Gluck)”. snp.org.rs. Pristupljeno 18. 1. 2024.
- ^ „Margaret Mead | Biography, Theory, Books, & Facts”. Encyclopedia Britannica (na jeziku: engleski). Pristupljeno 16. 2. 2020.