13. jul
13. jul (13.7.) je 194. dan godine po gregorijanskom kalendaru (195. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 171 dan.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| jul | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 |
| 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 |
| 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 |
| 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 |
| 29 | 30 | 31 | ||||
- 1573 — Okončana je sedmomesečna opsada Harlema u okviru Osamdesetogodišnjeg rata.
- 1822 — Grčka vojska kod Termopila pobedila tursku vojsku u ratu za nezavisnost Grčke.
- 1837 — U Bakingemsku palatu palatu u Londonu uselila se Viktorija I, kao prvi britanski monarh.
- 1878 — Okončan Berlinski kongres kojim su Srbija, Rumunija i Crna Gora dobile nezavisnost, Austrougarska monarhija pravo da okupira osmansku Bosnu i Hercegovinu, a Bugarska autonomiju unutar Osmanskog carstva.
- 1887 — U Beogradu započela zvanična meteorološka merenja i osmatranja na Provizornoj opservatoriji.
- 1919 — Britanski dirižabl R34 sleteo u Norfok čime je postao prva letelica koja je preletela Atlantski okean, od Ujedinjenog Kraljevstva do SAD. Putovanje je trajalo 182 časa efektivnog leta.
- 1930 — U Montevideu, glavnom gradu Urugvaja počelo je prvo svetsko fudbalsko prvenstvo.
- 1941 — U Crnoj Gori je počeo Trinaestojulski ustanak protiv italijanskog okupatora.
- 1943 — Ključna faza Kurske bitke u Drugom svetskom ratu okončana je pobedom sovjetske vojske. U bici je učestvovalo oko 6.000 tenkova. Nemačka vojska je izgubila oko 2.900 tenkova. Poginulo je i povređeno najmanje 230.000 vojnika.
- 1944 — Počela je sovjetska ofanziva na Pribaltik u Drugom svetskom ratu. Crvena armija zauzela je grad Vilnjus u Litvaniji.
- 1968 — U eksploziji bombe u bioskopu „20. oktobar“ u Beogradu koje je podmetnulo Hrvatsko revolucionarno bratstvo poginula je jedna osoba, a 77 je povređeno.
- 1975 — Lansiran je američki svemirski brod „Apolo“ iz Kejp Kanaverala u Floridi. Ovaj svemirski brod učestvovao je u prvoj sovjetsko-američkoj misiji u svemiru.
- 1977 — Njujork zbog nestanka struje ostao u potpunom mraku. Policija je uhapsila oko 3.000 pljačkaša.
- 1985 —
- Rok koncerti pod nazivom „Live Aid“ u organizaciji pevača i humanitarnog radnika Boba Geldofa održani naporedo u Londonu i Filadelfiji. Preko 60 miliona dolara je bilo prikupljeno. Televizijski prenos koncerta je pratilo oko 1,5 milijarda gledalaca širom sveta.
- Sovjetski skakač motkom Sergej Bubka prvi put u istoriji tog sporta preskočio šest metara u Parizu, čime je postigao i svetski rekord.
- 1992 — Jicak Rabin preuzeo dužnost premijera Izraela i rekao da je spreman posetiti prestonice arapskih zemalja radi postizanja mira na Bliskom istoku.
- 1995 — Na Cetinju proglašena autokefalna Crnogorska pravoslavna crkva, koju dosad nije priznala nijedna pravoslavna crkva na svetu. Svečanosti je prisustvovalo oko 300 vernika.
- 1996 — U Berlinu je održan festival pod nazivom „Love Parade“. Na ulicama Berlina uz tehno muziku igralo je oko 500.000 ljudi. Bio je to najveći javni skup u tom gradu posle Drugog svetskog rata.
- 1999 — U centru Teherana više hiljada iranskih studenata sukobilo se s policijom zbog odluke vlasti da zabrani sve mitinge i nezvanična okupljanja.
- 2000 — Na Kosovu i Metohiji policija Ujedinjenih nacija saopštila je da se tokom prvih šest meseci 2000. godine u regionu dogodilo preko 1.900 incidenata; da je ubijeno 19 osoba i da je izvršeno niz napada, otmica, silovanja i podmetanja požara.
- 2001 —
- General Pervez Mušaraf, pakistanski predsednik, stigao u Indiju na samit posvećen smirivanju odnosa Pakistana i Indije.
- Li Šaomin, kinesko-američki naučnik, osuđen u Kini zbog špijuniranja u korist Tajvana. Kineske vlasti naredile njegovu deportaciju. SAD su zatražile od Kine da reši i slučajeve pet zatvorenih naučnika, takođe američkih državljana.
- Formiran Odbojkaški klub "Borac" iz Banje Luke.
