22. mart
22. mart (22.03) je 81. dan u godini po gregorijanskom kalendaru (82. u prestupnoj godini). Do kraja godine ima još 284 dana.
Događaji[uredi | uredi izvor]
| mart | ||||||
| P | U | S | Č | P | S | N |
| 1 | 2 | 3 | ||||
| 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
| 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
| 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
| 25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 | 31 |
- 238 — Gordijan I i njegov sin Gordijan II proglašeni u Kartagini za careve protiv legitimnog rimskog cara Maksimina I Tračanina.
- 1312 — Papa Kliment V ukinuo francuski monaški viteški red Templara.
- 1622 — Indijanci su ubili oko 350 belih naseljenika u Virdžiniji. To se smatra prvim indijanskim masakrom nad evropskim kolonistima u Severnoj Americi.
- 1794 — Parlament Velike Britanije je usvojio Zakon o markama, koji je zahtevao da mnogi štampani materijali u Trinaest kolonija nose fiskalne marke.
- 1794 — Kongres SAD usvojio zakon kojim se američkim brodovima zabranjuje prevoz crnih robova iz Afrike u Ameriku.
- 1848 — Pobunjena Venecija proglasila nezavisnost od Austrije.
- 1895 — Pioniri filma braća Ogist i Luj Limijer demonstrirali su u Parizu prvi put pokretne slike, upotrebivši celuloidnu traku.
- 1904 — U londonskom listu "Dejli ilustrejtid Miror" objavljena, na naslovnoj stranici, prva novinska fotografija u boji.
- 1917 — SAD prve priznale privremenu vladu Aleksandra Kerenskog, uspostavljenu nakon Februarske revolucije kojom je svrgnuta monarhija u Rusiji.
- 1919 — Letom između Pariza i Brisela jednom u sedmici, uspostavljena je prva avionska međunarodna linija u svetu.
- 1945 — Egipat, Irak, Jordan, Liban i Sirija osnovali su u Kairu Arapsku ligu.
- 1979 — Pripadnici IRA ubili su u Hagu britanskog ambasadora u Holandiji Ričarda Sajksa.
- 1980 — Najviša indijska nagrada "Dragulj Indije", uručena je misionarki Majci Terezi.
- 1983 — Kandidat Laburističke partije Haim Hercog izabran je za predsednika Izraela.
- 1991 — Irak je oslobodio 1.150 Kuvajćana zarobljenih tokom Zalivskog rata i zatražio da se ubrza puštanje na slobodu 60.000 zarobljenih Iračana.
- 1992 — Na drugim višepartijskim izborima u Albaniji ubedljivo je pobedila Demokratska stranka, čime je okončana vladavina komunista i njihovih naslednika.
- 1995 — Ruski kosmonaut Valerij Poljakov vratio se na Zemlju posle 437 dana provedenih na svemirskoj stanici Mir, postavivši rekord za najduži let u svemir.
- 1996 — Međunarodni sud za ratne zločine u Hagu optužio trojicu bosanskih Muslimana i jednog bosanskog Hrvata za ubistva, torture i zlostavljanje Srba 1992. u logoru Čelebići kod Konjica. To su bile prve optužnice za zločine nad Srbima počinjene tokom Bosanskog rata.
- 2001 — SAD su donele odluku o proterivanju oko 50 ruskih diplomata pod sumnjom da su se bavili špijunažom. Rusija uzvratila proterivanjem četvorice američkih diplomata.
- 2002 — Vrhovni sud Velike Britanije uvažio je molbu žene, kvadriplegičara i dozvolio da se aparati koji je održavaju u životu isključe, čime je po prvi put u Engleskoj neka osoba dobila pravo da umre.
- 2004 — U raketnom napadu izraelske vojske ubijen je duhovni vođa i osnivač radikalnog palestinskog pokreta Hamas Šeik Ahmed Jasin, nakon što je izašao iz džamije u Gazi. U tom napadu poginulo je još sedam osoba.
- 2006 —
- Jugozapadnu Srbiju pogodio zemljotres jačine 4,5 stepeni Rihterove skale. opširnije
- Poplave, klizišta i odroni ugrožavaju brojna naselja i puteve u Srbiji. Najteža je situacija na području Bogdanja. Na teritoriji opštine Trstenik proglašeno je stanje elementarne nepogode. opširnije
- 2016 — U terorističkom napadu u Briselu poginulo je 35 osoba i najmanje 250 ranjeno.
