21. oktobar
21. oktobar (21.10.) je 294. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (295. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 71 dan.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| oktobar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 1096 — Seldžučka vojska Kilidž Arslana je uništila vojsku seljaka-krstaša na njenom putu ka Nikeji.
- 1097 — Prvi krstaški rat: krstaši započeli opsadu Antiohije.
- 1520 — Ferdinand Magelan je otkrio prolaz koji spaja Atlantik s Pacifikom, koji se danas, u njegovu čast, naziva Magelanov prolaz.
- 1600 — Tokugava Ijejasu je porazio vođe suparničkih japanskih klanova u bici kod Sekigahare, što označava početak Tokugava šogunata.
- 1805 — U bici kod Trafalgara Britanci pod Horejšiom Nelsonom porazili su francusko-špansku flotu bez ijednog izgubljenog broda.
- 1879 — Tomas Alva Edison izvršio je u laboratoriji u Nju Džersiju probu sijalice sa grafitnim nitima.
- 1938 — Japanske trupe su posle nekoliko meseci bombardovanja zauzele kineski grad Kanton.
- 1941 — Nemci su u Kragujevcu u Drugom svetskom ratu streljali oko 3.000 stanovnika Kragujevca i okolnih mesta, a među njima je bilo i 300 kragujevačkih učenika i petnaestoro dece starosti između 8 i 15 godina. Nakon Drugog svetskog rata vladalo je mišljenje da je stradalo 7.000 civila. Prema podacima istoričara i nekadašnjeg kustosa muzeja u Šumaricama Staniše Brkića, tog dana je streljano 2.796 lica.
- 1943 — Likvidiran najveći jevrejski geto u Minsku
- 1944 — Američke trupe su zauzele Ahen, prvi veći nemački grad koji su u Drugom svetskom ratu osvojili saveznici.
- 1945 — Na izborima u Francuskoj prvi put su glasale žene.
- 1950 — Kineske trupe počele su okupaciju Tibeta.
- 1969 — Vili Brant je formirao koalicionu vladu socijaldemokrata i liberala i postao prvi socijaldemokratski kancelar Zapadne Nemačke.
- 1986 — SAD su naredile pedesetpetorici sovjetskih diplomata da napuste zemlju do 1. novembra kao odgovor na proterivanje petorice američkih diplomata iz Moskve.
- 1991 — Na osnovu odluke Predsedništva SFR Jugoslavije jedinice Jugoslovenske narodne armije napustile su Sloveniju.
- 1994 — SAD i Severna Koreja su potpisale sporazum prema kojem će Pjongjang zamrznuti i potom napustiti nuklearni program.
- 1997 — Milo Đukanović, premijer Crne Gore pobedio je na predsedničkim izborima Momira Bulatovića, dotadašnjeg predsednika, koji je imao podršku predsednika Srbije Slobodana Miloševića. Time je znatno smanjen Miloševićev uticaj u Crnoj Gori, a novi crnogorski predsednik usmerio je svoju politiku na izdvajanje iz jugoslovenske federacije.
- 2001 — Jugoslovenski general u penziji Pavle Strugar doborovoljno se predao Međunarodnom sudu za ratne zločine u Hagu, koji ga je u februaru mesecu optužio za kršenje zakona i običaja rata na području Dubrovnika 1991. On je bio prvi oficir bivše Jugoslovenske narodne armije koji se dobrovoljno predao ovom sudu.
- 2002 — Haški tribunal otpečatio je optužnice protiv Draga Nikolića, Vujadina Popovića i Ljubiše Beare, koje ih terete za učešće u zločinima počinjenim u Srebrenici, jula 1995, nakon što su snage Vojske Republike Srpske preuzele kontrolu nad tim gradom.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1328 — Car Hung-vu iz dinastije Ming, kineski car. (prem. 1398)
- 1449 — Džordž Plantagenet, vojvoda od Klarensa. (prem. 1478)
- 1650 — Žan Bar, francuski admiral. (prem. 1702)
- 1725 — Franc Lasi, austrijski feldmaršal. (prem. 1801)
- 1757 — Pjer Ožero, francuski vojskovođa i maršal. (prem. 1816)
- 1772 — Semjuel Tejlor Kolridž, engleski pisac i mislilac. (prem. 1834)
- 1790 — Alfons de Lamartin, francuski književnik i političar. (prem. 1869)
- 1833 — Alfred Nobel, švedski hemičar, industrijalac i pronalazač. (prem. 1896)
- 1877 — Osvald Ejveri, američki lekar i medicinski istraživač. (prem. 1955)
- 1917 — Dizi Gilespi, američki džez muzičar (trubač, pevač, kompozitor). (prem. 1993)
- 1929 — Ursula Le Gvin, američka spisateljica. (prem. 2018)
- 1942 — Džudi Šajndlin, američki advokat, TV ličnost i spisateljica.