- 2006 — Počeo je rat napadom Izraela na Liban, gde je Izrael u zadnja 3 dana rata bacio preko 4 miliona kasetnih bombi, od čega je ostalo neeksplodirano oko 1 milion. Zbog velike količine bačenih kasetnih u veoma kratkom roku, došlo je do velikog stradanja civila. Posle ovog događaja je počela kampanja za zabranu kasetnih koja je rezultirala donošenjem konvencije o zabrani kasetnih 1. avgusta 2010. u Ujedinjenim nacijama.
- 2008 — U Malagi vaterpolisti Crne Gore na debitantskom nastupu osvojili Evropsko prvenstvo pobedom nad reprezentacijom Srbije.
- 2016 — Tereza Mej preuzela mesto predsednika Vlade Ujedinjenog Kraljevstva nakon povlačenja njenog partijskog kolege Dejvida Kamerona. Mej je tako postala tek druga žena na mestu premijera posle Margaret Tačer.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1527 — Džon Di, engleski matematičar, astronom, astrolog, alhemičar, geograf i okultista. (prem. 1609)[1]
- 1608 — Ferdinand III, car Svetog rimskog carstva (1637—57), kralj Ugarske (1625—57) i kralj Češke (1627—57). (prem. 1657)
- 1798 — Aleksandra Fjodorovna, ruska carica, supruga ruskog cara Nikolaja I. (prem. 1860)
- 1934 — Vole Sojinka, nigerijski dramaturg, pesnik i esejista, dobitnik Nobelove nagrade za književnost (1984).
- 1940 — Patrik Stjuart, engleski glumac.
- 1942 — Harison Ford, američki glumac.
- 1944 — Erne Rubik, mađarski pronalazač, vajar i arhitekta, tvorac Rubikove zmije i Rubikove kocke.
- 1946 — Čič Marin, američki glumac i komičar.
- 1953 — Oliver Mandić, srpski muzičar.
- 1962 — Zlata Petrović, srpska pevačica.
- 1963 — Spad Veb, američki košarkaš.
- 1966 — Jovica Antonić, srpski košarkaški trener.
- 1967 — Beni Benasi, italijanski di-džej i muzički producent.
- 1970 — Stevan Peković, crnogorski košarkaš.
- 1974 — Jarno Truli, italijanski automobilista, vozač Formule 1.
- 1977 — Ešli Skot, američka glumica i model.
- 1979 — Krejg Belami, velški fudbaler.
- 1979 — Dejan Ćirjaković, srpski glumac.
- 1981 — Miroslav Raičević, srpski košarkaš.
- 1985 — Giljermo Očoa, meksički fudbalski golman.
- 1988 — Tulisa, engleska muzičarka i glumica.
- 1989 — Saša Čađo, srpska košarkašica.
- 1995 — Dante Egzam, australijski košarkaš.
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1024 — Henrik II Sveti, car Svetog rimskog carstva (1014—24), kralj Nemačke (1002—24) i kralj Italije (1004—24). (rođ. 972)
- 1793 — Žan Pol Mara, francuski revolucionar, naučnik, lekar i publicista. (rođ. 1743)
- 1859 — Toma Vučić Perišić, srpski vojskovođa iz doba Prvog i Drugog srpskog ustanka. (rođ. 1787. ili 1788)
- 1896 — Fridrih Kekule, nemački hemičar. (rođ. 1829)
- 1951 — Arnold Šenberg, austrijski kompozitor. (rođ. 1874)
- 1954 — Frida Kalo, meksička slikarka. (rođ. 1907)
- 1974 — Patrik Bleket, britanski fizičar. (rođ. 1897)
- 1975 — Laslo Gal, jugoslovenski i mađarski pesnik, humorista i novinar. (rođ. 1902)[2]
- 1976 — Joahim Pajper, nemački SS pukovnik i ratni zločinac. (rođ. 1915)
- 2006 — Dragomir Felba, jugoslovenski i srpski filmski, pozorišni i televizijski glumac. (rođ. 1921)
- 2014 — Nadin Gordimer, južnoafrička književnica, dobitnik Nobelove nagrade za književnost 1991. godine. (rođ. 1923)[3]
- 2017 — Lju Sjaobo, kineski pisac i aktivista, dobitnik Nobelove nagrade za mir 2010. godine. (rođ. 1965)
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
- Srpska pravoslavna crkva slavi:
Vidi još[uredi izvor]
- ^ Peter J. French (1987). John Dee: The World of an Elizabethan Magus. Psychology Press. str. 20. ISBN 978-0-7448-0079-1.
- ^ Milisavac, Živan, ur. (1984). Jugoslovenski književni leksikon (2. izd.). Novi Sad: Matica srpska. str. 206.
- ^ „Nadine Gordimer”. imdb.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 20. 1. 2022.