Rođenja[uredi | uredi izvor]
- 1599 — Antonis van Dajk, flamanski slikar. (prem. 1641)[1]
- 1912 — Karl Malden, američki glumac. (prem. 2009)[2]
- 1923 — Marsel Marso, francuski glumac i pantomimičar. (prem. 2007)[3]
- 1928 — Veljko Bulajić, jugoslovenski reditelj i scenarista. (prem. 2024)[4]
- 1930 — Stiven Sondhajm, američki kompozitor i tekstopisac. (prem. 2021)[5]
- 1931 — Barton Rihter, američki fizičar, dobitnik Nobelove nagrade za fiziku (1976). (prem. 2018)[6]
- 1931 — Vilijam Šatner, kanadski glumac, reditelj, scenarista, producent, pisac i pevač.[7]
- 1935 — M. Emet Volš, američki glumac i komičar. (prem. 2024)[8]
- 1935 — Lea Perikoli, italijanska teniserka, TV voditeljka i novinarka.[9]
- 1936 — Branko Miljuš, srpski slikar i grafičar. (prem. 2012)[10]
- 1941 — Bruno Ganc, švajcarski glumac. (prem. 2019)[11]
- 1943 — Džordž Benson, američki muzičar.[12]
- 1948 — Endru Lojd Veber, engleski kompozitor.[13]
- 1950 — Goran Bregović, srpski muzičar.[14]
- 1952 — Milan Štrljić, hrvatski glumac.[15]
- 1955 — Lena Olin, švedska glumica.[16]
- 1960 — Bojan Pečar, srpski muzičar, najpoznatiji kao basista grupe Ekatarina Velika. (prem. 1998)[17]
- 1962 — Vlado Čapljić, bosanskohercegovački fudbaler i fudbalski trener.[18]
- 1964 — Slobodan Skerlić, srpski scenarista i reditelj.[19]
- 1966 — Maks Rihter, engleski kompozitor i pijanista.[20]
- 1966 — Brajan Šo, američko-nemački košarkaš.[21]
- 1970 — Andreas Jonson, švedski muzičar.[22]
- 1972 — Šon Bredli, američko-nemački košarkaš.[23]
- 1975 — Marko Gvero, srpski glumac.[24]
- 1975 — Jirži Novak, češki teniser.[25]
- 1975 — Kol Hauzer, američki glumac i producent.
- 1976 — Ris Viderspun, američka glumica i producentkinja.[26]
- 1979 — Ida Prester, hrvatska muzičarka i TV voditeljka.[27]
- 1980 — Nikola Janović, crnogorski vaterpolista.[28]
- 1992 — Džesi Endruz, američka pornografska glumica i model.[29]
- 1992 — Valter Tavares, košarkaš sa Zelenortskih Ostrva.[30]
- 1995 — Nik Robinson, američki glumac.[31]
- 1998 — Paola Andino, američka glumica.[32]
- 1998 — Vanja Vučićević, srpski fudbaler.[33]
Smrti[uredi | uredi izvor]
- 1832 — Johan Volfgang Gete, nemački pisac (rođ. 1749)[34]
- 1934 — Nedeljko Košanin, botaničar, upravnik Botaničke bašte u Beogradu, akademik (rođ. 1874)[35]
- 1994 — Volter Lanc, pionir animiranog filma, dobitnik Oskara (rođ. 1900)[36]
- 2001 — Vilijam Hana, američki crtač crtanih filmova (rođ. 1910)[37]
- 2005 — Kenzo Tange, japanski arhitekta (rođ. 1913)[38]
- 2012 — Aleksandar Crnobrnja, šahista, sudija i šahovski radnik (rođ. 1947)[39]
- 2016 — Rob Ford, kanadski političar i gradonačelnik Toronta (rođ. 1969)[40]
Praznici i dani sećanja[uredi | uredi izvor]
Reference[uredi | uredi izvor]
- ^ „Sir Anthony van Dyck | Biography & Art | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Karl Malden”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Marcel Marceau”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Baza HR kinematografije”. hrfilm.hr. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Stephen Sondheim”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Burton Richter | American physicist | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „William Shatner”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „M. Emmet Walsh”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Campioni e record”. www.federtennis.it. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Branko Miljuš | Autori | Aukcijska Kuća Srbinovski”. srbinovski-art.com. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Bruno Ganz”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ Maurice J. Summerfield (1979). The Jazz Guitar: Its Evolution and Its Players. Ashley Mark. str. 49. ISBN 978-0-9506224-1-5.
- ^ Mike Evans (septembar 2005). Musicals: Facts, Figures & Fun. AAPPL. str. 74. ISBN 978-1-904332-38-1.
- ^ „Goran Bregovic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Milan Strljic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Lena Olin”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Na današnji dan rođen je Bojan Pečar basista EKV-a”. Trecisvijet.com (na jeziku: bošnjački). 2017-03-22. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Vlado Capljic - Manager profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Slobodan Skerlic”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Max Richter”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Brian Shaw Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 04. 04. 2020. g. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Andreas Johnson Songs, Albums, Reviews, Bio & More”. AllMusic (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Shawn Bradley Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 29. 05. 2012. g. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Muzej pozorišne umetnosti Srbije”. teatroslov.mpus.org.rs. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Jiri Novak | Overview | ATP Tour | Tennis”. ATP Tour. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Reese Witherspoon”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Ida Prester biografija | Biografija.com”. www.biografija.com. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Demokratska partija socijalista Crne Gore - zvanični sajt”. Demokratska partija socijalista Crne Gore. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Jessie Andrews”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Edy Tavares Stats”. Basketball-Reference.com (na jeziku: engleski). Arhivirano iz originala 24. 09. 2015. g. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Nick Robinson”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Paola Andino”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Vanja Vucicevic - Player profile”. www.transfermarkt.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Johann Wolfgang von Goethe | Biography, Works, Faust, & Facts | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Član SANU”. web.archive.org. 2015-02-19. Arhivirano iz originala 19. 02. 2015. g. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Don Markstein's Toonopedia: Walter Lantz”. www.toonopedia.com. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „William Hanna”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Tange Kenzō | Japanese architect | Britannica”. www.britannica.com (na jeziku: engleski). Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Na dan 22.3.2012.: Umro Aleksandar Crnobrnja, šahista, sudija...”. www.nadanasnjidan.net. Pristupljeno 2022-01-31.
- ^ „Rob Ford”. IMDb. Pristupljeno 2022-01-31.