- 1943 — Tarik Ali, britanski istoričar, romanopisac, režiser, politički aktivista i komentator.
- 1945 — Everet Makgil, američki glumac.
- 1945 — Nikita Mihalkov, ruski režiser i glumac.[1]
- 1947 — Darinka Jevrić, srpska pesnikinja i novinar. (prem. 2007)[2]
- 1949 — Mišel Brijer, kanadski hokejaš. (prem. 1971)
- 1949 — Benjamin Netanjahu, izraelski političar.
- 1955 — Miloš Radović, srpski scenarista i reditelj, tvorac Otvorenih vrata
- 1956 — Keri Fišer, američka glumica. (prem. 2016)
- 1956 — Andro Knego, hrvatski košarkaš.
- 1957 — Volfgang Keterle, nemački fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2001).
- 1958 — Andrej Gejm, holandsko-britanski fizičar ruskog porekla, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2010).
- 1959 — Ken Vatanabe, japanski glumac.
- 1965:
- Jon Andoni Goikoečea, španski fudbaler.
- Jožek Horvat Muc, slovenački i romski književnik i romolog
- 1971 — Nikola Damjanac, srpski fudbalski golman.
- 1972 — Aleksandar Stojković, srpsko-bosanskohercegovački glumac.
- 1980 — Kim Kardašijan, američka javna ličnost, model i glumica.
- 1981 — Nemanja Vidić, srpski fudbaler.
- 1981 — Martin Kastrođovani, italijanski ragbista.
- 1982 — Džejms Vajt, američki košarkaš.
- 1984 — Ana Bogdanova, ruska atletičarka.
- 1986 — Milan Vilotić, srpski fudbaler.
- 1987 — Andrej Grečin, ruski plivač.
- 1990 — Riki Rubio, španski košarkaš.
- 1992 — Bernard Tomić, australijski teniser.
- 1997 — Nikola Tanasković, srpski košarkaš.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1096 — Valter bez Zemlje, vođa seljačkog krstaškog rata.
- 1125 — Kozma Praški, češki sveštenik, pisac i istoričar. (rođ. 1045)
- 1266 — Birger Jarl, kralj Švedske. (rođ. 1210)
- 1422 — Karlo VI Ludi, francuski kralj. (rođ. 1368)
- 1765 — Đovani Paolo Panini, italijanski slikar i arhitekta. (rođ. 1691)
- 1805 — Horejšio Nelson, britanski pomorac i admiral. (rođ. 1758)
- 1931 — Artur Šnicler, austrijski pripovedač i dramaturg. (rođ. 1862)
- 1969 — Džek Keruak, američki pisac i jedan od osnivača bitničkog pokreta. (rođ. 1922)
- 1969 — Vaclav Sjerpinjski, poljski matematičar. (rođ. 1882)
- 1978 — Anastas Mikojan, sovjetski političar, revolucionar i diplomata. (rođ. 1895)
- 1980 — Hans Asperger, ausrijski lekar. (rođ. 1906)
- 1984 — Fransoa Trifo, francuski filmski režiser. (rođ. 1932)
- 1990 — Deni Šamun, vođa libanske Nacionalne liberalne partije. (rođ. 1934)
- 2014 — Marija Crnobori, jugoslovenska glumica. (rođ. 1918)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srbija:
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
- Prepodobni Ilarion Veliki
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Nikita Sergejevič Mihalkov”. sanu.ac.rs. Pristupljeno 31. 1. 2024.
- ^ „Darinka Jevrić”. poezijasustine.rs. Pristupljeno 29. 1. 2022.
- ^ RTS: „Dosta su svetu jedne Šumarice“ (21. oktobar 2012)
Literatura[uredi | uredi izvor]
Vidi još[uredi izvor]