2. septembar
2. septembar (2.9.) je 245. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (246. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 120 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| septembar | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | ||||||
- 31. p. n. e. — U velikoj pomorskoj bici kod Akcijuma u Jonskom moru Oktavijan je pobedio flotu rimskog vojskovođe Marka Antonija i egipatske kraljice Kleopatre. Pobeda je omogućila Oktavijanu osvajanje Egipta i pretvaranje Rimske republike u carstvo.
- 1666 — U požaru koji je četiri dana harao Londonom, vatrena stihija je gotovo uništila grad. Stradale su mnoge građevine među kojima i katedrala Svetog Pavla.
- 1752 — Na osnovu odluke britanskog parlamenta, u Ujedinjenom Kraljevstvu i njenim kolonijama Julijanski kalendar zamenjen je Gregorijanskim. Drugi septembar bio je poslednji dan po Julijanskom kalendaru.
- 1807 — Britanska Kraljevska mornarica je bombardovala Kopenhagen kako bi sprečila Napoleona Bonapartu da protiv Britanaca upotrebi dansku flotu.
- 1829 — Sklopljen je Jedrenski mir između Rusije i Osmanskog carstva, kojim su se Turci obavezali da Srbiji vrate šest nahija oslobođenih u Prvom srpskom ustanku i da priznaju autonomiju Grčke.
- 1866 — Na Kritu je izbila pobuna protiv Turaka i proglašeno je ukidanje turske vlasti i ujedinjenje sa Grčkom, ali je autonomija uspostavljena tek 1897. uz intervenciju evropskih sila, a Londonskim sporazumom 1913. Krit je postao deo Grčke.
- 1872 — U Hagu je počeo Peti kongres Prve internacionale na kojem je odlučeno da se sedište Internacionale premesti u SAD, gde su postojali uslovi legalnog delovanja.
- 1895 — Završava se šahovski turnir u Hejstingsu pobedom Pilsberija.
- 1898 — U bici kod Omdurmana anglo-egipatske trupe pod komandom Horacija Kičenera pobedile su vojsku mahdista, posle čega su Britanci zauzeli sve strateške ključne položaje u Sudanu.
- 1945 — Japan je na američkom brodu Misuri, u Tokijskom zalivu, potpisao kapitulaciju čime je i zvanično završen Drugi svjetski rat.
- 1989 — Tokom demonstracija protiv aparthejda u Kejptaunu, u Južnoj Africi, policija je uhapsila više od 400 demonstranata.
- 1990 — Završeno održavanje referenduma o autonomiji Srba u Hrvatskoj.
- 1996 —
- Vlada Filipina je potpisala mirovni ugovor sa muslimanskim pobunjenicima, posle 24-godišnjeg građanskog rata na južnom ostrvu Mindanao, tokom kojeg je poginulo 125.000 ljudi.
- Lideri tri opozicione partije. Srpskog pokreta obnove, Demokratske stranke i Građanskog saveza Srbije, potpisali su u Beogradu sporazum o formiranju koalicije „Zajedno“, koja je odnela pobedu na lokalnim izborima u novembru, čime je uzdrmana dotada neprikosnovena vlast Slobodana Miloševića.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1838 — Lilijuokalani, havajska kraljica. (prem. 1917)[1]
- 1852 — Pol Burže, francuski književnik. (prem. 1935)
- 1877 — Frederik Sodi, engleski radiohemičar, dobitnik Nobelove nagrade za hemiju (1921). (prem. 1956)
- 1909 — Milica Babić Andrić, srpski kostimograf i univerzitetski profesor. (prem. 1968)[2]
- 1910 — Skender Kulenović, srpski književnik bosanskohercegovačkog porekla. (prem. 1978)[3]
- 1913 — Bil Šenkli, škotski fudbaler i fudbalski trener. (prem. 1981)
- 1914 — Veljko Vlahović, učesnik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički radnik SFRJ, junak socijalističkog rada i narodni heroj Jugoslavije. (prem. 1975)
- 1922 — Artur Eškin, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (2018). (prem. 2020)
- 1923 — Rene Tom, francuski matematičar. (prem. 2002)
- 1932 — Blagoje Adžić, general-pukovnik Jugoslovenske narodne armije. (prem. 2012)
- 1943 — Đorđe Novković, hrvatski kompozitor. (prem. 2007)
- 1945 — Dragoljub Raša Todosijević, srpski konceptualni umetnik.
- 1950 — Zvonimir Serdarušić, hrvatski rukometaš i rukometni trener.
- 1951 — Mark Harmon, američki glumac, producent i reditelj.
- 1952 — Džimi Konors, američki teniser.
- 1956 — Vidojko Jović, srpski geolog, redovni profesor Rudarsko-geološkog fakulteta Univerziteta u Beogradu i redovni član Srpske akademije nauka i umetnosti od 2009. godine.[4]
- 1961 — Karlos Valderama, kolumbijski fudbaler.
- 1964 — Kijanu Rivs, kanadsko-američki glumac i muzičar.
- 1965 — Lenoks Luis, američki bokser.
- 1966 — Olivje Panis, francuski automobilista, vozač Formule 1.[5]
- 1966 — Salma Hajek, meksičko-američka glumica, producentkinja i model.
- 1967 — Andreas Meler, nemački fudbaler i fudbalski trener.
- 1971 — Marina Stepnova, ruska književnica i prevoditeljka
- 1972 — Sergej Trifunović, srpski glumac i političar.
- 1973 — Savo Milošević, srpski fudbaler i fudbalski trener.
- 1974 — Inari Vaks, američka pornografska glumica.
- 1974 — Saša Zorić, srpski fudbaler.
- 1980 — Tanja Pjevac, srpska glumica.
- 1983 — Esteban Batista, urugvajski košarkaš.
- 1986 — Stevan Fedi, crnogorski pevač.
- 1986 — Kajl Hajns, američki košarkaš.
- 1988 — Elmedin Kikanović, bosanskohercegovački košarkaš.
- 1988 — Havi Martinez, španski fudbaler.
- 1989 — Alešandre Pato, brazilski fudbaler.
- 1992 — Nenad Lukić, srpski fudbaler.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 421 — Konstancije III, zapadnorimski car rodom iz Naisa (današnjeg Niša).
- 1910 — Anri Ruso, francuski slikar. (rođ. 1844)
- 1937 — Pjer de Kuberten, francuski istoričar i pedagog. (rođ. 1863)
- 1946 — Ljubo Babić, srpski general nemačkog porekla (rođ. 1890)
- 1969 — Ho Ši Min prvi predsednik Demokratske republike Vijetnam. (rođ. 1890)
- 1973 — Dž. R. R. Tolkin, britanski pisac. (rođ. 1892)
- 1981 — Andrija Maurović, jugoslovenski i hrvatski crtač stripova, slikar i ilustrator. (rođ. 1901).
- 1997 — Viktor Frankl, austrijski neurolog i psihijatar. (rođ. 1905).
- 2001 — Kristijan Bernard, južnoafrički kardiolog koji je 1967. izvršio prvo uspešno presađivanje srca. (rođ. 1922)
- 2007 — Safet Isović, pevač narodnih izvornih pesama na prostoru bivše Jugoslavije. (rođ. 1936)
- 2014 — Stiven Džoel Sotlof, američki novinar koji je kidnapovan 4. avgusta 2013. od strane džihadista ISIS-a. (rođ. 1983)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- 1930 — Avionom „Znak pitanja“ francuski piloti Diedon Kost i Moris Belont završili su prvi let bez prekida između Evrope i SAD.
- 1945 — Proglašena je Demokratska Republika Vijetnam sa predsednikom Ho Ši Minom.
- 1945 — Na palubi američkog ratnog broda „Misuri“ u Tokijskom zalivu, Japanci su zvanično potpisali bezuslovnu kapitulaciju u Drugom svetskom ratu.
- Srpska pravoslavna crkva danas proslavlja:
Vidi još[uredi izvor]
- ^ Craig, Bryan (2003). „Liliuokalani, Queen”. Ur.: Schlup, Leonard; Ryan, James G. Historical Dictionary of the Gilded Age. Armonk, NY: M. E. Sharp. str. 282. ISBN 978-0-76560-331-9.
- ^ „BABIĆ-JOVANOVIĆ-ANDRIĆ Milica”. Enciklopedija Srpskog narodnog pozorišta. Pristupljeno 23. 1. 2024.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 409.
- ^ „VIDOJKO JOVIĆ”. Srpska akademija nauka i umetnosti. Pristupljeno 23. 1. 2024.
- ^ Francois-Michel Gregoire (april 2006). Who Works in Formula One 2006. Who Works Sports Publications. str. 89. ISBN 978-1-901711-42-4.